Μελίνα Κανά: «Είναι μια ”Σπίθα” που εύχομαι να ανάψει την πυρκαγιά της Αγάπης»

Το ήξερα ότι η Μελίνα Κανά, εκτός από μια εξαιρετική ερμηνεύτρια, έχει κι έναν εξαιρετικό δημόσιο λόγο. Το είχα νιώσει δηλαδή όταν προ οκταετίας είχαμε κάνει την πρώτη μας συνέντευξη. Δεν είμαστε φίλοι με την Κανά, δεν μιλάμε στα τηλέφωνα και δεν βρισκόμαστε, εξαιρουμένων διαφόρων εκδηλώσεων, όπως συνηθίζεται στη δουλειά μας. Οκτώ χρόνια επίσης είναι πολλά, σωστό τάιμινγκ, για να θες να συνομιλήσεις ξανά με μία καλλιτέχνιδα που πάντα έχει πράγματα να πει, όχι μόνο για τα αμιγώς καλλιτεχνικά, αλλά και για τα άλλα, αυτά που άπτονται μιας ευρύτερης φιλοσοφίας για τη ζωή και τους ανθρώπους γύρω μας και μέσα μας. Πόσο μάλλον όταν η Μελίνα Κανά μόλις κυκλοφόρησε έναν καινούργιο δίσκο με τις μουσικές του Θέμη Καραμουρατίδη να έχουν ντύσει τους στίχους υψηλότατου επιπέδου του Οδυσσέα Ιωάννου, της Λιζέτας Καλημέρη, της Μαρίας Τζωρτζάκη. Το είπα και του ίδιου: Αν αφήσεις εκτός τις εργασίες του με τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο για τη Νατάσσα Μποφίλιου, η «Σπίθα» είναι ο καλύτερος δίσκος που ο Καραμουρατίδης έφτιαξε για τη φωνή – μα και για την περσόνα εν προκειμένω – ενός άλλου τραγουδιστή. Τα τραγούδια της «Σπίθας» είναι ένα κλικ του ματιού στη μουσική σκηνή της Θεσσαλονίκης, με την έμπνευση να καθοδηγείται σε μεγάλο βαθμό από τον σεβασμό και την αγάπη σ’ αυτό που παραδοσιακά ονομάζουμε λαϊκό τραγούδι και γνωρίσαμε για τα καλά ως έντεχνο στα 90s. Με όχημα τον στίχο των συνδημιουργών, ο Καραμουρατίδης δεν παρέδωσε ευτυχώς μια σειρά τραγουδιών που αναμασούν το παρελθόν, αλλά εκφράζουν απόλυτα το σήμερα με δικό τους ήχο και ταυτότητα, ερμηνευμένα άλλοτε εξωστρεφώς από την Κανά και άλλοτε πιο χαμηλότονα, ενδοσκοπικά, όπως συμβαίνει π.χ. στο «Αξίζει», το εξόδιο κομμάτι, που έγινε και ένα απ’ τα αγαπημένα μου. Τα συγχαρητήρια μου σε όλους τους συντελεστές και ένα μεγάλο ευχαριστώ στη Μελίνα Κανά που δέχτηκε να συναντηθούμε και να πιούμε έναν καφέ στον «Μπλε Παπαγάλο» της πλατείας Αυδή, μιλώντας για ένα σωρό ενδιαφέροντα – θέλω να πιστεύω – θέματα.

Ένα απ’ τα καινούργια τραγούδια σας τελειώνει με το στίχο του Οδυσσέα Ιωάννου: «Κάποιος να μας σώσει». Ποιος να είναι άραγε αυτός που μπορεί να μας σώσει σήμερα;

Αυτό είναι προσωπική πίστη του καθενός. Ο καθένας έχει βαθιά μες το μυαλό του κάποιον που να μπορεί να τον σώσει. Άλλοι το λένε Χριστό, Θεό, άλλοι το λένε άνθρωπο, πάντως επειδή οι καιροί είναι πολύ δύσκολοι, είναι ανάγκη να υπάρχει και το κομμάτι της αισιοδοξίας μέσα μας. Εκεί ακριβώς «κουμπώνει» η σωτηρία και ο «κάποιος» που θα μας σώσει.

Μπορεί να έγραψε και έναν ύμνο στην ανθρώπινη αλληλεγγύη ο Ιωάννου.

Βεβαιότατα. Για μένα, η αγάπη θα μας σώσει. Δεν είναι κάτι γλυκερό που ακούγεται τελευταία, η αγάπη όμως είναι οξυγόνο, αναπόσπαστο κομμάτι της ψυχής και του ανθρώπου. Άνθρωπος χωρίς αγάπη νοσεί ή πεθαίνει. Δεν μιλάμε για ένα επιδερμικό «σ’ αγαπώ – μ’ αγαπάς», μα για κάτι πολύ βαθύ, που αν το ακολουθήσουμε θα μας βρει λύσεις και απαντήσεις σε προβλήματα, τα οποία μας ταλαιπωρούν αιώνες. Η αλληλεγγύη και η συμπάθεια προς όλα τα όντα και προς τη φύση αυτή καθ’ αυτή, είναι κάτι πάρα πολύ σημαντικό, γι’ αυτό και όλες οι οικολογικές κινήσεις για την προστασία των ειδών και του πλανήτη, κατά βάθος είναι αγάπη.

Κάποια απ’ τα κομμάτια του δίσκου σας, με «πήγαν» πολύ στη Θεσσαλονίκη, ειδικά το «Του ονείρου η παραζάλη» σε στίχους της αδερφής σας, της Λιζέτας Καλημέρη. Νοστάλγησα την Άνω Πόλη, τα φοιτητικά μαζώματα…

Χαίρομαι, γιατί ήταν ένας απ’ τους στόχους του Θέμη αυτός. Νοσταλγώ κι εγώ πολύ τη Θεσσαλονίκη. Τη νοσταλγώ και την αγαπώ, βέβαια πηγαίνω ακόμα και κάθομαι για καιρό στους δικούς μου. Δεν είναι όμως η ίδια πόλη που θυμάμαι εγώ. Παραμένει μία όμορφη πόλη με τα ωραία της μαγαζιά, με τις ωραίες της βόλτες, την παραλία της, εγώ όμως έχω άλλη εικόνα για τη Θεσσαλονίκη, όπως την έβλεπα μέσα από τα εφηβικά μου μάτια. Εξακολουθώ να τη νοσταλγώ και να την αγαπώ πολύ.

Τι σας κράτησε στην Αθήνα τόσα χρόνια τώρα; Η καριέρα;

Η καριέρα και, βασικά, το ό,τι δεν μπορούσα να ταξιδεύω συνέχεια Αθήνα – Θεσσαλονίκη και να’μαι με μία βαλίτσα στο χέρι. Ήθελα να έχω μία βάση. Είμαι τυχερή γιατί έζησα και ζω σε μία περιοχή που την αγάπησα και την αγαπώ ακόμη, τα Μελίσσια, κι εδώ έχτισα τη ζωή μου, τις σχέσεις μου και την καθημερινότητα μου.

Πιστεύετε ότι οι καλλιτέχνες είναι και λίγο μεταφυσικά όντα;

Αν υποτεθεί πως το ταλέντο είναι δώρο Θεού – ας πούμε – θέλω να πιστεύω ό,τι υπάρχει ένα κομμάτι που τους κάνει να δημιουργούν. Μιλάω για τους ανθρώπους που γράφουν μουσική ή στίχους, αλλά και όλους όσοι ασχολούμαστε με ένα καλλιτεχνικό θέμα, όπως είναι το τραγούδι. Καλό θα είναι να έχουμε μια μεταφυσική αγωνία…Δεν θέλω και τόσο να το ονομάζω μεταφυσικό, γιατί νομίζω ότι είναι ενωμένο με το φυσικό, δεν τα ξεχωρίζω, γιατί είναι μέσα στη ζωή κι αυτά τα δύο.

Έχετε προσπαθήσει ποτέ να γράψετε μουσική ή στίχους;

Όχι, δεν το «έχω»…Και γιατί να το προσπαθήσω, εφόσον είναι κάτι που δεν βγαίνει αυθόρμητα; Είμαι πολύ ευχαριστημένη απ’ ότι έχει έρθει στο δρόμο μου και έχω τραγουδήσει. Έχω εκφραστεί μέσα απ’ όσα τραγούδησα.

Ανακαλείτε εμπειρίες όποτε τραγουδάτε;

Βέβαια. Και εμπειρίες και βιώματα και συναισθήματα και πρόσωπα. Ας πούμε, αυτό που περιγράφει το τραγούδι «Μόνη μου», το έχω ζήσει, το έχω βιώσει σαν γυναίκα. Έχω ζήσει αυτό που περιγράφει ο στίχος του. Το «Αγρίμι» επίσης! Έχω νιώσει τον πλούτο και το μήνυμα της σιωπής, έχω νιώσει ότι η σιωπή μού μίλησε, μού έδωσε απαντήσεις, χρόνο να ηρεμήσω και να ανασυνταχθώ, με συμβούλευσε…Ζώντας σε μία εποχή κιόλας με πάρα πολλές φωνές και ήχους που ακούμε συνέχεια.

Αναφέρεστε στην υπερπληροφόρηση;

Ένα κομμάτι είναι η υπερπληροφόρηση, ένα άλλο όμως είναι τα κινητά που χτυπάνε συνέχεια και ακούς ήχους και το ότι είναι δύσκολο να απομονώσει κάποιος την ακοή του και να μην ακούσει τίποτα για κάποια ώρα. Να επικεντρωθεί σε κάτι που θα του έρθει στο μυαλό καθαρά και χωρίς παρεμβολές.

Μιλήστε μου λίγο για τη γνωριμία σας με τον συνθέτη Θέμη Καραμουρατίδη. Μοιάζει να πιάνει το νήμα από κει που το άφησαν τραγουδοποιοί και συνθέτες των 90s.

Θα συμφωνήσω μαζί σας, αλλά δεν μπορούμε να ξέρουμε το εύρος των ανθρώπων που γράφουν μουσική αυτή τη στιγμή. Ο Θέμης ωστόσο, με το που εμφανίστηκε μαζί με τους άλλους δύο πολύ καλούς συνεργάτες του, τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο και τη Νατάσσα Μποφίλιου, κάνανε πολύ σημαντικά και πολύ όμορφα τραγούδια. Τραγούδια που αμέσως έγιναν αγαπητά και άντεξαν στο χρόνο, φτιάχνοντας έτσι το δικό τους μουσικό σύμπαν. Είναι αυτός που επικράτησε της γενιάς του, ο πιο γνωστός, που έχει δώσει ακόμη πολλά δείγματα του ταλέντου του. Με αφορμή το «Αγάπα με και πούλα με», η Λήδα Ρουμάνη που είχε γράψει τους στίχους, μας έφερε σε επαφή. Έδωσε το στίχο στον Θέμη, προτείνοντας με και, βέβαια, ο Θέμης δέχτηκε με χαρά. Μου έστειλαν το τραγούδι, μου άρεσε, δέχτηκα να το πω, μετά από λίγο καιρό το γράψαμε στο στούντιο και είδαμε ότι η συνταγή αυτή είναι πετυχημένη. Γνωρίστηκα εκεί με τον Θέμη, αν και τον ήξερα και τον παρακολουθούσα. Τον είχα πρωτοσυναντήσει σε μία παράσταση της Γιώτας Νέγκα, που τη συνόδευε, τότε που είχαν κάνει τα δικά τους τραγούδια. Εκφράσαμε κι οι δύο την επιθυμία να κάνουμε κάτι πιο ολοκληρωμένο.

Και μάλιστα εννέα τραγούδια, όχι δηλαδή να μπουχτίσει ο ακροατής ή, ακόμη χειρότερα, να μη μπορέσει να τα αφομοιώσει.

Ναι, δεν υπήρχε λόγος να κάνουμε ότι γινόταν στο ξεκίνημα μου, δηλαδή δώδεκα τραγούδια στο δίσκο κλπ. Έχει ξεπεραστεί αυτό. Τα εννέα τραγούδια μπορούν να διεκδικήσουν ευκολότερα την ταυτότητα τους σήμερα ειδικά.

Τραγουδάτε με την ψυχή σας ή με τον λαιμό σας; Με το συναίσθημα ή με την τεχνική της τραγουδίστριας;

Τώρα πια θα απαντήσω και με τα δύο. Δεν μπορώ να τραγουδήσω χωρίς να βάλω κάποιο συναίσθημα, γιατί βαριέμαι. Παλιά ήταν ακόμα πιο έντονο το συναίσθημα. Τώρα, στις περιπτώσεις που θα πω ένα τραγούδι κοσμαγάπητο απ’ όλες τις απόψεις, δεν έχω την αγωνία να το μεταδώσω στο κοινό, οπότε το αλισβερίσι είναι δεδομένο. Αναφέρομαι στα «Μεταξωτά», στη «Φεϊρούζ», στο «Αερικό», στο «Μιλώ για σένα». Είναι τόσο αγαπημένα τραγούδια πλέον στον κόσμο, που έχουν κάνει τις δικές τους επενδύσεις.

Φαντάζομαι τη συγκίνηση της τωρινής επανένωσης σας με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου.

Χαίρομαι πάρα πολύ! Παίρνω χαρά για το τώρα, αλλά μου θυμίζει και τα χρόνια – ξέρετε…Με τον Θανάση δεν είχαμε κάνει πολλές συναυλίες, όσο δισκογραφία, γιατί άργησε να βγει ο ίδιος μπροστά. Μετά ο καθένας πήρε το δρόμο του, αν κι εγώ πάντα έλεγα τα τραγούδια και του Θανάση και του Σωκράτη. Με τις συναυλίες μας σήμερα νιώθω σαν να γυρίζω στην αρχική εστία μου. Συγκινούμαι…Κάναμε μία συναυλία στη Λάρισα μέχρι στιγμής και ο κόσμος ήταν αποθεωτικός!

Πόσα τραγούδια λέτε στο πρόγραμμα;

Λέω γύρω στα δεκαπέντε τραγούδια, δώδεκα μόνη μου και δυο – τρία άλλα μαζί με τον Θανάση. Έχει κι έναν πολύ καλό τραγουδιστή φέτος ο Θανάσης μαζί του, που μ’ αυτή την ευκαιρία τον γνώρισα κι εγώ. Λέγεται Γιάννης Λίταινας και είναι πάρα πολύ καλός τραγουδιστής.

Θα κάνατε μια νέα δισκογραφική συνεργασία με τον Παπακωνσταντίνου;

Εγώ με χαρά! Θα το ήθελα. Είναι στο χέρι του, άμα έχει τη διάθεση.

Αναρωτιέμαι αν σας έχουν διδάξει κάτι αυτά τα 35 χρόνια που τραγουδάτε.

Τέλη Μαΐου έκλεισα τα 56 και μπήκα στα 57, άρα ναι, τραγουδώ πια 35 χρόνια, από 22 ετών που ξεκίνησα. Με δίδαξαν τα χρόνια συνολικά, όχι μόνο αυτά στο τραγούδι. Η εμπειρία ζωής, θα έλεγα. Θα ήταν λίγο παράλογο αν έλεγα ότι είμαι ο ίδιος άνθρωπος απ’ όταν ξεκίνησα. Άλλαξαν οι εμπειρίες, η ηλικία και σίγουρα μία ζωή που τρέχει διδάσκει σε όλους πράγματα. Το βασικό που μ’ έχει διδάξει η ζωή, επειδή ήμουν ένας άνθρωπος αρκετά βιαστικός και νευρικός, είναι να έχω περισσότερη υπομονή, εγκαρτέρηση και να μη βιάζομαι να γίνουν τα πράγματα. Προσπαθώ να ζω την κάθε στιγμή με την ουσία της, αυτό το χαρακτηριστικό διαπιστώνω για τον εαυτό μου.

Είναι κι ένα δείγμα ωριμότητας.

Νομίζω ναι. Έχω γίνει αρκετά πιο ψύχραιμη. Μεγάλωσα το παιδί μου, την κόρη μου, που είναι 28 ετών σήμερα. Θεωρώ ότι πρέπει να’χει υπομονή και ηρεμία ο άνθρωπος για ν’ αντιμετωπίζει καταστάσεις.

Πιστεύετε ότι είστε καλή μάνα;

Δεν θα έλεγα ότι είμαι κακή μάνα. Βλέποντας την κόρη μου, που’ναι ένα ισορροπημένο και καλό παιδί, νομίζω ότι κάτι έχω κάνει σωστά (χαμογελάει).

Σας χαροποιεί αυτό.

Ε, βέβαια…

Διότι ένας άλλος καλλιτέχνης μπορεί να έλεγε πως η καριέρα είναι πάνω απ’ την οικογένεια.

Σεβαστό. Επιλογή είναι κι εγώ έλεγα από μικρή ότι ήθελα να κάνω παιδί. Είμαι ευγνώμων που το κατάφερα.

Η τέχνη μας κάνει ευτυχισμένους ή μας κρατάει απλά «γνήσιους»; Όπως την καταλαβαίνετε την ερώτηση…

Το ανικανοποίητο στην τέχνη, ας πούμε, είναι του δημιουργού. Αυτός αναζητά συνέχεια.

Κι εσείς που τραγουδάτε, δημιουργός δεν είστε;

Σωστά, αλλά υπάρχει η ικανοποίηση αν αυτό το κάτι έχει αποδοχή, ικανοποιεί πρώτα εμένα και μετά τον κόσμο. Για κάποιο διάστημα χαλαρώνω και μετά έρχεται μία στιγμή που λέω ότι κάτι πρέπει να με εμπνεύσει, κάτι πρέπει να κάνω πάλι. Για τον αποδέκτη της τέχνης, υπάρχει ευτυχία. Αυτό το γέμισμα που νιώθει αν δει μια πολύ ωραία παράσταση ή ταινία ή αν ακούσει ένα πολύ ωραίο τραγούδι.

Τελικά η τέχνη σας κάνει ευτυχισμένη ως παρατηρήτρια της, ως φιλότεχνη;

Και ως δημιουργό, αν θεωρήσουμε το τραγούδισμα δημιουργία, που είναι κατά τη γνώμη μου. Όταν έβλεπα απ’ το πρόσωπο του Θέμη ότι ήταν ευχαριστημένος, όταν ένιωθα πως κάτι έκανα καλά και μετά το άκουγα κι εγώ, έφευγα με μία πληρότητα απ’ το στούντιο και με μία προσωπική ηρεμία. Το ίδιο συναίσθημα υπήρχε από παλιά, βγαίνοντας ευχαριστημένη από ένα στούντιο.

Όσο μεγαλώνετε, κατανοείτε το εφήμερο των ανθρώπων;

Ναι, αν και το εφήμερο μπορεί να στο θυμίσει και να στο φέρει μπροστά στη μούρη σου, μία ασθένεια ή μια κατάσταση που κάπως θα κινδυνεύσεις – το απεύχομαι για όλους τους ανθρώπους, αλλά είναι μες τη ζωή κι αυτά. Όλοι το ξέρουμε πως είμαστε εφήμεροι, αλλά δεν το συνειδητοποιούμε, δεν ζούμε μ’ αυτή την ιδέα και καλά κάνουμε κατά μία έννοια. Δεν θα μπορούσαμε να κουνηθούμε, να κάνουμε τίποτα. Είναι χρήσιμο να θυμόμαστε περιστασιακά ότι είμαστε εφήμεροι, γιατί νομίζω ότι επιλέγουμε σωστότερα τον τρόπο ζωής μας. Ίσως έτσι όλα αυτά που κάνουμε να αποκτούν ένα ιδιαίτερο βάρος μέσα απ’ αυτή τη σκέψη.

Είμαστε και το μοναδικό ον, που γνωρίζει πως θα πεθάνει απ’ την πρώτη στιγμή που γεννιέται.

Είναι η διαφορά μας από τα ζώα. Τα ζωάκια δεν έχουν την πληροφορία του θανάτου και δεν φέρουν συνειδησιακό βάρος. Αν κλωτσήσει και σκοτώσει ένα γαϊδουράκι το «αφεντικό» του, ας πούμε, δεν θα νιώσει τίποτα. Με πολλά εισαγωγικά όλα αυτά που λέμε, γιατί δεν μπορούμε να ξέρουμε τι συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο κάθε πλάσματος. Εμείς ζούμε όλη μας τη ζωή ξέροντας ότι θα πεθάνουμε.

Αμφιβάλλετε σήμερα για πράγματα;

Υπάρχει αμφιβολία σχεδόν για όλα τα πράγματα. Δεν θέλω να είμαι σίγουρη για τίποτα. Η αμφιβολία είναι καλό πράγμα, όχι με την έννοια της ανασφάλειας ή της φοβίας, αλλά αν γενικεύσουμε τη φράση «Ποτέ μη λες ποτέ». «Κάτσε να δούμε τι θα γίνει», αυτό εννοώ. Χρειάζεται μία αμφιβολία, τη θεωρώ υγεία, που μας προφυλάσσει από απολυτότητες.

Από που κρατιέστε πιο πολύ, απ’ το παρελθόν ή απ’ το μέλλον;

Απ’ το παρόν θα έλεγα! Αν θα έπρεπε να διαλέξω οπωσδήποτε μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, θα έλεγα το παρελθόν. Είμαι πια 56 ετών, όπως ήδη είπα, δεν ξέρω πόσο θα ζήσω ακόμη, αλλά σαφώς τα χρόνια αυτά θα’ναι λιγότερα απ’ όσα έχω ήδη ζήσει. Κρατιέμαι απ’ το παρελθόν χωρίς να’μαι παρελθοντολάγνα. Δεν φωτογραφίζω τα πάντα για να μη μου ξεφύγει κάποια στιγμή, δεν είμαι τέτοιος άνθρωπος. Πιστεύω ότι η μνήμη μας και η καρδιά μας κρατάει όσα χρειάζονται κι εγώ πάλι χρειάζομαι αυτό το φιλτράρισμα. Δεν είναι ανάγκη να τα θυμόμαστε όλα με κάθε λεπτομέρεια, διότι έτσι θα’ναι δύσκολο να μετανιώσουμε, να συγχωρέσουμε και να προχωρήσουμε. Η καρδιά μας κι ο νους μας έχουν τα φίλτρα ώστε αυτό που μένει να είναι αυτό που πραγματικά μας χρειάζεται.

Συνομιλείτε με τις απώλειες σας; Και δεν αναφέρομαι μόνο σε θανάτους.

Ναι, αρκετά…Όταν πηγαίνω προς τα πίσω, σκέφτομαι ανθρώπους που ήταν αγαπημένοι μου και που έφυγαν από τη ζωή. Ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένη απ’ αυτά που τους έδωσα και θα ήθελα να τους είχα δώσει πολλά περισσότερα. Δεν θεωρώ ότι ένας καλλιτέχνης έχει λήξει δια παντός. Εδώ είμαστε ακόμη όλοι…Με τους ανθρώπους, που κάποτε ήμασταν σύντροφοι, τους σκέφτομαι μ’ ένα άλλο πρίσμα συναισθημάτων πια. Τους αγαπώ σαν ένα κομμάτι που ήταν στη ζωή μου και έχουν μείνει τα θετικά να σκέφτομαι και όχι τα αρνητικά που μας φέρανε στον χωρισμό. Σαν έναν άνθρωπο που πέρασε απ’ τη ζωή μου, που πιθανότατα αγαπηθήκαμε, ανταλλάξαμε χρόνια, οπότε όλα καλά, δεν έχω απωθημένα σε επίπεδο ανθρώπινων σχέσεων.

Σας βλέπω πολύ πιο ήρεμη απ’ ότι οχτώ χρόνια πριν, στην προηγούμενη συνέντευξη μας. Οφείλω να σας το πω.

Χαίρομαι που το λέτε. Καιρός ήταν…Έτσι νιώθω…Δεν μπορώ να σας πω ότι δεν ανησυχώ για πράγματα. Το μέλλον με ανησυχεί. Η κατάσταση που ζει η Ελλάδα με την Τουρκία, ας πούμε, μπορεί να με τρελάνει. Ανησυχώ και θυμώνω! Αυτό που διεκδικούν οι γείτονες είναι κάτι παράλογο κατά τη γνώμη μου. Νησιά που απ’ την αρχή του κόσμου ήταν ελληνικά, να τα διεκδικούν μ’ έναν τρόπο προσβλητικό για να μην πω τίποτα άλλο.

Το αυτί, ωστόσο, της διεθνούς κοινότητας δεν ιδρώνει, μια και παίζονται γεωπολιτικά συμφέροντα.

Δυστυχώς. Με αγχώνει και με φοβίζει το ενδεχόμενο μίας σύρραξης. Παναγία μου φύλαγε! Και δεν βγαίνει κάποιος να τους πει «Με ποιο δικαίωμα ζητάτε αυτά τα νησιά;» ΟΚ, είναι κοντά στα σύνορα τους, αλλά όλα τα κράτη του κόσμου έχουν κάποιες περιοχές του άλλου κράτους κοντά στα σύνορα τους. Διεκδικούν τα εδάφη τους συνέχεια;

Άλλο, όμως, να μένεις στο Λουξεμβούργο σύνορα με το Βέλγιο. Εδώ υπάρχει ολόκληρο Αιγαίο.

Συγγνώμη, τόσο μεγάλη χώρα και δεν μπορούν να ψάξουν τους δικούς τους πλούτους; Γιατί δεν κοιτάνε το δικό τους και θέλουν το ξένο; Δεν είναι μόνο ότι ο Ερντογάν κάνει σκουπίδι μόνο τον Μητσοτάκη, αλλά προσβάλλει όλους τους Έλληνες. «Θα πάθετε ό,τι κι οι πρόγονοι σας»! Πείτε μου ποιος άλλος ηγέτης έχει μιλήσει έτσι για κάποιο άλλο κράτος!

Ποια η διαφορά του εθνικισμού απ’ τον πατριωτισμό, πιστεύετε;

Ο εθνικισμός είναι αδιάλλακτος, ακραία τοποθέτηση. Ο πατριώτης, όπως σέβεται και αγαπάει την πατρίδα του, αναγνωρίζει το δικαίωμα των άλλων να αγαπάνε και να στηρίζουν την πατρίδα τους. Υπάρχει ένας αλληλοσεβασμός.

Υπάρχουν πράγματα που κρύβετε μέσα σας; Από φόβο, από υπευθυνότητα;

Θα σας απαντήσω μ’ ένα στίχο του Ευαγγελάτου: «Του το κρατάω αυτού του κόσμου που δε μ’ ανήκει ο εαυτός μου, γι’αυτό τα δίχτυα που του ρίχνω, είναι όσα θέλω εγώ να δείχνω». Έχουμε όλοι ένα κομμάτι κατάδικό μας και που δύσκολα το μοιραζόμαστε! Δεν λέω ότι δεν το κάνουμε, απλά είναι δύσκολο να το μοιραστείς. Σιγά – σιγά ίσως μέσα από τη ζέστη μιας σχέσης, να μπορέσεις να πεις τα πολύ βαθιά σου μυστικά.

Κι αν δεν το κάνεις, σημαίνει ότι φοβάσαι;

Μπορεί να’ναι κι ο φόβος μη βρει ο άλλος το ευαίσθητο σημείο σου και σε πληγώσει. Έχει να κάνει μ’ αυτό που βαθιά είσαι και που γνωρίζεις για τον εαυτό σου, ίσως να υπάρχει και μία λαχτάρα μήπως κάποιος που σ’ αγαπάει, το ανακαλύψει.

Νιώθετε να έχει προδοθεί γενικώς στη ζωή σας;

Ναι, μου έχει συμβεί να νιώσω προδοσία κι από αγαπημένους μου ανθρώπους.

Αυτό το κάνει πιο βαρύ;

Ναι…Αλλά, Αντώνη, τελικά η προδοσία είναι μία δοκιμασία κι αυτή της συνείδησης μας. Μας φέρνει αντιμέτωπους και με τον εαυτό μας και με τον εγωισμό μας και με το κατά πόσο είναι ειλικρινή τα συναισθήματα μας. Δεν μπορείς να λες ότι πιστεύεις στην αγάπη και να μένεις κολλημένος σ’ ένα λάθος που ένας άνθρωπος έκανε απέναντι σου. Οφείλεις να τον συγχωρέσεις και να προχωρήσεις, γιατί τα άσχημα συναισθήματα, η στενοχώρια, ο θυμός και η απογοήτευση, μας κάνουν κακό, είναι σαν ιοί που μας διαβρώνουν.

Τι είναι πιο σύνηθες σ’ έναν άνθρωπο; Να υποκύπτει στο λάθος ή στο πάθος;

Στο λάθος θα έλεγα, αν και θα ευχόμουν να ήταν στο πάθος! Άνθρωποι είμαστε, θα κάνουμε το λάθος μας, αρκεί να το αναγνωρίσουμε και να το προσπεράσουμε. 

Αφήνετε μακριά τα μαλλιά σας, βλέπω. Αλλάζετε look ανά δεκαετία;

Ήταν η ώρα να αλλάξω look. Το μαλλί που είχα, μου πήγαινε, μου ταίριαζε, ήταν ένα «πανεύκολο» μαλλί που το χάρηκα για πάνω από δέκα χρόνια. Πλέον ένιωσα να θέλω να πιάνω τα μαλλιά μου, να τα μαζεύω, σαν κοριτσάκι.

Μίλησε η γυναικεία φύση σας.

Θεωρώ ότι και το άλλο μαλλί, που ήταν δύσκολο να ταιριάξει σε μία γυναίκα και να το υποστηρίξει, δεν στέρησε κάτι από τη θηλυκότητα μου. Τώρα αυτό είναι ένα άλλο στυλ, μία αναζωογόνηση. Μπορεί να το αλλάξω πάλι, αλλά αυτό που αποκλείεται είναι να το βάψω. Δεν είμαι κατά των γυναικών που βάφουν τα μαλλιά τους, εννοείται. Να τα βάφουν και να το χαίρονται! Εμένα μου αρέσει πάρα πολύ το λευκό μαλλί. Το ξανθό, ας πούμε, δεν μου πάει καθόλου στην επιδερμίδα. Κι άλλο να ασπρίσουν τα μαλλιά μου, πιο ευχαριστημένη θα είμαι!

Η φωνή είναι το όργανο σας. Σας τρομάζει η φθορά που μοιραία επιφέρει ο χρόνος;

Αντώνη μου, αν συμβεί σε δέκα χρόνια, δεν θα με πειράξει καθόλου. Θα είμαι ήδη 67 χρονών, μέχρι πότε θα τραγουδάω;

Μην το λέτε, πολλές τραγουδίστριες τραγουδάνε και πάνω από τα 80 τους.

Αν αντέχουν και το γουστάρουν, εγώ μαζί τους!

Αυτό το κρίνει ο καλλιτέχνης ή ο κόσμος; Εσείς π.χ. θα έχετε το αισθητήριο να πείτε «τώρα σταματάω»; Θα μπορέσετε;

Εύχομαι να το έχω και να μπορώ να το κάνω, γιατί πραγματικά νομίζω πως μία τραγουδίστρια που την έχει αγαπήσει ο κόσμος, είναι σκληρό να βγαίνει στο κοινό και να αισθάνεται ότι δεν μπορεί να τραγουδήσει.

Θα το αισθάνεται, όμως, το τελευταίο;

Κοιτάξτε, μία λογική φθορά υπάρχει σ’ όλους τους ανθρώπους που τραγουδάμε.

Και σ’ όλους που μιλάμε επίσης.

Σωστά. Το να μη μπορείς καθόλου, όμως, να τραγουδήσεις, είναι πολύ αποκαρδιωτικό και πολύ ζόρικο. Δεν θα ήθελα πραγματικά να το ζήσω αυτό. Να μπορώ να έχω έτσι διαμορφωμένη τη ζωή μου, που να μπορώ να ζω χωρίς να τραγουδάω – αυτό θα ήθελα! Δεν ξέρουμε ποιοι λόγοι είναι που κάνουν έναν τραγουδιστή να βγαίνει ακόμη και να τραγουδάει. Εκεί, respect, ειλικρινά!

Ο κόσμος έχει δικαίωμα ακόμη και να κανιβαλίσει έναν καλλιτέχνη που στο παρελθόν λάτρεψε;

Όταν ξεκινούσα, μου είπε κάποια γυναίκα – μάνατζερ, που μου έκλεινε συναυλίες: «Να ξέρεις ότι οι φαν του καλλιτέχνη, οι γκρούπις, απ’ τη μια μπορεί να σε λατρέψουν, απ’ την άλλη να στραφούν εναντίον σου, όταν κάνεις κάτι που δεν θα το εγκρίνουν». Αυτή την κουβέντα την κράτησα, τη θυμάμαι. Καλό είναι να αγαπάμε σαφέστατα τους καλλιτέχνες και να τους δείχνουμε την αποδοχή και την αγάπη που μας κάνουν να νιώθουμε. Υπάρχει φυσικά και ο κίνδυνος να περάσουμε στον κανιβαλισμό ακριβώς εξ αιτίας μιας «οικειότητας».

Η Χάρις Αλεξίου, ας πούμε, πριν δηλώσει ότι αποσύρεται οριστικά από το τραγούδι, έγινε βορά στην ανοησία και την κακοήθεια του καθενός, θα μου επιτρέψετε.

Εγώ πιστεύω πως τα τελευταία χρόνια της, πριν αποσυρθεί η Χαρούλα, ήταν πολύ συγκινητικά. Την αγαπώ πολύ και τη θαυμάζω αυτή τη γυναίκα και νομίζω πως μέσα από μια τέτοια συγκίνηση, μπορούμε να αποδεχτούμε και την όποια φωνητική αδυναμία. Ήταν συγκινητικό να βλέπεις αυτόν τον ζωντανό θρύλο του ελληνικού τραγουδιού να τραγουδάει μ’ αυτή τη δυνατότητα που είχε τη συγκεκριμένη περίοδο. Έχει δώσει μισό αιώνα τραγούδια, έτσι; Και τι τραγούδια!

Τι υποδηλώνει η λέξη «Σπίθα» ως τίτλος του δίσκου σας; Μια σπίθα κάτι ανάβει συνήθως.

Είναι μία σπίθα που εύχομαι να γεννήσει την πυρκαγιά της αγάπης. Η πυρκαγιά της αγάπης θα κάψει τα περιττά και τα ανούσια, θα μας ζεστάνει και θα μας φωτοδοτήσει.

Τελευταία ερώτηση: Ποια θα ήταν η ιδανική εικόνα για τον εαυτό σας;

Να έρθει η ποθητή στιγμή που θα αποσυρθώ κι εγώ απ’ τα ενεργά πράγματα, θα είμαι υγιής, θα έχω γύρω μου εγγόνια και θα έχω καταλήξει να ζω σε μια μικρή κοινωνία, όχι σε αστικό κέντρο, αλλά σ’ ένα χωριό κοντά στη θάλασσα. Το όνειρο μου είναι αυτό και δεν ξέρω αν θα τα καταφέρω, δηλαδή να περάσω έτσι στο τελευταίο στάδιο της ζωής μου.

Κυρία Κανά, να είστε καλά και να αγαπηθούν τα νέα τραγούδια σας.

Σας ευχαριστώ πολύ. Μου άρεσε πολύ και αυτή η συνέντευξη! 

* Ο δίσκος «Σπίθα» της Μελίνας Κανά και του Θέμη Καραμουρατίδη κυκλοφορεί από την Panik Oxygen