Τα πάντα είναι αφορμές…

Βασική αρχή της stand up κωμωδίας είναι ο κωμικός να παρατηρεί καλύτερα και τον εαυτό του, να μιλά για θέματα που τον απασχολούν χωρίς να τα φιλτράρει με δεδομένα επικαιρότητας και ενδιαφέροντος τρίτων, τόνισε ο Γιώργος Χατζηπαύλου, κωμικός και εμπνευστής και διοργανωτής του φιλανθρωπικού θεσμού κωμωδίας, Stand up for U.

Ο γνωστός κωμικός -ο οποίος είναι και δημιουργός του Comedy Club, της πρώτης stand-up comedy ειδικά σχεδιασμένης για παιδιά και τους γονείς τους- περιγράφει ως περίπλοκη και γεμάτη εκπλήξεις τη ζωή του stand up κωμικού στην Ελλάδα και επισημαίνει ότι «τα πάντα είναι αφορμές, τα πάντα είναι σημειώσεις» και ότι «το stand up είναι αρκετά μοναχική και ατομική δουλειά».

Χαρακτηρίζει δύσκολη από τη φύση της την τέχνη στην Ελλάδα, αλλά τονίζει ότι δε μετανιώνει για τη συνειδητή απόφαση που πήρε σε ηλικία 30 ετών να ασχοληθεί με τη stand up κωμωδία και σημειώνει ότι την υπερασπίζεται και προχωρά έχοντας ως στόχο οι θεατές να φεύγουν από τις παραστάσεις του χαμογελαστοί, δικαιωμένοι και γεμάτοι.

«Δε θεωρώ ότι έχω φτάσει σε έναν προορισμό, δεν νομίζω ότι υπάρχει και προορισμός και καλό είναι να μην υπάρχει», υπογραμμίζει απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη διαδρομή προς την καθιέρωσή του ως stand up κωμικού.

Με τη νέα του solo παράσταση με τίτλο «Τάιμινγκ» -με την οποία εμφανίζεται από σήμερα στην κεντρική σκηνή του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης και στη συνέχεια ξεκινά περιοδεία σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό- αποκαλύπτει στο κοινό πώς να εντοπίσει τις σημαντικές αναμνήσεις του και να συγχρονίσει τη ζωή του με αυτές.

«Πολλά πράγματα που συμβαίνουν περνάνε από δίπλα μας και απλά μετά τα αναπολούμε, ενώ υπάρχει ένας τρόπος να τα έχουμε διαρκώς στα χέρια μας, στο μυαλό μας», τονίζει.

 

Ακολουθεί η συνέντευξη του Γιώργου Χατζηπαύλου στο ΑΠΕ – ΜΠΕ και στην Κατερίνα Γιαννίκη:

‘Εκλεισε ένας κύκλος και ξεκινά ένας νέος; Ήταν δύσκολος ήταν ο αποχωρισμός από την προηγούμενη παράσταση “Σχεδόν Σαράντα”;

Όχι, γιατί δεν ήταν ακαριαίος. Στις παραστάσεις αυτές, αυτό που συμβαίνει, είναι ότι, όταν μπαίνουν στον τελευταίο χρόνο ζωής τους, είτε είναι ο δεύτερος ή ο τρίτος, έχω ήδη αρχίσει να δουλεύω καινούρια πράγματα. Ούτως ή άλλως δουλεύω καινούρια πράγματα. Προς το τέλος βρίσκουν και τη θέση τους σε παραστάσεις δοκιμών καινούρια κείμενα οπότε, όταν φτάνει το τέλος της παράστασης είμαι ήδη με το μυαλό στην επόμενη, έχω ήδη πολλά κείμενα προς δοκιμή, άρα έρχεται πολύ φυσιολογικά.

“Τάιμινγκ” είναι ο τίτλος της νέας stand up comedy παράστασής σας και έχει στόχο να αποκαλύψει πώς μπορεί ο καθένας να εντοπίσει τη σημαντικότερη μέρα της ζωής του και να συγχρονιστεί μαζί της. Ποια είναι τα επιμέρους θέματα που θίγονται στην παράσταση;

Η παράσταση έχει πάρα πολλά θέματα. Η κεντρική ιδέα που διατρέχει τα κείμενα είναι το πώς μπορούμε να εντοπίσουμε τη σημαντικότερη μέρα της ζωής μας και να συγχρονιστούμε μαζί της. Κατά τ’ άλλα, η δομή της θεματολογικά έχει περίπου όλα όσα έχει ένας άνθρωπος κατά νου, είτε τον απασχολούν στην καθημερινότητα με απλές καθημερινές λεπτομέρειες, είτε πράγματα λίγο πιο σημαντικά, όπως οι σχέσεις που αλλάζουν με τον ερχομό ενός παιδιού. Κατέγραψα τα κείμενα που είχα, τα ομαδοποίησα έτσι ώστε να αντιστοιχούν στις μέρες, στις οποίες εγώ θεωρώ σημαντικές και στο τέλος, όταν αποφάσισα να κάνω πρόβες είδα λίγο μία διαφορετική εικόνα. Οπότε το πως την εντοπίζεις αυτή τη σημαντική μέρα και πως συγχρονίζεσαι είναι μία απλοϊκή σκέψη, αλλά και πολύ πρακτική που την αποκαλύπτω στο τέλος.

Έρχεται πολύ φυσικά. Πολλά πράγματα που συμβαίνουν περνάνε από δίπλα μας και απλά μετά τα αναπολούμε, ενώ υπάρχει ένας τρόπος να τα έχουμε διαρκώς στα χέρια μας, στο μυαλό μας, να αφουγκραζόμαστε τις επιρροές που μας έχουν αφήσει και αυτό συνδέεται πάρα πολύ ωραία με την κωμωδία. Όπως και το γέλιο είναι κάτι που το θυμάσαι, σε κάνει να το προσέξεις λίγο παραπάνω, το ίδιο για μένα είναι και όλες οι καταστάσεις στη ζωή που έχουν μία ιδιαίτερη επίδραση πάνω μας.

Μπορεί να είναι απλές αναμνήσεις και να τα θυμόμαστε και να λέμε “τι ωραία, πότε θα ξανάρθουν αυτές οι στιγμές” υπάρχουν όμως τρόποι που μπορούμε να τις κρατάμε αυτές τις στιγμές διαρκώς. Εξ ου και το έχω συνδέσει με την κωμωδία. Είναι όπως οι ελληνικές ταινίες, κάτι που σε έχει κάνει να γελάσεις, θέλεις να το ξανακούσεις, να το ξαναδείς, να το εξετάσεις, να το μεταφέρεις σε άλλους ανθρώπους και κάπως έτσι θέλω να λειτουργούν ή αυτή είναι η προτροπή μου, μέσα από την παράσταση, αυτές οι αναμνήσεις να συγχρονίζονται με τη δική μας ζωή διαρκώς.

Είστε επίμονος παρατηρητής των όσων συμβαίνουν γύρω μας και τα εντάσσετε στα κείμενα σας;

Αναγκαστικά είμαι παρατηρητής, δεν γίνεται διαφορετικά, γιατί απ’ αυτά τα περίεργα γύρω μας δεν μπορείς να αλλάξεις και πολλά. Ναι η γενική ιδέα είναι αυτή όπως την περιγράφετε, να παρατηρείς όσα συμβαίνουν γύρω σου, αλλά νομίζω ότι μεγαλώνοντας και δουλεύοντας περισσότερο και πιο έντονα στην κωμωδία, ειδικά στον χώρο του stand up παρατηρείς καλύτερα και τον εαυτό σου, αυτή είναι μία πολύ βασική αρχή. Ουσιαστικά ο κωμικός ψάχνει πολύ περισσότερο μέσα από τη δουλειά του τον ίδιο του τον εαυτό και φέρνει στην επιφάνεια πράγματα και βοηθά ουσιαστικά και άλλους να τα δουν. Πιστεύω ότι μοιάζουμε πάρα πολύ οι άνθρωποι σε πολλά πράγματα, στον τρόπο που ψάχνουμε, ή στον τρόπο που θα θέλαμε να ψάχνουμε, άρα λοιπόν εκτός από την παρατηρητικότητα προς τα έξω έχει αξία και η παρατηρητικότητα προς τα μέσα.

Επιλέγετε για τις παραστάσεις οικουμενικά θέματα, ζητήματα που απασχολούν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο;

Νομίζω ότι η πιο σημαντική διαδικασία είναι να μιλήσεις πραγματικά γι’ αυτά που απασχολούν εσένα χωρίς να τα φιλτράρεις με δεδομένα επικαιρότητας ή αν ενδιαφέρουν και τρίτους. Ένα πολύ απλό παράδειγμα είναι αν βλέπεις μία ταινία στον κινηματογράφο μπορείς να την απολαύσεις και να σου δώσει πράγματα, ακόμα κι αν μιλάει για μία ιστορική περίοδο που είναι πολύ μακρινή ή δεν μας αφορά ή συνδέεται με μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα μιας άλλης χώρας.

Κάπως έτσι είναι και στο πολύ προσωπικό κομμάτι, όπως είναι η κωμωδία στο stand up, δεν θέλεις να υποθέσεις τι μπορεί να αφορά τους υπόλοιπους ανθρώπους. Θέλεις να μιλήσεις γι’ αυτό που σε αφορά και θα διαπιστώσεις ότι αφορά πολύ περισσότερους, απ’ όσους υπολόγιζες, αλλά να δώσεις τη δική σου εκδοχή, να μην στρογγυλέψεις τα πράγματα. Η κωμωδία αγαπά πάρα πολύ να έχει αφετηρία θέματα λίγο πιο σκοτεινά ή λίγο πιο περίεργα. Κοιτάς περισσότερο να μιλήσεις γι’ αυτά που σε απασχολούν και είναι βέβαιο ότι απασχολούν και πολλούς-πολλούς άλλους, ή κι αν δεν τους απασχολούν τα παρακολουθούν χαμογελώντας.

Ένας κωμικός κινδυνεύει να περάσει εύκολα τα όρια του αστείου, δηλαδή να κάνει κάποιο σχόλιο, προσβλητικό, ρατσιστικό;

Θα μιλήσω για την κωμωδία. Εγώ έχω κάποια αξιώματα με παραμέτρους. Παράδειγμα, για μένα δεν υπάρχουν όρια στην τέχνη και τη σάτιρα. Τα όρια είναι καθαρά αισθητικά, δηλαδή αν αυτό το οποίο η τέχνη σου υπόσχεται το πραγματώνεις. Δηλαδή αν λες είναι κωμωδία και γελάει ο θεατής, είναι κωμωδία. Ένα δεύτερο είναι να μην υπάρχει διάθεση να προσβάλλεις. Ο κωμικός αυτό που βλέπει είναι ένα παράθυρο ευκαιρίας, κάποια στερεότυπα, κάποια υλικά και φτιάχνει κάποια αστεία.

Θέλω να πιστεύω ότι δεν φτάνει κανείς στα όρια του ρατσιστικού αστείου σε καμία περίπτωση, νομίζω ότι ως καλλιτέχνες και ως άνθρωποι της κωμωδίας έχουμε ένα διαφορετικό επίπεδο ευαισθησίας και σαφώς κοιτώντας να φτιάξεις κάτι αστείο δεν προσπαθείς να προσβάλλεις κάποιον. Είναι μυθοπλασία.

Στην κωμωδία το να κάνεις ένα αστείο είναι απλά μία ιστορία που λες, δεν είναι κάτι που συνέβη ή κάτι που απαραίτητα πιστεύεις. Και πάλι όμως τα κριτήρια για μένα είναι αισθητικά, να μην προσβάλλεις κάποιον, να μην αδικήσεις κάποιον και επίσης αν σατιρίσεις ένα θέμα που έχει δύο πλευρές, καλό είναι να σατιρίσεις και τις δύο πλευρές. Ακόμη κι αν πάρεις θέση να είναι τεκμηριωμένη κωμικά όχι ηθικά ή ηθικολογικά, γιατί αλλιώς γίνεται ομιλία TED, δεν είναι κωμωδία. Το θέμα είναι να γελάσει ο θεατής.

Έχετε συναντήσει μικρές ή μεγάλες δυσκολίες στο ταξίδι προς την καθιέρωση ως stand – up κωμικός;

Επειδή είναι κάτι που ακόμη συμβαίνει, δηλαδή δεν θεωρώ ότι έχω φτάσει σε έναν προορισμό, δεν νομίζω ότι υπάρχει και προορισμός και καλό είναι να μην υπάρχει, γιατί αν φτάσεις μετά που πας, γυρνάς πίσω; Δεν έχω αξιολογήσει κάτι ως εύκολο ή δύσκολο, νομίζω ότι όλα είναι κομμάτι της διαδρομής, όποια κι αν είναι αυτή, καλοδεχούμενα είναι.

Δεν θυμάμαι ποτέ να είπα: τώρα αυτό γιατί έτυχε, αν δεν τύχαινε αυτό θα ήταν όλα πιο εύκολα μου φαίνονται όλα κομμάτια πολύ λογικά αναλόγως τον δρόμο που παίρνεις και εύκολα και δύσκολα. Από τη φύση της η τέχνη στην Ελλάδα είναι λίγο δύσκολη με την έννοια να αποφασίσεις να το κάνεις. Είναι μικρή η αγορά, είναι πολλά τα μειονεκτήματα. Αλλά από τη στιγμή που αποφασίσεις να το κάνεις, δεν νομίζω ότι διαχωρίζει κανείς δυσκολίες και ευκολίες, είναι όλα κομμάτια της πορείας.   

Πώς θα περιγράφατε τη ζωή ενός stand up κωμικού;

Οι πρώτες λέξεις που μου έρχονται δεν είναι θετικές, είναι διττής σημασίας. Περίπλοκη θα έλεγα, για πολλούς λόγους, κυρίως γιατί κωμικός είσαι σε ένα επίπεδο που δεν αφήνει το μυαλό σου να ησυχάσει. Τα πάντα είναι αφορμές, τα πάντα είναι σημειώσεις, το stand up είναι και αρκετά μοναχική και ατομική δουλειά.

Δουλεύεις, γράφεις, παίζεις, δοκιμάζεις μόνος σου και από ένα σημείο και μετά είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κάποιος ακριβώς την ψυχοσύνθεσή σου, παρά μόνο συνάδελφοι κι αυτό το κάνει λίγο περίπλοκο. Αν το δω και πρακτικά η ζωή του καλλιτέχνη στην Ελλάδα είναι και γεμάτη εκπλήξεις, έτσι όπως είναι τα πράγματα. Επειδή με μένα ήταν μία επιλογή συνειδητή και την πήρα σε πολύ μεγάλη ηλικία, στα 30 αποφάσισα ότι αυτό θέλω να κάνω το υπερασπίζομαι και δεν το μετανιώνω ποτέ. Μου φαίνεται μια χαρά, είναι ένας τρόπος ζωής που τον επέλεξα, οπότε θα το προχωρήσω.

Κατέχετε τον τίτλο του πρώτου Έλληνα κωμικού, ο οποίος έκανε τη μεγαλύτερη ευρωπαϊκή περιοδεία, είχατε τη δυνατότητα να εμφανιστείτε σε διάφορες χώρες και να επικοινωνήσετε με τους Έλληνες στο εξωτερικό;

Ναι, μέσα από τη δουλειά και πάλι. Δεν είχε καμία διαφορά η διαδικασία απ’ ότι στην Ελλάδα, απλώς ήταν σε μία άλλη χώρα, όπου το ζητούμενο ήταν να κυκλοφορήσει η πληροφορία στην κοινότητα των Ελλήνων εκεί. Ήταν πολύ ωραίο. Ετοιμάζω μία ακόμη μεγαλύτερη περιοδεία τον Νοέμβριο. Οπότε fingers crossed γι’ αυτό.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σας έχουν βοηθήσει στη δουλειά σας, στην προβολή της και στην επαφή με το κοινό;

Βέβαια, βέβαια, είναι πολύ σημαντικό κομμάτι, γιατί ουσιαστικά κατάργησε την ανάγκη για έναν μεσάζοντα, όπως ήταν η τηλεόραση κάποτε, στην οποία προβάλλονταν παραστάσεις, σποτ από παραστάσεις. Ήταν περίπλοκο τηλεοπτικά να καλυφθεί μία παράσταση ή να παιχθούν αποσπάσματα. Δεν υπάρχουν και τόσες εκπομπές πια, κι αυτές που υπάρχουν δεν ενδιαφέρονται για την τέχνη, ενδιαφέρονται για το gossip και για άλλα πράγματα.

Τα social media και το ραδιόφωνο ευτυχώς ακόμα, τα μέσα στα οποία μπορείς να μιλήσεις με ψυχραιμία, για ουσιαστικά ζητήματα χωρίς το άγχος του χρόνου. Τα social media σου δίνουν και μία δυναμική που είναι αρκετά χρήσιμη, γιατί μπορείς να κάνεις και επικοινωνία tailor made ειδικά μέσα από το Facebook, σε πόλεις που θα εμφανιστείς. Μπορείς να φτιάξεις τα δικά σου τρέιλερ, μπορείς να κάνεις βίντεο, στα οποία μιλάς ο ίδιος για τη δουλειά σου και επιπλέον υπάρχουν πολύ ωραίες μικρές κοινότητες που ενδιαφέρονται για το ίδιο πράγμα. Είναι πάρα πολύ ωραίο αυτό που συμβαίνει, με τα αρνητικά σε ορισμένες περιπτώσεις, αλλά ας μείνουμε στα θετικά.   

Υπάρχει κάποια στιγμή πάνω στη σκηνή που σας έχει μείνει αξέχαστη;

Ναι, αλλά όχι για λόγους θεατρικούς. Ήταν η παράσταση που έγινε μία μέρα πριν γεννηθεί ο γιος μου. Ουσιαστικά εγώ έπαιζα και είχα τον νου μου μήπως μου κάνουν νόημα, επειδή η γυναίκα μου ήταν στο χρονικό διάστημα που θα γεννούσε η γυναίκα μου. Όσο έπαιζα κάπου στο πίσω μέρος του μυαλού μου υπήρχε ότι φεύγοντας από την παράσταση μπορεί να πρέπει πάω στο μαιευτήριο ή ότι ενώ ήμουν στη σκηνή θα μου έκαναν νόημα “σταμάτα την παράσταση και φύγε”. Γενικότερα έχω ωραίες αναμνήσεις, αλλά αυτή τη στιγμή θυμάμαι πολύ έντονα, επειδή υπήρχε και ένας πολύ σημαντικός λόγος πέρα από τα της παράστασης.

Ποιοι είναι οι κωμικοί, τους οποίους θαυμάζειτε και ίσως σας έχουν επηρεάσει;

Γενικά η κωμωδία μου αρέσει και είναι ένα είδος που αγαπώ περισσότερο από άλλα. Επιρροές δεν είχα ιδιαίτερα. Ένας κωμικός που θαυμάζω και μου αρέσει πολύ η δουλειά του είναι ο Γούντι Άλεν, είναι ένας πολυσχιδής καλλιτέχνης, γράφει, σκηνοθετεί και παίζει. Ο Έντι Μέρφι σαν κωμικός στο stand up είχε πολύ ενδιαφέρον και ήταν απίστευτα ρυθμικός κωμικός στη σκηνή. Στις ταινίες δεν μου άρεσε, δεν είναι το αμερικάνικο αυτό το είδος κωμωδίας που απολαμβάνω ιδιαίτερα. Είναι αρκετοί που μου αρέσουν, αλλά δεν είναι κάποιος συγκεκριμένα που νιώθω ότι με επηρέασε.

Πως θέλετε να φεύγει ο θεατής από την παράσταση «Τάιμινγκ»;

Χαρούμενος, χαμογελαστός, να έχει την αίσθηση ότι γέλασε, ότι πέρασε καλά, ότι του έμειναν δύο πράγματα. Νομίζω ότι τα καλύτερα αστεία, είναι αυτά που θέλεις να πας να πεις μετά στις παρέες σου. Να φεύγει με τη διάθεση ότι πέρασε 90 λεπτά πολύ ευχάριστα και γέλασε.

Μου αρέσει να έχει την αίσθηση ότι σε αυτή τη δουλειά έχει γίνει ένα βήμα παραπάνω από την προηγούμενη, αν έχει δει την προηγούμενη. Αν δεν έχει δει την προηγούμενη, να νιώσει δικαιωμένος και γεμάτος που παρακολούθησε τη νέα. Είναι πράγματα που και εγώ τα θέλω ως θεατής. 

Υπάρχει κάποια ερώτηση που δεν σας έχουν υποβάλλει σε συνεντεύξεις και στην οποία θα θέλατε να απαντήσετε;

Είναι παρά πολλές. Κάποια στιγμή θέλω να πάρω συνέντευξη από τον εαυτό μου, να απαντήσω σε όλα αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα (γελώντας). Όχι δεν έχω κάτι. Γενικότερα αυτό που συμβαίνει συνήθως ότι εμείς όταν φτιάχνουμε κάτι το υπεραναλύουμε και αυτό είναι και μία αποκαλυπτική κατάσταση. Δηλαδή όταν φτιάχνεις κάτι το υπεραναλύεις και νομίζεις ότι όλοι οι άνθρωποι, είτε είναι επαγγελματίες, είτε είναι θεατές, είτε είναι απλά άνθρωποι που έπεσαν πάνω στη δουλειά σου θα το δουν σε βάθος, ενώ αυτό που μένει είναι η γενική αίσθηση. “Πέρασα καλά ή δεν πέρασα καλά. Με ψυχαγώγησε ή δεν με ψυχαγώγησε. Ή καλά πέρασα, αλλά δεν άλλαξε και τη ζωή μου”. Η πραγματικότητα είναι μάλλον προς τα εκεί, δηλαδή εσύ υπεραναλύεις κάτι για να το δώσεις τόσο απλά και εύκολα και να περάσει ο άλλος καλά. Οπότε με αυτό το σκεπτικό δεν περιμένω ερωτήσεις, μου αρέσει να απαντάω σε ερωτήσεις που δημιουργούνται στους άλλους ως απορία για μένα ή για τη δουλειά μου.