«Ya basta!» από τις γυναίκες στο ποδόσφαιρο!

Το γυναικείο ποδόσφαιρο εξελίσσεται και παράλληλα διεκδικεί. Τον Μάρτιο του 2019 η αναμέτρηση ανάμεσα στην Ατλέτικο Μαδρίτης και τη Μπαρτσελόνα συγκέντρωσε 60.739 θεατές, αριθμός που αποτέλεσε νέο ευρωπαϊκό ρεκόρ. Το καλοκαιρινό Μουντιάλ γυναικών στη Γαλλία, οι διεκδικήσεις των ΗΠΑ και η ξεχωριστή Μέγκαν Ράπινο έπαιξαν το δικό τους ρόλο.

Όμως, σε αντίθεση με τους άντρες συναδέλφους τους, οι αθλήτριες που ζουν κλωτσώντας την «ασπρόμαυρη» θεά συνεχίζουν να απέχουν έτη φωτός σε θέματα επαγγελματισμού. Στην Αργεντινή, η Μακαρένα Σάντσες, η οποία είχε παραχωρήσει συνέντευξη στο Κουτί της Πανδώρας, έδωσε τη δική της μάχη για ισότητα. Στη μάχη της αυτή βρήκε συμπαραστάτες από όλο το ποδοσφαιρικό φάσμα και τελικά κατάφερε να στριμώξει την Ομοσπονδία, η οποία δέχθηκε να κάνει επαγγελματικό το γυναικείο ποδόσφαιρο και μάλιστα επιχορήγησε με 120.000 πέσος τον μήνα τις ομάδες, προκειμένου να τις βοηθήσει να ανταπεξέλθουν στο νέο καθεστώς με τα συμβόλαια στις παίκτριες. Στην Ισπανία, τη χώρα του ρεκόρ, η τριβή ανάμεσα στα συνδικαλιστικά όργανα και τις ομάδες δεν λύνεται με διαπραγματεύσεις. Και οι παίκτριες καταφεύγουν στο μοναδικό μέσο που τους έχει απομείνει. Την απεργία.

Απεργία ή προδοσία

Η απόφαση για απεργία πέρασε με ποσοστό 93% στην συνέλευση των παικτριών στα γραφεία της AFE, του ισπανικού συνδέσμου ποδοσφαιριστών. Περίπου 200 παίκτριες έδωσαν το «παρών» και πήραν μέρος στην ψηφοφορία, αποφασίζοντας να ξεκινήσουν την απεργία στις 16 Νοεμβρίου και να την συνεχίσουν για όσα ματς πρωταθλήματα χρειαστεί. Θα πηγαίνουν κανονικά στις προπονήσεις, θα αγωνίζονται στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις και το Κύπελλο, όμως είναι αποφασισμένες να τινάξουν στον αέρα την Λίγκα, την διοργανώτρια αρχή. Το πρωτάθλημα που ενδιαφέρει περισσότερο τις ομάδες.

Ο λόγος που αποφάσισαν να προχωρήσουν σε αυτή την κίνηση είναι τα συμβόλαια μερικές απασχόλησης που δείχνουν να προτιμούν οι περισσότερες ομάδες. Το συνδικαλιστικό κίνημα των ποδοσφαιριστριών ζήτησε να είναι τουλάχιστον 12.000 ευρώ το χρόνο, δηλαδή στο 75% των 16.000 που ζητούν φτάσει το μίνιμουμ κανονικό συμβόλαιο. Οι ομάδες αντιδρούν, λέγοντας πως μπορούν να εγγυηθούν μάξιμουμ 8.000 το χρόνο για τις part-time συμφωνίες, δηλαδή το 50% των 16.000. «Δεν ασχολούμαστε επαγγελματικά με το ποδόσφαιρο το 50% της μέρας», απαντούν οι παίκτριες. Και οι δύο πλευρές είναι ανυποχώρητες, με αποτέλεσμα να επέλθει η ρήξη. «Βρισκόμαστε στον 21 πρώτο αιώνα και μιλάμε για πράγματα αυτονόητα. Η υπομονή των παικτριών είναι ανεξάντλητη. Δεν ήρθα για να διαπραγματευτώ κάτι τόσο ξεκάθαρο για το εργατικό δίκαιο», δήλωσε η Μαρία Χοσέ Λόπες, δικηγόρος του συνδέσμου. Η Ταμάρα Ράμος, εκπρόσωπος του συνδικάτου ποδοσφαιριστών που επίσης υποστηρίζει την δράση, δήλωσε ότι: «Αν δεν κατεβούμε σε απεργία, θα έχουμε προδώσει όλες τις παίκτριες». Πέραν του μείζονος θέματος των συμβολαίων, οι παίκτριες ζητούν να υπάρξει πρόβλεψη για μητρότητα, καθώς και για σοβαρούς τραυματισμούς και αναπηρία.

Προτού καταλήξουν οριστικά στην απεργία, υπήρξε μια συνάντηση ανάμεσα σε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές, η οποία διήρκεσε τρεις ώρες χωρίς να υπάρξει… λευκός καπνός. Για τους Ισπανούς ρεπόρτερ, που άκουσαν τις φωνές πίσω από τις κλειστές πόρτες η συνάντηση έγινε απλά επειδή προβλεπόταν από το πρωτόκολλο. Κανείς δεν πήγε για να συμφωνήσει, ενώ η ένταση κορυφώθηκε όταν εμφανίστηκε η πρόεδρος της Ταρκόνα και εκπρόσωπος της Μπιλμπάο, οι οποίες, μαζί με την Μπαρτσελόνα, λειτουργούν αυτόνομα και δεν έχουν ενταχθεί στον συνεταιρισμό των ομάδων. Το γεγονός από μόνο του δείχνει ότι υπάρχουν έριδες και μικροσυμφέροντα ανάμεσα και στις ομάδες, γεγονός που έχει οδηγήσει, όπως θα δούμε παρακάτω και στην απουσία κοινής γραμμής για τα τηλεοπτικά δικαιώματα.

Οι ομάδες ισχυρίζονται ότι τα αιτήματα των παικτριών δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά, κυρίως από εκείνες τις ομάδες που θεωρούνται ανεξάρτητες, που δεν αποτελούν δηλαδή τμήμα ενός μεγάλου συλλόγου, όπως για παράδειγμα η Μπαρτσελόνα. Φέτος, υπάρχουν τέσσερις. Η CFF Μαδρίτης, η Γκραναδίγια της Τενερίφης, η Σπόρτινγκ Ουέλβα και η Λογρονιό. H δική τους «γραμμή» είναι πως αν περάσουν οι απαιτήσεις των συνδικάτων, θα οδηγηθούν στην καταστροφή, καθώς δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν.

«Αν θεωρείτε ότι έχω υποχρεώσεις, φέρτε μου περισσότερα έσοδα. Δεν είναι δίκαιο να χάσω έτσι αυτά που κέρδισα στο γήπεδο. Οι μισθοί μας είναι αρκετά καλοί. Επιπρόσθετα τους πληρώνουμε τα νοίκια των σπιτιών, που είναι περίπου 800 ευρώ το μήνα και τους δίνουμε αυτοκίνητο από εταιρεία που έχουμε χορηγό. Κάθε εκτός έδρας μας κοστίζει 7.000 ευρώ και υπάρχουν 15 τη σεζόν για την πρώτη ομάδα και 14 για τη δεύτερη», είπε ο πρόεδρος της Γραναδίγια. Ο Φρανθίσκο Χαβιέρ Λόπεθ Ρέι από την Ουέλβα παραδέχθηκε ότι δεν έχει ούτε μια παίκτρια με full time συμβόλαιο, ενώ ο Σαλβαδόρ Μπέλδα της Βαλένθια, η οποία ουσιαστικά ανήκει στην ομάδα των ανδρών, έδειξε περισσότερο διαλλακτικός, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι αν η μητρική ομάδα δεν δώσει χρήματα, τότε δεν μπορεί να δεχθεί κάτι τέτοιο.

Τα έσοδα και οι γκρίζες ζώνες

Σύμφωνα με τους Ισπανούς, το γυναικείο ποδόσφαιρο έχει λαμβάνειν έξι εκατομμύρια κάθε χρόνο. Η La Liga δίνει 1.6 εκατ. και ο βασικός χορηγός 1.3. Ωστόσο, ο συνεταιρισμός των ομάδων ισχυρίζεται πως ακόμα δεν έχει λάβει τα ποσά που της αναλογούν από την προηγούμενη σεζόν, καθώς η γραφειοκρατεία και οι εγκρίσεις που πρέπει να πάρει καθυστερούν την διαδικασία.

Παράλληλα, ο πόλεμος ανάμεσα στην διοργανώτρια αρχή και την Ομοσπονδία έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει κεντρική διαχείριση. Όλες οι ομάδες μοιράζονται 2.25 εκατομμύρια, εκτός από της Μπαρτσελόνα, Αθλέτικ, Τακόν και Σεβίλλη, που παίρνουν 500.000 έχοντας μεταφέρει τα δικαιώματα προβολής τους σε διαφορετικό φορέα. Οι ομάδες παίρνουν επίσης κάποιες χιλιάδες ευρώ από τον συνεταιρισμό, τα οποία οφείλουν να τα χρησιμοποιούν για δομές μάνατζμεντ, για θέσεις δηλαδή στελεχών. Ωστόσο, σε όλη τη διαδικασία υπάρχουν αρκετές γκρίζες ζώνες. Για παράδειγμα, τα μπάτζετ των ομάδων δεν δημοσιοποιούνται, ούτε είναι υποχρεωμένες να τα καταθέτουν στην Ομοσπονδία. Οι μεταγραφές και οι ανανεώσεις συμβολαίων γίνονται απευθείας, χωρίς να περνούν από κάποιον οργανισμό ή υπηρεσία, με αποτέλεσμα να υπάρχουν υποψίες για μαύρο χρήμα, κινήσεις φοροδιαφυγής, ψεύτικα συμβόλαια.

Ίσως προκαλεί εντύπωση πως η κίνηση αυτή γίνεται σε μια εποχή που το γυναικείο ποδόσφαιρο παίρνει τα πάνω του, σε μια εποχή που ακόμα και οι μεγάλες ομάδες της χώρας δείχνουν να ενδιαφέρονται περισσότερο γι’ αυτό. Η μεγαλύτερη προβολή όμως και η αποδοχή που όσο πάει και αυξάνεται, φέρνει στο φως και τις διεκδικήσεις. Είναι σαφές πως το μοντέλο λειτουργίας που θέλει τις περισσότερες παίκτριες να έχουν και δεύτερη δουλειά για να τα βγάλουν πέρα δεν μπορεί να συνεχιστεί, εφόσον οι απαιτήσεις γίνονται όλο και περισσότερες και ο επαγγελματισμός αυξάνεται. Και οι γυναίκες δεν είναι διατεθειμένες να το δεχθούν με σκυμμένο κεφάλι.

Για την Ελλάδα, όπου το γυναικείο ποδόσφαιρο βρίσκεται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας και δεν υπάρχει καν ενδιαφέρον για τηλεοπτική μετάδοση των αγώνων της εθνικής, όλα τα παραπάνω ίσως μοιάζουν πολύ μακρινά. Για τις Ισπανίδες όμως είναι μια μάχη χωρίς επιστροφή. Και παράλληλα, μια υπενθύμιση πως οι συλλογικές διεκδικήσεις είναι ακόμα ζωντανές ακόμα και σε χώρους που δείχνουν εντελώς ξένοι με αυτές. Όπως το επαγγελματικό ποδόσφαιρο…