"To θέατρο έχει αποστολή να διαμορφώνει συλλογική συνείδηση"

Το «Περί όνου σκιάς» είναι μια έξυπνη και διαχρονική πολιτική σάτιρα που πραγματεύεται με καυστικό τρόπο θέματα όπως η δικαιοσύνη, ο πολιτικός και θρησκευτικός φανατισμός, η ιδιωτική οικονομία, και η κοινωνική ανισότητα. Ο Ντύρενματ εμπνεύστηκε το έργο του, που αρχικά το προόριζε για το ραδιόφωνο, από τον συγγραφέα του 18ου αιώνα Christoph Martin Wieland και το μυθιστόρημά του «Η ιστορία των Αβδηριτών».  

Με αφορμή την παράσταση, μιλήσαμε με τους σκηνοθέτες Κώστα Καζανά και Σοφία Παναηλίδου για το διαχρονικό νόημα του έργου, την ουσία της Δικαιοσύνης και την αποστολή που έχει το θέατρο να φωτίζει τη συλλογική συνείδηση και να ανοίγει νέους δρόμους. 

–Περί Όνου Σκιάς. Μια πολιτική σάτιρα που εμπνέεται από μια αρχαία ιστορία. Γιατί επιλέξατε αυτό το έργο;

Για την διαχρονικότητά του. Ζούμε σε μια εποχή που όλα γίνονται περί όνου σκιάς. Όπου η ουσία των πραγμάτων έχει χαθεί και το ασήμαντο έχει αποκτήσει τεράστιες διαστάσεις.

– Ποια φράση πιστεύετε ότι συμπυκνώνει το μήνυμα της παράστασης;

Για να υπάρχει ειρήνη και αρμονία σε μια κοινωνία, πρέπει να υπάρχει διάθεση για ομόνοια και συμφιλίωση, όποιες διαφορές κι αν μας χωρίζουν. Όπως λέει κι ο ειρηνοδίκης Φιλιππίδης στο έργο: Συμφωνείστε για χάρη της ειρήνης.

  – Τι συμβολίζει η σκιά του γαϊδάρου στην ιστορία; Ποιος πιστεύετε ότι είναι το εξιλαστήριο θύμα σήμερα;

Η σκιά του γαιδάρου είναι η ασήμαντη αφορμή που μπορεί να οδηγήσει στην καταστροφή, όσο συνεχίζουμε να δίνουμε σημασία σε πράγματα που δεν έχουν καμιά αξία

Εξιλαστήριο θύμα είναι το πρόσωπο που τελικά πληρώνει για τα σφάλματα των άλλων. Ποιο είναι το εξιλαστήριο θύμα σήμερα; Ο αθώος, ο πραγματικά αθώος όχι αυτός που νομίζει πως δεν φταίει και ρίχνει το βάρος των ευθυνών για όλα όσα συμβαίνουν στους άλλους , όποιοι κι αν είναι αυτοί.

– Που βρίσκονται για εσάς οι διαχρονικοί συμβολισμοί αυτής της ιστορίας;

Στο «εγώ» που κλείνει τ’ αυτιά του στο δίκιο του άλλου, στη διαπλοκή που πάντα κυβερνάει τις σαθρές κοινωνίες , στην έλλειψη του δικαίου και της ηθικής, στο έγκλημα που θεριεύει όταν υπάρχει φανατισμός, στο ασήμαντο που το κάνουμε σημαντικό, στους θεσμούς και τους νόμους που εξυπηρετούν συμφέροντα κι όχι την κοινωνία. 

  – Η ηθική κατάρρευση και η έλλειψη ενδιαφέροντος για τον διπλανό είναι ατομική ή συλλογική υπόθεση σε μία κοινωνία;

Νομίζουμε ότι είναι συγκοινωνούντα δοχεία. 

– Η δικαιοσύνη είναι κατά τη γνώμη σας μηχανισμός εξουσίας;

Έχουμε ταυτίσει όλοι την δικαιοσύνη με το δικαστικό σύστημα. Δυστυχώς είναι δυο τελείως διαφορετικά πράγματα. Το δικαστικό σύστημα είναι μηχανισμός εξουσίας, στις κοινωνίες όπου η δικαιοσύνη απουσιάζει. 

– Πώς πιστεύετε ότι πρέπει να αντιμετωπιστεί το προσφυγικό ζήτημα; Αρκεί η αλληλεγγύη;

Είναι τόσο μεγάλος ο αριθμός των προσφύγων, που μόνο ένα καλά οργανωμένο κράτος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ατό το σοβαρό θέμα. Έχουμε αυτό το κράτος; Πίσω από τον ξεριζωμό τόσων χιλιάδων ανθρώπων υπάρχει ένας εμφύλιος πόλεμος, συμφέροντα δυνάμεων που ορίζουν τον κόσμο χρόνια τώρα. Έχουμε την δύναμη αυτή την στιγμή να τα αλλάξουμε όλα αυτά; Δεν ξέρω αν μπορούμε να προσφέρουμε κάτι άλλο εκτός από αλληλεγγύη, αυτή την χρονική περίοδο.

– Ενημερώνεστε από την τηλεόραση για την πολιτική επικαιρότητα;

Όχι, δεν πιστεύουμε πως η τηλεόραση προσφέρει αντικειμενική ενημέρωση για αυτά που συμβαίνουν.

  – Πιστεύετε ότι το θέατρο έχει κάποια ιδιαίτερη αποστολή; Πώς επηρεάζει/διαμορφώνει τη συνείδηση;

Ναι. Το θέατρο έχει ιδιαίτερη αποστολή. Να δημιουργήσει συλλογική συνείδηση.

– Ποιες από τις μέχρι τώρα δουλειές σας ξεχωρίζετε;

Το «Περί όνου σκιάς» είναι η δουλειά που ξεχωρίζουμε, γιατί δοκιμαστήκαμε σε πολλά και καινούρια πράγματα, αντιμετωπίσαμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και καταφέραμε να βγούμε «νικητές».

-Ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σας;

Το μόνο σχέδιό μας είναι να είμαστε σε εγρήγορση και να έχουμε καθαρή ματιά ώστε, από τα πράγματα που θα βρεθούν στο δρόμο μας, να επιλέξουμε αυτά που «ακουμπούν» σε αυτό που είμαστε και στα πιστεύω μας.

Info

Θέατρο FAUST

Καλαμιώτου 11 & Αθηναΐδος 12 

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 21.00 | Σάββατο 21.00

Διάρκεια παράστασης: 95’

Τιμή Εισιτηρίου: 12Ε κανονικό, 8 Ε μειωμένο