Το αρνί: Η πιο περιοδική αποκατάσταση της επαρχίας

Στην Καρδίτσα βρέχει αλλιώς. Η λάσπη κολλά στα παπούτσια σαν ανάμνηση, τα χωράφια πίνουν νερό με την υπομονή παππούδων και τα σπίτια έχουν ακόμη αυλές, όχι για καλλωπιστικά φυτά, μα για κότες, για σκάμνια, για κουβέντες.

Σ’ έναν τέτοιο τόπο μαζεύτηκε ένα σύνολο ανθρώπων με κοινές καταβολές, μα κυρίως με μια αγάπη για την επαρχία και την αποκατάστασή της. Μια αγάπη για τη λαογραφία. Μια ιστορία με ρίζες.

Το ξεφυλλίζεις και ξαφνικά δεν είσαι πια στο βουητό της πόλης, είσαι σ’ ένα χωριό που έχει τζάκι, σ’ ένα καφενείο όπου ο καφές έρχεται πριν παραγγείλεις, σε ένα πανηγύρι όπου χορεύεις με τους ξένους σαν να τους ήξερες χρόνια.

Το «Αρνί» δεν είναι απλώς σελίδες. Είναι τα χωράφια που φυτρώνουν μνήμες, τα ποτάμια που ξεχάστηκαν στον χάρτη, τα στόματα που σιγοψιθυρίζουν δημοτικά τραγούδια χωρίς ποτέ να τα ‘χουν μάθει. Στην εποχή του ψηφιακού κενού, κάποιοι σπέρνουν ακόμα λέξεις στο χώμα. Και περιμένουν, όχι followers, αλλά άνοιξη. Κι ας ξεκίνησαν ψηφιακά.

Η επιστροφή των παιδιών στις ρίζες

Δεν είναι λίγοι όσοι γύρισαν, άλλοι με βαλίτσες, άλλοι με πληγές, άλλοι με μια σιωπηλή πείνα για ρίζες. Και γύρισαν στην Καρδίτσα. Όχι επειδή δεν βρήκαν τίποτα στην Αθήνα, ή όπου αλλού βρέθηκαν, αλλά επειδή εκεί δεν βρήκαν τους εαυτούς τους.

Εδώ, στις μικρές πεδιάδες και στα βουνά που μυρίζουν καμμένο ξύλο, επέλεξαν να μείνουν τα παιδιά που είχαν σπουδάσει αλλού, που είχαν ταξιδέψει, που κουβαλούσαν ξένες λέξεις στις τσέπες και λαϊκές μελωδίες στα αυτιά, παιδιά που αγαπούσαν τη λαογραφία, όχι σαν μάθημα, αλλά σαν τρόπο να καταλαβαίνουν τον κόσμο.

(εξώφυλλο τεύχους 6, φωτογραφία: Κώστας Αργυρόπουλος, Καρβασαράς, Ιούλιος 2023)

Στην αρχή ήταν μία ομάδα στο Facebook. Λίγα άτομα. Ένα post, μια φωτογραφία, πολύ χιούμορ. Σχόλια. Γέλια, ατάκες, μνήμες. Μνήμες που γίνονταν λέξεις, οι λέξεις γίνονταν ανάγκη, η ανάγκη έγινε κοινότητα.

Μια παρέα που δεν ήθελε να μείνει μόνο ψηφιακή. Που ήθελε να μαζεύεται, να μοιράζεται, να φτιάχνει.

Μέσα από αυτή την παρέα γεννήθηκε μια ταινία, ένα μικρό χρονικό, ανεβασμένο στο YouTube, όχι με φώτα ή με budget, αλλά με μια κάμερα και αληθινούς ανθρώπους. Μια παρέα που είπε την ιστορία της, για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι.

Η παρέα μεγάλωσε. Από μηνύματα και σχόλια, πέρασε σε βραδιές γύρω από τραπέζια, σε εξορμήσεις στα χωριά, σε βόλτες σε στάνες και ξωκλήσια, σε φωτογραφίες με χώμα στα παπούτσια. Και μαζί με την παρέα, μεγάλωσαν και τα «θέλω» της. Θέλουμε να γράψουμε. Θέλουμε να πούμε όσα χάνονται. Θέλουμε να μείνει κάτι. Να καταγραφεί. Να ακουστεί.

Έτσι, χωρίς πολλές κουβέντες και χωρίς στόμφο, γεννήθηκε κάτι σαν περιοδικό, ένα zine που λένε και στην πρωτεύουσα. Όχι για να πουληθεί. Όχι για να επιδοτηθεί. Αλλά για να κρατήσει ζωντανή την ανάσα του τόπου. Μια έκδοση που δεν προσποιείται τίποτα, χωρίς «προφίλ αναγνώστη», που απλώς αφήνει τους ανθρώπους να μιλήσουν. Μερικοί έγραψαν για το πώς ήταν τα πανηγύρια το ’78.

Άλλοι για το βουνό που έβλεπαν κάθε πρωί από το μπαλκόνι. Άλλοι έφεραν στίχους, φωτογραφίες, ιστορίες. Όλοι μαζί έφεραν το «εδώ». Αυτό που νόμιζαν όλοι πως είχε φύγει. Δεν επέστρεψαν όλοι στην επαρχία για να σωθούν. Γύρισαν για να ξαναφτιάξουν. Να σπείρουν ξανά. Όχι σιτάρι, αυτή τη φορά, αλλά μνήμες.

Το αρνί αποτελεί μια έντυπη αυτοέκδοση από την Καρδίτσα. Κυκλοφορεί ανά οχτώ μήνες -κυκλικά πηδώντας μια «μεγάλη γιορτή» (Πάσχα-Χριστούγεννα-Δεκαπενταύγουστος-Πάσχα κλπ.).

Στο αρνί δημοσιεύονται ποιήματα, διηγήματα, αφηγήσεις, λαογραφικά και επιστημονικά άρθρα, εικαστικό και φωτογραφικό υλικό και ό,τι άλλο αξίζει να τυπωθεί, με γνώμονα πάντα το πολιτισμικό γίγνεσθαι και είναι της Καρδίτσας και της επαρχίας σε ευρύτερα.

Όπως δηλώνει και ο υπότιτλος «για την (απο)κατάσταση της επαρχίας», το αρνί προσπαθεί να σχολιάσει, να δείξει και να αναδείξει την πολιτισμική της κατάσταση.

Η παρεξηγημένη η επαρχία

Η επαρχία είναι παρεξηγημένη. Όχι γιατί φταίει. Αλλά γιατί δεν φώναξε. Δεν πήρε μέρος στις μεγάλες κουβέντες της πόλης. Δεν φόρεσε τα καλά της για τα social.

Κι έτσι, όσοι δεν την έζησαν, την φαντάστηκαν: βουβή, κλειστή, αδιάφορη, σαν ένα χάρτη από χωράφια και γιαγιάδες που πλάθουν πίτες. Μόνο που δεν είναι έτσι. Η επαρχία μιλά.

Απλώς δεν έχει μεγάφωνα, δεν ανεβάζει reels, αλλά σηκώνει κουβέντες. Δεν «τρένταρε» ποτέ, αλλά βράζει σιωπηλά, όπως το φαγητό στη γάστρα. Και μέσα σε αυτή τη σιωπή χτυπά ένας πολιτισμός άλλος – χωρίς επιχορηγήσεις και θεωρίες, αλλά με αλήθειες.

Εδώ δεν αναλύεται η ζωή, βιώνεται. Η φτώχεια δεν είναι ιδεολογικό εργαλείο, είναι καθημερινό ρούχο και μοναξιά δεν είναι υπαρξιακό πρόβλημα, μα μέρος του τοπίου. Και η χαρά… η χαρά είναι πάντα συλλογική: σε πανηγύρια, σε ραδιόφωνα, σε χωμάτινα γήπεδα, σε γάμους με βιολιά και κλαρίνα.

Ο κορωνοϊός ήρθε και εδώ, με φόβο, με σιωπή, με αποστάσεις μέσα σε αυλές που ποτέ δεν έμαθαν την αποξένωση. Κι ύστερα ήρθαν οι πλημμύρες. Ο Ιανός, ο Daniel. Η Καρδίτσα πνιγμένη.

Στάβλοι σαν φέρετρα, δρόμοι ποτάμια. Κι όλα αυτά συσπείρωσαν περισσότερο εκείνη την παρέα και την έκαναν μεγαλύτερη. Κι εκεί, μέσα στη λάσπη, κάποιοι έγραψαν. Κάποιοι ζωγράφισαν.

Κάποιοι φωτογράφισαν. Κάποιοι τραγουδούσαν. Και μέσα απ’ όλους αυτούς γεννήθηκε το Αρνί, η πιο περιοδική έκδοση.

Το Αρνί δεν ήρθε για να υπερασπιστεί την επαρχία. Ήρθε για να της δώσει τον λόγο, όχι με στόμφο, αλλά με μελάνι. Όχι για να «εκπροσωπήσει», αλλά για να ακουστεί: η γιαγιά που ήξερε απέξω είκοσι μοιρολόγια, οι μύθοι και οι θρύλοι που κοντεύουν να χαθούν, η ποίηση που γράφτηκε τότε και γράφεται ακόμα.

Όχι για την κατάσταση της επαρχίας, μα για την αποκατάστασή της.

Η επαρχία ζει και παράγει πολιτισμό

Η επαρχία δεν είναι παρελθόν. Είναι παρόν και μέλλον που γράφεται στα περιθώρια, με στιλό bic και στίχους που μυρίζουν βουνό.

Δεν είναι η γραφική γιαγιά που λέει “αχ-βαχ” στην επιθεώρηση, ούτε τα κακόηχα κλαρίνα των τηλεοπτικών show που παριστάνουν τον πολιτισμό. Δεν είναι ούτε το χαμηλόφωνο ντεκόρ της “αθωότητας” που θυμούνται οι νοσταλγοί του ’60. Και το «Αρνί» δεν είναι ένα ντοκουμέντο.

Δεν είναι επιβίωση του παλιού, είναι ένα σημείο συνάντησης παλιού και νέου, είναι αναγέννηση του ζωντανού, είναι η συνέχεια. Εκεί που γράφεται ένας στίχος, μια αφήγηση, μια μνήμη, εκεί παράγεται πολιτισμός. Πέρα από το φως της πόλης.

Ακριβώς εκεί που ανάβει το φως της καρδιάς. Η επαρχία έχει φωνή. Μερικές φορές είναι βραχνή, άλλες φορές μελωδική, άλλες αγανακτισμένη. Αλλά είναι φωνή αληθινή. Και κάποιοι φροντίζουν να μην σβήσει. Μαθαίνουν τα τραγούδια από τις γιαγιάδες τους. Καταγράφουν τα μοιρολόγια.

Ψάχνουν στα πατάρια για τις στολές, όχι για φωτογράφηση, αλλά για να χορέψουν, να θυμηθούν, να ξαναζήσουν. Κάθε τόπος έχει τα δικά του: η Καρδίτσα έχει τη φωνή του κάμπου, τo βουητό των Αγράφων, τις σκιές των σειρών στα χωράφια, τις μελωδίες των πανηγυριών.

Και έχει και τα παιδιά που επιμένουν, που ψάχνουν τις παραδόσεις, όχι για να τις βάλουν σε μουσείο, αλλά για να τις φορέσουν, να τις τραγουδήσουν, να τις πουν ξανά με δικά τους λόγια. Και να τις γράψουν στις σελίδες του περιοδικού για να μην ξεχαστούν και να φτάσουν ακόμα πιο μακριά.

(Τέως Μολέντζικος, Η γιαγιάμ, αρνί τεύχος 6, Αύγουστος 2024)

Το αρνί λοιπόν, δεν είναι ακριβώς περιοδικό. Είναι παρέα. Από αυτές που μεγαλώνουν σιγά σιγά, με κουβέντα, με ποδήλατα στο ποτάμι και φωνές στα καφενεία. Το Αρνί δεν έχει “γραφείο σύνταξης”, έχει παρέες που γράφουν και που διαβάζουν το ένα στον άλλον τα κείμενα πριν τα στείλουν.

Έχει παλιούς φίλους και νέους συγγραφείς που γνωρίζονται πρώτη φορά με αφορμή μια λέξη. Έχει φωνές που δεν είναι ομοιογενείς. Δεν υπάρχει ύφος. Δεν υπάρχει γραμμή. Υπάρχει μονάχα η ανάγκη να ειπωθεί κάτι.

Να μπει σε χαρτί αυτό που δεν χωράει αλλού. Ένα πανηγύρι. Ένα μοιρολόι. Ένα παραμύθι. Μια εικόνα από τη γιαγιά που σκάλιζε τη γη και σιγοτραγουδούσε. Όσοι γράφουν δεν είναι επαγγελματίες.

Είναι νοσταλγοί κι όσοι διαβάζουν, δεν αναζητούν την τέλεια πρόταση. Θέλουν μόνο να ακούσουν κάτι αληθινό. Το Αρνί είναι το τετράδιο της παρέας. Αυτό που δεν το δείχνεις για να σε χειροκροτήσουν, μα για να πεις «Κοίτα τι έζησα. Θυμάσαι;».

Η κυκλοφορία του εντύπου δεν έχει σκοπό το κέρδος και τα έσοδα χρησιμοποιούνται για την εκτύπωση κάθε επόμενου τεύχους. Επίσης, το έντυπο δεν έχει, και ούτε πρόκειται να έχει, σχέση με θεσμικά όργανα όπως δημοτικές αρχές, εκκλησία και οποιαδήποτε επιχορήγηση και ούτε πρόκειται να δημοσιεύσει ποτέ κάποια διαφήμιση. Όποιος/α θέλει να επικοινωνήσει το κάνει μέσω:

• Mail: [email protected]
• Instagram: arniproductions
• Facebook: Αρνί περιοδικό

(*Εξώφυλλο: φωτογραφία αρχείου περιοδικού, τεύχος 5. –  Φένια Αραμπατζή, Καραγκούνα, Φεβρουάριος 2013)

Διαβάστε επίσης:

ΝΙΚΗ: Zητά την απομάκρυνση του διοικητή του Τμήματος Αντιμετώπισης Ρατσιστικής Βίας Αττικής – «Απαιτεί την απόταξή μου»

Λάκης Λαζόπουλος: Το τραγούδι-αφιέρωση στον πρωθυπουργό – «Σήκω φύγε Μητσοτάκη» (video)

Μαρινάκης: «Ο πρωθυπουργός σε πανικό προσπαθεί να με εκβιάσει» – Η απάντηση στο παραπεμπτικό βούλευμα

Σοκάρει ο Δημήτρης Παπανικολάου: «Η κόρη μας έλεγε ότι δεν θα έπρεπε να έχει γεννηθεί» (video)

Δείτε όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο στο koutipandoras.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr