Τελικός στην έρημο των δικαιωμάτων

Η καρδιά του ιταλικού ποδοσφαίρου σήμερα δεν χτυπά σε κάποιο γήπεδο της Serie A, αλλά 60 χιλιόμετρα από την Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Η εικόνα του χαμογελαστού Κριστιάνο Ρονάλντο να μπαίνει στο πολυτελές ξενοδοχείο που φιλοξενεί την Γιουβέντους και οι χαρούλες στην κάμερα από τους μαντιλοφόρους Ντιμπάλα και Πιάνιτς έκαναν το γύρο του κόσμου, μαζί με το πούλμαν της Μίλαν κάτω από τα φοινικόδεντρα, δίνοντας μια διαφορετική αίσθηση στην μεγάλη μάχη ανάμεσα στους δύο ιστορικούς συλλόγους.

Πετροδόλαρα και δημόσιες σχέσεις

 Συνεχίζοντας την τακτική που φέρνει έξτρα έσοδα και προσελκύει κοινό από νέες αγορές, το φετινό Σούπερ Καπ Ιταλίας, δηλαδή η μάχη ανάμεσα στον Πρωταθλητή και στον Κυπελλούχο (η Μίλαν παίζει ως φιναλίστ στο Κύπελλο, μιας και η Γιούβε πέρυσι κατέκτησε και τους δύο τίτλους), θα διεξαχθεί σε μια ξένη χώρα. Το 2002, όταν ο Μουαμάρ Γκαντάφι είχε αποκτήσει μετοχές στη Γιουβέντους, ο αγώνας έγινε στην Τρίπολη της Λιβύης. Δύο φορές ο τελικός του Σούπερ Καπ έχει διοργανωθεί στο Κατάρ, μία στις ΗΠΑ και μία στην Κίνα, με τον Ντιμπάλα να χαρακτηρίζει αξέχαστη την εμπειρία της Σαγκάης. Μόνο που τούτη τη φορά, η αρένα που επιλέχθηκε έχει προκαλέσει έντονη κριτική, ενώ το κοινό που θα προσέλθει στο γήπεδο δεν θα έχει ακριβώς τη σύνθεση που έχουν συνηθίσει οι ακριβοπληρωμένοι σούπερ σταρ των δύο ομάδων.

«Στη Σαουδική Αραβία οι γυναίκες είναι σκλάβες», δήλωσε η 18χρονη Ραχάφ Μοχάμεντ, η οποία κατάφερε να δραπετεύσει από τη χώρα και ξεσήκωσε ένα ολόκληρη κίνημα υποστήριξης με τα διαδικτυακά της μηνύματα, όταν παγιδεύτηκε στην Ταϊλάνδη. Τελικά, ο Καναδάς της έδωσε άσυλο. Πίσω στην πατρίδα της όμως οι γυναίκες συνεχίζουν να υποφέρουν. Παρόλα αυτά, όταν τον Ιούνιο υπογράφηκε η σύμβαση για τη διεξαγωγή τριών από τους επόμενους πέντε τελικούς Supercoppa στη Σαουδική Αραβία, οι αντιδράσεις ήταν ελάχιστες. Άλλωστε, τα 20 εκατομμύρια που προσφέρθηκαν από τους Σαουδάραβες δεν άφηναν περιθώρια για πολλές αντιδράσεις, ενώ το ότι αραβική χώρα αποτελεί τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ιταλίας στη Μέση Ανατολή έπαιξε το δικό του ρόλο.

Στη δίνη του Κασόγκι

Ωστόσο, μέχρι να έρθει η 16η Ιανουαρίου η διεθνής κοινότητα είχε την ευκαιρία να αντιληφθεί πολλάκις τα όσα συμβαίνουν στη χώρα που φιλοξενεί τη Γιουβέντους και τη Μίλαν. Σε πολιτικό επίπεδο, οι πρώτες αντιδράσεις ήρθαν μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Τζαμάλ Κασόγκι στην πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στην Κωνσταντινούπολη. «Πρέπει αμέσως να αντιστρέψουμε την απόφαση να δώσουμε τον αγώνα εκεί. Ο κόσμος του αθλητισμού δεν μπορεί να δει τον εαυτό του να μείνει πίσω. Φαντάζομαι ότι θα υπάρχουν πολλά οικονομικά συμφέροντα, αλλά αυτό που συνέβη στην πρεσβεία της Κωνσταντινούπολης δεν μπορεί να περάσει στη λήθη», δήλωσε ο πρώην υπουργός αθλητισμού και μέλος της αντιπολίτευσης, Λούκα Λότι. 

Τον Νοέμβριο, ο Γκαετάνο Μισίτσε, πρόεδρος της διοργανώτριας αρχής, επικοινώνησε με τον Ιταλό πρέσβη στο Ριάντ, ο οποίος τον συμβούλευσε να μην αθετήσουν τη συμφωνία. «Το ποδόσφαιρο είναι μέρος της ιταλικής κουλτούρας και οικονομίας και δεν μπορεί να έχει μια προσέγγιση, κυρίως στον τομέα των διεθνών σχέσεων, διαφορετική από την υπόλοιπη χώρα», είπε στη συνέχεια, υποστηρίζοντας ότι με την έγκριση της FIFA, της UEFA και της Ασιατικής Συνομοσπονδίας θα διεξαχθεί ο αγώνας στην χώρα με τους δικούς τους νόμους, όπου οι τοπικές παραδόσεις δεν μπορούν να αλλάξουν.

Απαγορεύονται οι γυναίκες

Μία από αυτές τις «παραδόσεις» είναι να απαγορεύεται η είσοδος των γυναικών στο γήπεδο. Το ζήτημα των δικαιωμάτων των γυναικών επανήλθε στην επικαιρότητα με την υπόθεση της Ραχάφ, όμως στην Ιταλία οι αντιδράσεις ξεκίνησαν νωρίτερα. Όταν δόθηκαν στην κυκλοφορία τα εισιτήρια για την αναμέτρηση, το μεγαλύτερο μέρος του γηπέδου διατέθηκε αποκλειστικά για άνδρες. Όποιος έμενε εκτός Σαουδικής Αραβίας και ήθελε να κάνει το ταξίδι μπορούσε να αγοράσει μόνο ένα εισιτήριο για τις «single» ζώνες του Κιng Abdullah Sports City Stadim, μαζί με το οποίο θα έπαιρνε και τη βίζα. Έπρεπε να είναι άνδρας. Οι γυναίκες μπορούσαν να μπουν μόνο σε συγκεκριμένες «οικογενειακές ζώνες», οι οποίες καταλάμβαναν μόλις το 15% του σταδίου, με την προϋπόθεση να συνοδεύονται από άνδρες. Ακόμα και ο Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος είναι δηλωμένος οπαδός της Μίλαν, τόνισε: «Το να παίζεται ο τελικός του Σούπερ Καπ σε μια χώρα η οποία απαγορεύει την είσοδο των γυναικών στο γήπεδο, εκτός αν συνοδεύονται από άνδρα, είναι αηδιαστικό. Δεν θα παρακολουθήσω το ματς». 

Πριν από περίπου μια εβδομάδα, η Codacons, το συντονιστικό των οργανισμών για τα δικαιώματα και την προστασία των καταναλωτών, ζήτησε από την Εισαγγελία να ερευνήσει τις διακρίσεις κατά των γυναικών και με ανακοίνωση ζήτησε από την δημόσια ιταλική τηλεόραση να μην μεταδώσει την αναμέτρηση. «Η Rai πρέπει να αρνηθεί να μεταδώσει τον αγώνα, ή τουλάχιστον να ξανασκεφτεί την απόφαση», τόνισε ο πρόεδρος Κάρλο Ριέντσι. Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Serie A με ανοιχτή επιστολή του στις αρχές του νέου έτους προσπάθησε να δικαιολογήσει στους φιλάθλους την απόφαση, κάνοντας λόγο για «προώθηση του ιταλικού ποδοσφαίρου στο εξωτερικού», στάθηκε στο γρήγορο sold out, στις εξαιρετικές εμπορικές σχέσεις με τη Σαουδική Αραβία και στην ευκαιρία των συμπατριωτών που βρίσκονται στην Αραβική Χερσόνησο να δουν από κοντά ιταλικό ποδόσφαιρο. Την ίδια στιγμή, με επίσημη δήλωση η Πρεσβεία του Ριάντ στη Ρώμη υποστήριξε ότι οι γυναίκες θα μπορούν να δουν τον αγώνα χωρίς τη συνοδεία ανδρών. Βέβαια, η διευκρίνηση έγινε χωρίς να υπάρχουν διαθέσιμα εισιτήρια.

Το θλιβερό ταξίδι

Για κάποιους το γεγονός και μόνο ότι για πρώτη φορά θα υπάρχουν γυναίκες στο γήπεδο, είναι πρόοδος. Το ιταλικό Sky φιλοξένησε παραμονές του ματς συνέντευξη από τη Λέιλα Χαφίζ, η οποία έχει Σαουδάραβα πατέρα και Ιταλίδα μητέρα: «Περιορισμοί, ναι, αλλά σε σύγκριση με πριν είναι ένα βήμα μπροστά», ενώ θυμήθηκε ότι μέχρι να πάει 16 δεν μπορούσε να κυκλοφορήσει μόνη της. Από την πλευρά της, η Ρομπέρτα Φεντέλε, σύζυγος του Ιταλού πρόξενου, υποστήριξε πως: «Γεγονότα σαν το Σούπερ Καπ είναι σημαντικά γιατί ενθαρρύνουν την αλλαγή». 

Προφανώς, η αλλαγή δεν αγγίζει τα κορίτσια που έχουν βασανιστεί, έχουν κλειδωθεί, που δεν μπορούν να κάνουν τίποτα χωρίς την άδεια του προστάτη τους. Τους ακτιβιστές που διώκονται, σε δημοσιογράφους που εξαφανίζονται και τους κωμικούς που βλέπουν τα έργα τους να «κατεβαίνουν» από μια πλατφόρμα του βεληνεκούς του Netflix, επειδή προσέβαλαν το καθεστώς. Τις χιλιάδες παιδιών που πεθαίνουν από τους βομβαρδισμούς και την πείνα στην Υεμένη, τους Σιίτες εντός των συνόρων. Το ιταλικό ποδόσφαιρο που γέννησε το κίνημα των Ultras καταλήγει να δίνει καλοπληρωμένες παραστάσεις σε ένα κοινό που αντιτίθεται στις βασικές αρχές που πρεσβεύει το παιχνίδι, θυμίζοντας όχι μόνο τον Γκαλεάνο, για την περίφημη ρήση ότι η ιστορία του ποδοσφαίρου είναι ένα θλιβερό ταξίδι από το πηγαίο στο αναγκαίο, αλλά και εκείνο που ο Τσέζαρε Πραντέλι έλεγε ήδη από τον τελικό της Λιβύης: «Εδώ και τόσα χρόνια, το μόνο που είμαστε ικανοί είναι να μιλάμε για χρήματα…».