2,5 δις ευρώ απώλεια εξαιτίας νόμου εν αναμονή

Εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, τα οποία θα μπορούσαν να εισρεύσουν άμεσα στα κρατικά ταμεία και να δώσουν μιαν ανάσα ρευστότητας, παραμένουν «ανενεργά», αφού η απαραίτητη νομοθετική ρύθμιση καθυστερεί.Κι αυτό γιατί οι ρυθμίσεις που είχε εξαγγείλει η κυβέρνηση και βρίσκονται από καιρό σε προχωρημένο στάδιο νομοπαρασκευαστικής εργασίας από το υπουργείο Δικαιοσύνης, δεν έχουν ακόμα κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή. Αρα και οι απώλειες για το δημόσιο ταμείο είναι μοιραίες. Με τους μετριότερους υπολογισμούς των δικαστικών αρχών, που χειρίζονται υποθέσεις κρατικής διαφθοράς και οικονομικής εγκληματικότητας, περί τα 2, 5 δισ. ευρώ θα μπορούσαν σε συντομότατο χρόνο να εισπραχθούν, αν είχαν ψηφιστεί οι ρυθμίσεις για το «δικαστικό ενέχυρο» και την «ποινική συνδιαλλαγή», όπως είναι οι τίτλοι των σχετικών νομοσχεδίων.

Οι δικαστικές αρχές μάλιστα, ανεβάζουν το ποσό αυτό κατά πολύ και εκτιμούν ότι σε βάθος χρόνου, συμπεριλαμβανομένων και των υποθέσεων φοροδιαφυγής που χειρίζονται οι οικονομικοί εισαγγελείς, τα έσοδα για το Δημόσιο θα μπορούσαν και είναι πολύ περισσότερα. Ενδεικτικά και μόνον αναφέρονται υποθέσεις, όπως για παράδειγμα της Energa – Hellas Power, της Proton Bank, της υπόθεσης των υποβρυχίων και της Ασπίς Πρόνοια, που εκκρεμούν στη δικαιοσύνη, με ποσά που υπερβαίνουν το 1,8 δισ. ευρώ.

Οι παραπάνω διατάξεις δίνουν ισχυρά κίνητρα σε διωκόμενους για οικονομικά εγκλήματα (παραβάσεις πόθεν έσχες, φοροδιαφυγή και «ξέπλυμα» «μαύρου» χρήματος) αλλά και άλλα αδικήματα να επιστρέψουν τα χρήματα στο κράτος και να τύχουν έτσι ευνοϊκής ποινικής μεταχείρισης. Στις ρυθμίσεις αυτές περιλαμβάνονται και τα αδικήματα που διώκονται με βάση τον πολυσυζητημένο νόμο για τους καταχραστές του Δημοσίου, αλλά και οι υποθέσεις διαφθοράς που ρυθμίζονται από ειδικό νόμο τον 4022 του 2011. Σύμφωνα με το περιεχόμενό τους, αν ο κατηγορούμενος επιστρέψει τα χρήματα πριν κληθεί σε απολογία, η σε βάρος του κατηγορία από κακούργημα μετατρέπεται αμέσως σε πλημμέλημα και η ποινή του κατά ανώτατο όριο θα είναι δύο χρόνια. Αν η επιστροφή των χρημάτων γίνει αργότερα –και πάντως πριν αρχίσει η δίκη σε πρώτο βαθμό– η επιβαλλόμενη ποινή φθάνει τα τρία χρόνια και ανεβαίνει αν τα χρήματα επιστραφούν πριν από τη δευτεροβάθμια δίκη, καθώς πλέον προβλέπεται ποινή κάθειρξης δέκα ετών.

Παράλληλα, δίνεται δυνατότητα στους εισαγγελείς αλλά και τους ανακριτές να προχωρούν σε συνδιαλλαγή για τις ποινές με τους εμπλεκόμενους στα οικονομικά εγκλήματα ώστε να πετύχουν την επιστροφή των χρημάτων. Οι ρυθμίσεις αυτές που «ξεπαγώνουν» από το υπουργείο Δικαιοσύνης, με πρωτοβουλία του υπουργού κ. Χαρ. Αθανασίου, έχουν επιτυχημένη εφαρμογή για χρόνια σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως στη Γερμανία αλλά και στις ΗΠΑ με σημαντικά οφέλη για την πάταξη της οικονομικής εγκληματικότητας.

Οι δεσμευμένοι λογαριασμοί

Εκτός όμως από τα τεράστια ποσά που μπορεί να επιστραφούν στο Δημόσιο από διωκόμενους για πάσης φύσεως οικονομικά εγκλήματα, μεγάλα ποσά παραμένουν στα αζήτητα από εκείνα που καθημερινά δεσμεύουν οι δικαστικές αρχές σε λογαριασμούς υπόπτων και υποδίκων. Τα ποσά μόνον σε ορισμένες μεγάλες υποθέσεις που βρίσκονται σε δικαστική εκκρεμότητα ξεπερνούν το 1,5 δισ. ευρώ καθώς έχουν δεσμευθεί σε λογαριασμούς όπως επίσης και σε θυρίδες ή άλλα χρηματοπιστωτικά και επενδυτικά προϊόντα.

Τα χρήματα αυτά δεν αξιοποιούνται με την ισχύουσα νομοθεσία παρά μόνον αν υπάρξει αμετάκλητη καταδίκη ύστερα από χρόνια και παραμένουν έως τότε δεσμευμένα σε τράπεζες. Σύμφωνα με τη ρύθμιση περί ενεχύρου που αναμένεται να προωθηθεί, οι δεσμευμένοι λογαριασμοί σε οικονομικά εγκλήματα θα ρευστοποιούνται άμεσα υπέρ του Δημοσίου και μόνον σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος αθωώνεται το ποσό θα επιστρέφεται.

Για να αντιληφθεί κανείς το ύψος των χρημάτων που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν άμεσα, είναι ενδεικτικές οι περιπτώσεις δέσμευσης λογαριασμών στους κατηγορουμένους της Energa – Hellas Power, ύψους 240 εκατ. ευρώ και της υπόθεσης του επιχειρηματία Λαυρέντη Λαυρεντιάδη, που έχουν δεσμευθεί λογαριασμοί δικοί του ύψους 160 εκατ. ευρώ και συνολικά για τους εμπλεκόμενους στην ίδια υπόθεση ύψους 200 εκατ. ευρώ!

Τα δεσμευμένα ακίνητα

Η κατάσταση είναι χειρότερη σε ό,τι αφορά τα ακίνητα που δεσμεύονται από τις δικαστικές αρχές. Τα περισσότερα, κυριολεκτικώς, ρημάζουν έως ότου εκδοθεί αμετάκλητη απόφαση και δεν αξιοποιούνται, καθώς υπάγονται σε ένα νομικό καθεστώς που δεν διευκολύνει ούτε την αξιοποίησή τους ούτε την εκποίησή τους. Τα δεσμευμένα ακίνητα –και μάλιστα μεγάλης αξίας– μόνον σε ορισμένες υποθέσεις ξεπερνούν τα 110! Ενδεικτικά στην υπόθεση του Ιω. Καρούζου είναι 45, στην υπόθεση Ακη Τσοχατζόπουλου 23 και του Βλάσση Καμπούρογλου τρία, τα οποία είναι πολύ μεγάλης αξίας και βρίσκονται σε Κηφισιά και Ιθάκη. Γενικότερα, δεκάδες είναι τα ακίνητα διωκομένων για φοροδιαφυγή που δεν αξιοποιούνται. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι η ακίνητη περιουσία του γνωστού σχεδιαστή Λάκη Γαβαλά, την οποία είχε ζητήσει προς αξιοποίηση ο περιφερειάρχης Αττικής Γιάννης Σγουρός…

Ο υπουργός Δικαιοσύνης Χαρ. Αθανασίου αναμένεται να προτείνει την ίδρυση ειδικού ταμείου από τα «κλεμμένα», τα έσοδα του οποίου θα καλύπτουν επείγουσες κοινωνικές ανάγκες, όπως, για παράδειγμα, την επανασύνδεση του ρεύματος για ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Της Ιωαννας Μανδρου-Καθημερινή