Τι προτείνει σήμερα το κόμμα που εφηύρε το επίδομα ενοικίου στους βουλευτές;

γράφει ο Τάσος Αποστολίδης

Η εύθικτη υπουργός τα επιστρέφει. Γιατί όχι και οι άλλοι 200;

 Γαλαζοπράσινη πατέντα 24 ετών

Το περιβόητο «επίδομα ενοικίου» που προκάλεσε «μέγα σκάνδαλο» εν έτει 2018, οδηγώντας σε παραίτηση για λόγους ευθιξίας την υπουργό Ράνια Αντωνοπούλου, είναι μια πατέντα των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και μετέπειτα της ΝΔ, που κρατά 24 ολόκληρα χρόνια.

Το σημερινό «χιλιάρικο» που λογίζεται ως «εξτραδάκι» σε όλες τις άλλες αμοιβές των βουλευτών είχε εφευρεθεί ως δαπάνη το 1994 (κυβέρνηση Ανδρέα Παπανδρέου). Έχει δοθεί μέχρι τώρα σε περίπου δέκα κοινοβουλευτικές θητείες. Και κάθε τόσο, όποιο κόμμα ήταν στην κυβέρνηση (ΠΑΣΟΚ – ΝΔ) επικαιροποιούσε την απόφαση εκείνη.

Οι σουίτες & τα ακριβά ουίσκι

Στην αρχή, η Βουλή υπό τον Απόστολο Κακλαμάνη είχε αποφασίσει (ΦΕΚ Α’ 234, 27/12/1994) να νοικιάσει δωμάτια σε ξενοδοχεία κοντά στη Βουλή. Όσα δωμάτια χρειάζονταν τότε, με όσα χρήματα χρειάζονταν. Έκανε μάλιστα ετήσιες συμβάσεις. Η απόφαση δεν όριζε ποσό δαπάνης. Όσο χρέωναν τα ξενοδοχεία. Άλλωστε, στο Δημόσιο και δη στη Βουλή, το χρήμα έρεε. Επιπλέον, είναι επικές οι περιγραφές παλιών βουλευτών για το ουίσκι που επίσης έρεε άφθονο στις σουίτες που τους νοίκιαζε η Βουλή, πάντα νόμιμα, πάντα με μια σύμβαση.

Το large επίδομα της ΝΔ

Το 2004, με κυβέρνηση ΝΔ, προεδρεύουσα στη Βουλή την Άννα Ψαρούδα Μπενάκη και τη χώρα στο ευρώ (που επίσης έρεε), η απόφαση για μίσθωση δωματίων σε ξενοδοχεία διανθίστηκε με μία πιο large παροχή (ΦΕΚ Α΄188, 13/10/2004). Οι βουλευτές πλέον μπορούν αντί να μένουν σε ένα απρόσωπο ξενοδοχείο, να νοικιάζουν ένα διαμέρισμα και να λαμβάνουν 1.000 ευρώ το μήνα. Το ποσό ονομάζεται πλέον «επιχορήγηση».

Βουλευτές με θέα στη θάλασσα

Η απόφαση αυτή μάλιστα προέβλεπε ότι θα μπορούσε κάποιος να νοικιάσει σπίτι «στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας». Έτσι προέκυψαν πολλοί βουλευτές που αντί για σπίτι κοντά στη Βουλή, νοίκιασαν σπίτια στα βόρεια προάστια ή στη Γλυφάδα με θέα τη θάλασσα. Άλλωστε το αυτοκίνητο που παρέχει διαχρονικά η Βουλή και ο αστυνομικός που μετατρέπεται καταχρηστικά σε σοφέρ, έλυνε τα χέρια των βουλευτών με τα ακριβά γούστα.

Έλα βουλευτή στον τόπο σου!

Η ΝΔ όμως έβαλε και μία ακόμη πινελιά στο «επίδομα ενοικίου» που εφηύρε, «βελτιώνοντας» την αρχική απόφαση δαπάνης για ενοικίαση δωματίων στα ξενοδοχεία. Προέβλεπε ότι οι βουλευτές της επαρχίας που είχαν ιδιόκτητο σπίτι στην Αθήνα (!) αλλά δεν είχαν στην εκλογική τους περιφέρεια (!!) θα μπορούσαν να παίρνουν και πάλι το χιλιάρικο, για να νοικιάζουν σπίτι στον τόπο καταγωγής τους (!!!).

Και δεν ήταν λίγοι οι ουρανοκατέβατοι βουλευτές που δεν διέθεταν σπίτι στον «τόπο τους» αλλά είχαν σπίτι στην Αθήνα. Άλλωστε τέτοιοι πολιτικοί υπάρχουν και σήμερα. Ζουν «ανάμεσά μας» στην ελληνική επαρχία… εκεί μακριά στην πρωτεύουσα.

«Παράθυρο» για εικονικά μισθωτήρια

Δεν έφτανε όμως το πρώτο ΦΕΚ και λίγες μέρες μετά (ΦΕΚ Β’ 1.555, 18/10/2004) ορίζεται ρητώς, με ακόμη μεγαλύτερη σαφήνεια, ότι οι βουλευτές της επαρχίας μπορούν να διαλέγουν που θα ξοδέψουν το χιλιάρικο του επιδόματος ενοικίου, στην Αθήνα ή στον τόπο καταγωγής τους (!!!) και προστίθεται η εξής «μαγική» λεπτομέρεια: οι βουλευτές θα μπορούσαν να ξοδέψουν τα 1.000 ευρώ ανά μήνα σε ενοικίαση σπιτιού ή δωμάτιο ξενοδοχείου, αρκεί να μην είχαν ιδιόκτητη κατοικία σε ακτίνα 25 χιλιομέτρων από το σημείο που ξόδευαν το χιλιάρικο.

«Επίδομα εξοχικής κατοικίας»

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι ένας βουλευτής που νοικιάζει για την οικογένειά του ένα σπίτι (πχ 300 ή 400 ευρώ στην Καβάλα) αλλά έχει ιδιοκτησία (σ.σ. αναφέρω τυχαία) στη Νικήσιανη ή τη Μουσθένη ή τη Χρυσούπολη, μπορούσε (και δυστυχώς εξακολουθεί να μπορεί) να λαμβάνει επίδομα ενοικίου για την πόλη της Καβάλας. Ή ακόμη χειρότερα… να νοικιάζει με 12.000€ ετησίως κι ένα τουριστικό κατάλυμα στη Θάσο. Ή πολύ απλά να μην νοικιάζει τίποτα και να τα τσεπώνει όλα (διαβάστε παρακάτω με ποιον τρόπο).

Όλα αυτά βέβαια, έξτρα από τη βουλευτική αποζημίωση και τις λοιπές παροχές. Κι όσο οι μισθώσεις ακινήτων ήταν εύκολες, ανέλεγκτες και σχεδόν αφορολόγητες για χρόνια, μπορεί να φανταστεί κανείς πως χρησιμοποιήθηκαν τέτοιες παροχές.

ΝΔ 2012: ακόμη ευκολότερο το χιλιάρικο

Κι ερχόμαστε στο Σωτήριον και Μνημονιακόν Έτος 2012, όταν η ΝΔ φέρνει μερικές ακόμη «βελτιώσεις» στην περιβόητη απόφαση για το χιλιάρικο του επιδόματος ενοικίου στους βουλευτές, το οποίο το έπαιρναν ακόμη κι όσοι νοίκιαζαν φθηνότερο σπίτι.

Με απόφαση του Ευάγγελου Μεϊμαράκη (ΦΕΚ Α΄244, 14/12/2012) και με μία «μαγική» διατύπωση που θα τη ζήλευε κι ένας ταχυδακτυλουργός καταργείται η υποχρέωση των βουλευτών (προκειμένου να πάρουν το χιλιάρικο) να αποδείξουν έστω και με ένα εικονικό, χαμηλής αξίας μισθωτήριο, ότι κάτι νοικιάζουν.

Έως τότε υπήρχε η τυπική υποχρέωση να γνωστοποιούν (απλή υπεύθυνη δήλωση χωρίς προσκόμιση δικαιολογητικών) διεύθυνση και εμβαδόν κατοικίας, στοιχεία μισθωτηρίου και εκμισθωτή. Ενώ λοιπόν πριν υπήρχε ένας ελάχιστος έστω έλεγχος ή απλώς μια αιτιολόγηση των δαπανών, αυτό απαλείφθηκε γιατί μάλλον κρίθηκε «περιττή λεπτομέρεια».

Κάπως έτσι, η ΝΔ φρόντισε να μοιράζεται αφειδώς το επίδομα αυτό στους 200 από τους 300 βουλευτές κάθε Βουλής, βεβαίως χωρίς εισοδηματικά κριτήρια και βεβαίως χωρίς αποδείξεις πλέον ότι νοικιάζεις σπίτι.

Κοίτα ποιος κουνά το δάχτυλο

Εύκολα διαπιστώνει κανείς ποιοι ήταν οι εφευρέτες όλων των βουλευτικών επιδομάτων. Διαχρονικά, στα χρόνια της Μεταπολίτευσης, οι βουλευτές είχαν προκλητικά προνόμια που, βεβαίως, οι ίδιοι είχαν θεσπίσει. Από το 1975 (κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή) προβλεπόταν το αφορολόγητο των βουλευτικών εισοδημάτων ενώ στα χρόνια που ακολούθησαν οι βουλευτές μπορούσαν να εξασφαλίσουν διπλή σύνταξη, να κρατήσουν το πολυτελές αυτοκίνητο που τους αγόραζε η Βουλή, να διορίσουν παιδιά ή ανήψια στο Δημόσιο. Και τόσα άλλα.

Στα χρόνια της Τρόικας

Τα χρόνια των μνημονίων, η κυβέρνηση Γιώργου Παπανδρέου και στη συνέχεια η κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου, έλαβαν αποφάσεις για διάφορες μειώσεις των δαπανών, είτε πρόκειται για αποζημιώσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών, είτε για άλλα έξοδα της Βουλής, είτε για τις αμοιβές γενικότερα στο σύστημα διακυβέρνησης.

Άλλες αποφάσεις ήταν επιβεβλημένες από την τρόικα κι άλλες ελήφθησαν επειδή έπρεπε να δοθεί κι ένα θετικό μήνυμα στη χειμαζόμενη κοινωνία. Οι μειώσεις βέβαια ήταν κυρίως συμβολικές.

Κι ερχόμαστε στα χρόνια του ΣΥΡΙΖΑ στον οποίο η ΝΔ κουνά τώρα το δάχτυλο για δαπάνες, νόμιμες μεν, μη ηθικές δε.

Σημαντικότεροι των υπουργών οι 300

Οι κυβερνητικές αποφάσεις δεν αδίκησαν μόνο μισθωτούς, ελεύθερους επαγγελματίες και συνταξιούχους, αφήνοντας στο φορολογικό απυρόβλητο εφοπλιστές και κατόχους off shore. Μείωσαν δυσανάλογα σε σχέση με τους βουλευτές, τις απολαβές των εξωκοινοβουλευτικών υπουργών: προ μνημονίων έπαιρναν ποσό ίσο με τη βουλευτική αποζημίωση και επιπλέον έξοδα παράστασης, ενώ σήμερα παίρνουν σχεδόν το 1/3 των συνολικών απολαβών ενός βουλευτή που παράλληλα είναι και υπουργός.

Πριν την Αντωνοπούλου αλλά και μετά από αυτήν, 200+ βουλευτές σε κάθε θητεία παίρνουν το χιλιάρικο του επιδόματος ενοικίου, όταν οι απολαβές τους είναι διπλάσιες ή τριπλάσιες από αυτές ενός εξωκοινοβουλευτικού υπουργού. Χωρίς εισοδηματικά κριτήρια. Νόμιμα και ηθικά.

Η ΝΔ χρησιμοποιεί το «ηθικό πλεονέκτημα» μόνο για κριτική, επουδενί για αυτοκριτική. Αναμενόμενο. Στους κόλπους της έχει πολλά «τζάκια», εκλεγμένα και σε αναμονή, με πολλά ακίνητα και καταθέσεις, που όμως εξακολουθούν να τσεπώνουν το χιλιάρικο, ποζάροντας ταυτόχρονα με φωτοστέφανο στα κανάλια. Προφανώς και ζητούμενο είναι ηθική να έχει μόνο η Αριστερά.

Έβγαλαν τα μάτια τους

Το λάθος του ΣΥΡΙΖΑ ήταν ότι αντί να εξορθολογίσει τις στρεβλώσεις και τις μεγάλες ανισότητες στις απολαβές βουλευτών και υπουργών (λες και οι δεύτεροι δουλεύουν λιγότερες ώρες ή έχουν μικρότερες ευθύνες), έκανε μια μεσοβέζικη ρύθμιση. Έδινε ένα (από τα πάρα πολλά) εξτραδάκια των βουλευτών και στους εξωκοινοβουλευτικούς υπουργούς. Κι αυτό μετά τις αλλεπάλληλες μνημονιακές μειώσεις που και στο πολιτικό σύστημα έγιναν οριζοντίως και αδίκως. Ή κατά το δοκούν.

Βέβαια ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το ψήφισε μόνος του. Για την ακρίβεια, τον σχετικό νόμο (ΦΕΚ Α΄ 94 – 14/8/2015) υπερψήφισαν ένα μέρος του ΣΥΡΙΖΑ και όλοι οι βουλευτές ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, Ποταμιού. Στο ΣΥΡΙΖΑ του 2015 και στο Ποτάμι μπορεί κάποιος να «καταλογίσει» και κυβερνητική απειρία. Σε ΝΔ-ΠΑΣΟΚ μάλλον όχι…

Ιδού η Ρόδος…

Τα κόμματα ας μιλήσουν ανοιχτά για τις θέσεις τους για το κόστος της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Για κάποιους είναι προφανώς προτιμότερο «να κρεμάνε στα μανταλάκια» την «πλούσια αριστερή υπουργό» σωπαίνοντας ταυτόχρονα για τους γόνους των εύπορων μεν, πολιτικών δε οικογενειών.

Ας κάνουν την αρχή τα μικρότερα κόμματα. Ας επιχειρήσουν μια αυτοκάθαρση και τα παλιά. Μπορεί ο κόσμος να γελά με αυτούς που σήμερα εμφανίζονται αναμάρτητοι αλλά το «όλοι ίδιοι είναι» θα έρθει η μέρα που δεν θα αντικρούεται.

Είναι χρυσή ευκαιρία κυρίως για τον ΣΥΡΙΖΑ να κάνει πράξη αυτό που έχει από πρόπερσι εξαγγείλει για κατάργηση των παράλογων παροχών στους βουλευτές.

Λύσεις υπάρχουν

Αν 200 τουλάχιστον βουλευτές της επαρχίας λαμβάνουν 1.000€ μηνιαίως τότε μιλάμε για 200.000€ ανά μήνα ή 2,4 εκατομμύρια ανά έτος. Δηλαδή στα 14 χρόνια του χιλιάρικου, είναι περίπου 33 εκατομμύρια ευρώ. Με τόσα χρήματα η Βουλή ίσα που αγόραζε ή έχτιζε βουλευτικές κατοικίες. Το χρήμα πλέον δεν (πρέπει να) ρέει.

Ένα εξιλαστήριο θύμα δεν αρκεί. Χρειάζονται «προχωρημένες» και πιο τολμηρές λύσεις. Ενιαίο μισθολόγιο σε βουλευτές και υπουργούς, να «χτυπούν κάρτα» στα γραφεία τους και στη Βουλή, χωρίς εξτραδάκια και με έναν αξιοπρεπή αλλά και φορολογούμενο μισθό από τον οποίο θα καλύπτουν τα έξοδά τους.

Βάζω στοίχημα ότι τα περισσότερα κοινοβουλευτικά κόμματα θα το υπερψήφιζαν αλλά και ότι ένα τουλάχιστον κόμμα θα έβαζε αυτογκόλ, αλά Νοβάρτις. Άλλωστε ο αρχηγός του εκτός από πολλά ακίνητα, υψηλές καταθέσεις και έξτρα εισοδήματα, λαμβάνει και αγροτικές ενισχύσεις. Νόμιμα και κυρίως «ηθικά». 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr