17 Νοεμβρίου 2022: Η επέτειος μίας δημοκρατίας που τώρα εξοντώνουν

Η εξέγερση του ‘73 ήταν μεγαλειώδης, όχι επειδή άλλαξε τον κόσμο, αλλά επειδή μας άλλαξε για πάντα. Από τις ίδιες εκείνες ημέρες, με τα παιδιά που κλείστηκαν στη σχολή, την κοινωνία που βγήκε στους δρόμους, ακόμη και το αυτοσχέδιο ιατρείο στο σπίτι της Σοφίας Βέμπο στη Γαλάζια Πολυκατοικία, ως τα τανκς, τους νεκρούς, τη ματωμένη σημαία, που δε γύρισε ποτέ στα χέρια των αντιστασιακών.

“Εδώ Πολυτεχνείο”. Και κάθε χρόνο μετά -όχι αμέσως, η εξέγερση ωρίμασε μαζί με τις αναμνήσεις. Αλλά σήμερα το πρωί, ακόμη μία φορά, ολόιδια μέσα στα χρόνια, είδαμε γονείς με τα παιδιά τους να αφήνουν γαρύφαλλα. Κι αυτή είναι μία αξία που διαπερνά τις εποχές. “Ολόιδια” είπα, μα έκανα λάθος. Τίποτε δεν είναι ολόιδιο πια. Όχι φέτος.

Φέτος είναι η χρονιά της κορύφωσης του τέλους της μεταπολίτευσης. Αυτό που επιχειρεί να κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη από το 2019 ως σήμερα, δηλαδή να αφαιρέσει όλες τις διακριτές, δημοκρατικές λειτουργίες τών θεσμών όπως ορίστηκαν στη μεταπολίτευση, τώρα κορυφώνεται. Βιαίως, βεβαίως.

Τι ήταν η μεταπολίτευση; Δεν ήταν η μετάβαση από την στρατιωτική δικτατορία στη δημοκρατία, είναι αυτό που σημαίνει μια μετάβαση τέτοια. Είναι, κυρίως, η ελευθερία του λόγου, της διακίνησης των ιδεών και η διάκριση αυτού που λέμε “εξουσίες”, η διάκριση των λειτουργιών του Κράτους. Της νομοθετικής, της εκτελεστικής, της δικαστικής, όπως επέμενε ο Μοντεσκιέ, πλέον και της άτυπης τέταρτης εξουσίας: αυτής του Τύπου.

Πρώτα καταργήθηκαν οι ελεύθερες ιδέες, με την κατάργηση του ασύλου και την εισβολή των ΜΑΤ στους κινηματογράφους και τα πανεπιστήμια. Μετά, ήρθε η υπερσυγκέντρωση των εξουσιών στο πρόσωπο του πρωθυπουργού, σε ένα καθεστώς που παλιότερα οι ιστορικοί είχαν χαρακτηρίσει “κοινοβουλευτική δικτατορία” για τις κυβερνήσεις Κωλέττη και Βενιζέλου. Κατευθείαν ελέγχθηκε ο Τύπος με την Λίστα Πέτσα, που θα μείνει στην ιστορία διαβόητη. Και τώρα όλη η εξόντωση της Μεταπολίτευσης, μετά από συγκαλύψεις σκανδάλων, επιδραστικότητα στη δικαιοσύνη, ανεκδιήγητα νομοσχέδια, κορυφώνεται με το σκάνδαλο των υποκλοπών. Τις παρακολουθήσεις.

Το φετινό Πολυτεχνείο μας βρίσκει να παλεύουμε -αν είναι δυνατόν!- για τις αξίες της Μεταπολίτευσης. Πώς το κατάφεραν αυτό σε μια Ευρώπη που φυλλορροεί μεταξύ ορμπανισμού και πολέμου, αυτό δεν ήταν καθόλου δύσκολο. Στη γειτονική Ιταλία έχουν ανοιχτά φασιστική κυβέρνηση. Η Λεπέν παραλίγο να αναλάβει την εξουσία. Ο Μητσοτάκης είναι ο Όρμπαν των Βαλκανίων. Και η δημοκρατία συρρικνώνεται παντού και διαρκώς.

Τώρα μας παρακολουθούν, σαν σε ποίημα του Μπύρμαν:

Μικρόφωνα βάζουν για ν’ ακούν

όσα από το στόμα μου περνούν

τραγούδια και βρισιές κι αστεία

στον καμπινέ και στην τραπεζαρία

Γιατί, μην ξεγελιόμαστε, με κάποιον τρόπο σχεδόν όλες και όλοι παρακολουθούμαστε. Αν μέχρι στιγμής έχουν βγει στη δημοσιότητα δύο λίστες με ονόματα, θα βγούνε και άλλα (και άλλα). Με κάποιες ή κάποιους έχουμε συνομιλήσει, άλλες ή άλλοι είναι θύματα απευθείας.

Αυτή είναι η πρώτη καταπάτηση της Δημοκρατίας. Η ιδιωτικότητα. Η προσωπική ζωή. Οι ιδέες που συνεπάγονται. Οι δημοκρατικές ιδέες, δεν είδα ναζί στις λίστες. Δεν είδα εχθρούς του πολιτεύματος. Είδα κοινοβουλευτικούς, δημοσιογράφους και επιχειρηματίες. Ανθρώπους εχθρούς -τελικά (;)- του πρωθυπουργού.

Έτσι μας βρίσκει το φετινό Πολυτεχνείο. Κάπως δραματικά, ας μου επιτραπεί να μιλήσω για χαρακώματα. Γιατί η καταπάτηση της Δημοκρατίας δεν είναι μόνο αυτή της ιδιωτικής, αλλά της ζωής γενικώς. Είναι η υπερσυγκέντρωση της εξουσίας και επομένως του πλούτου σε δύο, τρία χέρια. Είναι αυτό που μου είπε προχθές η ηλικιωμένη γειτόνισσά μου: πότε θα φύγουν πια; Δεν αντέχω άλλο την φτώχεια.

Είναι το ντόμινο που βασίζεται στις δικές μας ζωές. Τα έχουμε χάσει πια όλα. Ακόμη και τη μεταπολίτευση.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr