ΈΣ

Έρη Σφαέλου

Συντηρητικοί ενήλικες βάζουν εμπόδια στα παιδιά που παλεύουν για το κλίμα

«Νεαροί διαδηλωτές για το κλίμα, με τους οποίους έχω μιλήσει το τελευταίο διάστημα, είναι μπερδεμένοι και στενοχωρημένοι μ’ αυτά που κάνουν οι ενήλικες»

clima1

Με δυο απλές κουβέντες, η Caroline Hickman, Επίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας και Ψυχοθεραπείας στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Μπαθ και συνεργάτιδα του κέντρου Climate Psychology Alliance, φέρνει στο προσκήνιο τον παράδοξο τρόπο με τον οποίο κάποιοι ενήλικες αντιδρούν στη στάση των παιδιών μας που παλεύουν για την αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής και για κλιματική δικαιοσύνη.

Όπως εξηγεί η ειδικός σε κείμενό της στο δίκτυο The Conversation, δεν είναι μόνο η αδράνεια των ενηλίκων -παρά την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης!- που ενοχλεί τους νεαρούς διαδηλωτές, αλλά η «όλο και πιο παράξενη κριτική» που κάνουν πολλοί μεγάλοι προς τα παιδιά, σε μέσα μαζικής ενημέρωσης και αλλού.

Απουσία ουσιαστικών προσπαθειών να περιοριστούν παγκοσμίως οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, η άμεση δράση των νέων ανθρώπων θα έπρεπε λογικά να επικροτείται. Αλλά μάλλον δεν έχουμε να κάνουμε μ’ ένα αμιγώς «λογικό» πρόβλημα εδώ, σχολιάζει η Hickman.

Ενδιαφέρον το παράδειγμα του Αυστραλού πρωθυπουργού Σκοτ Μόρισον, ο οποίος κατηγόρησε τη Γκρέτα Τούνμπεργκ πως δημιουργεί «αχρείαστο άγχος» στα παιδιά. Δηλαδή, όπως το βλέπει ο Μόρισον, ο ακτιβισμός της Τούνμπεργκ ευθύνεται για το άγχος που νιώθουν τα παιδιά όταν πρόκειται για το μέλλον τους και όχι η ίδια η κλιματική κρίση.

Η Τούνμπεργκ έχει επίσης χαρακτηριστεί ψυχικά ασθενής, υστερική έφηβη και «weirdo». Γάλλοι ακαδημαϊκοί έχουν επικρίνει την εξωτερική της εμφάνιση αντί να σχολιάσουν τα επιχειρήματα που παρουσίασε κατά την ομιλία της στα Ηνωμένα Έθνη. Και σύμφωνα με τον Τραμπ; Είναι «χαρούμενο κορίτσι μ’ ένα λαμπρό μέλλον μπροστά του».

Το όπλο του αποπροσανατολισμού είναι δοκιμασμένο και απόλυτα επιτυχημένο.

Τι γίνεται όμως με τους άλλους; Αυτούς που δε βρίσκονται στην κεφαλή μιας χώρας. Που δε συνεργάζονται με πετρελαϊκές ή τεχνολογικούς κολοσσούς. Αυτούς που θα έπρεπε να απαιτούν δράση για το κλίμα και βήματα προς την κλιματική δικαιοσύνη.

Πίσω από την ευθιξία

Κάποιοι επιχειρηματολογούν πως η έφηβη Γκρέτα υφίσταται bullying κυρίως από μεσήλικες, συντηρητικούς άνδρες που αισθάνονται πως απειλούνται από την ενέργεια και ενεργητικότητά της ως νέα γυναίκα· και αντιδρούν με μισογυνισμό.

Ωστόσο η Hickman επισημαίνει πως οι επικριτές δεν είναι μόνο ισχυροί άνδρες, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ. Αντίθετα, γονείς που υποστηρίζουν τη δράση των παιδιών τους σε μαθητικές διαδηλώσεις έχουν κατηγορηθεί από αγνώστους πως χειραγωγούν «την καημένη την Γκρέτα Τούνμπεργκ» και καταπατούν το δικαίωμα των παιδιών τους σε μια «φυσιολογική παιδική ηλικία».

Περαστικές γυναίκες είπαν σε γονείς πως θα έπρεπε κάποιος να τους καταγγείλει στην κοινωνική υπηρεσία για κακοποίηση των παιδιών τους, ενόσω οι γονείς αυτοί στήριζαν τα παιδιά τους σε σχολική διαμαρτυρία. Η Hickman περιγράφει τη σκηνή αυτή, απλά για να πάρουμε μια ιδέα του τι σημαίνει «κακοποίηση» για μερικούς: επρόκειτο για μαθητική διαμαρτυρία που πραγματοποιήθηκε λίγο πριν ανοίξει το σχολείο, στην οποία συμμετείχαν παιδιά κάτω των οκτώ ετών. Από το ένα χέρι κρατούσαν τους γονείς τους κι από το άλλο ζωγραφισμένες πινακίδες με το σύνθημα «Σώστε τις χελώνες». Έπειτα από λίγο ξεκίνησε το σχολείο και τα παιδιά πέρασαν στις τάξεις. Τρομερή κακοποίηση…

Ως ακαδημαϊκός και ψυχοθεραπεύτρια, η Hickman μελετά το πώς η κλιματική κρίση επηρεάζει συναισθηματικά τα παιδιά. Από την άλλη δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το πώς αντιδρούν οι ενήλικες στη δράση των μικρών διαδηλωτών. Συγκλονιστικό παράδειγμα εκείνο της 20ης Σεπτεμβρίου, της ημέρας της παγκόσμιας διαμαρτυρίας για το κλίμα, οπότε παιδιά στο Αφγανιστάν κατέβηκαν σε πορεία στους δρόμους κρατώντας τα πανό τους, συνοδεία οπλισμένων και πλήρως εξοπλισμένων στρατιωτών για την περίπτωση επιθέσεων των Ταλιμπάν στη διάρκεια της διαδήλωσης.

Τα παιδιά αυτά έθεσαν σε κίνδυνο την ίδια τη ζωή τους για να περάσουν ένα πολύ συγκεκριμένο μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο. Στον αντίποδα έχουμε λεκτικές επιθέσεις ενηλίκων, από την ασφάλεια του σπιτιού ή του γραφείου.

Συνειδητή επιλογή

Μεταξύ άλλων, η Τούνμπεργκ στην ομιλία της χαρακτήρισε την αδράνεια συνειδητή επιλογή: «Αν επιλέξετε να μας απογοητεύσετε, δε θα σας το συγχωρήσουμε ποτέ». Με το να επισημάνει πως η έλλειψη δράσης γίνεται συνειδητά, ουσιαστικά δεν άφησε στις μεγαλύτερες γενιές κανένα περιθώριο για δικαιολογίες. Η πρόκληση αυτή ήταν αναμενόμενο να πληγώσει, να πυροδοτήσει αντιδράσεις.

Όταν ένα παιδί προκαλεί τους μεγάλους να φερθούν ως ενήλικες, οι δεύτεροι θα ακολουθήσουν έναν από δύο δρόμους: είτε θα ωριμάσουν, είτε θα αμυνθούν. Το ερώτημα είναι τι υπάρχει πίσω από την άμυνα που υψώνει κανείς όταν νιώθει πως απειλείται.

Για παράδειγμα, όταν κάποιος σχολιάζει πως τα παιδιά θα έπρεπε να είναι στο σχολείο κι όχι έξω στους δρόμους, ίσως «θρηνεί» την αίσθηση της κανονικότητας που φαινομενικά υπήρχε πριν η κλιματική κρίση αρχίσει να γίνεται τόσο αισθητή στην καθημερινή ζωή.

Όταν ο κόσμος παραπονιέται πως τα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα του προβλήματος και πως καλύτερα να το αφήσουν στους ειδικούς, ίσως «θρηνεί» μια αίσθηση που είχε προηγούμενα και δεν την έχει πια: ότι τέτοια πολύπλοκα προβλήματα μπορεί να τα εμπιστευτεί σε αρχές όπως το κράτος, που υποτίθεται ότι φροντίζει για το συμφέρον του καθένα μας.

Τέλος, όταν επιτίθεσαι στην Τούνμπεργκ πως δε δείχνει καθόλου συναίσθημα ή ακόμα ακόμα πως εκφράζει υπερβολικό συναίσθημα, μάλλον αυτό υπαινίσσεται πως η σοβαρότητα της κλιματικής κρίσης απαιτεί την εκδήλωση πολλών, επώδυνων και περίπλοκων συναισθημάτων. Ίσως θα προτιμούσες να μην το σκέφτεσαι καθόλου.

«Γενικά, όσο μεγαλύτερη η άμυνα, τόσο περισσότερος ο φόβος», συνοψίζει η Hickman. Δεν είναι παράλογο να υποθέσουμε πως οι άνθρωποι που επιτίθενται στην Τούνμπεργκ και στους άλλους μαθητές-διαδηλωτές είναι τρομοκρατημένοι.

Είναι πολύ πιο εύκολο να επιτεθούν στον απέναντι από το να κοιτάξουν στον καθρέφτη, να κατανοήσουν τα ίδια τους τα συναισθήματα και να αντιδράσουν σε αυτά σα μεγάλοι άνθρωποι.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

Καιρός: Πώς θα κινηθεί η νέα κακοκαιρία σύμφωνα με τον Κλέαρχο Μαρουσάκη – Τι ισχύει για την 25η Μαρτίου (video)

pexels vung nguyen 17260100

Καιρός: Πώς θα κινηθεί η νέα κακοκαιρία σύμφωνα με τον Κλέαρχο Μαρουσάκη – Τι ισχύει για την 25η Μαρτίου (video)

Φαίνεται πως ο καιρός μας έκανε τη χάρη στο ένα απ' τα δυο συνεχόμενα τριήμερα

Τσαλίκης: «Νευριάζω όταν ρωτάτε τον Οικονομόπουλο για τα ομόφυλα… βγάλε έναν επιστήμονα» (video)

Τσαλίκης Οικονομόπουλο

Τσαλίκης: «Νευριάζω όταν ρωτάτε τον Οικονομόπουλο για τα ομόφυλα… βγάλε έναν επιστήμονα» (video)

Ο Γιώργος Τσαλίκης είχε ένα μικρό ξέσπασμα όταν μίλησε για τον Νίκο Οικονομόπουλο και τα…

Κέιτ Μίντλεντον: Σάλος στα social media για τη «σωσία» – «Αν πιστεύεις ότι είναι η Kate, πρέπει να τσεκάρεις την όρασή σου…» (video)

AP22007351527410

Κέιτ Μίντλεντον: Σάλος στα social media για τη «σωσία» – «Αν πιστεύεις ότι είναι η Kate, πρέπει να τσεκάρεις την όρασή σου…» (video)

Λίγο καιρό μετά τον χαμό που προκάλεσε μια επεξεργασμένη φωτογραφία της, η Κέιτ Μίντλεντον βρίσκεται…