Το έπος του Ομέρ Πριόνη

Ένα 24ωρο τώρα, με πνίγει, εδώ που βρίσκομαι στο Μεταξουργείο, η όξινη τοξική μπόχα από τα χημικά των Εξαρχείων. Τα χημικά με τα οποία τα ΜΑΤ του ευρύτερου Μητσοτακέικου προσπαθούν να πατάξουν την αντίδραση των κατοίκων για την κοπή των δέντρων, εννοώ. Το διευκρινίζω για να μη μπερδευτεί κανείς και νομίσει ότι μιλάμε για τίποτε βενζίνες από τις Μολότοφ του κέντρου ανομίας ή για αναθυμιάσεις από καμένα αυτοκίνητα.

Η πραγματική εστία ανομίας σε αυτή την ιστορία δεν είναι η Πλατεία. Ξεκινάει από το γραφείο του απερχόμενου δημάρχου Αθηναίων, έχει παραφυάδες καταπώς φαίνεται σε funds με σχέσεις και ερείσματα στα γαλάζια σαλόνια και καταλήγει σαν αρρώστια στα οπλισμένα με κλομπ και δακρυγόνα χέρια των κρανοφόρων: μία χούντα καταστολής με κοινοβουλευτικό μανδύα.

Η άδεια, καταγγέλλουν οι κάτοικοι, δεν έχει πια ισχύ. Ο ολετήρας της πρωτεύουσας Κώστας Μπακογιάννης όχι μόνο δεν βλέπει τίποτε το ανήθικο στην εκτέλεση ριζοσπαστικών για την πόλη αποφάσεων 55 μέρες πριν την οριστική εκπαραθύρωσή του, αλλά σπεύδει να περιχαρακώσει και να θωρακίσει τις ενέργειές του πίσω από τις ασπίδες των τραμπούκων με τα κράνη.

Το σχέδιο των «αρίστων» είναι ξεκάθαρο και δεδηλωμένο από τις πρώτες κιόλας μέρες της …μεταπολίτευσης, τότε που ο γιος του ναζιστή υπουργός Θανασάκης  έσκαγε μύτη αξημέρωτα στην πλατεία, ψιθυριστής τρομολαγνικών σεναρίων, και παρίστανε τον τρομοκρατημένο σωτήρα.

«Τα Εξάρχεια πρέπει να πέσουν και θα πέσουν». Στο όνομα του κέρδους, της ευνομίας και του κυρπαντελισμού. Επειδή ενοχλούν. Επειδή αντιστέκονται. Επειδή είναι λούμπεν. Επειδή φιλοξενούν τάσεις, ρεύματα και αντλίες φαιάς ουσίας. Επειδή παραμένουν άντρο της αμετανόητης νεολαίας, του τελευταίου προπυργίου που αρνείται να προσχωρήσει στον Μητσοτακισμό.

 

Οι χρόνιες παθογένειες των Εξαρχείων είναι εμφανείς και αδιαμφισβήτητες, εδώ δεν χωράει συζήτηση, αλλά οι κάτοικοι και οι θαμώνες της περιοχής είναι οι πρώτοι που απαιτούν εκκαθάριση από τα κακοποιά στοιχεία και τους γνώριμους στις αρχές εμπόρους. Το πρόβλημα εδράζεται αλλού.

Η συνοικία βοά ότι τα πέριξ ακίνητα πέφτουν ή έχουν ήδη πέσει στα χέρια αρπακτικών, τα οποία περιμένουν αδημόνως την άφιξη του μετρό και την «κάθαρση», ώστε να καρπωθούν την υπεραξία στο όνομα της αγίας πλην ζάπλουτης οικογένειας, να θησαυρίσουν με τη μέθοδο του AirBnb, να εξολοθρεύσουν τα μισοσκότεινα στέκια, να ξαποστείλουν αλλού τους μαλλιάδες και τους άπλυτους, να εκκενώσουν τις καταλήψεις, να μετατρέψουν τα τσιπουράδικα σε στέκια υψηλής γαστρονομίας και τα μεζεδοπωλεία σε γαστροπάμπ, να μοιραστούν μεταξύ τους το χρήμα που θα εισρεύσει, να μετατρέψουν τα Εξάρχεια σε νέο Κεραμεικό αν όχι Κολωνάκι του 21ου αιώνα. “Gentrification”, το ονομάζουν στο χωριό μου στην ημιορεινή Κρήτη.

Έτσι όπως είναι σήμερα η γειτονιά, νοικοκυραίος δεν τολμάει ούτε καταδέχεται να πατήσει, καθώς φοβάται μη τυχόν λερώσει τα ποδαράκια του, τα χεράκια του και τα ματάκια του. Τα Εξάρχεια είναι στριφνός αντίπαλος και έχουν και βαρύ χέρι. Η χωροθέτηση σταθμού μετρό καταμεσίς της πλατείας, σε πείσμα του αρχικού σχεδιασμού που μιλούσε για το γειτονικό Μουσείο, είναι το καθοριστικό βήμα για τη νόθευση του χαρακτήρα των Εξαρχείων Και καταγγέλλεται πανταχόθεν ως μεροληπτική και στρεβλή.

Ο εξαίρετος Νίκος Μπελαβίλας, καθηγητής στο Πολυτεχνείο και διευθυντής του Εργαστηρίου Αστικού Περιβάλλοντος, εξηγεί τα προφανή για να καταλάβουν ακόμα και όσοι δεν έχουν πατήσει ποτέ το πόδι τους νότια της λεωφόρου Αλεξάνδρας, ανατολικά της Πατησίων, βόρεια της Σόλωνος και δυτικά της Ασκληπιού:

«Η φυσική θέση του Μετρό είναι το Μουσείο και όχι τα Εξάρχεια. Εμπορικά, κυκλοφοριακά, πολεοδομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά, η επιλογή Εξάρχεια είναι λάθος, η επιλογή Αρχαιολογικό Μουσείο είναι σωστή. Η τεχνική λύση της χάραξης για τη χωροθέτηση του σταθμού στη συμβολή Μπουμπουλίνας και Τοσίτσα δόθηκε από μεικτή κυβερνητική επιτροπή του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, του Υπουργείου Πολιτισμού, του Εθνικού Μετσόβειου Πολυτεχνείου, του Αρχαιολογικού και του Επιγραφικού Μουσείου με τον συντονισμό της “Ανάπλασης Αθήνας”, την άνοιξη του 2019 (σ.σ.: επί ΣυΡιζΑ). Η επιλογή της νέας κυβέρνησης, τον Σεπτέμβριο του 2019, να επιστρέψει το Μετρό στην Πλατεία, έχει σχέση με τη βεντέτα των ακροδεξιών υπουργών, οι οποίοι υποσχέθηκαν την “εκκαθάριση των Εξαρχείων”. Δεν έχει καμία σχέση με την προσπάθεια να εξυπηρετηθούν οι επιβάτες, οι κάτοικοι, οι επισκέπτες του κέντρου της Αθήνας».

Για την ιστορία, η απόσταση ανάμεσα στις δύο τοποθεσίες είναι μόλις 300 μέτρα. Αρκετή, ωστόσο, για να προκαλέσει πόλεμο. Ποιος θυμάται το υπέροχο Άγαλμα των Τριών Ερώτων, που ξεριζώθηκε από την Πλατεία πριν από έναν χρόνο για να κάνει χώρο στις μπουλντόζες;

Η κοπή των δέντρων της Πλατείας Εξαρχείων είναι το εκ των, ων ουκ άνευ βήμα για να προχωρήσει η εκσκαφή στο σημείο όπου την ονειρεύεται η δεξιά «ανάπτυξη». Πιστοί στη συνήθεια του αιφνιδιασμού, οι τα φαιά φορούντες έστειλαν τα πριόνια πρωί πρωί χθες, γύρω στις 8, και πρόφτασαν να κόψουν κάμποσα ανυποψίαστα δέντρα πριν κατεβεί ο κόσμος στον δρόμο. Μάλιστα ορισμένοι παλιοί κάτοικοι των Εξαρχείων έβαλαν τα κλάματα βλέποντας να συντελείται το ανοσιούργημα.

Σημειώνεται ότι το χαρτί με βάση το οποίο το συνεργείο πραγματοποιεί τις εργασίες  αφορά σύμβαση που υπεγράφη με την Περιφέρεια Αττικής και σχετίζεται «με την αποψίλωση πρασίνου στο πλαίσιο προληπτικών μέτρων για την εκδήλωση πυρκαγιάς»! Δεν τηρούνται καν τα γραφειοκρατικά προσχήματα.

Η αυθόρμητη κινητοποίηση προκάλεσε την αντίδραση του νέου δημάρχου Χάρη Δούκα, αλλά όχι με ιδιαίτερο δυναμισμό: «Καλούμε να σταματήσουν οι εργασίες, απαιτούμε να παρουσιαστεί ολοκληρωμένο σχέδιο βιωσιμότητας» και τα τοιαύτα. Μολονότι νερόβραστη, η ανάρτησή του Δούκα προκάλεσε την οργή του Άδωνη, ο οποίος τη χαρακτήρισε «φαιδρή» και προειδοποίησε τους Αθηναίους ότι «θα κλάψουν με μαύρο δάκρυ» για την επιλογή τους . Ναι, σωστά διαβάσατε, ο Άδωνης χαρακτήρισε κάποιον «φαιδρό». Αφού τον ψηφίσατε, ξανά και ξανά και ξανά, μια χαρά τα λέει. Σαρανταένα τακατό.

Οι δημοτικοί σύμβουλοι –και τέως υποψήφιοι δήμαρχοι- Νάσος Ηλιόπουλος του ΣύΡιζΑ και Πέτρος Κωνσταντίνου του Ανταρσύα έσπευσαν επί τόπου και κατέθεσαν μηνύσεις, αφού πρώτα επιχείρησαν –χωρίς αποτέλεσμα- να μιλήσουν με τον εργολάβο. Οι πολίτες που συγκεντρώθηκαν μπλόκαραν το έγκλημα της κοπής και δήθεν «μετεμφύτευσης» των δέντρων, παρά τη διαρκή απειλή του ξυλοδαρμού και την οσμή των χημικών.

Γύρω στις 2.30 το μεσημέρι, χθες, το συνεργείο απομακρύνθηκε μέσα σε έντονες αποδοκιμασίες και ουκ ολίγες ύβρεις. Λίγο νωρίτερα είχε παρέμβει κατόπιν πιέσεων η εισαγγελία Πρωτοδικών, η οποία ζήτησε προσωρινή διακοπή του έργου του μετρό στα Εξάρχεια «μέχρι να διευκρινιστούν οι συνθήκες μέσα στις οποίες γίνονται οι εργασίες κοπής δέντρων».

Πρόκειται ωστόσο για απλή σύσταση, δίχως δεσμευτική ισχύ. Οι εισαγγελείς έχουν άλλες, σοβαρότερες δουλειές στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας και δεν προφταίνουν να ασχοληθούν με μία συστάδα πρασινάδας…

«Στην Αθήνα δεν περισσεύει ούτε ένα δέντρο», δήλωσε, το αυτονόητο, ο Ηλιόπουλος. Στην ανάρτηση που τόλμησε απτόητος να κάνει λίγο αργότερα ο Μπακογιάννης, με θέμα «τη δημοπράτηση του μεγαλύτερου πνεύμονα πρασίνου της Αθήνας, έκτασης 215 στρεμμάτων, στον Ελαιώνα», σχεδόν όλοι οι χρήστες τον κατηγόρησαν για εκδικητική πολιτική ενάντια στις γειτονιές που τον έριξαν και για ξεδιάντροπη απόπειρα να φαγωθούν τα τελευταία πόμολα πριν την αλλαγή διοίκησης. Για κάποιον ανεξήγητο λόγο, η φράση «μεγάλος περίδρομος» είχε την τιμητική της στα σχόλια.

Στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας που οργανώθηκε από συλλογικότητες και πολίτες χθες το απόγευμα, τα Εξάρχεια πλημμύρισαν από κόσμο και από γνήσιο θυμό. «Τα Εξάρχεια θα μείνουν γειτονιά», ήταν το κεντρικό σύνθημα: «Όχι Μετρό στην πλατεία». Και η μάχη χαρακωμάτων συνεχίζεται. Το μπαλάκι μπορεί να βρίσκεται στα χέρια του απερχόμενου δημάρχου, του οποίου η θητεία λήγει στις 31 Δεκεμβρίου, αλλά ο Χάρης Δούκας έχει τη δυνατότητα και την ηθική δικαιοδοσία για να του το πάρει μέσα από τα χέρια.