«Ένα λάθος γίνεται σφάλμα μόνο όταν επαναλαμβάνεται» διακήρυξε από τη Γλυφάδα την Τετάρτη ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και αν σας φαίνεται κενή περιεχομένου φταίει το γεγονός ότι είναι πράγματι ΚΕΝΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ.
Η φράση δεν πολυβγάζει νόημα, επειδή στα ελληνικά οι όροι «σφάλμα» και «λάθος» είναι συνώνυμοι. Επίσης, Όπως εντόπισε όμως ο δημοσιογράφος Δημήτρης Αγγελίδης στην efsyn.gr, η ανούσια φράση του Κυριάκου Μητσοτάκη δεν είναι τίποτα άλλο μια κακή μετάφραση της φράσης που είχε πει ο αμερικανός πρόεδρος Τζ. Φ. Κένεντι το 1961 στο ξενοδοχείο Waldorf Astoria στη Νέα Υόρκη: «An error does not become a mistake until you refuse to correct it» είχε πει τότε ο Κένεντι, με τη φράση να περνά στην ιστορία.
Αξίζει πάντως, εκτός από τη συγκεκριμένη φράση να δούμε και το συγκείμενο. Το context που λένε και οι αμερικανοί επικοινωνιολόγοι που συμβουλεύεται ο έλληνας πρωθυπουργός.
Ο Κένεντι το είπε αυτό σε μια ομιλία που εκφώνησε ενώπιον της ένωσης εκδοτών αμερικανικών εφημερίδων, με κεντρικό θέμα το… «καυτό» ζήτημα της ελευθερίας του Τύπου σε συνθήκες ψυχρού πολέμου και βαθιάς αντιπαλότητας με την ΕΣΣΔ. Μάλιστα, πριν πει τη φράση, ο Κένεντι είχε ξεκαθαρίσει ότι δεν είναι δική του έμπνευση, αλλά ότι αποτελεί το απόφθεγμα «ενός σοφού ανθρώπου», αναφερόμενος στον αμερικανο-καναδό χημικό και συγγραφέα Orlando Aloysius Battista, στον οποίο ανήκει.
Ο Κένεντι λοιπόν, το είπε αυτό, όχι για να δικαιολογήσει για κάποιο συγκεκριμένο «λάθος» ή «σφάλμα» του, αλλά για να δηλώσει την πίστη του στην αξία της ελευθερίας του Τύπου εν γένει, και για να εκδηλώσει την πρόθεσή του να έχει μια ειλικρινή σχέση με τα ΜΜΕ.
Ας δούμε λοιπόν ένα λίγο πιο εκτενές απόσπασμα εκείνης της ιστορικής ομιλίας, η οποία σημειωτέων εκφωνήθηκε μόλις τρεις μήνες μετά την ανάληψη της προεδρίας από τον Τζ. Φ. Κένεντι:
«Κανένας Πρόεδρος δεν πρέπει να φοβάται τον δημόσιο έλεγχο του προγράμματός του. Γιατί από αυτόν τον έλεγχο προκύπτει η κατανόηση. Και από αυτή την κατανόηση προέρχεται η υποστήριξη ή η αντίθεση. Και είναι απαραίτητα και τα δύο. Δεν ζητώ από τις εφημερίδες σας να υποστηρίξουν την κυβέρνηση, αλλά ζητώ τη βοήθειά σας στο τεράστιο έργο της ενημέρωσης του αμερικανικού λαού. Γιατί έχω απόλυτη εμπιστοσύνη στην ανταπόκριση και την αφοσίωση των πολιτών μας όταν είναι πλήρως ενημερωμένοι.
Όχι απλά δε θα μπορούσα να καταπνίξω την αμφισβήτηση των αναγνωστών σας, αλλά την καλωσορίζω. Αυτή η διοίκηση σκοπεύει να είναι ειλικρινής σχετικά με τα λάθη της. Γιατί όπως είπε κάποτε ένας σοφός άνδρας: «Ένα λάθος δεν γίνεται σφάλμα, μέχρι να αρνηθείς να το διορθώσεις». Σκοπεύουμε να δεχθούμε την πλήρη ευθύνη για τα λάθη μας. Και περιμένουμε να τα επισημαίνετε όταν δεν τα βλέπουμε.
Χωρίς συζήτηση, χωρίς κριτική, καμία διοίκηση και καμία χώρα δεν μπορεί να πετύχει – και καμία δημοκρατία δεν μπορεί να επιβιώσει. Γι’ αυτό ο Αθηναίος νομοθέτης Σόλων έκρινε ως έγκλημα κάθε πολίτης να απομακρυνθεί από την αμφισβήτηση. Και αυτός είναι ο λόγος που ο Τύπος μας προστατεύτηκε από την Πρώτη Τροπολογία – είναι ο μοναδικός τύπος επιχείρησης στην Αμερική που προστατεύεται ειδικά από το Σύνταγμα – όχι κυρίως για να διασκεδάζει και να ψυχαγωγεί, να δίνει έμφαση στο τετριμμένο και συναισθηματικό, ή να “δίνει στο κοινό αυτό που θέλει”- αλλά για να ενημερώσει, να διεγείρει, να προβληματίζει, να καταγράφει τους κινδύνους και τις ευκαιρίες μας, να υποδεικνύει τις κρίσεις και τις επιλογές μας, να καθοδηγεί, να διαμορφώνει, να εκπαιδεύει και μερικές φορές ακόμη και να εξοργίζει την κοινή γνώμη».
Αυτά λοιπόν έλεγε ο Τζ. Φ. Κένεντι στους εκδότες των εφημερίδων που έμελε να του ασκήσουν σφοδρή κριτική στο μέλλον. Αυτά έλεγε λίγο πριν και λίγο μετά τη φράση που κόπιαρε πολλές δεκαετίες αργότερα το επικοινωνιακό επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη, για να το εκφωνήσει… κάπου στη Γλυφάδα, μια τυχαία Τετάρτη του Μαρτίου του 2023.
Αλήθεια, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο πρωθυπουργός που συνέδεσε το όνομά του με το πνίξιμο του Τύπου και των ΜΜΕ, μπορεί να συμφωνήσει με οποιαδήποτε άλλη φράση του κειμένου;
Ή για να το πούμε καλύτερα: Τολμά να συμφωνήσει;
* Και για να είμαστε δίκαιοι, ας δούμε και το αλαζονικό, εγωκεντρικό context μέσα στο οποίο χρησιμοποίησε τη φράση ο Κυριάκος Μητσοτάκης: «Πρώτος εγώ αναγνώρισα τα λάθη, δεν κρύφτηκα ποτέ και πουθενά. Και ξέρετε, ένα λάθος γίνεται σφάλμα, μόνο όταν επαναλαμβάνετεαι. Δεν υποσχέθηκα το 2019 ότι μπορούμε να κάνουμε θαύματα. Υποσχέθηκα σκληρή δουλειά και αποτελέσματα. Και τώρα με ήσυχη συνείδηση θέτουμε το έργο μας στην κρίση του ελληνικού λαού».
Υ.Γ.: Ένα ευχαριστώ στον Δημήτρη Αγγελίδη της Εφημερίδας των Συντακτών που εντόπισε την αρχική πηγή της φράσης και έδωσε το έναυσμα για αυτή την αναζήτηση
Y.Γ.2: Ολόκληρη η ομιλία του Κένεντι στους εκδότες των εφημερίδων είναι διαθέσιμη εδώ. Η ηχογράφηση της ομιλίας είναι διαθέσιμη εδώ.
Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr
