Το koutipandoras.gr στα "άδυτα" της Προεδρικής Φρουράς – Η ιστορία, η αποστολή και το μέλλον (ΦΩΤΟ+ΒΙΝΤΕΟ)

Του Μαρίνου Γκασιάμη

Οι περισσότεροι γνωρίζουν την Προεδρική Φρουρά αποσπασματικά από το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Δεν γνωρίζουν για παράδειγμα πως η Προεδρική Φρουρά είναι η μοναδική φρουρά που αποτελείται από κληρωτούς στρατεύσιμους οπλίτες και όχι επαγγελματίες στρατιώτες. Σχετικά άγνωστο είναι επίσης ότι η Προεδρική Φρουρά δεν έχει αναλάβει μόνο το Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, αλλά και γενικότερα η ιστορία της.

Το koutipandoras.gr εξασφάλισε την σχετική άδεια και σας παρουσιάζει το εύρος της αποστολής της ιστορικής αν μη τι άλλο αυτής Φρουράς.

Όλες οι αποστολές σήμερα της Προεδρικής Φρουράς έχουν τελετουργικό χαρακτήρα. Αναλυτικά οι αποστολές της Προεδρικής Φρουράς είναι οι εξής:

• Συμβολική φύλαξη του Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη
• Συμβολική φύλαξη του Προεδρικού Μεγάρου
• Συμβολική φύλαξη της Πύλης του Στρατοπέδου
• Επίσημη έπαρση και υποστολή της Ελληνικής Σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης. Πραγματοποιείται κάθε Κυριακή και αργίες.
• Απόδοση τιμών στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τους αρχηγούς ξένων κρατών.
• Απόδοση τιμών στους πρεσβευτές ξένων κρατών κατά την διάρκεια επίδοσης των διαπιστευτηρίων στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
• Επίσημη Αλλαγή Φρουράς στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη κάθε Κυριακή πρωί στης 11:00
• Τιμητική συνοδεία κάθε χρόνο του Αγίου Φως από τα Ιεροσόλυμα στην Αθήνα.
• Συμμετοχή στις εκδηλώσεις της ομογένειας στην Νέα Υόρκη την 25η Μαρτίου και παρέλαση στην 5η Λεωφόρο
• Τιμές στην δεξίωση για την καθιέρωση της Δημοκρατίας που γίνεται κάθε χρόνο στο Προεδρικό Μέγαρο
• Συμμετοχή σε σημαντικά γεγονότα όπως, η απόδοση των μεταλλίων στους Μαραθωνοδρόμους των Ολυμπιακών του 2004
• Συμμετοχή σε σημαντικές εκδηλώσεις για τον Ελληνικό Στρατό όπως στο Ελ Αλαμέιν και στο Ρίμινι.

Ποιοι μπορούν να γίνουν Εύζωνες;

Όλοι οι έφεδροι στρατιώτες Πεζικού που πληρούν τις προϋποθέσεις επιλογής.

Υποψήφιοι

Η επιλογή των Ευζώνων γίνεται σε δύο στάδια:

Πρώτο στάδιο

Αξιωματικοί της Προεδρικής Φρουράς επισκέπτονται τα Κέντρα Εκπαίδευσης Νεοσυλλέκτων Πεζικού και γίνεται η πρώτη επιλογή.

Δεύτερο Στάδιο

Όσοι έχουν επιλεγεί, μετά την βασική τους εκπαίδευση στο κέντρο και σε τάγματα εκστρατείας μεταβαίνουν στην Προεδρική Φρουρά όπου γίνεται το δεύτερο στάδιο επιλογής.

Όσοι κοπούν για σωματικά προβλήματα επιστρέφουν στα τάγματα τους όπου συνεχίζουν την θητεία τους. Μετά από ένα μήνα σκληρής εκπαίδευσης θα παραμείνουν οι στρατιώτες που μπορούν να ανταποκριθούν στην αποστολή του Εύζωνα.

Εκπαίδευση

Η βασική εκπαίδευση των Ευζώνων διαρκή ένα μήνα και είναι πολύ δύσκολη. Βασίζεται κυρίως στην άσκηση την σωματικής αντοχής των ασκήσεων ακριβείας και στο «χτίσιμο» ατσαλένιας προσωπικότητας κατά την ώρα της υπηρεσίας. Κατά την διάρκεια της εκπαίδευσης καθορίζονται και τα «ζευγάρια». Οι Εύζωνες χωρίζονται σε ζευγάρια (για να υπάρχει συγχρονισμός) και μέχρι το τέλος της θητείας τους στην Φρουρά εκτελούν μόνο μαζί την υπηρεσία.

Μετά το τέλος της βασικής εκπαίδευσης οι Υποψήφιοι Εύζωνες κατανέμονται στους λόχους και θεωρούνται πλέον Εύζωνες. Εδώ ακολουθεί το δεύτερο στάδιο της εκπαίδευσης, όπου οι υπηρεσίες που εκτελούν είναι βραδινές για να εξοικειωθούν με την υπηρεσία.

Οι εκπαιδευτές είναι παλιοί Εύζωνες που είναι στο τέλος της θητείας τους και έχουν την ανάλογη εμπειρία.

Πολλές φορές έχει επικριθεί ο τρόπος που εκπαιδεύονται οι Εύζωνες, αλλά δοκιμάστε να μείνετε 3 λεπτά ακίνητοι και θα καταλάβατε τι σημαίνει να κάθεσαι ακίνητος 1 ώρα. Πολύ περισσότερο προσπαθήστε να μην ανοιγοκλείνετε τα μάτια σας ενώ σας παρακολουθεί επίμονα κάποιος άλλος.

Το Τάγμα της Προεδρικής Φρουράς

Το τάγμα της Προεδρικής Φρουράς εδρεύει στον ίδιο χώρο από την δημιουργία της, στην Οδό Ηρώδου Αττικού στο στρατόπεδο που φέρει το όνομα του Σουλιώτη οπλαρχηγού και ήρωα της Επανάστασης του 1821 Γεωργίου Τζαβέλα.

Το τάγμα αποτελείται από 1 λόχο Ευζώνων και ένα λόχο διοικήσεως. Ο λόχος διοικήσεως δεν στελεχώνεται από Εύζωνες αλλά από έφεδρους στρατιώτες που αναλαμβάνουν καθήκοντα του στρατοπέδου (φύλαξη, συντήρηση χώρων και οχημάτων).

Παλαιότερα υπήρχε και ο Μεικτός Λόχος Αποδόσεων Τιμών (Μ.Λ.Α.Τ) ο οποίος αποτελούνταν και από τα 3 σώματα, Πεζικό, Αεροπορία, Ναυτικό. Τώρα ανήκει στο ΓΕΕΘΑ και κάνει ξεχωριστή επιλογή.

Στο Τάγμα υπάρχει και το πολιτικό προσωπικό που ασχολείται με την κατασκευή και συντήρηση των Ευζωνικών στολών.

Το Τάγμα αν και τιμητικό άγημα αποτελεί μονάδα του Ελληνικού Στρατού και ακολουθεί κάποια βασικά προγράμματα όπως το πρωινό εγερτήριο, την πρωινή αναφορά, την βραδινή αναφορά, την επιθεώρηση της Παρασκευής. Στο υπόλοιπο της ημέρας τις κενές ώρες που οι Εύζωνες δεν έχουν υπηρεσία τις αφιερώνουν στην ξεκούραση αφού οι 4 ώρες (συνολικά 1 ώρα ανά 6 ώρες) που έχουν υπηρεσία είναι ιδιαίτερα κουραστικές.

Στη Φρουρά υπάρχει και εντατικό καθημερινό πρόγραμμα γυμναστικής για να αποφευχθούν προβλήματα από την συνεχή ορθοστασία.

Η ιστορία της Προεδρικής Φρουράς

Η ιστορία της Προεδρικής Φρουράς ξεκινά στης 12 Δεκεμβρίου του 1868 ως μάχιμο και τελετουργικό ’γημα ταυτόχρονα. Από το 1914, στα Ανάκτορα συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων. Στην πορεία των χρόνων πήρε διάφορες ονομασίες: Ανακτορική Φρουρά, Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά και τέλος Προεδρική Φρουρά από το 1974. Η έδρα της Προεδρικής Φρουράς από ιδρύσεως της βρίσκεται στην Οδό Ηρώδου Αττικού κοντά στο Προεδρικό Μέγαρο (πρώην ανάκτορα).

Η ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων (αργότερα συνταγμάτων) ξεκινά το 1867, με την ίδρυση τεσσάρων ταγμάτων, καθένα από τα οποία διέθετε οργανωτική δύναμη τεσσάρων λόχων. Κεντρική τους αποστολή ήταν η φύλαξη της μεθορίου. Το 1868 προστέθηκε σε κάθε τάγμα ευζώνων και πέμπτος λόχος. Η αρχική σύνθεση αυτών των ταγμάτων αποτελούνταν από εθελοντές, υπαξιωματικούς ή οπλίτες, οι οποίοι συνήθως κατάγονταν από ορεινές περιοχές.

Η ένδοξη δράση των ευζωνικών ταγμάτων κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων υπήρξε καταλυτική με αποτέλεσμα οι εύζωνες να λάβουν στη συνείδηση του ελληνικού λαού την εικόνα ηρώων. Έντονη δράση είχαν τα ευζωνικά τάγματα και κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων ένοπλων συγκρούσεων του 20ου αιώνα στις οποίες είχε εμπλακεί ο ελληνικός στρατός (Μικρασιατική Εκστρατεία, Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος).

Από το 1914, ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά. Ο τίτλος της έχει μετατραπεί αρκετές φορές από τότε (Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά, Προεδρική Φρουρά). Η σημερινή της ονομασία είναι ‘Προεδρική Φρουρά’, η οποία της αποδόθηκε το 1974, μετά τη κατάρρευση της δικτατορίας.

Επίσημη Αλλαγή

Ενώ για όλα τα σώματα του Ελληνικού Στρατού η Κυριακή είναι μια μέρα ξεκούρασης και χαλάρωσης, για την Προεδρική Φρουρά είναι το αντίθετο.

Το πρόγραμμα ξεκινά με την έπαρση της σημαίας στον Βράχο της Ακρόπολης. Τιμητικό άγημα αποτελούμενο από σώμα Ευζώνων, από Αξιωματικό και Βρακοφόρο Κρητικό με την συνοδεία μπάντας εκτελούν την έπαρση της Σημαίας. Το ίδιο συμβαίνει και το απόγευμα όπου εκτελείται η υποστολή.

Περίπου στην 09:30 αρχίζει το τελετουργικό μέσα στο στρατόπεδο της Προεδρικής Φρουράς. Ένας Λόχος Ευζώνων σε παράταξη αποδίδει Τιμές στην Σημαία του Τάγματος την οποία φέρει Αξιωματικός της Φρουράς.

Έπειτα όλο το Αγημα κατευθύνεται στο Μνημείο Του Αγνώστου Στρατιώτη μέσω της οδού Β. Σοφίας. Το ένα ρεύμα της οδού κλείνει και το θέαμα με το ’γημα να κατηφορίζει την οδό είναι μοναδικό. Κόσμος σταματά και με δέος παρακολουθεί τους Εύζωνες να παρελαύνουν σε επιβλητικό σχηματισμό. Η Πλατεία Συντάγματος είναι γεμάτη από τουρίστες που παίρνουν θέση για να παρακολουθήσουν την Επίσημη Αλλαγή. Η διαδικασία Αλλαγής είναι η ίδια με τις υπόλοιπες μέρες αλλά γίνεται πιο επιβλητική με την παρουσία ολόκληρου λόχου Ευζώνων και με τον τρόπο που γίνονται τα Βήματα της Αλλαγής.

Με το πέρας της Αλλαγής και το άκουσμα του Εθνικού Ύμνου το άγημα επιστρέφει στο στρατόπεδο με τον ίδιο τρόπο. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι Εύζωνες που έχουν αναλάβει την υπηρεσία στο Μνημείο, από την στιγμή που θα ανέβουν στο Μνημείο και μέχρι να αποχωρήσει το Αγημα, βρίσκεται σε στάση «παρουσιάστε».

Ιδιαίτερα εντυπωσιακό ήταν στο παρελθόν αφιέρωμα της ΕΡΤ 3 στην αποστολή της Προεδρικής Φρουράς

Η συνέντευξη με τον διοικητή της

Για το παρόν και το μέλλον της Προεδρικής Φρουράς μας μίλησε ο νυν διοικητής της Αντισυνταγματάρχης (ΠΖ) Ροδόλφος Δημητρόγλου

Τι σημαίνει για ένα αξιωματικό του ελληνικού στρατού να ηγείται της προεδρικής φρουράς;

Ως Αξιωματικός του ελληνικού στρατού, έχοντας πλήρη αντίληψη της μακραίωνης ιστορίας του έθνους, όπου μέσα από αναρίθμητους αγώνες κατάφερε να διατηρήσει την ανεξαρτησία και την δημοκρατία, χάρη στην αυτοθυσία και τον ηρωισμό των Ελλήνων, νιώθω την ύψιστη τιμή, διότι αξιώθηκα από το θεό να τοποθετηθώ στη θέση του Δκτή της Προεδρικής Φρουράς και να ηγηθώ των Αρίστων, των Ευζώνων που αποτελούν κομμάτι της εθνικής μας ταυτότητας, αποδίδοντας ύψιστο φόρο τιμής σε όλους τους ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους για τα ιδανικά του Έθνους και την ελευθερία της πατρίδας μας.

Ποιες οι διαφορές που έχετε εντοπίσει ανάμεσα στην Ελληνική Π.Φ. και άλλες φρουρές στον κόσμο;

Η Προεδρική Φρουρά σε αντίθεση με τις υπόλοιπες φρουρές του κόσμου, αποτελείται εξ’ ολοκλήρου από κληρωτούς στρατεύσιμους οπλίτες, οι οποίοι επιλέγονται κάτω από αυστηρά κριτήρια και εκπαιδεύονται σκληρά ώστε να φέρουν εις πέρας οποιαδήποτε αποστολή τους ανατεθεί ανεξάρτητα των καιρικών συνθηκών που επικρατούν. Επίσης οι εύζωνες όταν εκτελούν ακινησία σε σύγκριση με τους υπόλοιπους φρουρούς άλλων χωρών, παραμένουν παντελώς ακίνητοι, ως απόδειξη της ελάχιστης ευγνωμοσύνης του έθνους προς τους νεκρούς ήρωες μας.

Ποια είναι η στιγμή που θα θυμάστε από την θητεία σας στην Π.Φ.;

Είναι αμέτρητες οι στιγμές που μου έρχονται στο μυαλό και οι οποίες έχουν χαραχθεί βαθιά μέσα μου, όπως Ξέρετε έχω ξαναβρεθεί σε αυτόν εδώ τον χώρο και στο παρελθόν, καθώς έχω ξανά υπηρετήσει στην ΠΦ ως Υπολοχαγός. Πάντως δεν θα ξεχάσω ποτέ τα βλέμματα και τις εκδηλώσεις συγκίνησης των ομογενών όταν οι Εύζωνες πηγαίνουν στο εξωτερικό και παρελαύνουν όπως σε Νέα Υόρκη, Σικάγο, Φιλαδέλφεια και Σύδνεϋ. Κάθε φορά ανατριχιάζω στην αγάπη τους για την Ελλάδα και στην εξωτερίκευση της περηφάνιας τους για τους Εύζωνες.

Υπάρχει κάτι που θεωρείτε πως θα μπορούσε να εξελιχθεί στην Προεδρική Φρουρά;

Η Προεδρική Φρουρά έχει μία μακροχρόνια παράδοση που ξεκινά από το 1868, έτος ίδρυσης της Προεδρικής Φρουράς. Μέχρι και σήμερα ο ρόλος και η αποστολή της έμειναν αμετάβλητα, πέραν της ονομασίας της η οποία και μεταβλήθηκε αρκετές φορές (Άγημα, Ανακτορική Φρουρά, Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά, Προεδρική Φρουρά) . Θεωρώ ότι τυχόν παρεμβάσεις ως προς την λειτουργία και την εκτέλεση της αποστολής θα οδηγήσουν σε παραποίηση της αυθεντικότητας της.

Πως φαντάζεστε το μέλλον της Προεδρικής Φρουράς;

Δυστυχώς η πλειονότητα των Ελλήνων δεν γνωρίζει αρκετά πράγματα για εμάς και την αποστολή μας και το βασικότερο δεν γνωρίζουν ότι κάθε Κυριακή στις 11:00 πραγματοποιείται στο ΜΑΣ η επίσημη αλλαγή με τελετουργικό τρόπο. Αυτό το οποίο επιδιώκω από την ημέρα που ανέλαβα ως Δκτής, σε συνεργασία πάντα με το Στρατιωτικό Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας, είναι η παρουσίαση στο κοινό της αποστολής και του ρόλου της Προεδρικής Φρουράς στην διαιώνιση των αξιών και ιδανικών του Ελληνισμού, ανοίγοντας την πύλη του Στρατοπέδου στην καθιερωμένη παράταξη της Κυριακής. Επιπλέον επιδιώκουμε την αύξηση των επισκέψεων στη Φρουρά των Ελληνικών σχολείων όλων των βαθμίδων με επιμορφωτικό χαρακτήρα καθώς και την αύξηση της προβολή της, σε παγκόσμιο επίπεδο με την συμμετοχή τμημάτων απόδοσης τιμών σε Αυστραλία, Αμερική και Ιταλία. Το μέλλον της Προεδρικής Φρουράς το φαντάζομαι ακόμα πιο λαμπρό και ένδοξο ώστε να γίνει γνωστή ακόμα και στα πιο απόμακρα σημεία του πλανήτη και να μπορούν όλοι οι απανταχού Έλληνες, ακόμα και σήμερα που οι αξίες αμφισβητούνται και τα ιδανικά καταρρίπτονται, να γνωρίζουν ότι εμείς θα είμαστε πάντα άξιοι των προγόνων μας να συνεχίσουμε αυτό το οποίο ξεκίνησαν και να τιμούμε όσους έδωσαν το αίμα τους για την ελευθερία της πατρίδος μας.