Τσαρλς Τόμας: Η επιστροφή του εξαφανισμένου «Μαύρου Πάνθηρα»

Σαν σενάριο ταινίας

Ο Νόρμαν Καρμάικλ έπαιξε μπάσκετ σχεδόν μια δεκαετία στη Μπαρτσελόνα, στη δύσκολη δεκαετία του 1970. Έγινε ο ξένος με τις περισσότερες συμμετοχές στην ιστορία των Μπλαουγράνα τον καιρό εκείνον και γνώρισε πολλούς συμπαίκτες. Πριν από λίγες μέρες, όταν βρισκόταν στο αυτοκίνητο με την οικογένειά του, χτύπησε το κινητό και ήταν ένας εξ αυτών. Η σύζυγός του το σήκωσε το σήκωσε και του είπε ότι ο Τσαρλς Τόμας θέλει να του μιλήσει. «Της είπα ότι πρέπει να είναι φάρσα, γιατί ο Τσαρλς πέθανε αρκετά χρόνια πριν», είπε ο 73χρόνος, μιλώντας στον καταλανικό σταθμό RAC1. Τότε, πάτησε το κουμπί για να δει στην κάμερα τον συνομιλητή του. «Σκέφτηκα ότι ίσως ήταν κάποιος φίλος του που προσπαθούσε να με εξαπατήσει, ίσως ήθελε να προσπαθήσει να βγάλει χρήματα από εμένα. Αλλά όσο μιλούσαμε, συνειδητοποίησα ότι ξέρει πάρα πολλά για να είναι απατεώνας. Είναι απίστευτο. Μοιάζει με ταινία».

Είναι αρκετές οι φορές που μια αθλητική ιστορία ξεπερνά τη φαντασία του κινηματογράφου. Αυτή του Τσαρλς Τόμας είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση, η οποία πέραν της απίστευτης «ανάστασης» ενός ανθρώπου που θεωρούταν νεκρός, δείχνει τις συνέπειες της εύθραυστης ισορροπίας ενός αθλητή, που χάνει σε λίγα κλάσματα δευτερολέπτου ολόκληρο τον κόσμο του. 

Η εξαφάνιση του «πάνθηρα»

Οι Αφροαμερικανοί μπασκετμπολίστες σπάνιζαν στο ισπανικό μπάσκετ τη δεκαετία του ’70 και ο Τσαρλς Τόμας ξεχώριζε ούτως ή άλλως. Παίρνοντας το παρατσούκλι «μαύρος πάνθηρας», ο δίμετρος σέντερ αποκτήθηκε από την Μπαρτσελόνα το 1971, έχοντας αναδειχθεί δύο φορές πρώτος σκόρερ με τη φανέλα της Σαν Ζόσεπ. Θεαματικός και με εντυπωσιακό άλμα, ο Τόμας είδε την καριέρα του να αλλάζει ρότα απότομα, έπειτα από μια σύγκρουση στον αέρα με τον Κλίφορντ Λούικ τον Νοέμβριο του 1994. Γόνατο με γόνατο. Το δικό του, έγινε θρύψαλα. Η καριέρα του πήρε την κάτω βόλτα. Η άφιξη του προπονητή Ράνκο Ζεράβιτσα, λάτρη της σκληρής δουλειάς δεν βοήθησε έναν παίκτη που πέραν του διαλυμένου γονάτου, έμαθε μπάσκετ στα τσιμεντένια γήπεδα και έλεγε πως η καριέρα του διαθέτει περιορισμένο αριθμό αλμάτων, τα οποία δεν είναι διατεθειμένος να τα σπαταλήσει στις προπονήσεις.

Ο  «πάνθηρας» πήγε στη Μανρέσα, γνώρισε τη νυχτερινή ζωή της Καταλονίας  και οι φήμες τον ήθελαν να αναζητά παρηγοριά στα ναρκωτικά. Ξεκίνησε να ζει με δανεικά, γεγονός που τον βύθιζε ακόμα περισσότερο στην κατάθλιψη. Χώρισε με τη γυναίκα του και εξαφανίστηκε πριν από 40 χρόνια. Τελευταία φορά τον είδαν το 1981 και οι φήμες τον ήθελαν νεκρό, είτε από καυγά στη Νέα Υόρκη, είτε από υπερβολική δόση στο Μεξικό. Η σελίδα του στη Wikipedia έγραφε ημερομηνία γέννησης 23 Αυγούστου 1946 και πρόσθετε πως «θεωρείται νεκρός από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, αλλά δεν είναι σίγουρο». Κανείς δεν διατηρούσε ελπίδες. Μέχρι το τηλεφώνημα στον Καρμάικλ από κέντρο φροντίδας ανθρώπων με αναπηρία στο Αμαρίγιο του Τέξας. 

Ζωή στον δρόμο

Η «ανάσταση» του Τόμας προκάλεσε μεγάλο ενδιαφέρον στην Ισπανία. Τόσο, που η El Pais έστειλε άνθρωπο στις ΗΠΑ για να τον βρει, για να ακούσει την ιστορία του ανθρώπου που κατεδάφιζε τα καλάθια με τη φανέλα της Μπαρτσελόνα και εξαφανίστηκε τόσο απότομα.  «Ένας φίλος μου μου είπε όλες αυτές τις ιστορίες, για το ότι είμαι νεκρός. Στον κόσμο αρέσει να λέει πράγματα. Ποτέ μου δεν είχα εθιστεί στα ναρκωτικά, κάπνιζα μόνο τσιγάρα», ήταν τα πρώτα του λόγια και στην εύλογη ερώτηση σχετικά με τους λόγους που χρειάστηκε να περάσουν τόσα χρόνια για να ενημερώσει κάποιον ότι είναι ζωντανός, απάντησε πως «πήγα έξω για μια βόλτα. Τώρα, επέστρεψα».

Σηκώνοντας την κουβέρτα που κάλυπτε τα πόδια του, ο δημοσιογράφος είδε τα πόδια του ακρωτηριασμένα από το γόνατο και κάτω. «Είναι λόγω του κρύου. Είναι σαν να ζεις στο ψυγείο. Αισθάνεσαι τα πόδια σου σαν δύο κομμάτια πάγου». Το τσουχτερό κρύο τους χειμώνες που πέρασε ζώντας στο δρόμο και ο τέτανος που κόλλησε τον καιρό που προσπάθησε να δουλέψει σαν μαραγκός, ήταν, σύμφωνα με τον ίδιο, οι λόγοι που οδήγησαν τους γιατρούς να τον ακρωτηριάσουν για να σώσουν τη ζωή του. 

Σπασμένες εικόνες

Το παρελθόν του έρχεται σε αναλαμπές. Προσπαθώντας να θυμηθεί πότε συνέβη ο ακρωτηριασμός, ρώτησε για τον θάνατο του Πάπα Ιωάννη Πάυλου του Δεύτερου. Τον καιρό του δρόμου. Θυμάται την επιστροφή του στις ΗΠΑ από την Ισπανία και την κράτηση στο αεροδρόμιο, επειδή είχε χάσει το διαβατήριό του. Τα διαστήματα στις φυλακές του Λος Άντζελες και την πρώτη φορά που του επιτέθηκε η αστυνομία, επειδή «είναι καταπιεστικοί με τους Αφροαμερικανούς». Τις δουλειές του ποδαριού που προσπάθησε να κάνει για να έχει να τρώει κάθε μέρα. Το πέρασμα στον κόσμο της απόλυτης αποξένωσης, ακόμα και με την οικογένειά του.  Κι από εκεί, στη Χουάρες του Μεξικού.

Ο Τσαρλς εξαφανίστηκε όταν ο γιος του ήταν δέκα ετών. Μαθαίνοντας τα νέα της επιστροφής του, κίνησε γη και ουρανό. Στην αρχή πίστεψε και εκείνος πως ο «πατέρας» του ίσως είναι απατεώνας. Όμως ο Καρμάικλ τον έπεισε. Πλέον, ο γιος του «πάνθηρα» ζει στο Όκλαντ με την οικογένειά του. Ο Τόμας έχει εγγονή κι όταν προχωρήσει ο εμβολιασμός, έχει ήδη κανονίσει να τον επισκεφτεί. Να δώσει ξανά χρώμα στη ζωή του. 

Ο Τόμας υπογραμμίζει ότι δεν κρατά κακία στον παίκτη, με τον οποίο συγκρούστηκε στον αέρα και είδε την καριέρα του να κατρακυλά. Όμως ήταν η στιγμή εκείνη που έφερε όλα τα υπόλοιπα. Σε μια εποχή με ελάχιστη κατανόηση του ψυχικού κόσμου ενός αθλητή σ’ αυτό το επίπεδο, κανείς δεν κατάφερε να τον βοηθήσει να επανακάμψει. «Κάτι μέσα μου έσπασε. Και δεν ήταν μόνο το γόνατο», λέει χαρακτηριστικά…