Από το ζενίθ στην τρύπα των 700 εκατ.

«Η διαφθορά στην Ελλάδα αποτελεί μάστιγα που πλήττει ιδιαίτερα τις μικρές επιχειρήσεις, διότι είναι πιο ευάλωτες. Οταν “μεγαλώνεις” δεν μπορεί να σε αγγίξει, επειδή πλέον έχεις επαφές και γνωριμίες […] Τα κασέ της διαφθοράς είναι ασύλληπτα». Τάδε έφη Λαυρέντης Λαυρεντιάδης όταν παραλάμβανε στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το βραβείο Entrepreneur of the Year από την Ernst & Young.

Ηταν ήδη πολυβραβευμένος, τον θεωρούσαν τον ταχύτερα ανερχόμενο επιχειρηματία και είχε ήδη εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών τη Νεοχημική, την εταιρεία που είχε παραλάβει νεότατος μετά τον πρόωρο θάνατο του πατέρα του. Ηταν το 2006, απασχολούσε 1.300 άτομα και η εταιρεία του έδινε κέρδη που άγγιζαν τα 100 εκατομμύρια τον χρόνο. Τον μόνο που τον βασάνιζε ήταν μια πολύ επιθετική ρευματοειδής αρθρίτιδα… Οδυνηρή ασθένεια που του δημιουργούσε σοβαρά κινητικά προβλήματα, κάτι που τον έκανε ακόμη πιο συμπαθή…

Ηταν ακριβώς λίγο πριν από την εκτόξευση στο συν άπειρο που θα τον οδηγούσε αργότερα στη μεγάλη πτώση από πολύ πολύ ψηλά.

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ

Στις 12 Φεβρουαρίου 1990 ο δεκαοκτάχρονος τότε Λαυρέντης, ο οποίος είχε γεννηθεί στον Πειραιά, αναλαμβάνει ξαφνικά τη διεύθυνση της οικογενειακής επιχείρησης. Μιας μικρής χημικής βιομηχανίας ή μιας μεγάλης βιοτεχνίας που απασχολούσε 24 άτομα. Της Νεοχημικής. Από χημεία δεν ήξερε σχεδόν τίποτε αλλά ανάγκα και θεοί πείθονται. Δεν είχε άλλη επιλογή. Ο πατέρας του είχε πεθάνει ξαφνικά και έπρεπε να επιβιώσει. Ετσι βρίσκεται ξαφνικά στα γραφεία της επιχείρησης στο Αιγάλεω και ξεκινά μια ιλιγγιώδη πορεία ανόδου.

Υστερα από μερικά χρόνια η Λέσχη Επιχειρηματικότητας θα τον βράβευε ως τον καλύτερο νέο επιχειρηματία. Ηταν η πρώτη αναγνώριση. Στο μεταξύ είχε ενσκήψει η ρευματοειδής αρθρίτιδα σε μια ιδιαίτερα επιθετική εκδοχή της. Κάθε πρωί ο νεαρός Λαυρέντης χρειαζόταν δύο ώρες μασάζ προκειμένου να συνέλθει και να μπορέσει να σταθεί όρθιος… Το 1994 η κατάσταση της υγείας του χειροτερεύει, με τους γιατρούς να του δίνουν λίγα χρόνια ζωής. Αποφασίζει να πάει στο Αγιο Ορος, στη Μονή Βατοπεδίου.

Είναι η εποχή που ο ηγούμενος Εφραίμ αποκτά δημοτικότητα φέρνοντας την Αγία Ζώνη για προσκύνημα στην Αθήνα για τους «πιστούς». Γίνεται τηλεοπτικά γνωστός διά των συνεντεύξεων στον Θόδωρο Ρουσόπουλο και δηλώνει στις κάμερες πως η Αγία Ζώνη είναι θεραπευτική «σε καρκίνους και στειρότητες». Ο Λαυρεντιάδης δηλώνει ύστερα από χρόνια, όταν διαμορφώνει το δημόσιο προφίλ του στις εφημερίδες που φροντίζει να αγοράζει, πως το Βατοπέδι άλλαξε τη ζωή του.

Αλλά και η συστηματική καλλιέργεια των σχέσεών του με την εκκλησία και το Αγιο Ορος θα του φανεί ιδιαίτερα χρήσιμη αργότερα. Και στη σχέση του με την εκκλησία οφείλει το γεγονός ότι, αφού έμεινε στη φυλακή κατηγορούμενος για βαρύτατα αδικήματα, τελικά βρέθηκε σπίτι του λόγω ανήκεστης βλάβης της υγείας του, κάτι όμως που δεν είχε γείρει τη ζυγαριά υπέρ της απελευθέρωσής του για κάμποσα χρόνια. Η παρακλητική, συνεχής και σε χαμηλούς τόνους συστηματική παρέμβαση της κορυφής της εκκλησίας θα τον έσωζε στην κυριολεξία.

Η ΑΠΟΓΕΙΩΣΗ…

Στη δεκαετία που ακολουθεί η Νεοχημική γιγαντώνεται και από το 1998 εξαγοράζει με αξιοσημείωτη συχνότητα βιομηχανίες παραγωγής χημικών και κέντρα logistics στην Ελλάδα, την πρώην Γιουγκοσλαβία, την Πολωνία και τη Βουλγαρία. Επιπλέον, παράγει απορρυπαντικά φασόν για λογαριασμό κάποιων εκ των μεγαλύτερων εταιρειών του κλάδου, όπως οι Henkel, Unilever, Sara Lee αλλά και για αλυσίδες σουπερμάρκετ (non label προϊόντα). Το 1996 ο Λαυρεντιάδης αγοράζει το ποσοστό του συνεταίρου του στη Νεοχημική και δύο ακόμη εταιρείες χημικών. Τη Hoechst στην Αυλίδα και τη Henkel στην Αταλάντη.

Μέχρι το 2003 ο άπειρος νεαρός Λαυρεντιάδης καταφέρνει να αποκτήσει σχέσεις με χρηματοπιστωτικούς κολοσσούς, όπως είναι η Sal Oppenheim. Το 2003 η Νεοχημική μπαίνει στο χρηματιστήριο το οποίο την εποχή εκείνη βγαίνει από τη μεγάλη κρίση που είχε ξεσπάσει στα τέλη του 1999. Και τότε κάποιοι ξένοι επενδυτές αποφασίζουν να επενδύσουν σε μια άγνωστη, ασήμαντη χημική εταιρεία στη μικρή και ασήμαντη Ελλάδα… Το χρήμα έρχεται από παντού, τα limit up στο χρηματιστήριο είναι αλλεπάλληλα και η Νεοχημική παρουσιάζει χρηματιστηριακές συμπεριφορές απίστευτες. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, το 2007, η μετοχή της Νεοχημικής έχει ανέβει 1.400% σε σχέση με το 2003, τη χρονιά εισαγωγής της στο χρηματιστήριο.

Η συνέχεια είναι απροσδόκητη. Η Carlyle, η πανίσχυρη εταιρεία-ομπρέλα με τα τεράστια επενδυτικά κεφάλαια, που έχει συνδέσει το όνομά της με την οικογένεια Μπους και το συντηρητικό κατεστημένο της Αμερικής εκδηλώνει ενδιαφέρον να αγοράσει τη Νεοχημική. Οσοι γνωρίζουν την αγορά δεν έχουν καμιά εξήγηση γιατί η Carlyle των σκληρών επενδύσεων και της άμεσης συμμετοχής σε τεράστια γεωστρατηγικά παίγνια θέλει να πραγματοποιήσει αυτήν την εξαγορά. Το 2008 η Νεοχημική πωλείται στους Αμερικανούς έναντι 749 εκατ. ευρώ Την επόμενη χρονιά όμως η Carlyle αφήνει να εννοηθεί πως εξαπατήθηκε από την πώληση, αφού η εταιρεία εμφανίζει ζημίες και ισχυρίζεται ότι της είχαν παρασχεθεί πλαστά στοιχεία.

Στους υψηλούς τραπεζικούς και επιχειρηματικούς κύκλους κυκλοφορεί ότι ο Λαυρεντιάδης θα μπει φυλακή γρήγορα. Κάποιοι πολύ καλά πληροφορημένοι συνήθως υποστηρίζουν ότι ο Λαυρεντιάδης είχε κληθεί στην αμερικανική πρεσβεία και ο ίδιος ο Αμερικανός πρέσβης του ζητάει να επιστρέψει αμέσως τα 749 εκατ. ευρώ στην Carlyle και να πάρει πίσω τη Νεοχημική. Ξεσπά μια κρίση μεταξύ Carlyle και Λαυρεντιάδη που καταλήγει στο να αγοράσει ξανά ο Λαυρεντιάδης τη Νεοχημική δίνοντας μόλις… 86 εκατομμύρια. Δηλαδή ο οικονομικός αμερικανικός κολοσσός, η εταιρεία των Μπους, όχι μόνο την πατάει με την επένδυση αλλά χάνει και σε έναν χρόνο σχεδόν 700 εκατομμύρια.

Ετσι φαίνεται, είναι όμως έτσι; Ενα είναι σίγουρο… Η ιστορία με τη Νεοχημική και την Carlyle παρά τις υφέσεις και τις εξάρσεις που εμφανίζει η επιχειρηματική πορεία του Λαυρεντιάδη την περίοδο που ακολουθεί ουσιαστικά σηματοδοτεί την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης.

Η ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΡΗΣΗ

Τι ακριβώς είχε γίνει; Τον Μάιο του 2007 ιδρύει τη φαρμακευτική εταιρεία Alapis, ως σύμπραξη των μικρότερων εταιρειών Elpharma, Lamda Detergent, Veterin και EBIK. Την επόμενη χρονιά απορροφά επίσης τη Γερολυμάτος Cosmetics, μια οικογενειακή επιχείρηση καλλυντικών που ξεκίνησε ως φαρμακείο στο κέντρο της Αθήνας και γιγαντώθηκε ώστε να διανέμει στην Ελλάδα δημοφιλή προϊόντα όπως οι σειρές La Prairie και προϊόντα της Procter & Gamble. Η Alapis γίνεται η μεγαλύτερη φαρμακοβιομηχανία στην Ελλάδα, ενώ ο ίδιος επιδιώκει την επέκταση στα Βαλκάνια.

Οι εργαζόμενοι σε όλες τις επιχειρήσεις συμφερόντων Λαυρεντιάδη έως το 2009 ανέρχονταν στις 35.000! Το 2009 λίγο μετά την εξαγορά της Νεοχημικής με τα λεφτά που έχει εισπράξει ο Λαυρεντιάδης κάνει – υποτίθεται– άλλες επενδύσεις. Αγοράζει 29 εταιρείες και τις βάζει όλες κάτω από την ομπρέλα της Alapis. Η αγορά βοά από τη φημολογία για το πώς εξοικονομεί λεφτά. Η απάντηση είναι απλή: χρησιμοποιεί τα λεφτά των Αμερικανών.

Κάθε χρόνο η εταιρεία εξαγοράζει και μια άλλη, οπότε στους ετήσιους ισολογισμούς συγκρίνονται ανόμοια πράγματα. Το μοντέλο των αλλεπάλληλων εξαγορών που πυροδοτεί τη φρενήρη ανοδική κούρσα της μετοχής του είχε χρησιμοποιηθεί τον καιρό εκείνο –πριν από τον Λαυρεντιάδη– από Ούγγρο ολιγάρχη που αγόραζε σε όλη την Ευρώπη μεσαίες και μεγάλες χημικές βιομηχανίες. Τις είχε βάλει κάτω από την ομπρέλα μιας holding company και μετά, χωρίς να τις συγχωνεύσει καν, είχε πουλήσει το δημιούργημά του 2 δισ. ευρώ βγάζοντας κέρδη πάνω από 1 δισ. ευρώ σε δύο χρόνια. Σε αυτό ελπίζει και ο Λαυρεντιάδης…

Ομως τα λεφτά έχουν δοθεί (;) για τις εξαγορές και αυτό ακριβώς επικαλείται προς τον Αμερικανό πρέσβη ο Λαυρεντιάδης Δεν τα έχει τα λεφτά. Και φαίνεται ότι κάνει κάποια συμφωνία διευθέτησης του χρέους του και ίσως αυτό δικαιολογεί αργότερα την παρουσία του τότε Αμερικανού πρέσβη Ντάνιελ Σπέκχαρντ στην ηγεσία της Proton Bank, που στο μεταξύ είχε αγοράσει ο ασθενής αλλά υπερδραστήριος Λαυρεντιάδης.

ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΥ…

Εν αρχή εξαγοράζει την Omega Βank, μετεξέλιξη της ομώνυμης χρηματιστηριακής. Πληρώνει το μεγαλύτερο τμήμα του τιμήματος με μετοχές. Γίνεται μέλος του διοικητικού συμβουλίου της. Μέλη του ΔΣ είναι ακόμη ο Νίκος Παπανδρέου, αδερφός του μετέπειτα πρωθυπουργού και ο Νίκος Μπακατσέλος, πρώτος ξάδερφος της γυναίκας του Ευάγγελου Βενιζέλου. Εναν χρόνο μετά την ανάληψη τραπεζικού ρόλου ο Λαυρεντιάδης, όπως θυμούνται συνάδελφοί του τραπεζίτες, έγινε πολύ ανήσυχος, ζητώντας να λειτουργεί η τράπεζα με τρόπο που πολλοί δεν ήθελαν. Αποχώρησε από την τράπεζα αγοράζοντας μια άλλη, την Proton Βank.

Αμέσως μετά την αγορά οι δύο τράπεζες συγχωνεύτηκαν με τρόπο που δημιούργησε αρκετό θόρυβο. Στην τράπεζα διευθύνων σύμβουλος θα αναλάβει και ο Ντάνιελ Σπέκχαρντ, ο Αμερικανός πρέσβης στην Ελλάδα την εποχή της εξαγοράς της Νεοχημικής που αμέσως μετά την αποχώρησή του θέλησε να ενταχθεί και αυτός στον όμιλο Λαυρεντιάδη. Ο Σπέκχαρντ είχε έλθει το 2007 στην Αθήνα από τη Βαγδάτη, όπου υπηρέτησε ως διπλωματικός ακόλουθος, και διατέλεσε πρεσβευτής των ΗΠΑ στην ελληνική πρωτεύουσα έως το 2010, προτού αναλάβει το ασυνήθιστο για διπλωμάτη πόστο του εκτελεστικού προέδρου σε επενδυτική τράπεζα!

Η Τράπεζα Proton, σύμφωνα με τις ανακριτικές αρχές, χρησιμοποιήθηκε από τον Λαυρεντιάδη όπως η Τράπεζα Κρήτης από τον Κοσκωτά. Για να χρηματοδοτεί δηλαδή τις επιχειρήσεις του (με 700 εκατομμύρια;). Και αναζητείται αν ουσιαστικά χρηματοδοτούσε τον ίδιο και μόνο μέσα από ένα πολύπλοκο εταιρικό σχήμα στο οποίο συνεχώς πρόσθετε πολλές και αρκετές φορές άχρηστες εταιρείες. Οι εσωτερικοί ελεγκτικοί μηχανισμοί στην τράπεζα δεν υπήρχαν, ενώ η Τράπεζα της Ελλάδας δε θεώρησε ποτέ πως υπάρχει πρόβλημα με τη λειτουργία της Proton, παρά τα δεκαπενθήμερα, μηνιαία και τριμηνιαία reports που ήταν αρκετά ενημερωμένα.

Η PROTON BANK

Γρήγορα οι εισαγγελικές αρχές εντόπισαν μια κατάχρηση 51 εκατομμυρίων στην Proton. Την περίοδο εκείνη που οι εισαγγελικές αρχές ελέγχουν τον Λαυρεντιάδη και την Proton για κατάχρηση και ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Στο όνομα της συστημικής ευστάθειας των τραπεζών η τράπεζα προικοδοτείται και σώζεται. Στην αγορά η κίνηση «δικαιολογείται» με τo επιχείρημα ότι στην κρίση που ήδη έχει εκδηλωθεί και μια μικρή τράπεζα να σκάσει απειλείται όλο το τραπεζικό σύστημα. Στη συνέχεια ο Λ. Λαυρεντιάδης επιστρέφει τα 51 εκατομμύρια που του αποδίδουν πως καταχράστηκε, για να κάνει χρήση του νόμου που προβλέπει ακαταδίωκτο για όσους επιστρέψουν χρήματα από κατάχρηση (μετατρέπονται τα κακουργήματα σε πλημμελήματα).

Τελικώς, όμως, ο Λαυρεντιάδης δεν φαίνεται να εξασφαλίζει το ακαταδίωκτο. Τα πορίσματα των αρχών που ακολουθούν είναι αποκαλυπτικά. Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις που προκύπτουν από τα πορίσματα της Τράπεζας της Ελλάδος, ο Λαυρεντιάδης έχει δώσει από την τράπεζά του 700 εκατομμύρια για να χρηματοδοτήσει επιχειρήσεις του άμεσου ή έμμεσου ενδιαφέροντός του. Δηλαδή 35 φορές περισσότερα από όσα είχε καταχραστεί ο Κοσκωτάς από την Τράπεζα Κρήτης.

O ΘΡΥΛΟΣ KAI O ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ

Μια από τις επιχειρηματικές του κινήσεις ήταν και η εξαγορά του 50% της Καραϊσκάκης ΑΕ, ιδιοκτήτριας του ομώνυμου γηπέδου, ποσοστό που κατέχει ακόμη, αλλά και του 10% της Θρύλος ΑΕ, ενώ ιδιαίτερης μνείας χρήζει η σχέση του με τον Πέτρο Κυριακίδη.

Εκτός από θρησκευτικά βιβλιοπωλεία και βιολογικά μανάβικα ο Πέτρος Κυριακίδης διέθετε πλήθος επιχειρήσεων μέσων μαζικής ενημέρωσης στο χαρτοφυλάκιο των επενδύσεών του (10,14% της Χ.Κ. Τεγόπουλος που εξέδιδε την «Ελευθεροτυπία» και χρεοκόπησε, 12,53% του παλαιού Πήγασου που εξέδιδε το «Εθνος» και την «Ημερησία», ποσοστό που σήμερα δεν υφίσταται λόγω της χρεοκοπίας της εταιρείας και της εκποίησης των περιουσιακών της στοιχείων από τις τράπεζες, καθώς και 33,33% της εταιρείας που εκδίδει το «Ποντίκι»). Επίσης ο Κυριακίδης έλεγξε την Daily Press Magazines («Εspresso Κύπρου», περιοδικό «Top Scorer»), την Ημερήσιος Τύπος («Espresso», «Espresso της Κυριακής»), την Ημεροσκόπος (ραδιοφωνικός σταθμός Flash), τη Myenpi («Athens News»), την ΑΔΕΛΕ («Ισοτιμία») καθώς και τη ΝΕΠ (περιοδικά «L’Οfficiel», «Olive», «Parents», «Ντόρα η μικρή εξερευνήτρια» κ.ά.).

Αρκετές από αυτές τις εταιρείες δεν έχουν πλέον ουσιαστική υπόσταση και δεν εκδίδουν τίποτε. Ο Πέτρος Κυριακίδης επιχείρησε να αποκτήσει και το 10% του ραδιοφώνου Σκάι αλλά το Εθνικό Ραδιοτηλεοπτικό Συμβούλιο δεν ενέκρινε το αίτημα μεταβίβασης. Μετά τη σύλληψη Λαυρεντιάδη ο Κυριακίδης εξαφανίστηκε και επί πολλά χρόνια δεν έχει δώσει σημεία ζωής.

ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ

Ο Λ. Λαυρεντιάδης απασχολεί ακόμη αρχές και κοινή γνώμη. Φυλακίστηκε για σημαντικό χρονικό διάστημα για να απελευθερωθεί στη συνέχεια με εγγύηση 500.000 ευρώ λόγω της κατάστασης της υγείας του. Εμεινε στη φυλακή για «προσωπική υπόθεση» για την οποία κατηγορήθηκε ότι διέπραξε κακουργηματική πράξη κατά ζωής για να αθωωθεί στη συνέχεια επειδή ο βασικός μάρτυρας άλλαξε κατάθεση.

Για τις διώξεις όμως που σχετίζονται με την οικονομική του δραστηριότητα οι περιπέτειές του με τη Δικαιοσύνη φαντάζουν ατελείωτες. Σήμερα ο Λ. Λαυρεντιάδης κατοικεί στο σπίτι του στη Βάρκιζα με την οικογένειά του. Εξακολουθεί να κυκλοφορεί λαμβάνοντας δρακόντεια μέτρα ασφάλειας. Εχει κατηγορηθεί για κακουργήματα, ενώ μέγα μέρος της περιουσίας του είναι δεσμευμένο. Ο ίδιος αρνείται κάθε κατηγορία, έχει προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας την ακύρωση των αποφάσεων της Τράπεζας της Ελλάδος με τις οποίες ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της Proton Bank και διορίστηκε προσωρινός επίτροπος, αλλά και της απόφασης του υπουργείου Οικονομικών που ίδρυε τη νέα Proton Bank.

Σήμερα ο ίδιος διατηρεί την επενδυτική τράπεζα Lamda Privatbank στο Λίχτενσταϊν. Η τελευταία ποινική δίωξη εναντίον του ασκήθηκε σχετικά πρόσφατα και αφορά την ELFE (Λιπάσματα). Σύμφωνα με την ποινική δίωξη, ο Λαυρεντιάδης θεωρείται ηθικός αυτουργός σε απάτη κατ’ εξακολούθηση και κατ’ επάγγελμα με την επιβαρυντική διάταξη του νόμου περί καταχραστών δημοσίου σε βάρος της Alpha Bank και του ελληνικού δημοσίου, καταδολίευση δανειστών κατ’ εξακολούθηση σε βάρος της τράπεζας και ψευδή υπεύθυνη δήλωση.

Ως φυσικοί αυτουργοί των παραπάνω αδικημάτων κατηγορούνται οι εκπρόσωποι των εταιρειών ELFE, ΕΛΛΑΓΡΟΛΙΠ ΑΕΒΕ και PFIC Ltd, με τις οποίες συνεργαζόταν ο κ. Λαυρεντιάδης. 

* Περιοδικό Hot Doc #187, «Τα 10 μαύρα κουτιά του ελληνικού επιχειρείν», 8/9/2019