Το υπ. Μετανάστευσης θα διαψεύσει και τον δήμαρχο Αν. Σάμου για τα pushbacks;

«Η Ελλάδα δεν συμμετέχει σε υποτιθέμενες επαναπροωθήσεις» συνηθίζει να επαναλαμβάνει σχεδόν μονότονα ο υπουργός Μετανάστευσης Νότης Μηταράκης κάθε φορά που κάποιο διεθνές μέσο ενημέρωσης εγκαλεί την Ελλάδα για τις καταγγελίες περί παράνομων και απάνθρωπων επαναπροωθήσεων, οι οποίες βλέπουν το φως της δημοσιότητας.

Όταν δέχτηκε σχετική ερώτηση στη Βουλή από τον βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννη Μουζάλα, είπε ότι «σκέφτηκε πως κάποιος του κάνει πλάκα» και τόνισε ότι «δεν θα μπω σε περιγραφή του τρόπου που λειτουργούν τα ελληνικά Σώματα Ασφαλείας. Θα ήταν ανεύθυνο εκ μέρους μου», χωρίς να δίνει καμία ουσιαστική απάντηση στο πρόβλημα.

Ωστόσο πλέον, ο κ. Μηταράκης και το υπουργείο Μετανάστευσης βρίσκονται στη δύσκολη θέση να πρέπει να διαψεύσουν εκτός από το BBC, τους New York Times, τον Guardian και το Spiegel, και τον δήμαρχο Ανατολικής Σάμου Γιώργο Στάντζο, ο οποίος πανηγυρίζοντας για τις κυβερνητικές κινήσεις στο προσφυγικό και προσπαθώντας να αμβλύνει τις αντιδράσεις κατοίκων για τη δημιουργία νέου ΚΥΤ, «κάρφωσε» (άθελά του;) και τις επαναπροωθήσεις.

«Με τη φύλαξη των συνόρων, το κλείσιμο του διαφημιζόμενου ως ανοικτού ΚΥΤ “πόλεως”, τη λειτουργία του νέου ΚΥΤ κλειστού τύπου με μικρούς αριθμούς, την απαιτούμενη αποσυμφόρηση, την επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου, τις επαναπροωθήσεις ΚΕΡΔΙΖΟΥΝ οι κάτοικοι των νησιών μας συνθήκες ασφάλειας και ομαλότητας  και σίγουρα ΧΑΝΟΥΝ τα κυκλώματα διακίνησης και εκμετάλλευσης ανθρώπων και η Τουρκία ένα σημαντικό όπλο στον ασύμμετρο πόλεμο έναντι της Πατρίδα μας», αναφέρει ο κ. Στάντζος.

Τη δήλωση του δημάρχου στο facebook με ημερομηνία 9 Μαρτίου, εντόπισε ο δημοσιογράφος της efsyn.gr Δημήτρης Αγγελίδης. Όπως σημειώνει, η δήλωση έγινε λίγες μέρες μετά τη συνάντησή του στο μέγαρο Μαξίμου με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και εντάσσεται στη νέα εκστρατεία του δημάρχου να πείσει τους Σαμιώτες για την αλλαγή της στάσης του υπέρ της δημιουργίας του νέου Κέντρου Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ).

«Ελληνικά» pushbacks υπό την επιτήρηση της Frontex

Τον Ιούνιο του 2020, η Ύπατη Αρμοστεία το ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες ζήτησε επισήμως από την Ελλάδα «να ερευνήσει τις άτυπες αναγκαστικές επιστροφές στα θαλάσσια και χερσαία σύνορα με την Τουρκία».

Είχαν προηγηθεί πολλά δημοσιεύματα στον διεθνή Τύπο που έκαναν λόγο για βίαιες επαναπροωθήσεις προσφύγων και μεταναστών στο Αιγαίο, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις συνοδεύονταν και από αποκαλυπτικά βίντεο.

«Η Ύπατη Αρμοστεία έχει εκφράσει επανειλημμένα τις ανησυχίες της προς την ελληνική κυβέρνηση και έχει απευθύνει έκκληση για επείγουσα έρευνα σε μια σειρά από  περιστατικά που έχουν καταγγείλει μέσα ενημέρωσης, πολλά από τα οποία έχουν επιβεβαιωθεί από μη κυβερνητικές οργανώσεις και απευθείας μαρτυρίες. Τέτοιου είδους ισχυρισμοί έχουν αυξηθεί από τον Μάρτιο, με αναφορές ότι αρκετές ομάδες ανθρώπων μπορεί να έχουν επιστραφεί με συνοπτικές διαδικασίες μετά την άφιξή τους στην ελληνική επικράτεια», αναφέρει η UNHCR.

Σε άρθρο του το Spiegel αναφέρει ότι «το υλικό δείχνει χωρίς αμφιβολία: στο ανατολικό Αιγαίο θυσιάζονται ευρωπαϊκές αξίες για τη φύλαξη των συνόρων. Άνδρες με μάσκες, πιθανότατα Έλληνες συνοριοφύλακες, επιτίθενται ξανά και ξανά σε πλοιάρια προσφύγων».

Μάλιστα, οι New York Times σε άρθρο τους υποστηρίζουν ότι σε ορισμένες τουλάχιστον περιπτώσεις, οι επαναπροωθήσεις πραγματοποιούνται με την ανοχή της Frontex. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι τον Ιανουάριο του 2021, όπως αναφέρει η DW, ο επικεφαλής της Υπηρεσίας Προστασίας των Εξωτερικών Συνόρων της ΕΕ (Frontex) Φαμπρίς Λεζερί, κατέθετε για τρεις ώρες σε κλειστή συνεδρίαση η Επιτροπή Εσωτερικής Πολιτικής της γερμανικής Βουλής για το θέμα των παράνομων επαναπροωθήσεων μεταναστών (pushbacks) στο Αιγαίο.

Συγκλονιστική, αλλά και ενδεικτική της κατάστασης είναι η καταγγελία που έκανε στους New York Times τον περασμένο Αύγουστο μια 50χρονη δασκάλα από τη Συρία, η Najma al-Khatib, η οποία υποστηρίζει ότι τον Ιούλιο του 2020, αν και βρισκόταν σε κέντρο υποδοχής στη Ρόδο, μέσα στη νύχτα κάποιοι μασκοφόροι έλληνες αξιωματικοί πήραν την ίδια και άλλα 22 άτομα (μεταξύ των οποίων και δύο μωρά) τους πήραν, τους επιβίβασαν σε μια σωσίβια λέμβο χωρίς μηχανή και τους εγκατέλειψαν στη θάλασσα, όπου τελικά διασώθηκαν από το λιμενικό της Τουρκίας. O τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας είχε αρνηθεί το περιστατικό υποστηρίζοντας ότι οι ελληνικές αρχές δεν εμπλέκονται σε παράνομες ενέργειες.

Είναι η πρώτη φορά που έλληνας αξιωματούχος προχωρά σε δημόσια παραδοχή περί πραγματοποίησης επαναπροωθήσεων στο Αιγαίο. Άλλωστε, όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αγγελίδης που έφερε στο προσκήνιο τη δήλωση του κ. Στάντζου, «ενδεχομένως η δήλωσή να χρησιμεύσει στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, όταν θα κληθεί να δώσει εξηγήσεις στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου για την επαναπροώθηση δύο ασυνόδευτων ανήλικων προσφύγων στις 9 Σεπτεμβρίου μέσα από το ΚΥΤ».

Σε κάθε περίπτωση, το υπουργείο οφείλει να σχολιάσει τη δήλωση του δημάρχου ανατολικής Σάμου είτε διαψεύδοντάς τον, είτε ερευνώντας τα λεγόμενά του.

Update 16.30: Λίγη ώρα μετά τη δημοσίευση του παραπάνω άρθρου, το βρετανικό δίκτυο SkyNews δημοσίευσε βίντεο της τουρκικής ακτοφυλακής όπου φαίνονται περισσότερες από 5 σωσίβιες λέμβοι χωρίς μηχανή και με δεκάδες πρόσφυγες, να βρίσκονται στη θάλασσα, εκλιπαρώντας το τουρκικό λιμενικό να τους διασώσει. Το δημοσίευμα περιλαμβάνει καταγγελίες ότι πρόκειται για το αποτέλεσμα ενεργειών της ελληνικής πλευράς.