Πράσινη ανάπτυξη ή…πράσσειν άλογα;

Aκόμη κι αν κάποιοι δεν αντιλαμβάνονται σήμερα τη σημασία που έχει η ανάπτυξη να είναι βιώσιμη, είναι βέβαιο ότι γνωρίζουν πολύ καλά τι σημαίνει να μην είναι.

Κοινή και άκρως επώδυνη είναι η εμπειρία της περιπέτειας της διεθνούς οικονομικής κρίσης. Μιας κρίσης που οφείλεται ακριβώς στο γεγονός ότι η νεοφιλελεύθερη ανάπτυξη στην εποχή της παγκοσμιοποίησης της οικονομίας στερούνταν χαρακτηριστικά βιωσιμότητας.

Η ανάπτυξη του νεοφιλελευθερισμού δεν ήταν βιώσιμη γιατί:

-Δεν ήταν αυτοδύναμη, μια και η κατάργηση των συνόρων για τη διακίνηση του μεγάλου κεφαλαίου επέβαλε παγκοσμιοποιημένα πρότυπα, προϊόντα, υπηρεσίες και επιχειρήσεις

-Δεν στηρίχθηκε στα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου, εξ αιτίας του αθέμιτου ανταγωνισμού που προκάλεσε η απόλυτη ελευθερία των αγορών, η κατάργηση των συνόρων για το κεφάλαιο και η χωρίς φορολόγηση παραγωγή κερδών των παγκοσμιοποιημένων επιχειρήσεων οπουδήποτε στον πλανήτη

-Δεν σεβάστηκε την φέρουσα ικανότητα του Περιβάλλοντος, τη μέγιστη αντοχή δηλαδή στις πιέσεις της εξάντλησης και της υποβάθμισης της φύσης, των οικοσυστημάτων και των φυσικών πόρων του πλανήτη

-Δεν είχε διάρκεια, ως αποτέλεσμα της υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας της παραγωγικής βάσης

-Δεν ήταν δίκαιη, όπως εκ του αποτελέσματος αποδεικνύουν οι ανισότητες που παρήγαγε, με την εκτεταμένη φτώχεια για τους πολλούς και την υπερσυγκέντρωση του πλούτου σε μια μικρή ολιγαρχία

-Δεν ήταν Δημοκρατική, αφού η θεωρία της αυτορρύθμισης των αγορών στην οποία στηρίχθηκε επέβαλε η λήψη των αποφάσεων να γίνεται σε πλήρη αδιαφάνεια από αόρατα παγκοσμιοποιημένα κέντρα εξουσίας, ερήμην των εκλεγμένων κυβερνήσεων και μακριά από τον δημοκρατικό έλεγχο των λαών.

Το νεοφιλελεύθερο μοντέλο ανάπτυξης παρήγαγε τελικά 3 μείζονες κρίσεις:

-Μια οικονομική, η οποία κατέστρεψε τις οικονομίες κατά προτεραιότητα των αδύναμων κρίκων της παγκόσμιας οικονομικής αλυσίδας και αναδιένειμε τον πλούτο υπέρ των λίγων και ισχυρών

-Μια κοινωνική, με τη μορφή της φτώχειας, της ανεργίας και της δυστυχίας σε εκτεταμένους πληθυσμούς στον πλανήτη και

-Μια περιβαλλοντική, με τη μορφή της υπέρβασης της φέρουσας ικανότητας του πλανήτη, εξαντλώντας και υποβαθμίζοντας το περιβάλλον και τον φυσικό πλούτο της γης και με κορυφαία εκδήλωση την κλιματική κρίση.

Σήμερα, μετά την εξαιρετικά οδυνηρή για τη μεγάλη πλειοψηφία του παγκόσμιου πληθυσμού, αλλά ακόμη και πάλαι ποτέ ισχυρών κρατών, εμπειρία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, η διεθνής κοινότητα, με πρωτοβουλία του νέου προέδρου της πρωτεύουσας του καπιταλισμού Τζο Μπάιντεν, επανέρχεται διορθωτικά. Σε μια προσπάθεια να αποκαταστήσει τις πληγές και να επουλώσει τα τραύματα μιας οικονομικής ανάπτυξης που λειτούργησε συγκεντρωτικά για την παραγωγή του πλούτου και αποκεντρωτικά για τη διανομή της φτώχειας και της ανεργίας.

Η αποτυχία του νεοφιλελεύθερου μοντέλου ανάπτυξης επιβάλλει σήμερα την αλλαγή πορείας προς μια βιώσιμη ανάπτυξη. Προς μια ανάπτυξη δηλαδή που θα έχει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά της βιωσιμότητας που έλειψαν από το νεοφιλελεύθερο μοντέλο της παγκοσμιοποίησης.

Για να αποκτήσει η ανάπτυξη χαρακτηριστικά βιωσιμότητας και να έχει διάρκεια, πρέπει να είναι:

-Αυτοδύναμη, να στηρίζεται δηλαδή στις τοπικές κοινωνίες και στα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου

-Δίκαιη, να παρέχει δηλαδή ισότιμη πρόσβαση σε όλους στα αγαθά της, χωρίς εμπόδια και αποκλεισμούς

-Δημοκρατική, να ρυθμίζεται δηλαδή από τα κράτη και να ελέγχεται από τους λαούς κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται το δημόσιο συμφέρον

-Πράσινη, να στηρίζεται στέρεα δηλαδή στο Περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους και να συναρτάται άμεσα από τη φέρουσα ικανότητα της φύσης, που έτσι κι αλλιώς αποτελεί την παραγωγική βάση και την προϋπόθεση για κάθε είδος οικονομικής ανάπτυξης.

Η κυβέρνηση Μητσοτάκη σε πείσμα των καιρών επιμείνει νεοφιλελεύθερα, συνεχίζοντας την αδιέξοδη πολιτική του… πράσσειν άλογα. Η πολιτική αυτή στηρίζεται στην παλιά συνταγή των ιδιωτικοποιήσεων των δημόσιων αγαθών και των υπηρεσιών, της θεώρησης της αγοράς ως κυρίαρχης και αυτορρυθμιζόμενης και της εφαρμογής περιβαλλοντοκτόνων, κοινωνικά άδικων, αντιεργατικών και αντιδημοκρατικών πολιτικών.

Όσοι εξακολουθούν να επιμένουν νεοφιλελεύθερα σε έναν κόσμο που αλλάζει, είναι βέβαιο ότι θα απομονωθούν διεθνώς και θα μείνουν σύντομα εκτός ιστορικών εξελίξεων.
Γιατί πράσινη ανάπτυξη είναι πολλά περισσότερα από μια νέα αγορά ανεμογεννητριών και ηλεκτρικών αυτοκινήτων, με την οποία οι νεοφιλελεύθεροι προσπαθούν να ξορκίσουν το κακό και να εξιλεωθούν για τη φτώχεια, την ανεργία και την περιβαλλοντική καταστροφή που σκόρπισαν οι πολιτικές τους.

Αυτή είναι μια ύστατη και απονενοημένη προσπάθεια του παλιού οικονομικού συστήματος να επανέλθει, επιβάλλοντας ένα νέο καθεστώς… πράσινου καπιταλισμού. Πρόκειται για να κακέκτυπο υβρίδιο του νεοφιλελευθερισμού που εξ ορισμού δεν διαθέτει κανένα από τα χαρακτηριστικά της βιωσιμότητας.

Ενώ αντίθετα, αυτοί που συλλαμβάνουν τα μηνύματα των καιρών και απαντούν στις ανάγκες της εποχής, προχωρώντας με τόλμη στη μεγάλη αλλαγή που αφορά στον πυρήνα της οικονομικής ανάπτυξης, όπως συμβαίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ και τις προοδευτικές πολιτικές δυνάμεις της χώρας, που έχουν ενσωματώσει τις αρχές της βιωσιμότητας και της πράσινης ανάπτυξης ως κεντρικά στοιχεία στην πολιτική τους, θα είναι αυτοί που θα αναλάβουν τα ηνία της επόμενης εποχής.

Πηγή: tvxs.gr

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr