ΑΚ

Αντιλιάν Κοτζάι

Τα πολιτικά υποκείμενα ως αντανάκλαση κοινωνικών συσχετισμών και αντιθέσεων

Το τέρας είναι εδώ και δεν κάνει διακρίσεις. Ας το καταλάβουμε όλοι αλλιώς θα είμαστε πολύ μικροί μπροστά στα διακυβεύματα που μας βάζει η ιστορία.

4604865

Σε ένα από τα μεγαλύτερα έργα όλων των εποχών στην 18η Μπρυμαίρ του Λουδοβίκου Βοναπάρτη, ο Μαρξ ξεδίπλωσε την διαλεκτική του σκέψη  σε επίπεδα, όπου απέδειξε γιατί ποτέ δεν πρέπει οι αριστεροί να σκεπτόμαστε μόνο στο πεδίο των φαινομένων, αλλά να ψάχνουμε τις κοινωνικές αντιθέσεις και τους ταξικούς αγώνες,  ώστε να κατανοούμε την εκάστοτε πολιτική συγκυρία.

Ουσιαστικά σε αυτό το έργο αποδεικνύει κάτι πάρα πολύ σημαντικό, ότι τα πρόσωπα στην πολιτική και γενικότερα τα πολιτικά υποκείμενα εκφράζουν κοινωνικές σχέσεις και συσχετισμούς και δεν πέφτουν από τον ουρανό. Για να αντιληφθούμε το βάθος της διεισδυτικής σκέψης του Μαρξ αρκεί να διαβάσουμε το συγκεκριμένο έργο και να δούμε πως, σε πέντε γραμμές, αποδομεί τις αναλύσεις τεράστιων πνευμάτων όπως του Βίκτωρ Ουγκώ ή του Προυντόν, ενός εκ των θεμελιωτών του αναρχικού πνεύματος, οι οποίοι  έβλεπαν την άνοδο του Λουδοβίκου Βοναπάρτη του ανιψιού του Μεγάλου Ναπολέοντα στην εξουσία στην Γαλλία, ως μία βίαιη πράξη ενός ανθρώπου που είχε μεταφυσικές ιδιότητες  καi εξαιρετικές ρητορικές ικανότητες να πείθει τις μάζες. Έβλεπαν δηλαδή την πολιτική και κοινωνική κίνηση σαν μία αστραπή στο κενό, αποκομμένη από τις κοινωνικές αντιθέσεις και τις συμμαχίες που δημιουργήθηκαν ώστε να ανεβεί στην εξουσία ένας «ανόητος» και μέτριος πολιτικός, όπως χαρακτηρίζει ο Μαρξ τον Λουδοβίκο Βοναπάρτη. Σε αυτό το σημείο αναφέρεται και η περίφημη έκφραση του Μαρξ ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται μία φορά ως τραγωδία (Μέγας Ναπολέοντας) και μία φορά ως φάρσα (Λουδοβίκος Βοναπάρτης).  

Σε μία εποχή όπου στην πολιτική επικρατεί η αισθητικοποίηση των πάντων λόγω της ηγεμονίας του νεοφιλελευθερισμού, πολλές φορές πέφτουμε και εμείς οι ίδιοι οι αριστεροί σε μία λογική ότι τα πολιτικά υποκείμενα υπερβαίνουν τις κοινωνικές αντιθέσεις και συσχετισμούς. Με αυτόν τον τρόπο διολισθαίνουμε στο πεδίο της μεταφυσικής, προσδίδοντας σε πρόσωπα ιδιότητες που δεν κατέχουν. Τα προαναφερθέντα τα έχουμε διαπιστώσει σε πολλές περιπτώσεις τα τελευταία χρόνια, από την ανάδειξη του Τραμπ στη προεδρία των ΗΠΑ, μέχρι την Λεπέν, τον Σαλβίνι ή το Μπολσονάρο στην Βραζιλία. Ακόμη και στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό η πολιτική ανάλυση σε ένα μεγάλο κομμάτι της Αριστεράς  κυριαρχείται από την βουλησιαρχία. την μεταφυσική και εν τέλει από την ιδεαλιστική προσέγγιση της πραγματικότητας. Σε ένα κόσμο όπου συνεχώς μεταβάλλεται προς το χειρότερο και  το σκοτάδι του φασισμού σκεπάζει με διάφορα προσωπεία ολοένα και περισσότερες περιοχές του πλανήτη μας, θα πρέπει να επιστρέψουμε στην βασική διαπίστωση για να συγκροτηθεί μία αριστερή σκέψη που θα είναι κοινωνικά χρήσιμη.  

Σε αυτό που έλεγε ο Μαρξ: «Οι άνθρωποι δημιουργούν την ίδια τους την ιστορία, τη δημιουργούν όμως όχι όπως τους αρέσει, όχι μέσα σε συνθήκες που οι ίδιοι διαλέγουν, μα μέσα σε συνθήκες που υπάρχουν άμεσα, που είναι δοσμένες και που κληροδοτήθηκαν από το παρελθόν. Η παράδοση όλων των νεκρών γενεών βαραίνει σαν βραχνάς στο μυαλό των ζωντανών. Τα προαναφερθέντα, πρακτικά σημαίνουν ότι πρέπει να αναλύουμε την υπερσυντηριτικοποίηση που παρατηρούμε στις περισσότερες χώρες ως μία μορφή αντιδραστικής αναδιανομής του πλούτου της εξουσίας από τα ασθενέστερα κοινωνικά στρώματα στα ανώτερα στρώματα του κεφαλαίου. 

Έχουμε μπει πλέον στην περίφημη εποχή του βιοπολιτικού η φυσικού καπιταλισμού,  όπου ακόμη και το ύψιστο δικαίωμα στην ζωή έτσι όπως θεμελιώθηκε από τους τεράστιους στοχαστές του φιλελευθερισμού, όπως οι Χομπς και  Λοκ  πλέον είναι και πάλι διακύβευμα, καθώς μετανάστες και πρόσφυγες πνίγονται κάθε μέρα, ενώ η πολιτική ζωή σε πολλές χώρες στρατιωτικοποιείται. Ας μην ξεχνάμε και τον ορισμό του Αγκάμπεν για την κυριαρχία. Χαρακτηριστικά, ο Ιταλός στοχαστής αναφέρει ότι κυρίαρχος είναι αυτός που αποφασίζει για το ποια ζωή αξίζει να βιωθεί και ποια δεν αξίζει. Το ζήτημα είναι πλέον ότι η κυριαρχία διαμεσολαβείται σε ιδεολογικό επίπεδο ολοένα και περισσότερο από τον φυλετισμό και τον κοινωνικό δαρβινισμό. 

Κόντρα όμως στους ανέμους της εποχής, ας μην ξεχνάμε ότι η ιστορία δεν έχει κανένα τέλος η σκοπό, αντιθέτως εμείς οι ίδιοι οι άνθρωποι μέσα βέβαια στις ιστορικές συνθήκες  που ήρθαμε πρέπει να παλεύουμε κάθε μέρα ώστε να βελτιώνουμε τους όρους που ζουν οι απλοί άνθρωποι του μόχθου και της βιοπάλης, με μοναδικό μας όπλο την αλληλεγγύη, η οποία δεν κάνει διακρίσεις ανάλογα με το χρώμα ή την καταγωγή, αλλά έχει σαν κέντρο τον άνθρωπο. Εν κατακλείδι, για τον κατακερματισμό της Αριστεράς την στιγμή που μία «μαύρη» διεθνής δημιουργείται, θα πρέπει να σκεφτόμαστε όλοι ότι ο τρόπος που θέτουμε τα ερωτήματα είναι μία αμιγώς πολιτική διαδικασία. Οπότε, σε χαλεπούς καιρούς σαν τους σημερινούς, ας μην κάνουμε τα ίδια λάθη του παρελθόντος κι ας αντιληφθούμε ότι,  το κράτος δεν είναι ούτε η επιτροπή της αστικής τάξης που υποστηρίζουν οι ορθόδοξοι ούτε ένας μονοδιάστατα καταπιεστικός μηχανισμός που έπεσε από τον ουρανό όπως υποστηρίζουν ρεύματα της αναρχικής σκέψης. 

Είναι ο υλικός τόπος συμπύκνωσης των ταξικών αντιθέσεων, που σημαίνει ότι, για να αλλάξει ο συσχετισμός, πρέπει να κάνουμε συγκεκριμένη ανάλυση της συγκεκριμένης κατάστασης. Πρώτα ευρύ λαϊκό κατά του φασισμού που είναι προ των πυλών, και μετά μπορούμε να διαφωνούμε για την 11η θέση για τον Φόυρμπαχ και την σειρά των λέξεων στο μαρξικό έργο. Το τέρας είναι εδώ και δεν κάνει διακρίσεις. Ας το καταλάβουμε όλοι αλλιώς θα είμαστε πολύ μικροί μπροστά στα διακυβεύματα που μας βάζει η ιστορία. Και όλοι αυτοί που μιλάνε με όρους ιδιοκτησίας για το κίνημα ας πάρουν στα σοβαρά τα λόγια ενός ανθρώπου που όσο υπάρχει καταπίεση θα είναι αθάνατος, του Ερνέστο Τσε Γκεβάρα, ο οποίος έλεγε: «Εάν τρέμεις από αγανάκτηση για κάθε αδικία, τότε είσαι σύντροφος μου».

Ο Αντιλιάν Κοτζάι είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου από το τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ και μέλος του Κ.Σ. της Νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

6167427

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

Στο μαζικό συλλαλητήριο για την ΛΑΡΚΟ συμμετέχουν και άλλα σωματεία, φορείς, συνδικάτα αλλά και φοιτητικοί…