Τουλάχιστον τρεις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και βιασμού ανηλίκου, στα οποία εμπλέκονται αστυνομικοί, έχουν έρθει στην επιφάνεια τις τελευταίες ημέρες, εγείροντας εύλογα ερωτήματα για το αν υπάρχουν έγκυρα ψυχομετρικά τεστ, που φιλτράρουν την είσοδο στο Σώμα.
Η δομή ενός ψυχομετρικού τεστ μπορεί να ποικίλει ανάλογα με τους στόχους και τις κλινικές ή γνωσιακές διαστάσεις που μετρά, αλλά όπως είπε ο ο πρώην ψυχίατρος της ΕΛ.ΑΣ, Αντώνης Κασιμάτης στο Live News, αυτά που χρησιμοποιούνται στην ΕΛΑΣ είναι παρωχημένα και ακατάλληλα.
Μιλώντας στην εκπομπή, εξήγησε εκτενώς τη μέθοδο με την οποία εξετάζονται οι αστυνομικοί, για να εξακριβωθεί αν είναι αρκετά ψυχικά σταθεροί για να φέρουν όπλο.
Τα ψυχομετρικά τεστ δημιουργήθηκαν για άλλον λόγο
Εξηγώντας τα εγγενή μειονεκτήματα αυτών των τεστ, είπε: «Το πρόβλημα είναι δομικό. Τα ψυχομετρικά τεστ είναι ένας πολύ απλός και πρωτόγονος τρόπος για τον εντοπισμό πολύ “χοντρών” προβλημάτων, αν δηλωθούν, αν είναι τόσο αφελής αυτός που συντάσσει τις απαντήσεις ώστε να δηλώσει την αλήθεια».
Ο κ. Κασιμάτης εκφράζει μία επικρατή γνώμη στην ψυχολογική κοινότητα, πως τα ψυχομετρικά τεστ είναι πολύ λιγότερο αξιόπιστα όταν εφαρμόζονται σε κάποιον που δεν επιζητά να βοηθηθεί από αυτά, αλλά αντίθετα τα βλέπει ως εμπόδιο.
«Είναι τεστ που χρησιμοποιήθηκαν από το 1950 περίπου, για την Αμερικανική αεροπορία. Τεστ τα οποία ποτέ δεν σταθμίστηκαν με τον κατάλληλο τρόπο για την αστυνομία», πρόσθεσε.
Αυτά είναι τα ψυχομετρικά τεστ για την είσοδο στην Ελληνική Αστυνομία
Η εκπομπή Το Πρωινό εξέθεσε σήμερα (3/12) τα ερωτήματα από το τεστ MMPI-2 (Πολυφασική Κλίμακα Προσωπικότητας) που προέρχεται από έκδοση του 2017, από τη Μινεσότα των ΗΠΑ, και χρησιμοποιείται από την ΕΛΑΣ και άλλα σώματα ασφαλείας στην Ελλάδα.
Το τεστ χωρίζεται σε τρεις υποκλίμακες, μία με ερωτήματα αποπροσανατολισμού, μία με ανεστραμμένα ερωτήματα (για την ανίχνευση ψεύδους), και μία με αυθόρμητες απαντήσεις.
Ως παράδειγμα, φέρονται ερωτήσεις από μία υποκλίμακα που απαντάται με «Αλήθεια» ή «Λάθος», για τις εξής δηλώσεις:
- Η σεξουαλική μου ζωή είναι ικανοποιητική
- Μερικές φορές με κυριεύουν κακά πνεύματα
- Μερικές φορές με ευχαριστεί να πληγώνω πρόσωπα που αγαπώ
- Ο άντρας θα πρέπει να είναι αρχηγός της οικογένειας
Άλλες ερωτήσεις, πέρα από ψυχωσικές ή νευρωσικές διαστάσεις, μετρούν πολύ απλοϊκά την ικανότητα του ατόμου μα αξιολογεί και να αποκρίνεται σε επείγουσες καταστάσεις, αλλά πάντα με ερωτήματα πολλαπλής επιλογής, στα οποία οι απαντήσεις είναι εξαιρετικά προφανείς.
Αστυνομικοί υπό το καθεστώς ανωνυμίας, καθώς φοβούνται, αποκαλύπτουν
Την ίδια στιγμή, πολλοί κόβονται στα ψυχομετρικά λένε οι ίδιοι οι αστυνομικοί, που συμπληρώνουν πως οι κομμένοι το πολύ πολύ μετά να χάσουν το όπλο τους και κατά συνέπεια να βρεθούν σε ένα κλιματιζόμενο γραφείο να βαράν σφραγίδες και να εισπράττουν με ασφάλεια τον μισθό τους βρέξει χιονίσει.
«Από το 2003 υπάρχει ο νόμος που αναφέρει ότι όλοι οι αστυνομικοί αφ’ ότου τελειώσουν τη σχολή, ανά πέντε χρόνια πρέπει να περνούν τα ψυχομετρικά τεστ. Πρέπει δηλαδή, να ελέγχεται εάν είναι ικανοί να φέρουν οπλισμό. Αυτό δεν ισχύει για τους περισσότερους. Στην Αθήνα μπορεί να περνούν κάποιοι, αλλά στην επαρχία δεν έχει περάσει κανένας. Κι αυτό γιατί δεν υπάρχουν περιφερειακές υγειονομικές επιτροπές. Επίσης, δεν υπάρχει και καμία κύρωση εάν δεν έχεις περάσει από αυτήν την εξέταση. Άρα απλά την αγνοείς», αναφέρει αστυνομικός.
Είναι πολλοί περισσότεροι αυτοί που θα έπρεπε να κοπούν αλλά… δεν κόβονται, συμπληρώνουν άλλοι, που συχνά αναρωτιούνται αν ο συνάδελφος τους στην βάρδια έχει κοιταχτεί πρόσφατα από κάποιον γιατρό και εύχονται να βγει η βάρδια και να πάνε σπίτι τους χωρίς παρατράγουδα.
Τι είναι όμως αυτά τα περίφημα ψυχομετρικά; Είναι κάτι ας το πούμε σαν τα εξετάσεις αίματος, ανάλογα το τι θες να μετρήσεις υπάρχει και το κατάλληλο αντιδραστήριο, άλλες είναι οι ερωτήσεις για να δεις αν κάποιος κάνει για το τμήμα ρατσιστικής βίας και άλλες αν απλά θες να δεις αν έχει να κάνεις με ένα όργανο ισορροπημένο ή με κάποιον που πιστεύει πως είναι ο ρόμποκοπ.
Όσο για τα τεστ αυτά κοστίζουν τελικά λίγες χιλιάδες ευρώ. Ενδεικτικά ένας από αυτά όπως του ΓΕΕΘΑ από το 2023 ως το 2028 η συνολική δαπάνη ήταν 172.000, ενώ το 2023 δεσμεύτηκαν περίπου 8000 για την δημιουργία κοινών ψυχομετρικών της αστυνομίας και του στρατού. Φυσικά σε αυτά τα ποσά κατά καιρούς έρχονται και άλλες δαπάνες για άλλες ανάγκες που προκύπτουν.
Δαπάνες όμως, όπως καταγγέλλουν οι αστυνομικοί, γίνονται και άλλου
Για αυτά τα τεστ τέλος υπάρχουν φροντιστήρια που ετοιμάζουν υποψήφιους με ανάλογα ψυχομετρικά και πρακτικά. Τους μαθαίνουν τρικ με τα οποία να απαντούν σωστά, έτσι το τεστ μετράει σωστές απαντήσεις ακόμα και από λάθος ανθρώπους.
Τελικά το θέμα μάλλον δεν είναι ότι απέτυχαν τα ψυχομετρικά, απέτυχε μάλλον η επιλογή να γίνει μία βιομηχανικού τύπου αξιολόγηση που στα χαρτιά φαινόταν μια χαρά, άλλα όλοι ήξεραν πως στο τέλος θα ήταν μία τρύπα στο νερό. Ειδικά, αν όπως ακούσαμε, ήδη η αξιολόγηση του προσωπικού από επαγγελματίες της ψυχικής υγείας γίνεται μία φορά στα 5 και αν χρόνια.