Τρομάζει τους πολίτες της ΕΕ ο εργασιακός μεσαίωνας

«Σκλάβοι» των γερµανικών αυτοκινητοβιοµηχανιών οι Ούγγροι πολίτες, την ώρα που στην Αυστρία ο καγκελάριος Κουρτς ξεπλήρωσε άµεσα το χρέος του στους βιοµηχάνους που τον στήριξαν προεκλογικά θεσµοθετώντας το 12ωρο. 

Το παράδειγµα των δύο χωρών φαίνεται ότι είναι έτοιµες να υιοθετήσουν και άλλα κράτη-µέλη, όπως η Πολωνία και άλλες ανατολικές χώρες, οι οποίες, έτσι και αλλιώς, δεν έχουν καταφέρει να εναρµονιστούν µε τον µέσο όρο της εργασιακής πραγµατικότητας της Βόρειας Ευρώπης. Παράγοντες των Βρυξελλών εκτιµούν ότι ο Ούγγρος πρωθυπουργός Ορµπαν και ο Αυστριακός καγκελάριος Σεµπάστιαν Κουρτς αποτελούν το νέο πρότυπο των ηγετών της ΕΕ που µε αντιµεταναστευτική ρητορική και λαϊκιστικά επιχειρήµατα έχουν καταφέρει να επικρατήσουν στις χώρες τους. Με τη δύναµη της υποστήριξης της πλειοψηφίας, καταφέρνουν να «κανονικοποιήσουν» τις αντεργατικές νοµοθεσίες, κάνοντας στην… Αυστροουγγαρία µόνο την αρχή. Παρά τα µαζικά συλλαλητήρια και τις πολυπληθείς συγκεντρώσεις που πραγµατοποιήθηκαν την περασµένη εβδοµάδα στη Βουδαπέστη κατά της ουγγρικής κυβέρνησης, ο «νόµος της σκλαβιάς», όπως ονοµάστηκε, ψηφίστηκε τελικά εν µέσω αποδοκιµασιών από την αντιπολίτευση. Ο νέος νόµος επιτρέπει στους εργοδότες να αυξάνουν τις ώρες υπερωριακής εργασίας από 250 σε 400 τον χρόνο.

Πρόκειται για δύο ώρες την ηµέρα ή -αλλιώς- µία επιπλέον µέρα στην εβδοµάδα, που προϋποθέτουν τη συναίνεση των εργαζοµένων. Η αντιπολίτευση κατηγορεί ευθαρσώς τον πρωθυπουργό Βίκτορ Ορµπαν για «ξεπούληµα» της κυβέρνησής του στη Γερµανία και την αυτοκινητοβιοµηχανία της. Η Ουγγαρία θεωρείται από τους ξένους επενδυτές χώρα χαµηλού εργατικού κόστους, µε καλά εκπαιδευµένο εργατικό δυναµικό, αλλά και αδύναµα συνδικάτα. Καθόλου τυχαίο δεν πρέπει να εκτιµάται το γεγονός ότι στο έδαφός της λειτουργούν εδώ και χρόνια εργοστάσια παραγωγής αυτοκινήτων κυρίως γερµανικών συµφερόντων. «Ο τρόπος εργασίας και η νοοτροπία των εργαζοµένων στην Ουγγαρία θυµίζουν πολύ αυτόν της Γερµανίας: οι άνθρωποι δουλεύουν πολύ, είναι συνεπείς και αξιόπιστοι. Αυτό το “πακέτο” είναι ιδιαιτέρως δελεαστικό για τις γερµανικές εταιρείες που έχουν ανοίξει πολλά εργοστάσια στη χώρα» εξηγεί στο «Εθνος της Κυριακής» ο δηµοσιογράφος του Euronews, Σάντορ Ζίρος. Πράγµατι, λειτουργούν πολλά εργοστάσια και η προσφορά εργασίας είναι µεγάλη, µε αποτέλεσµα η απασχόληση να φτάνει υψηλά ποσοστά. Τα πράγµατα πάνε καλά και στην ουγγρική οικονοµία, που σηµειώνει ανάπτυξη.

Ο κατώτατος µισθός κυµαίνεται γύρω στα 500 ευρώ για τους ανειδίκευτους εργάτες, γύρω στα 750 ευρώ καθαρά για τα «λευκά κολάρα». Πρόσφατα, εταιρείες όπως η Μερτσέντες έδωσαν αύξηση 35% στους εργαζόµενους. Βέβαια, την ίδια στιγµή, έχει αυξηθεί δραµατικά το κόστος ζωής στη χώρα. «Επειδή ακριβώς οι µισθοί είναι χαµηλοί για το εξειδικευµένο προσωπικό, υπάρχει αυτό που έχετε και εσείς στην Ελλάδα: διαρροή εγκεφάλων. Πολλοί µηχανικοί, για παράδειγµα, έχουν βρει δουλειά στη Γερµανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι οι εργοδότες θα πληρώνουν για τις υπερωρίες αυτές τρία χρόνια µετά, αλλά η κυβέρνηση το διαψεύδει. Ακόµη και να µην ισχύει όµως, το θέµα είναι κατά πόσο οι εργαζόµενοι θα έχουν τη δυνατότητα να αρνηθούν την υπερωριακή εργασία στους εργοδότες τους. Είναι πιθανό πως µεγάλη µερίδα εργαζοµένων, όπως εκείνοι που απασχολούνται στην περιφέρεια της Ουγγαρίας, θα είναι υποχρεωµένοι να δουλέψουν όχι για οκτώ, αλλά για 10 ώρες…» εξηγεί ο Σάντορ Ζίρος.

Σύµφωνα µε τον δηµοσιογράφο, ο ίδιος ο Ορµπαν και η δηµοφιλία του δεν φαίνεται να κινδυνεύουν. «Κατά τη διάρκεια του µεγαλύτερου συλλαλητηρίου στους δρόµους της πρωτεύουσας, ο Ορµπαν παρακολουθούσε έναν ποδοσφαιρικό αγώνα της αγαπηµένης του οµάδας. Ξέρει πολύ καλά ότι µε την προπαγάνδα των µέσων ενηµέρωσης που ελέγχει δεν έχει να φοβάται τίποτα». Σε δηµόσιες δηλώσεις του είπε ότι σκοπός της µεταρρύθµισης στην εργασία είναι «να καταργήσει τους άχρηστους κανόνες, ώστε αυτοί που θέλουν να κερδίσουν περισσότερα να µπορούν να δουλέψουν περισσότερο». «Αυτοί που φωνάζουν σαν να ήρθε το τέλος του κόσµου είναι αυτοί που κατέστρεψαν τη χώρα και τα ψέµατά τους δεν έχουν όρια» δήλωσε. Ανεπισήµως, για το κυβερνών κόµµα Fidesz, οι διαδηλώσεις οργανώνονται από… το ίδρυµα του Τζορτζ Σόρος, σε βάρος του οποίου εξαπολύεται «πόλεµος». «Τα τελευταία οκτώ χρόνια έχουν εγκριθεί αρκετοί εξωφρενικοί νόµοι. Οµως αυτός ο νόµος προκαλεί αίσθηση αλληλεγγύης, καθώς επηρεάζει σχεδόν όλους τους Ούγγρους» δήλωσε ο σοσιαλιστής βουλευτής Μπενς Τορντάι. Οι διαµαρτυρίες, πάντως, γενικεύτηκαν. Στην αρχή ήταν περισσότερο ξεσηκωµός συνδικάτων, των «κίτρινων γιλέκων» και εργαζοµένων.

Ωστόσο, στην πορεία, σύσσωµη η αντιπολίτευση συστρατεύτηκε και για πρώτη φορά κατήγγειλε το κράτος. Εκτός από τον «νόµο της σκλαβιάς», η κυβέρνηση πέρασε επίσης νόµο που θεσπίζει διοικητικά δικαστήρια υπό κυβερνητική εποπτεία, τα οποία θα επιλαµβάνονται ευαίσθητων θεµάτων, όπως ο εκλογικός νόµος, οι δηµόσιες διαµαρτυρίες και η διαφθορά. Σοσιαλιστές, Αριστερά και οργανώσεις για την υπεράσπιση των ατοµικών δικαιωµάτων υποστηρίζουν πως ο νέος νόµος είναι ενδεικτικός του τρόπου µε τον οποίο η κυβέρνηση Ορµπαν προσπαθεί να διαβρώσει τους δηµοκρατικούς θεσµούς, ζήτηµα που την έχει φέρει αρκετές φορές αντιµέτωπη και µε την Ευρωπαϊκή Ενωση. Και αν η Ουγγαρία φαντάζει σε κάποιους «τριτοκοσµική» και γι’ αυτό… πεδίο λαµπρό των ευέλικτων νόµων στην αγορά εργασίας, το επιχείρηµα αυτό δεν ισχύει για την Αυστρία. Ο καγκελάριος Σεµπάστιαν Κουρτς, λίγες µόλις ώρες µετά την ανάληψη της προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου της ΕΕ από τη χώρα του, είχε φροντίσει να «περάσει» το 12ωρο εργασίας µε εθελοντικές υπερωρίες υπέρ των επιχειρηµατιών της χώρας. «Την προεκλογική καµπάνια του καγκελάριου Κουρτς χρηµατοδότησαν οι βιοµήχανοι και ήρθε η ώρα να τους το ξεπληρώσει» υποστήριζαν οι συνδικαλιστικές ενώσεις των εργαζοµένων, στις οποίες οι ζυµώσεις έχουν χτυπήσει «κόκκινο».

Οι µέρες 11ωρης ή 12ωρης βάρδιας ίσχυαν ήδη σε πολλούς τοµείς στην Αυστρία, όπως τα νοσοκοµεία, οι δηµόσιες υπηρεσίες, οι µεταφορές και η βιοµηχανία µε τη µορφή ειδικών υπερωριών. Μέχρι την ψήφιση του νέου νόµου, για να ισχύσει το 12ωρο, οι εργοδότες όφειλαν να εξασφαλίσουν τρεις προϋποθέσεις: να δηλώσουν ότι συντρέχει συγκεκριµένος και σοβαρός οικονοµικός λόγος, να εξασφαλίσουν την καλή υγεία των εργαζοµένων τους και να λάβουν το «πράσινο φως» από το σωµατείο των εργαζοµένων από κάθε συγκεκριµένη εταιρεία. Επίσης, η επιπλέον εργασία πληρωνόταν µε υπερωριακά επιµίσθια, που έφταναν και το 50% του κανονικού µισθού. Με τον καινούργιο νόµο, κάθε επιχείρηση πλέον µπορεί πιο εύκολα να εφαρµόσει το 12ωρο, αλλά και ο εργαζόµενος µπορεί να αρνηθεί. Το επιπλέον επιµίσθιο θα είναι επίσης «ευέλικτο», ενώ το πιο σηµαντικό σηµείο τριβής είναι ότι το πρωτοβάθµιο σωµατείο της επιχείρησης -και, δευτερευόντως, η οµοσπονδία- δεν έχει κανέναν λόγο. «Οι αυστριακές οργανώσεις εργοδοτών, ιδίως η Οµοσπονδία Αυστριακών Βιοµηχανιών, πιέζουν εδώ και χρόνια για τον µέγιστο χρόνο εργασίας και προωθούν ενεργά τον νέο κανονισµό. Ωστόσο, η προσεκτική εξέταση της πρότασης αποκαλύπτει σαφή µειονεκτήµατα για τους εργαζοµένους. Οι αλλαγές θα επηρεάσουν περίπου ένα εκατοµµύριο εργαζόµενους που θα χάσουν το δικαίωµα υπερωριών.

Επίσης, όλοι ξέρουµε ότι όποιος εργαζόµενος πει πολλές φορές “όχι” στο 12ωρο θα στοχοποιηθεί από τον εργοδότη του. Πρέπει να εξασφαλίσουµε το δικαίωµά του αυτό» εξήγησε ο εκπρόσωπος της Οµοσπονδίας Αυστριακών Συνδικάτων Ολιβερ Ρέπκε. Αντίθετα, σύµφωνα µε τον πρόεδρο του Οικονοµικού Επιµελητηρίου, ο νόµος έχει οφέλη για τις επιχειρήσεις και τους εργαζόµενους: «Οι εταιρείες της Αυστρίας γίνονται όλο και πιο ανταγωνιστικές, είναι σε θέση να ανταποκριθούν ευέλικτα στις παραγγελίες των πελατών, και έτσι να εξασφαλίσουν θέσεις εργασίας και κέρδη. Οι υπερωριακοί εργαζόµενοι είτε λαµβάνουν περισσότερα κέρδη είτε µεγαλύτερα τµήµατα ελεύθερου χρόνου (σ.σ.: ρεπό), και µπορούν να συνδυάσουν καλύτερα την εργασία και την οικογένεια µε ευέλικτο ωράριο εργασίας. Εφόσον εξασφαλιστεί το δικαίωµα άρνησης των εργαζοµένων, κανείς δεν θα µπορεί να υποχρεωθεί να εργάζεται υπερωριακά παρά τη θέληση και τις δυνατότητές του. Τέλος, οι κανονισµοί που τώρα σχεδιάζονται συµβάλλουν στην προσαρµογή των γκρίζων σηµείων στους κανονισµούς χρόνου εργασίας». 

Πηγή: ΕΘΝΟΣ