"Ξύπνησαν" οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες: Ο Γκάμπριελ κατηγορεί Μέρκελ και λιτότητα για την άνοδο της Λε Πεν

Του Γιάννη Παναγιωτόπουλου

Επίθεση στην κυβερνητική του εταίρο Άγκελα Μέρκελ εξαπέλυσε ο πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, εκτιμώντας ότι η πολιτική της λιτότητας ενίσχυσε την άκρα δεξιά στη Γαλλία. Πρόκειται για μία σημαντικότατη διαφοροποίηση που συνιστά ρήγμα στο μεγάλο γερμανικό συνασπισμό των Χριστιανοδημοκρατών της Μέρκελ (CDU) και των Σοσιαλδημοκρατών (SPD).

Η σημασία της διαφοροποίησης αυτής γίνεται ακόμα πιο μεγάλη αν αναλογιστεί κανείς πως ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ δεν είναι απλά πρόεδρος του συγκυβερνώντος κόμματος αλλά αντικαγκελάριος και υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της επτάμηνης διαπραγμάτευσης της Ελλάδας με τους δανειστές, ο Γκάμπριελ, που τώρα κατακρίνει τη λιτότητα, είχε υπάρξει ιδιαίτερα αυστηρός όσον αφορά στην τήρηση των δημοσιονομικών κανόνων, κάποιες φορές με τόνο πιο έντονο από αυτό της Άγκελα Μέρκελ.

Τώρα όμως, αλλάζει τη στάση του. Μιλώντας στο από το βήμα του συνεδρίου του SPD, είπε πως είχε προειδοποιήσει επανειλημμένως την Άγκελα Μέρκελ για τις συνέπειες του «να θέλει να υπαγορεύει στη Γαλλία την πολιτική των περικοπών». Εάν οι γερμανοί συντηρητικοί άκουγαν τις συμβουλές του, «τότε η κυρία Λε Πεν δεν θα έφτανε ποτέ τόσο μακριά».

Εκτίμησε μάλιστα ότι ήταν λάθος να τεθεί τόσο ψηλά ο πήχης των περικοπών στην υπερχρεωμένη Γαλλία. «Δεν μπορείς να συμπεριφέρεσαι έτσι σε μια χώρα», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ επέκρινε γενικότερα την ακολουθούμενη αυστηρή πολιτική λιτότητας στην Ευρώπη. «Στη μάχη μας κατά των εθνικιστών θα πρέπει (…) να αλλάξουμε την πορεία που ακολουθεί η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια. Θα πρέπει να σπάσουμε τον φαύλο κύκλο όπου οι υπερχρεωμένες χώρες αισθάνονται υπό κηδεμονία και την ίδια ώρα οι πλεονασματικές χώρες εξοργίζονται επειδή πρέπει να παρέχουν συνεχώς νέας δάνεια».

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του SPD, το κοινωνικό ζήτημα είναι η πραγματική πυριτιδαποθήκη που τινάζει στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. «Όποιος κλείνει τα μάτια του σε αυτό, γίνεται νεκροθάφτης της ΕΕ», προειδοποίησε ο Ζ. Γκάμπριελ.

Κριτική και για το προσφυγικό

Δριμεία κριτική εξαπέλυσε o πρόεδρος του SPD στην Άγκελα Μέρκελ και το CDU και για την ακολουθούμενη πολιτική έναντι των προσφύγων, επιρρίπτοντάς στους κυβερνητικούς του εταίρους υποκρισία και διπλή στρατηγική. Ο Ζίγκμαρ Γκάμπριελ απέκλεισε για άλλη μια φορά το ενδεχόμενο θέσπισης ανώτατων ορίων υποδοχής προσφύγων, τόνισε όμως την ίδια ώρα ότι μακροπρόθεσμος στόχος θα πρέπει να είναι η σταδιακή μείωση του αριθμού των νεοαφιχθέντων. 

Παραδέχθηκε ότι οι ευρωπαίοι εταίροι δε δείχνουν κατανόηση για τη γερμανική στάση στο προσφυγικό. Αυτό αφορά ειδικά τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Παρόλα αυτά όμως θα πρέπει να συνεχιστεί ο διάλογος μαζί τους. Ενώ απέρριψε τις προτάσεις που προβλέπουν περικοπές στις παροχές από τα ευρωπαϊκά ταμεία για χώρες που δεν δέχονται πρόσφυγες, ο κ. Γκάμπριελ εξέφρασε την άποψη ότι θα πρέπει να στηριχτούν οικονομικά εκείνα τα κράτη-μέλη που δέχονται πρόσφυγες.

Η διαφοροποίηση Γκάμπριελ στη “μεγάλη εικόνα”

Η έντονη αυτή διαφοροποίηση του Ζίγκμαρ Γκάμπριελ από τον κυβερνητικό του εταίρο στη δεδομένη χρονική στιγμή δεν μπορεί παρά να συνδεθεί, μεταξύ άλλων, με την κλιμάκωση του προσφυγικού προβλήματος και την άνοδο της άκρας δεξιάς στην Ευρώπη και προφανώς εντάσσεται στην, δειλή έστω, προσπάθεια χειραφέτησης της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας από τις συντηρητικές δυνάμεις που επικρατούν την τελευταία 15ετία στη Γηραιά Ήπειρο. 

Οι σοσιαλδημοκράτες βλέπουν πως η συντηρητική, ξενοφοβική και εθνοκεντρική αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης μπορεί να διαλύσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και δε θέλουν σε καμία περίπτωση να βρεθούν συνένοχοι σε κάτι τέτοιο. Ακόμα κι η Μέρκελ το γνωρίζει και γι’ αυτό στην αρχή της κρίσης η Γερμανία προώθησε μια σχετικά προοδευτική πολιτική επί του θέματος την οποία στη συνέχεια η καγκελάριος “μάζεψε”, βλέποντας πως έχανε τα δεξιά της. 

Το θέμα λοιπόν αναδεικνύεται σε προνομιακό πεδίο αντιπαράθεσης για το SPD που θέλει να δείξει πως δεν έχει γίνει “παράρτημα” των συντηρητικών κυβερνητικών του εταίρων. Τουναντίον, διαφοροποιείται και επιθυμεί να αναδειχτεί σε “μπροστάρη” στον αγώνα κατά της ακροδεξιάς που προελαύνει και στη Γερμανία (βλ. κόμμα “Εναλλακτική για τη Γερμανία, AfD). Στο ίδιο μήκος κύματος με τον Γκάμπριελ εξάλλου, έχει τοποθετηθεί και ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου κι επίσης σοσιαλ-δημοκράτης, Μάρτιν Σουλτς, στρέφοντας τα πυρά του κατά του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε.

Όσο για τη λιτότητα που ξαφινικά θυμήθηκαν να καταδικάσουν οι γερμανοί σοσιαλ-δημοκράτες, κι αυτή σχετίζεται με τη συγκυρία. Διότι πριν έξι μήνες, όταν Τσίπρας και Βαρουφάκης μιλούσαν για τις καταστροφικές συνέπειές της στην Ευρώπη, η Ελλάδα δεν αξιολογήθηκε ως σοβαρός λόγος για να “τα σπάσουν” με τη Μέρκελ και το Σόιμπλε. 

Τώρα όμως που ο Ολάντ αρνείται να πιάσει τους δημοσιονομικούς στόχους επικαλούμενος τα έξοδα του αγώνα κατά της τρομοκρατίας, ο Ρέντσι αντίστοιχα το προσφυγικό κι οι Πορτογάλοι ομοϊδεάτες τους συγκυβερνούν με το “Μπλόκο” και το ΚΚ Πορτογαλίας, δε συμφέρει το SPD να απομονωθεί στην ομάδα των Ευρωπαίων σοσιαλ-δημοκρατών. Η καταδίκη της λιτότητας γίνεται σιγά – σιγά mainstream στις ανεπτυγμένες δυτικές χώρες. Αν αυτό θα παράγει πολιτικά αποτελέσματα, μένει να το δούμε.

Τα στοιχεία του ρεπορτάζ και η φωτογραφία είναι από την Deutsche Welle