Τελικά πόσοι Θεοί έχουν «γενέθλια» τα Χριστούγεννα;

Τα Χριστούγεννα αποτελούν μια γιορτή που έχει εξελιχθεί μέσα στον χρόνο και έχει επηρεαστεί από τους πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς στους οποίους έχει ενσωματωθεί.

Όμως το ερώτημα για το πότε ξεκίνησε η ανθρωπότητα πραγματικά να γιορτάζει τη συγκεκριμένη γιορτή, προβληματίζει τους ερευνητές μέχρι και σήμερα. Ποια η σχέση του Χριστού, του Διονύσου και του Μίθρα;

Πώς γίνεται τα «Χριστούγεννα» να γιορτάζονται ακόμη και αιώνες πριν την «έλευση» του Χριστού; Πού αρχίζει ο μύθος και πού η πραγματικότητα;

Σε όλα αυτά τα ερωτήματα, έχουν επιχειρήσει να απαντήσουν δεκάδες ιστορικοί και ερευνητές, με την πραγματικότητα να φαίνεται πως βρίσκεται στα… αστέρια.

Όπως όλα δείχνουν, οι άνθρωποι εδώ και χιλιάδες χρόνια σηματοδοτούν με γιορτές τα αστρονομικά φαινόμενα που τους βοηθούσαν στις καθημερινές εργασίες τους, όπως στην αγροτική παραγωγή. Τα ηλιοστάσια και οι ισημερίες βοηθούσαν τον άνθρωπο να γνωρίζει πότε να σπείρει και να θερίσει τις σοδειές του. Το χειμερινό ηλιοστάσιο, άλλωστε, σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου και γιορτάζεται από τις 22 έως τις 25 Δεκεμβρίου.

Αν με κάποιο τρόπο μπορούσαμε να ταξιδέψουμε πίσω στην αρχαιότητα, θα παρατηρούσαμε ότι σε πολλά μέρη του κόσμου, η περίοδος αυτή γιορταζόταν με κάποιο τρόπο, ακόμα και σε πολιτισμούς που δεν είχαν καμία επαφή με τους άλλους.

Έτσι λοιπόν, για τους αρχαίους Ρωμαίους, η γιορτή του Δεκεμβρίου ονομαζόταν Σατουρνάλια, προς τιμήν του θεού Κρόνου (Saturn). Τα Σατουρνάλια εορτάζονταν με μεγάλα γεύματα, ανταλλαγή δώρων και μια σύντομη χρονικά ψευδαίσθηση ισότητας, καθώς οι κοινωνικοί ρόλοι ανατρέπονταν προσωρινά, με τους αφέντες να σερβίρουν τους υπηρέτες τους. Σύμφωνα με την αρχαία ιστοριογραφία, αυτή η γιορτή ξεκίνησε να εορτάζεται το 497 π.Χ., ωστόσο, σύγχρονοι ιστορικοί εκτιμούν ότι είναι πιθανό να ξεκίνησε και πολύ νωρίτερα.

Έτσι, τουλάχιστον μισή χιλιετία αργότερα, σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, γεννήθηκε ο Ιησούς Χριστός με την ημερομηνία των γενεθλίων του να… τοποθετείται στις ίδιες αυτές ημέρες της μεγάλης γιορτής του Κρόνου.

Ωστόσο οι Ρωμαίοι δεν ήταν οι μόνοι που γιόρταζαν τις συγκεκριμένες ημέρες.

Γενικότερα, οι αρχαίοι λαοί είχαν θεοποιήσει τον Ήλιο. Το χειμερινό Ηλιοστάσιο της 22-25 Δεκεμβρίου σημαίνει την αρχή του χειμώνα, και ο αρχίζει βαθμιαία να αυξάνει η ημέρα έως ότου εξισωθεί με την νύχτα, κατά την Ισημερία τον Μάρτιο.

Συμβολικά λοιπόν, πρόκειται για την αρχή της νίκης του Φωτός επί του Σκότους, η οποία τελικά θα ολοκληρωθεί κατά την Ισημερία. Είναι τότε που ο Ήλιος νικά το σκοτάδι, και έρχεται η άνοιξη η εποχή της αναγέννησης για την φύση.

Ενδιαφέρον προκαλεί ο μεγάλος αριθμός των αρχαίων παγανιστικών θρησκειών που πίστευαν ότι κεντρικά ιερά τους πρόσωπα είχαν γεννηθεί την ίδια ημερομηνία που ο Χριστιανισμός τοποθέτησε την ημερομηνία της γέννησης του Χριστιανισμού.

Συγκεκριμένα, οι Αιγύπτιοι τις ημέρες κοντά στην 25η Δεκεμβρίου γιόρταζαν την γέννηση του θεού-ήλιου Όσιρι.

Το ίδιο και οι Βαβυλώνιοι, και οι Φοίνικες που ονόμαζαν το θεό-ήλιο Βαάλ .

Οι Πέρσες λάτρευαν τη γέννηση του Αήττητου ήλιου και θεού Μίθρα Βασιλιά.

Οι Βραχμάνοι γιόρταζαν τη γέννηση του βασιλιά του κόσμου.

Από την πλευρά τους, οι αρχαίοι Έλληνες την ίδια ημέρα γιόρταζαν τη γέννηση του θεού Διονύσου.

Η ιδιαίτερη σχέση χριστιανισμού – παγανισμού

Σύμφωνα με τον ιστορικό Ronald Hutton, ιστορικό του πανεπιστημίου του Bristol, είναι λάθος να υποστηρίζουμε ότι οι σύγχρονες χριστουγεννιάτικες παραδόσεις έρχονται απευθείας από τον προ-χριστιανικό παγανισμό.

Όμως από την άλλη, θα ήταν εξίσου λανθασμένο να πιστεύουμε ότι τα Χριστούγεννα είναι σύγχρονο κοινωνικό φαινόμενο.

Όπως εξηγεί ο Philip Shaw, ερευνητής στο πανεπιστήμιο Leicester, οι χριστιανοί ιεραπόστολοι συνάντησαν δεκάδες λαούς που ζούσαν σύμφωνα με τοπικές θρησκευτικές δοξασίες. Οι ιεραπόστολοι πρακτικά «τσουβάλιασαν» όλες αυτές τις τοπικές θρησκείες κάτω από τον τίτλο του «Παγανισμού».

Οι πρώτοι χριστιανοί θέλησαν να κάνουν τους παγανιστές να αλλαξοπιστήσουν, όμως ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον Shaw, εντυπωσιάστηκαν από τις παραδόσεις τους.

«Οι χριστιανοί εκείνης της περιόδου φαίνεται πως ενδιαφέρονται πολύ για τον παγανισμό», εξηγεί. «Προφανώς θεωρούν ότι είναι κάτι κακό, αλλά ταυτόχρονα και κάτι που αξίζει να μην ξεχαστεί. Άλλωστε, είναι αυτό που έκαναν οι πρόγονοί τους».

Όπως όλα δείχνουν λοιπόν, τα «γενέθλια» του Χριστού γιορτάζονταν πολλά χρόνια πριν τη γέννησή του, γεγονός που αναδεικνύει τη βαθύτερη σχέση μεταξύ πολλών θρησκειών που είναι φαινομενικά άσχετες μεταξύ τους.

Πηγές: BBC, Forbes, livescience.com, atexnos.gr