Πώς η ΓΓ Ισότητας Φύλων απέδειξε ότι δεν έχει καταλάβει ούτε τον φεμινισμό, ούτε τη Θάτσερ

Βροχή επικριτικών σχολίων έχει προκαλέσει η επιλογή της ΓΓ Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων (όπως έχει μετονομαστεί για προφανείς λόγους), να αναρτήσει φωτογραφία με ατάκα που αποδίδεται στην αμφιλεγόμενη βρετανίδα πρωθυπουργό Μαργκαρετ Θάτσερ.

Η ΓΓ Ισότητας, αποδεικνύοντας ότι υπό την παρούσα κυβέρνηση  μάλλον αγνοεί τόσο τις βασικές αρχές του φεμινιστικού κινήματος, όσο και τις πολιτικές με τις οποίες πορεύτηκε η Μάργκαρετ Θάτσερ, ανήρτησε την εξής φράση της βρετανίδας πρωθυπουργού, η οποία ακόμη και μετά θάνατον διχάζει τους βρετανούς: «Στην πολιτική, αν θέλεις να ειπωθεί κάτι, ζήτα το από έναν άντρα. Αν θέλεις να γίνει κάτι, ζήτα το από μια γυναίκα».

Εκτός από το γεγονός ότι η συγκεκριμένη φράση επουδενί δεν αποτελεί στοιχείο ενδυνάμωσης της γυναικείας χειραφέτησης, αλλά αντιθέτως ενισχύει έμφυλα και σεξιστικά πρότυπα, μέσω της γενίκευσης περί γυναικείας «αποτελεσματικότητας» που φυσικά ανάγεται σε έμφυτο γυναικείο χαρακτηριστικό και συνεπώς αποτελεί κοινωνική «απαίτηση» από κάθε γυναίκα, σε αντίθεση με την ανδρική «αναποτελεσματικότητα».

Η φράση αναρτήθηκε στον επίσημο λογαριασμό της ΓΓ στο facebook, μέσα σε ένα ομολογουμένως καλαίσθητο γραφικό, με τα hastags #ισότητα #genderEquality (ισότητα των φύλων). 

«Η Μάργκαρετ Χίλντα Θάτσερ, ήταν αρχηγός του Συντηρητικού Κόμματος του Ηνωμένου Βασιλείου από το 1975 ως το 1990 και Πρωθυπουργός της χώρας από το 1979 ως το 1990. Ήταν η μακροβιότερη βρετανίδα πρωθυπουργός του 20ου αιώνα και η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός. 
Το παρατσούκλι «Σιδηρά Κυρία» τη συνόδεψε σε όλη την πολιτική της καριέρα», αναφέρει η ανάρτηση.

Ήταν όμως η ανάδειξη της Μάργκαρετ Θάτσερ στη βρετανική πρωθυπουργία και η 11ετής παραμονή της εκεί μια νίκη για το φεμινιστικό κίνημα και γενικότερα για τις γυναίκες της Βρετανίας;

Η ίδια η Θάτσερ έχει απαντήσει σε αυτό το ερώτημα λόγω και έργω: «Οι φεμινίστριες με μισούν έτσι δεν είναι; Δεν τις κατηγορώ. Αφού και εγώ μισώ τον φεμινισμό. Είναι δηλητήριο», είχε δηλώσει κάποτε.

Προφανώς αυτή τη φράση δε την εντόπισαν οι υπεύθυνοι της Γενικής Γραμματείας Ισότητας όταν έψαχναν στο google έξυπνα quotes της Θάτσερ.

Δεν ήταν μόνο οι αναφορές της εμβληματικής εκπροσώπου του παγκόσμιου νεοφιλελευθερισμού αυτές που δείχνουν ότι η Θάτσερ δεν είναι και το καλύτερο παράδειγμα γυναικείας ενδυνάμωσης. Είναι και το έργο που παρήγαγε στα 11 χρόνια της διακυβέρνησής της.

Η Θάτσερ, ακόμη και μετά τον θάνατό της δέχεται σφοδρές επικρίσεις από το βρετανικό φεμινιστικό κίνημα ότι δεν βοήθησε καθόλου τις υπόλοιπες γυναίκες της χώρας να ξεπεράσουν τα πατριαρχικά πλαίσια που επέβαλε η βρετανική κοινωνία. Αντιθέτως, υπήρξε το κλασσικό παράδειγμα μιας Συντηρητικής γυναίκας που θεωρεί ότι όλες οι γυναίκες θα έπρεπε να ανελιχθούν κοινωνικά όπως ακριβώς έκανε και ίδια, παρακάμπτοντας το γεγονός ότι όλες δεν έχουν όλες οι γυναίκες τα προνόμια που είχε η ίδια, ένα εκ των οποίων ήταν και ένας πλούσιος και υποστηρικτικός σύζυγος, και -φυσικά- οικιακή βοήθεια.

Είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι καθ’ όλη τη διάρκεια των 11 ετών που βρισκόταν στην εξουσία η Θάτσερ υπουργοποίησε μόλις μία γυναίκα. Μάλιστα,η μοναδική γυναίκα που έχρισε υπουργό, η Εντουίνα Κιουρί υποστηρίζει ότι όταν το 1988 πλησίασε τη Μάργκαρετ Θάτσερ για να ζητήσει την έγκρισή της για το πρώτο εθνικό πρόγραμμα μαστογραφιών, χρησιμοποίησε αρχικά ως επιχείρημα την επίκληση στην Θάτσερ «ως γυναίκα», όμως αυτό αποδείχτηκε ανεπιτυχές. «Αντιθέτως, στη συνέχεια της απέδειξα ότι αυτό θα μας εξοικονομούσε χρήματα. Αυτό έκανε τη διαφορά».

Ενώ ανακοίνωνε ότι η μάχη για τα γυναικεία δικαιώματα είχε «κερδηθεί ως επί το πλείστον», ταυτόχρονα είχε αρνηθεί να επενδύσει σε προγράμματα παιδικής φροντίδας και να αυξήσει τα επιδόματα παιδιών. Μάλιστα, την ώρα που οι νέες μητέρες της εποχής κατηγορούνταν ότι μεγάλωναν μια γενιά «παιδιών των παιδικών σταθμών», η Μάργκαρετ Θάτσερ άφηνε να διαρρεύσει η εικόνα ότι συχνά αποχωρούσε από τα υπουργικά συμβούλια προκειμένου να πάει σπίτι και να μαγειρέψει για τον (πολυεκατομμυριούχο) σύζυγό της.

Δεκαετίες μετά την απόσυρση της Θάτσερ από την ενεργό πολιτική, το ιδεολογικό κληροδότημά της παραμένει ζωντανό και κυρίαρχο σε Ευρώπη και ΗΠΑ: υψηλή ανεργία, αυξημένη ανισότητα, συσσωρευμένα κέρδη για τις ελίτ, και λιτότητα για την πλειοψηφία των εργαζομένων.

Ας είμαστε ειλικρινείς: Η Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων φυσικά και γνωρίζει το πολιτικό αποτύπωμα της Μάργκαρετ Θάτσερ και τη διαμάχη που υπάρχει γύρω από το όνομά της. Η επιλογή της προώθησης της Θάτσερ ως γυναικείου προτύπου δεν αποτελεί τίποτα λιγότερο από μια πολιτική επιλογή. Ο νεοφιλελευθερισμός, η ενίσχυση του καριερισμού και του ατομισμού ως θεμελιακό στοιχείο για τη γυναικεία χειραφέτηση, σε συνάρτηση πάντα με τις πολύ συντηρητικές (βικτωριανής εμπνεύσεως) απόψεις για την κοινωνική εξέλιξη, δεν απέχουν πολύ από το κεντρικό ιδεολογικό πλαίσιο της σημερινής ελληνικής κυβέρνησης.

Η δημοσιογράφος Hadley Freeman, σε άρθρο της στον Guardian με τίτλο «Δεν ήταν φεμινίστρια η Μάργκαρετ Θάτσερ», το θέτει ακόμη καλύτερα: «Δεν ήταν φεμινιστικό πρότυπο και δεν ήταν γυναικείο πρότυπο. Κάθε απόπειρα ρεβιζιονισμού δεν περιποιεί τιμή ούτε για την ίδια, ούτε για τις γυναίκες, ούτε για τον φεμινισμό. Το να υποστηρίζεις ότι η επιτυχία οποιασδήποτε γυναίκας είναι δώρο για τον φεμινισμό είναι σαν να λες ότι κάθε δημοσιότητα είναι καλή δημοσιότητα […]. Ήταν πρωθυπουργός που έτυχε να είναι γυναίκα. Έτσι θα το περιέγραφε και η ίδια άλλωστε, αν πιεζόταν».

Άλλωστε η… «Μαργαρίτα» δεν ήταν κορόιδο, όπως φρόντισε να μας υπενθυμίσει με τον πλέον γραφικό τρόπο η Ρένα Βλαχοπούλου στην ταινία του 1988 «Η Σιδηρά Κυρία».