Τα όνειρα του Κυριάκου Μητσοτάκη για μια εκπαίδευση της αγοράς

Απόλυτα συνεπής στη νεοφιλελεύθερη αντίληψη άσκησης πολιτικής, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης παρουσίασε το όραμά του για μια εκπαιδευτική πολιτική σύμφωνα με την οποία το σχολείο λειτουργεί με τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ανταγωνιστικής επιχείρησης, μετατρέποντας ουσιαστικά τη γνώση σε εμπόρευμα. Ολα μετριούνται και όλα πωλούνται και αγοράζονται.

Συγκεκριμένα, ο αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας πρότεινε:

1. «Ασκηση» των μαθητών σε επιχειρήσεις.
2. Αυτονομία στις εκπαιδευτικές μονάδες – «Ελεύθερη γονεϊκή επιλογή» δημόσιου και ιδιωτικού σχολείου.
3. Λύκειο εξεταστικό κέντρο.
4. Αξιολόγηση των σχολικών μονάδων από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς με τη χρήση ηλεκτρονικών ερωτηματολογίων – Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα δημοσιοποιούνται.
5. Ατομική αξιολόγηση, σύνδεση αυτής με τον μισθό.
6. Τα Πανεπιστήμια ως επιχειρηματικά κέντρα θα προσελκύουν πόρους από ιδιωτικές πηγές.
7. Η κρατική χρηματοδότηση προς τα Ακαδημαϊκά Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης συνδέεται με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης.
8. Ο Ακαδημαϊκός Χάρτης της χώρας (π.χ. συγχωνεύσεις/ενοποιήσεις Πανεπιστημίων-ΤΕΙ) θα προκύπτει από την αξιολόγηση.
9. Κατάργηση του ασύλου.
10. Ιδιωτικά Πανεπιστήμια (αναθεώρηση των παραγράφων του άρθρου 16 του Συντάγματος).

Δεν είναι νέες αυτές οι προτάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη. Πριν από λίγους μήνες, τον Σεπτέμβριο του 2018, στο συνεδριακό κέντρο «Ι. Βελλίδης», στο πλαίσιο της ΔΕΘ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκίνησε την αναφορά του ως εξής:

«Η Παιδεία μας έχει ανάγκη από πιο αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία. Με πολύ μεγαλύτερη ελευθερία στην οργάνωση, τη διαχείριση πόρων, την επιλογή διδακτικού προσωπικού, την κατάρτιση προγράμματος σπουδών. Να ξεφύγουμε επιτέλους από την τυραννία του ωρολόγιου προγράμματος. Με αξιολόγηση παντού…»

Στο πλαίσιο αυτό δεν ξενίζει κανέναν ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Μητσοτάκης όταν ζητάει οι καθηγητές των ΑΕΙ να μπορούν να ιδρύουν επιχειρήσεις. Ούτε, βέβαια, η εξαγγελία για την περίφημη «ελεύθερη γονεϊκή επιλογή» δημόσιου και ιδιωτικού σχολείου, που έχει αποτύχει ως «πείραμα» διεθνώς και έχει προξενήσει σοβαρή βλάβη στο δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα, παραξενεύει όσους γνωρίζουν τη γραμμή της εκπαιδευτικής πολιτικής της Ν.Δ.

Αλλά και το 2017 από το βήμα της 82ης ΔΕΘ ανέφερε συγκεκριμένα:

«Αξίζουμε αυτόνομα και δημιουργικά σχολεία. Με ελευθερία στην οργάνωση, τη διαχείριση πόρων, την επιλογή διδακτικού προσωπικού. Αλλά και ελευθερία στην κατάρτιση προγράμματος σπουδών και στην επιλογή διδακτικών μεθόδων. Με αξιολόγηση παντού».

Παράλληλα, μιλώντας σε πρωτοετείς δημόσιου Πανεπιστημίου, εκθείασε τις αρετές των ιδιωτικών Πανεπιστημίων και λίγο αργότερα πρότεινε τα σχολεία να μην είναι υπό την εποπτεία της πολιτείας, αλλά αυτόνομα. Ουσιαστικά, πρόκειται για copy paste πρόσφατων προτάσεων του ΣΕΒ και «σκονάκι» των πιο επιθετικών «οδηγιών» της «φαρμακευτικής αγωγής» του ΟΟΣΑ.

Η λεγόμενη αυτονομία της σχολικής μονάδας, η διαφοροποίηση στο ίδιο το περιεχόμενο του σχολείου, η μετατροπή των σχολείων σε οικονομικές μονάδες που θα προσπαθούν να εξασφαλίσουν το «ψωμί» τους μόνες τους (προφανώς από τους γονείς ή από κάποιους χορηγούς), η λεγόμενη «ελεύθερη επιλογή» του διδακτικού προσωπικού (που σημαίνει εδραίωση μηχανισμών ρουσφετιού), μαζί με την ενίσχυση του ρόλου της γονεϊκής επιλογής, της δυνατότητας δηλαδή των γονιών να επιλέξουν σχολείο, αποτελούν τη «χημεία» της αποδόμησης του δημόσιου χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος.

Παράλληλα, η ανάθεση μεγάλου μέρους της ευθύνης για τη χρηματοδότηση, τη λειτουργία, τους προσανατολισμούς κάθε εκπαιδευτικού ιδρύματος στο εκπαιδευτικό προσωπικό, στους εκπαιδευόμενους, στους γονείς, στην «τοπική κοινωνία» και στους «παραγωγικούς φορείς» είναι φανερό ότι καλλιεργεί την τάση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων να υποχωρήσουν στις απαιτήσεις των «πελατών», αφού η συντήρηση ή η ανάπτυξή τους εξαρτάται άμεσα από τη «ζήτηση» των εκπαιδευτικών «προϊόντων» τους.

Η παιδαγωγική και η διδακτική οδηγούνται στο να υποταχθούν σε μια νέα αντίληψη, που έχει σχέση περισσότερο με την επιχειρηματική λογική, αφού το σχολείο θα λειτουργεί με κριτήριο την εξεύρεση κονδυλίων και πρέπει να προσαρμόζει τη λειτουργία του σ’ αυτήν την προοπτική.

Στο όνομα του «αποτελεσματικού σχολείου» και του ανταγωνισμού με βάση τα κριτήρια της αγοράς, είναι ορατός ο κίνδυνος δημιουργίας σχολείων πολλών και διαφορετικών ταχυτήτων, με αποτέλεσμα τη δημιουργία γκρίζων μορφωτικών ζωνών στις ήδη γκρίζες κοινωνικές περιοχές.

Oι επιδόσεις των υποκειμένων της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων χρησιμοποιούνται ως μονάδες μέτρησης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας. H λογική αυτή οδηγεί στην εφαρμογή μοντέλων αξιολόγησης και ελέγχου με «πιστοποιητικά ποιότητας» σύμφωνα με τα πρότυπα της βιομηχανίας και του εμπορίου.

Πελάτες ή μαθητές; Πριν από λίγο καιρό ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης από το βήμα του 10ου Συνεδρίου του κόμματός του ήταν σαφής για το πώς εννοεί τη δική του μεταρρύθμιση στον χώρο της Παιδείας:

«Μια Παιδεία βασισμένη στον υγιή ανταγωνισμό μεταξύ πολλαπλών επιλογών, με γνώμονα πάντα την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών, σκεπτόμενοι πρώτα από όλα τους μαθητές, τους πραγματικούς πελάτες της Παιδείας».

Πώς το είπε ο κ. Μητσοτάκης; Τι είναι οι μαθητές; Πελάτες, λέει. Οι μαθητές είναι οι πελάτες των σχολείων.

Δεν υπάρχει πιο χαρακτηριστική φράση δυσφήμησης της εκπαίδευσης, όταν ο μαθητής μετατρέπεται σε καταναλωτή, σε πελάτη, και όταν η μόρφωση υποβαθμίζεται σε αγοραία διαδικασία και εμπόρευμα. Και αυτό δεν ειπώθηκε από τον κ. Μητσοτάκη «εν τη ρύμη του λόγου του» σε συνέντευξη Τύπου, ειπώθηκε με το βάρος της εισηγητικής ομιλίας του στο 10ο Συνέδριο της Ν.Δ.

Και κάνουμε αυτή την επισήμανση γιατί αν γνωρίζει κανείς στοιχειωδώς τις απόψεις της Ν.Δ. και του προέδρου της για την εκπαίδευση, καταλαβαίνει αμέσως ότι όσα είπε ο τελευταίος «για τους μαθητές-πελάτες» κάθε άλλο παρά «ανορθογραφία» αποτελούν· αντίθετα, αυτό είναι το όραμά του για την Παιδεία.

Επιδέξια και αθόρυβα, με τη βοήθεια του τακτοποιημένου λόγου μιας νέας (;) μεταρρυθμιστικής σταυροφορίας, όπου σκόπιμα έχει υποκατασταθεί η αναζήτηση των αιτιών από τη διαπίστωση των αποτελεσμάτων, όλος ο προβληματισμός μοιάζει με τη θεωρία του πεπρωμένου στη θρησκευτική σκέψη, όπου οι άνθρωποι αναφωνούν «είναι θέλημα Θεού» για να εξηγήσουν ή να δικαιολογήσουν μια ορισμένη εξέλιξη των πραγμάτων: η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης είναι η λύση!

Στο πλαίσιο αυτό, οι εκπαιδευτικοί πρέπει να μεταλλαχθούν σε κακοπληρωμένους τεχνικούς και οι μαθητές και οι γονείς τους σε πελάτες.

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών 

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr