Τρία ποιήματα για τον Νίκο Μπελογιάννη

«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατήγορούς μας. Το δείξαμε όταν κινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και ακριβώς αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

Η υπόθεση Μπελογιάννη απαθανατίστηκε και στην τέχνη, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το
διάσημο σκίτσο του Πικάσο. Λιγότερο γνωστός
είναι ο μεγάλος πίνακας του Πίτερ ντε Φράντσια, «Η εκτέλεση του
Μπελογιάννη». Ποίημα με τον τίτλο «Ο άνθρωπος με το γαρύφαλλο»
έγραψε και ο Ναζίμ Χικμέτ, ενώ τον ίδιο τίτλο είχε η ταινία του Νίκου
Τζίμα, το 1980, με τον Φοίβο Γκικόπουλο στον ρόλο
του Μπελογιάννη.

Τρία ποιήματα που γράφτηκαν για αυτόν:

Κώστας Βάρναλης: Στους Μπελογιάννηδες

Χαραβγή κατεπάνω του θανάτου

βάδιζεν η καρδιά σου, Παληκάρι,

λες κ’ είταν άλλος: άγουρος που ορθρίζει

ν’ ανταμώσει κρυφά την πρώτη αγάπη.

Σε κάθε βήμα ψήλωνε η κορφή σου,

το ηλιοστεφάνι τ’ ουρανού να φτάσει.

Κι αν χάραζε για σένα αιώνια Νύχτα,

η προδοσιά χορέβοντας σε φτυούσε.

Με χέρι’ αλυσωμένα, που αγαπούσαν

να κρατάνε για τον οχτρό ντουφέκι

και γαρούφαλο για το μάβρο Νόμο

σε βάλανε σημάδ’ οι πλερωμένοι

οι αρματολόγοι το χεροδεμένο,

τον Έναν οι πολλοί, τον άντρα οι φούστες,

οι τρίδουλοι το λέφτερο κ’ η λάσπη

τον πρωτανθό της Αρετής, Εσένα!

Δεν έχεις τάφο, άλλ’ όπου ηλιοβολιέται

γαρούφαλο στητό κι όπου βροντάει

καριοφίλι της λεφτεριάς, ολόρθον

η Μούσα σε φιλεί κι ο Μακρυγιάννης.

Δεν έχεις κι όνομα. Οι μάβροι το μαβρίσαν.

Μα το λένε στη ρεματιά τα’ αηδόνια,

οι ανέμοι στα πλατάνια και στα ελάτια

και τα νερά σε θάλασσα και βρύσες.

Μην κλαίτε, μάνες μαβρομαντηλούσες

και συ, Μεγάλη Μάνα των μανάδων!

Όπου να ναι, Θα τον νεκραναστήσει

μέγας λαός κι αφτός αναστημένος

Γ. Ρίτσος: Νίκος Μπελογιάννης

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΟΓΙΑΝΝΗΣ

58 χρόνια από την εκτέλεση-δολοφονία του

Ο Μπελογιάννης μας έμαθε άλλη μια φορά

πώς να ζούμε και πώς να πεθαίνουμε.

Μ’ ένα γαρύφαλλο ξεκλείδωσε όλη την αθανασία.

Μ’ ένα χαμόγελο έλαμψε τον κόσμο για να μη νυχτώνει.

Καλημέρα σύντροφοι

Καλημέρα ήλιε

Καλημέρα Μπελογιάννη.

Γιάννης Ρίτσος 1952

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΕ ΤΟ ΓΑΡΥΦΑΛΛΟ

Έχω απάνω στο τραπέζι μου

τη φωτογραφία του ανθρώπου

με το άσπρο γαρούφαλο —

που τον ντουφέκισαν

στο μισοσκόταδο

πριν απ’ την αυγή,

κάτω απ’ το φως των προβολέων.

Στο δεξί του χέρι

κρατάει ένα γαρύφαλο

πούναι σα μια φούχτα φως

απ’ την ελληνική θάλασσα.

Τα μάτια του τα τολμηρά,

τα παιδικά,

κοιτάζουν, άδολα,

κάτω από τα βαριά μαύρα τους φρύδια.

Έτσι άδολα —

όπως ανεβαίνει το τραγούδι

σα δίνουν τον όρκο τους

οι κομμουνιστές.

Τα δόντια του είναι κάτασπρα —

ο Μπελογιάννης γελά.

Και το γαρύφαλο στο χέρι του

είναι σαν το λόγο πούπε στους ανθρώπους

τη μέρα της λεβεντιάς —

τη μέρα της ντροπής.

Ναζίμ Χικμέτ