H περίοδος της Σαρακοστής έχει ξεκινήσει πλέον για τα καλά, ενώ από τις πιο «σημαντικές» μέρες της είναι αυτή της 25ης Μαρτίου, όταν και παραδοσιακά στη χώρα μας τρώμε μπακαλιάρο σκορδαλιά ή βακαλάο σκορδαλιά;
Το συγκεκριμένο δίλημμα ανοίγει κάθε χρόνο αυτή την μέρα, με πολλούς να αναρωτιούνται ποια είναι και αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στα δύο.
Οι λέξεις «βακαλάος» και «μπακαλιάρος» λοιπόν χρησιμοποιούνται εναλλακτικά στην καθημερινή γλώσσα για να περιγράψουν το ίδιο είδος ψαριού, το Cod της αγγλικής γλώσσας, δηλαδή τον Γάδο.
Βέβαια η διαφοροποίηση στις ονομασίες δεν είναι τυχαία, καθώς ο «βακαλάος» έχει ισπανικές ρίζες (bacalao), ενώ ο «μπακαλιάρος» είναι η ελληνική έκδοση της ιταλικής λέξης baccalà.
Οι δύο όροι λοιπόν προέρχονται από τις γλώσσες της Μεσογείου και μπήκαν στην ελληνική καθομιλουμένη μέσω των επαφών που είχαν οι Έλληνες κυρίως με Ιταλούς και Ισπανούς εμπόρους.
Με βάση την ιχθυολογία δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο όρων, με τους δύο όρους να αναφέρονται στον ίδιο τύπο ψαριού, που ανήκει στο γένος Gadus, με πιο γνωστό εκπρόσωπο τον Gadus morhua, γνωστό και ως βόρειο ή ατλαντικό είδος γάδου.
Ουσιαστικά η διαφορά τους δεν βρίσκεται στην ονομασία, αλλά στη μορφή υπό την οποία καταναλώνεται το ψάρι: φρέσκο ή παστό.
Ο παστός, παστωμένος και στη συνέχεια ξαρμυρισμένος μπακαλιάρος είναι εκείνος που έχει συνδεθεί με την παραδοσιακή ελληνική συνταγή «μπακαλιάρος σκορδαλιά» και το εορταστικό τραπέζι της 25ης Μαρτίου.
Ανάλογα με την περιοχή η ονομασία διαφοροποιείται, όπως για παράδειγμα, στη Βόρεια Ελλάδα και σε νησιωτικές περιοχές ακούγεται συχνότερα το «βακαλάος», ενώ στην Αθήνα και την ηπειρωτική Ελλάδα προτιμάται το «μπακαλιάρος».
Έτσι και οι δύο όροι διατηρούνται ζωντανοί στον προφορικό λόγο, χωρίς να υπάρχει αυστηρός κανόνας χρήσης.
Η επιλογή ανάμεσα σε «βακαλάο» και «μπακαλιάρο» είναι θέμα γλωσσικής συνήθειας, χωρίς να υποδηλώνει καμία ουσιαστική διατροφική ή είδος-λογική διαφορά.
Διαβάστε επίσης:
Λαζόπουλος για Βασίλη Καλογήρου: «Αυτό το παιδί δολοφονήθηκε, δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα»
Γιατί οι αστροναύτες της NASA γέρασαν κατά 10 χρόνια: Πού έμειναν τους 9 μήνες που ήταν στο διάστημα
Αύξηση μισθού για 500.000 εργαζόμενους από την 1η Απριλίου 2025