Τα «Κόκκινα Φανάρια»: Ένα χρωστούμενο

Είδα την θεατρική παράσταση «Κόκκινα φανάρια». Όχι ως κριτής ούτε καν ως θεατρόφιλη που έχει συσσωρεύσει γνώση και μπορεί να κρίνει, να αναγνωρίσει, να εκτιμήσει τις αξίες ή τις αναπηρίες μιας παράστασης. Το είδα ως άνθρωπος μιας γενιάς που έχει εικόνα για την ιστορία των τρανσέξουαλ στην Ελλάδα, από τη μεταπολίτευση και μετά.

Ο σκηνοθέτης του έργου, Βασίλης Μπισμπίκης, είχε ξεκαθαρίσει ότι ανεβάζει αυτή την παράσταση επειδή «χρωστούσε» σε αυτό τον κόσμο που ζει στην παραμεθόριο περιοχή της κοινωνίας. Διότι στον δικό τους τόπο είχε βρει απάγκιο και θαλπωρή σε μία ιδιαίτερη φάση της ζωής του. Eυτυχώς η σκηνοθετική του τιμιότητα δεν τον άφησε να τους στολίσει ή να τους εξυψώσει για να τους αξιώσει. Αντιθέτως τους έδειξε εκεί κάτω, στα πιο χαμηλά όπου έχουν ζήσει, έχουν υποφέρει, έχουν υπάρξει. Αυτά από μεριάς του.

Από τη μεριά των θεατών τώρα. Ισχυρίζομαι ότι αν θες να ζήσεις την παράσταση κι όχι απλά να την παρακολουθήσεις, καλό είναι να πας διαβασμένος. Σήμερα, οι νεότερες γενιές αποδέχονται αυτό που άλλοτε κυνηγήθηκε και χτυπήθηκε ανελέητα, τόσο από τη νομοθεσία της εποχής όσο κι από την κοινωνία που πάντα βρίσκει διασκεδαστικό να κανιβαλίζει ό,τι της φαίνεται αλλοπρόσαλλο ό,τι διαφορετικό δεν μπορεί να ταξινομήσει στα στενά όρια της κατανόησής της. Όμως δεν αρκεί η κατανόηση. Γνωρίζοντας κομβικά σημεία της ιστορίας των τρανς, ο θεατής νιώθει πολλαπλάσια συναισθήματα.

Αν λόγου χάρη έχεις διαβάσει και δει video της Μπέττυ Βακαλίδου που αφηγείται το δρομολόγιο της ζωής της, δεν την χειροκροτείς στο τέλος την παράστασης μόνο για το ρόλο της μαντάμ Παρί που υποδύεται. Γιατί ξέρεις ότι η «μαντάμ Παρί» που υποκλίνεται όρθια στη σκηνή δεν ευχαριστεί μόνο εσένα. Διότι δεν είναι μόνο ένας ρόλος αλλά η αλήθεια ενός τρανσέξουαλ ατόμου που υποκλίνεται στη ζωή του. Επειδή μπορεί σήμερα να στέκεται ζωντανή, δωρική κι ελαφρώς υπερυψωμένη, κόντρα στα μαύρα κατάστιχα της μοίρας της.

Πρέπει να έχεις διαβάσει την ιστορία της Πάολα Ρεβινιώτη ή άλλων τρανς κι ας μην έχουν να κάνουν με το συγκεκριμένο έργο. Αλλά θα έχεις ακούσει από πρώτο χέρι όλο τον Γολγοθά που χρειάστηκε να ανεβούν αυτές οι γυναίκες μέχρι να σταυρωθούν ξανά και ξανά. Έτσι η καρδιά σου θα κάνει χώρο να περάσει η «Κατερίνα η λεκανατζού» μαζί με τις αληθινές ιστορίες που αφηγείται on stage. Και μαζί της θα περάσει η έντονη αντιπαλότητα, η κυνικότητα, η κακία, η στοργή, η απελπισία που επικρατεί μεταξύ των ηρώων και ηρωίδων, σε υψηλές δόσεις, καθ΄ όλη τη διάρκεια της παράστασης. Και τότε θα διαπιστώσεις ότι σιγά σιγά η γύμνια των σωμάτων, τα μπουρδελέ εσώρουχα της δουλειάς, οι ερωτικές πράξεις χάνουν το όποιο οπτικό ενδιαφέρον γιατί όλα σκεπάζονται από τις ιστορίες και τα συναισθήματα. Συνηθισμένα συναισθήματα ανθρώπων που δεν έχουν στον ήλιο μοίρα και κάνουν ό,τι μπορούν για να επιβιώσουν. Κι αυτό είναι το θέμα του έργου σε μια ζωή μπουρδέλο.

Αν λοιπόν τα «Κόκκινα φανάρια» είναι ένα χρωστούμενο που αποδόθηκε από τον σκηνοθέτη, πρέπον είναι να αποδοθεί κι από τους θεατές του. Όχι μόνο ως προς το παρελθόν των τρανς, αλλά και προς το παρόν. Προς τη Δήμητρα της Λέσβου που βρέθηκε παρατημένη και χτυπημένη σαν σκυλί στην άκρη του δρόμου…