«Αλμυρή Έρημος»: Η προσφυγιά είναι προσφυγιά σε όλες τις γλώσσες

Η «Αλμυρή Έρημος» είναι ένα πρωτότυπο θεατρικό έργο, μια  παράσταση που δημιουργήθηκε με αφορμή την επέτειο των 100 χρόνων από τη  Μικρασιατική καταστροφή.

Όταν, περίπου ένα χρόνο πριν, βρεθήκαμε για πρώτη φορά με τη Ναταλία Γεωργοσοπούλου και μοιράστηκε μαζί μου την επιθυμία της να κάνουμε μια παράσταση για τη Μικρασιατική καταστροφή, το πρώτο πράγμα που μου είπε – έχοντας ρίζες από τη Μικρά Ασία – είναι: «θυμάμαι τις αφηγήσεις της γιαγιάς μου για όσα έζησε η μητέρα της εκείνη τη μέρα, τόσα χρόνια μετά, πάντα την έπιανε συγκίνηση κι έκλαιγε!». Η μνήμη, λοιπόν, έγινε κεντρικός άξονας στην παράστασή μας, η μνήμη και το τραύμα που αποσιωπάται, όμως είναι εκεί και αιμορραγεί. Η Ναταλία, το 2022, θυμάται τις αφηγήσεις της προγιαγιάς της για το 1922 και τις μεταφέρει σε εμένα, και αυτό, αυτόματα, κάνει την «Ιστορία» κάτι πολύ πραγματικό, χειροπιαστό, άμεσο και προσωπικό. Η Ιστορία αποσυντίθεται σε εκατομμύρια πραγματικές ιστορίες ανθρώπων και όλες αυτές συνενώνονται ξανά για να συνθέσουν τη συλλογική μνήμη.

Έτσι, τα δυο κεντρικά πρόσωπα του έργου μας κατέληξαν να είναι  μια Γυναίκα και ένας Στρατιώτης που, μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις τους για τα γεγονότα από το 1919 έως και το 1922, ακολουθούν και συμπληρώνουν τα γεγονότα της «Μεγάλης Ιστορίας» και λειτουργούν, τελικά, ως αρχέτυπα στο αρχέγονο δράμα του πολέμου.

Όταν αποφασίσαμε να γράψουμε το κείμενο της παράστασης, είχαμε ήδη μελετήσει για αρκετούς μήνες τα γεγονότα της εποχής μέσα από βιβλία ιστορίας, ντοκιμαντέρ, λογοτεχνικά έργα, φωτογραφικά αφιερώματα, μουσική και τραγούδια της εποχής. Είχαμε αφοσιωθεί στην πολύπλευρη μελέτη του θέματος, γιατί στόχος μας ήταν η σκηνική μας σύνθεση να βασιστεί σε ένα κείμενο που, αν μη τι άλλο, θα λέει τα πράγματα όπως πρέπει να ειπωθούν, χωρίς αποκρύψεις και πατριωτικές εξάρσεις, χωρίς εκπτώσεις αλλά, ταυτόχρονα, με βαθειά συγκίνηση και απόλυτο σεβασμό σε όσα συνέβησαν.

Ως νέοι άνθρωποι και καλλιτέχνες θέλαμε να καταπιαστούμε με αυτό το τόσο ευαίσθητο θέμα της Μικρασιατικής καταστροφής, να το ανακινήσουμε και να το ανασυνθέσουμε με έναν τρόπο διαφορετικό∙ διαφορετικό, απ’ ό, τι κανείς ίσως φαντάζεται όταν ακούει ότι πρόκειται για μια παράσταση για τη Μικρασιατική καταστροφή. Να μιλήσουμε, εν τέλει, για τον  πόλεμο ως κατάσταση, για τη δυστυχία που σπέρνει και την απανθρωποποίηση που θερίζει, για την προσφυγιά και τον ξεριζωμό. Όχι όμως, υπό το πρίσματων «αλησμόνητων πατρίδων» αλλά της οικουμενικότητας των συναισθημάτων που προκαλεί. Ο ξεριζωμός είναι ξεριζωμός σε όλες τις γλώσσες και η προσφυγιά είναι προσφυγιά σε όλες τις γλώσσες. Με αυτή τη διάθεση εντάχθηκε και ο μουσικός της παράστασής μας, Γιάννης Ισμυρνιόγλου, ο οποίος βρίσκεται επί σκηνής,  ολοκληρώνοντας μουσικά την ατμόσφαιρα της σκηνικής εγκατάστασης και των αφηγήσεων.

Η «Αλμυρή Έρημος»  είναι μια παράσταση που στην πραγματικότητα μιλά για το σήμερα. Για όσα ακούμε και βλέπουμε και ως εκ θαύματος ακόμα δεν ζούμε. Είναι δυστυχώς τραγικά επίκαιρη και την καθιστά ιδιαίτερα συγκινητική η αφόρητη  διαπίστωση της αέναης επανάληψης της ιστορίας.

INFO:

Αλμυρή Έρημος

Θέατρο Φούρνος

Μαυρομιχάλη 168, Εξάρχεια

Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:00