Τι είναι, τελικά, το Bitcoin;

Γράφει ο Παντελής Πετράκης

Οι διακυμάνσεις της τιμής του bitcoin το επαναφέρουν διαρκώς στην επικαιρότητα, ιδίως μετά την εκτόξευσή του στις αρχές του Δεκεμβρίου, οπότε και η αξία του είχε ξεπεράσει τις 19.000 δολάρια. Το bitcoin αν και όλο και περισσότερο παρόν στις ιδιωτικές αλλά και στις δημόσιες συζητήσεις, παραμένει ένα μυστήριο για τους περισσότερους τόσο ως προς τη φύση αλλά και τον τρόπος λειτουργίας του.

Λόγω της ανωνυμίας που προσφέρει, η χρήση του συνδέθηκε σχεδόν άμεσα με έκνομες ενέργειες. Παρ’όλα αυτά, το bitcoin είναι το πρώτο, ακριβότερο και πιο δημοφιλές κρυπτονόμισμα στον κόσμο και η δημιουργία του είναι ταυτισμένη με τη δημιουργία των κρυπτονομισμάτων. Ως εκ τούτου, η κατανόηση του ενός θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε το άλλο.

Τι είναι τα κρυπτονομίσματα;

Ως κρυπτονόμισμα ορίζεται το ψηφιακό νόμισμα το οποίο χρησιμοποιεί τεχνικές κρυπτογράφησης προκειμένου να ρυθμίζει την δημιουργία νέων μονάδων νομίσματος και να επιβεβαιώσει τη μεταφορά ποσών, χωρίς ταυτόχρονα να ελέγχεται από κάποια ρυθμιστική αρχή( κεντρική τράπεζα).

Όταν κάνουμε λόγο για “τεχνικές κρυπτογράφησης”, εννοούμε τον τρόπο με τον οποίο καθιστούμε μία πληροφορία απροσπέλαστη στα μάτια τρίτων, εκτός εάν διαθέτουν το κατάλληλο “κλειδί” για να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτή.

Το 2008 ένα άτομο, ή μία ομάδα ανθρώπων υπό το ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto δημοσιοποίησαν μία εργασία υπό τον τίτλο «Βitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System». Σκοπός του Nakamoto ήταν να δημιουργήσει ένα ψηφιακό σύστημα συναλλαγών. Αντίστοιχες προσπάθειες του παρελθόντος, οι οποίες βασίζονταν στην ύπαρξη ενός κεντρικού ρυθμιστή είχαν αποτύχει. Μετά από την διαπίστωση αυτή, ο Nakamoto επιχείρησε την δημιουργία ενός ψηφιακού συστήματος συναλλαγών, το οποίο δεν θα περιελάμβανε κάποιο τρίτο μέρος, κατ’αντιστοιχία με το σύστημα peer to peer (P2P) για τον διαμοιρασμό αρχείων.

Η ιδέα αυτή του Νακαμότο αποτέλεσε την γέννεση των κρυπτονομισμάτων.

Πώς λειτουργεί η ιδέα των κρυπτονομισμάτων;

Όπως σε κάθε δίκτυο πληρωμών, κάθε συναλλαγή θα πρέπει να καταγράφεται ώστε να αποκλειστεί το ενδεχόμενο κάποιος να ξοδέψει ποσά μεγαλύτερα από εκείνα που έχει στην κατοχή του. Την δουλειά αυτή, κάνει κάποιος server της εκάστοτε τράπεζας, όπου κρατούνται αρχεία με τις κινήσεις των λογαριασμών.

Σε ένα αποκεντρωμένο δίκτυο συναλλαγών, δεν υπάρχει κάποιος τέτοιος server. Επομένως, ο απαραίτητος για την ύπαρξη ενός τέτοιου δικτύου, έλεγχος θα πρέπει να γίνεται από τους χρήστες του. Αυτό προϋποθέτει τη συναίνεση μεταξύ των χρηστών, αφού μία διαφωνία, ακόμη και ως προς μία και μόνο συναλλαγή, μπορεί να οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρου του συστήματος.

Μία τέτοια απόλυτη συναίνεση φάνταζε ανέφικτη μέχρι να εμφανιστεί ο Nakamoto. Το πώς κατάφερε να το επιτύχει αυτό, εδράζεται στην ίδια τη φύση των κρυπτονομισμάτων.

Πώς λειτουργεί;

Κάθε κρυπτονόμισμα αποτελείται από ένα δίκτυο χρηστών, ο καθένας από τους οποίους έχει στη διάθεσή του το πλήρες ιστορικό όλων των συναλλαγών και επομένως το υπόλοιπο κάθε λογαριασμού.

Κάθε συναλλαγή αποτελείται από δύο μέρη και ένα ποσό του εκάστοτε κρυπτονομίσματος. Μία συναλλαγή στην οποία ο Α δίνει χ αριθμό Bitcoin στον Β, υπογράφεται από τον προσωπικό κρυπτογραφημένο κωδικό του Α και μεταδίδεται στο δίκτυο P2P. Έτσι, σχεδόν αμέσως, όλοι οι χρήστες του δικτύου λαμβάνουν γνώση της συναλλαγής. Όμως, αυτή δεν έχει ολοκληρωθεί μέχρι την επιβεβαίωσή της.

Πώς επιβεβαιώνεται μία συναλλαγή;

Η επιβεβαίωση των συναλλαγών αποτελεί βασική λειτουργία των κρυπτονομισμάτων. Όσο μία συναλλαγή παραμένει ανεπιβεβαίωτη, βρίσκεται σε εκκρεμότητα και μπορεί να πλαστογραφηθεί. Μόλις όμως επιβεβαιωθεί, δεν μπορεί να αναστραφεί και πλέον αποτελεί ένα αμετάβλητο αρχείο του ιστορικού των συναλλαγών, το οποίο είναι γνωστό ως blockchain.

Την επιβεβαίωση των συναλλαγών πραγματοποιούν χρήστες του εκάστοτε δικτύου, οι οποίοι είναι γνωστοί ως miners. Δουλειά τους είναι να επιβεβαιώνουν την εγκυρότητα της συναλλαγής και να τη διαμοιράζουν στο δίκτυο, προσθέτοντάς την στο blockchain. Αμοιβή τους για αυτή τη δουλειά, είναι νέα νομίσματα που λαμβάνουν για κάθε επιβεβαίωση.

Τι ακριβώς κάνουν οι miners;

Από τη στιγμή που δεν υπάρχει κάποια κεντρική αρχή που να ορίζει τους ρόλους μέσα στο δίκτυο, miner μπορεί να γίνει ο καθένας. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο να προσπαθήσει κάποιος αν εκμεταλλευτεί την απουσία αρχής, δημιουργώντας πολλούς χρήστες και πλαστές συναλλαγές, οδηγώντας το σύστημα στην κατάρρευση.

Προκειμένου να αποφευχθεί αυτό, ο Nakamoto όρισε πως οι miners θα πρέπει να λύσουν έναν αλγόριθμο, ώστε να συνδέσουν μία συναλλαγή με μία προηγούμενη. Μόλις λυθεί ο κρυπτογραφικός αυτός γρίφος, ο miner μπορεί να δημιουργήσει ένα νέο block (σύνολο με τις πιο πρόσφατες συναλλαγές) και να το προσθέσει στο blockchain. Πλέον η συναλλαγή έχει επιβεβαιωθεί. Ως κίνητρο για την δουλειά αυτή θα λάβει έναν συγκεκριμένο αριθμό bitcoin. Αυτός είναι και ο μοναδικός τρόπος με τον οποίο δημιουργούνται νέα bitcoin.

Στις κρατικές οικονομίες οι κεντρικές τράπεζες αναλαμβάνουν να υπολογίσουν να καθορίσουν τον αριθμό των νομισμάτων που βρίσκονται ανά πάσα στιγμή σε κυκλοφορία. Στο αποκεντρωμένο δίκτυο του bitcoin, όπου δεν υπάρχει ρυθμιστική αρχή, o αλγόριθμος παραγωγής νέων νομισμάτων ορίζει εκ των προτέρων πόσα θα δημιουργηθούν και με τι ρυθμό. Με τον τρόπο αυτό, κάθε επιπλέον νομισματική μονάδα που παράγεται από κακόβουλους χρήστες, καθίσταται άχρηστη και απορρίπτεται από το δίκτυο.

Ο ρυθμός δημιουργίας των block είναι 2016 ανά δύο εβδομάδες, δηλαδή ένα ανά κάθε δέκα λεπτά. Ο αριθμός των bitcoin που παράγονται για κάθε block που δημιουργείται μειώνεται γεωμετρικά κατά 50% κάθε 210.000 νέα block, κατά μέσο όρο δηλαδή, κάθε 4 χρόνια. Με αυτόν τον τρόπο υπολογίζεται ότι ο συνολικός αριθμός bitcoin δεν θα ξεπεράσει τα 21 εκατομμύρια το έτος 2140.

Οι ιδιότητες των κρυπτονομισμάτων και οι επιπτώσεις τους στο χρηματοοικονομικό σύστημα

Τα κρυπτονομίσματα είναι επί της ουσίας καταχωρήσεις σε βάσεις δεδομένων. Ονομάζονται έτσι επειδή η απαραίτητη συναίνεση για την υπάρξή τους εξασφαλίζεται μέσα από ισχυρή κρυπτογράφηση.

Ποιες είναι όμως οι ιδιότητες εκείνες που έχουν τα κρυπτονομίσματα σε σχέση με τα κρατικά νομίσματα που έχουμε γνωρίσει κατά τα προηγούμενα χρόνια, τόσο σε ό,τι αφορά την χρηματοοικονομική τους φύση, αλλά και εκείνη ως μέσο συναλλαγών.

1.) Μη αναστρέψιμες συναλλαγές: Μετά την επιβεβαίωση, μία συναλλαγή δεν μπορεί να αναστραφεί κυριολεκτικά από κανέναν. Ακόμη και αν κάποιος πέσει θύμα απάτης, ή κλοπής από κάποιον χάκερ, δεν υπάρχει τίποτα που μπορεί να γίνει για να αναιρέσει μία επιβεβαιωμένη συναλλαγή.

2.) Ψευδωνυμία: Οι συναλλαγές και οι λογαριασμοί δεν συνδέονται με πραγματικές ταυτότητες. Τα Bitcoins λαμβάνονται σε “διευθύνσεις” που αποτελούνται από αλυσίδες 30 περίπου χαρακτήρων, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολη τη σύνδεσή τους με πραγματικά άτομα.

3.) Οικομενικότητα και μεγάλες ταχύτητες στις συναλλαγές: Οι συναλλαγές καταχωρούνται άμεσα στο δίκτυο και επιβεβαιώνονται μέσα σε λίγα λεπτά, ενώ καθώς λαμβάνουν χώρα στο διαδίκτυο, η φυσική τοποθεσία του συναλλασσόμενου δεν παίζει κανέναν απολύτως ρόλο.

4.) Ασφάλεια: Τα ποσά των κρυπτονομισμάτων είναι κατοχυρωμένα σε διευθύνσεις και κλειδωμένα μέσω ενός ανοιχτού κρυπτογραφικού συστήματος. Μόνο ο κάτοχος του κωδικού της εκάστοτε διεύθυνσης μπορεί να πραγματοποιήσει συναλλαγές από εκεί. Μία διεύθυνση bitcoin είναι πιο ασφαλής από το θησαυροφυλάκιο των ΗΠΑ.

5.) Δεν απαιτείται άδεια: Δεν χρειάζεται να έχεις κάποια άδεια για να χρησιμοποιήσεις κρυπτονομίσματα. Πρόκειται για λογισμικό που ο καθένας μπορεί να κατεβάσει δωρεάν και στη συνέχεια να πραγματοποιεί συναλλαγές.

6.) Ελεγχόμενη προσφορά: Τα περισσότερα κρυπτονομίσματα ελέγχουν την παραγωγή των μονάδων τους μέσω σχετικού αλγορίθμου. Έτσι, μπορεί να υπολογιστεί πόσα πχ bitcoins θα υπάρχουν ανά πάσα στιγμή στο μέλλον.

Οι τεράστιες επιπτώσεις που τα κρυπτονομίσματα μπορούν να έχουν στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα από τη δημιουργία των κρυπτονομισμάτων προκύπτει από τις παραπάνω ιδιότητες.

Πρώτα, η ανωνυμία που συνεπάγονται τα κρυπτονομίσματα για τη διενέργεια μη αναστρέψιμων και μη ελεγχόμενων συναλλαγών, πλήττουν ευθέως τους όποιους περιορισμούς μπορεί τα κράτη να θέτουν στις χρηματοπιστωτικές συναλλαγές των πολιτών τους και, δεύτερον, η περιορισμένη και ελεγχόμενη δημιουργία Bitcoin από τη στιγμή που δεν υπάγεται στον έλεγχο κυβερνήσεων και κεντρικών τραπεζών επιτίθεται στην ίδια την έννοια της νομισματικής πολιτικής.

Πηγή: news247.gr