Γιώργος Περρής: «Είμαι ένας διεθνής τραγουδιστής που ξέρει ότι τραγουδά τη φύση του ανθρώπου»

Πρόσφατα η ηθοποιός Whoopie Goldberg πόσταρε δικό του τραγούδι σε όλα της τα socila media, εκθειάζοντας το ταλέντο του. Ουσιαστικά, για τον ίδιο δεν ήταν καμία ιδιαίτερη αναγνώριση, μετρώντας τα τελευταία χρόνια συνεργασίες με μυθικά ξένα ονόματα, σαν τον Michel Legrand και τη Lara Fabian. Εμείς τον συναντήσαμε με αφορμή το ολοκαίνουργιο «Σταθερά στα όνειρα» που έγραψαν για τη φωνή του η Ρεμπούτσικα, η Νικολακοπούλου και ο Δαβαράκης. 

DSC 0068

«International singer» είναι ο χαρακτηρισμός που αποδίδεται στον Γιώργο Περρή, στο αντίστοιχο λήμμα της αγγλόφωνης wikipedia. Καθόλου τυχαίο, αν υπολογίσει κανείς πως ο 36χρονος Έλληνας ερμηνευτής τα τελευταία χρόνια έχει κάνει ένα διεθνές ξάνοιγμα, που τον έφερε σε ένα καλό επίπεδο αναγνωρισιμότητας για τα δεδομένα του εξωτερικού. Διότι, όπως συμβαίνει με την πλειοψηφία των ημεδαπών καλλιτεχνών, έτσι κι εκείνον τον ενδιαφέρει εξίσου, ίσως και περισσότερο, η αναγνώριση «εντός γηπέδου», στη χώρα δηλαδή που τον γέννησε και τον εξέθρεψε καλλιτεχνικά. 

Ο Περρής μπορεί να έγινε ευρέως γνωστός μέσα από τη συνεργασία του με καλλιτέχνες σαν τον Μάριο Φραγκούλη ή την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, στις αποσκευές του όμως έχει κι έναν άλλο ακόμη πιο βαρύ…εξοπλισμό: Τις συναυλίες δίπλα στη Lara Fabian κι εκείνη τη μοναδική εμφάνιση του στο Ηρώδειο με τη συμμετοχή του θρυλικού Michel Legrand. Τι παράξενο που μέχρι πρότινος δίσταζε να μιλήσει δημόσια για όλα αυτά, για να μην τον πουν επηρμένο! 

Αιτία για τη συνάντηση μας στο καφέ «Athenee» της δικής του επιλογής, ήταν ο τελευταίος του δίσκος, το «Σταθερά στα όνειρα», στον οποίο η συνθέτρια Ευανθία Ρεμπούτσικα και η στιχουργός Λίνα Νικολακοπούλου ένωσαν για πρώτη φορά εκτενώς τις δυνάμεις τους. Μαζί τους και ο Άρης Δαβαράκης, ο πρώτος άλλωστε που μαζί με τη Ρεμπούτσικα είχαν φτιάξει δύο τραγούδια για τη φωνή του. Αποτέλεσμα: Δέκα συνολικά κομμάτια, όχι μόνο μπαλάντες που θα ταίριαζαν στο ύφος του, αλλά και, ανάμεσα τους, δύο αμιγώς ελληνικά λαϊκότροπα τραγούδια, το ένα μάλιστα ντουέτο με τον Γιώργο Νταλάρα. 

Ο Γιώργος Περρής ως άνθρωπος και καλλιτέχνης που δεν διστάζει να κοιτάει προς τα «μέσα» σε μία δημόσια συζήτηση, που κρατάει πάντα μία αυτο-αναλυτική διάθεση, μιλάει για όλους και για όλα. Πάνω απ’ όλα δεν κρύβει τη χαρά του για την κυκλοφορία αυτού του δίσκου, που φαίνεται να εκπληρώνει ένα όνειρο του απ’ την πρώτη μέρα που ανακατεύτηκε επαγγελματικά με το χώρο του τραγουδιού. 

Θα ήθελα να σας ρωτήσω για ποιο λόγο επιλέξατε το καφέ «Athenee», πρώην «Zonars», για τη συνάντηση μας και όχι μία οποιαδήποτε άλλη καφετέρια. Θέλω να πω ότι στο «Athenne» μόνο με τη Μπακομάρου και τον Κραουνάκη είχα συναντηθεί για συνέντευξη, ανθρώπους που δεν ανήκουν στη δική σας γενιά.

Επέλεξα ένα ιστορικό καφέ, γιατί θέλω να κρατήσω στο κεφάλι μου την εικόνα μιας Αθήνας που με εμπνέει. Δίπλα μας είναι το «Παλλάς», η πλατεία Συντάγματος, ο πεζόδρομος. Ερχόμουν από παιδί στο «Zonars» και νομίζω πως μέχρι να πεθάνω έτσι θα το λέω, όπως και όλοι μας. Εκτιμώ αυτό το αστικό, μα πολύ ελληνικό χρώμα που μεταφέρει. Μην ξεχνάμε και τις παρέες που μαζεύονταν εδώ μέσα όλα τα χρόνια.

Μου είχατε ξαναδώσει συνέντευξη το 2017 με αφορμή την «Κιβωτό», το δίσκο σας με τον Μάριο Φραγκούλη. Μου μιλούσατε, θυμάμαι, για τις μετακινήσεις σας εκτός Ελλάδας. Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει για σας μέσα σε μία τριετία;

Πολλά άλλαξαν, αλλά ουσιαστικά φαίνεται σαν να μην άλλαξε τίποτα. Εγώ είμαι πλέον πιο συνειδητοποιημένος αναφορικά με το ποια είναι η ταυτότητα μου: Είμαι ένας διεθνής τραγουδιστής που ξέρει ότι τραγουδάει τη φύση του ανθρώπου! Αυτό!

Ακούγεται βαρύγδουπο το «Είμαι ένας διεθνής τραγουδιστής».

Όχι, αφού είναι η αλήθεια! Έχω βγάλει τρεις δίσκους στο εξωτερικό, κάνω περιοδείες στο εξωτερικό, έχω δισκογραφικά συμβόλαια με ξένες εταιρείες, τώρα στην  Αμερική παίζουν το τηλεοπτικό μου αφιέρωμα απ’ το Ηρώδειο, έχω δηλαδή μια δράση μεγάλη εκτός Ελλάδας. Δεν έχει καμία έπαρση αυτό που είπα, φροντίζω απλά να’μαι ειλικρινής. Πέρασε πολύς καιρός, ξέρετε, για να μη ντρέπομαι ή να νιώθω μέσα μου την ασφάλεια για να λέω ότι έχω κάνει δέκα πράγματα. Ήταν κάτι που με φόβιζε να μιλήσω για το ότι, π.χ., έχω κάνει δύο δίσκους με τη Decca ή για το ότι 110.000.000 άνθρωποι στην Αμερική με είδαν στο Ηρώδειο – τέτοια τηλεθέαση έκανε το αφιέρωμα! Βρέθηκαν πολλά άτομα που μου έλεγαν «Πρέπει να’σαι πιο low profile»…

Μήπως αυτό τελικά σας έκανε να έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα λόγια των άλλων;

Μα είχα χαμηλή αυτοεκτίμηση και εξακολουθώ να έχω!

Δεν είναι τόσο καλό αυτό…

Το ξέρω, αλλά είμαι τρομερά ανασφαλής σαν άνθρωπος. Διάλεξα ένα επάγγελμα που, ούτως ή άλλως, μ’ αναγκάζει νά’χω αμφιβολίες για το παραμικρό στη ζωή μου. Είναι καλό το εξώφυλλο; Είναι η σωστή γραμματοσειρά; Μπήκαν μέσα τα σωστά τραγούδια; Όσο περνάει ο καιρός και κοιτάζω πίσω μου και βλέπω αυτά τα δέκα πράγματα, που σας έλεγα, τα αποδέχομαι και τα εκτιμώ. Ε, απ’ τη στιγμή που τα εκτιμώ, έρχεστε εσείς και σας λέω ότι είμαι ένας διεθνής τραγουδιστής και δεν έχω κανένα λόγο να το κρύψω ή να το μαζέψω.

Καλά κάνετε, αλλά ίσως αυτό έχει να κάνει και με μία ευρύτερη ελληνική αντίληψη που λέει, OK, σας είδαν στην Αμερική 110.000.000 άνθρωποι, εδώ όμως σας γνωρίζουν 500.000 ή 1.000.000 άτομα.

Το ακούω πολλές φορές αυτό που μου λέτε, αλλά λίγο διαφωνώ μ’ αυτή τη στενότητα του ελληνικού χώρου. Δε θεωρώ ότι η Ελλάδα έχει στενότητα! Έχει, αντιθέτως, μια τρομερή πνευματική παρακαταθήκη, πάρα πολύ δυνατή, που συχνά κάνει ότι δεν τη θυμάται, ξέρει όμως να εκτιμάει και ν’ αγαπάει τους καλλιτέχνες της. Επίσης, το γεγονός ότι μπορεί να με ξέρουν 500.000 ή ένα ή δύο εκατομμύρια άνθρωποι, οφείλεται και στο ότι λείπω. Έχω τόσες υποχρεώσεις που με κάνουν να μη «φαίνομαι» όσο άλλα παιδιά της γενιάς μου. Οι άλλοι, δηλαδή, είναι εδώ και έχουν το χρόνο και την πολυτέλεια να «φαίνονται» περισσότερο. Ίσως τελικά αυτό που άλλαξε μέσα μου μετά την «Κιβωτό», είναι η δέσμευση απέναντι στον εαυτό μου ότι κάθε χρόνο θα επιστρέφω στην Ελλάδα για να κάνω κάτι, είτε τραγούδια, είτε παραστάσεις, είτε δισκογραφική δουλειά. Το οφείλω στις ρίζες μου πρώτα απ’ όλα.

Εξακολουθείτε, λοιπόν, να ζείτε στο εξωτερικό.

Πηγαινοέρχομαι. Δεν ζω πουθενά μόνιμα. Η καραντίνα ήταν η πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια που με έκανε να μείνω στο ίδιο μέρος για πάνω από ένα μήνα! Δεν μου’χε ξανατύχει! Είμαι συνέχεια κάπου αλλού, αλλά συναισθηματικά δεν έφυγα ποτέ από την Ελλάδα, την οποία περιέχω στη φωνή μου, στα μάτια μου, στα τραγούδια μου, στις ηχογραφήσεις μου. Πάντα λέω ότι είμαι ένα καράβι που γυρνάει, ταξιδεύει, αλλά πάντα γυρνάει στο λιμάνι του. Απ’ αυτή τη θέση μου, νιώθω πως όσο μεγαλώνω, μπορώ και να προσφέρω περισσότερα στη χώρα μου. Προβάλλω την Ελλάδα, τραγουδάω στα ελληνικά και δεν είμαι ο ημιαμερικανός ή ο Γάλλος, αλλά ο «Greek singer». 

Μια διεθνή καριέρα ή ένα διεθνές ξάνοιγμα, φαντάζει μακρινό όνειρο για κάθε Έλληνα συνάδελφό σας. Πως εσείς ανοίξατε τα φτερά σας, πως σας «έκατσε» εν ολίγοις το εξωτερικό;

Η πρώτη ευκαιρία μου δόθηκε όταν η Lara Fabian μου έκανε την πρόταση να την ακολουθήσω στην ευρωπαϊκή περιοδεία της και να ανοίγω τις συναυλίες της. 

Και από που σας ήξερε η Lara Fabian;

Είχα βγάλει μόλις ένα δίσκο, τον οποίο ακούσαμε μόνο εγώ και κάτι φίλοι μου, στον οποίο όμως μέσα είχα δύο δικά της τραγούδια διασκευασμένα στα ελληνικά. Εκείνη τη χρονιά την είχε φέρει ο Μάριος Φραγκούλης στην Ελλάδα σε μια σειρά παραστάσεων του στο «Αθηνών Αρένα» που λεγόταν «Mario and Friends». Εγώ τραγουδούσα σε όλα αυτά τα διήμερα του Μάριου, απ’ όπου περνούσαν διαφορετικοί ξένοι guests καλλιτέχνες. Όταν πήγε ο Μάριος να με συστήσει στη Lara, αυτή κάνει «Γιωργάκη μου!» και με παίρνει αγκαλιά. «Που με ξέρεις;» τη ρωτάω και μου απαντάει: «Τι νομίζεις; Θα σ’ άφηνα να πεις τα τραγούδια μου έτσι; Έχω δει όλα σου τα τραγούδια στο YouTube κι έχω διαβάσει ότι υπάρχει για σένα». Έτσι γεννήθηκε μία φιλία και μετά από λίγους μήνες μου ζήτησε να την ακολουθήσω στην περιοδεία της. 

Ουσιαστικά η γνωριμία και συνεργασία με τον Μάριο Φραγκούλη σάς άνοιξε το δρόμο για το εξωτερικό.

Όχι, θα σας πω, γιατί θέλω να’μαι δίκαιος και απέναντι στον Μάριο, και απέναντι σε μένα. Εγώ τα τραγούδια της Lara Fabian τα’χα ζητήσει για το δίσκο μου πριν γνωρίσω τον Μάριο. 

Σύμφωνοι, αλλά δε θα σας δινόταν η ευκαιρία να τη γνωρίσετε δια ζώσης.

Δύο χρόνια πριν γίνει το «Mario and Friends», μου’χε έρθει ένα μήνυμα στο myspace- αν το θυμάστε- από έναν Γάλλο στιχουργό, που θεωρείται μεγάλη μορφή στο γαλλόφωνο τραγούδι. Αυτός μου έγραψε το εξής: «Έπεσα τυχαία στη σελίδα σας, είστε η πιο ωραία ανδρική φωνή που άκουσα ποτέ και θέλω να σας κάνω ένα δίσκο». Έτσι μπήκα στη διαδικασία να κάνω τον πρώτο μου γαλλικό δίσκο, που επειδή ήμουν πάρα πολύ νέος και δεν υπήρχε κανένας να επενδύσει πάνω μου, μάζευα λεφτά από συναυλίες και άλλες δουλειές μου και έμπαινα στο στούντιο. Ο άνθρωπος αυτός είναι ο Φρεντερίκ Μπαρόν, πολύ σπουδαίος στιχουργός, που έχει γράψει για τη Σελίν Ντιόν και για όποιον γαλλόφωνο σταρ μπορείτε να φανταστείτε! Παράλληλα, πήγα στον Καναδά, γνώρισα κάποιους φοβερούς στιχουργούς και συνθέτες για να πετύχω το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σ’ αυτό το δίσκο και ύστερα από δύο χρόνια, που ακόμη δεν τον είχαμε ολοκληρώσει, ήρθε η περιοδεία με τη Lara! Σημειωτέον, μία πενταετία μου πήρε για να γίνει όλο αυτό. 

Απ’ την άλλη, ακόμη και το «Πήγα στον Καναδά», έτσι όπως το είπατε, ακούγεται κάπως. Εννοώ πως δεν πάει κανείς εύκολα στην άλλη άκρη του κόσμου για να γνωρίσει δημιουργούς.

Για ένα παιδί τρομερά ανασφαλές, όπως ήμουν εγώ, συνειδητοποιώ σήμερα στα 36 μου χρόνια ότι ενώ στην προσωπική μου ζωή είμαι ντροπαλός και συνεσταλμένος, για το τραγούδι έχω πάρει ρίσκα που ποτέ δεν κατάλαβα γιατί και πως! Αν μου λέγατε τώρα «Προλαβαίνεις σε μία ώρα να μπεις στο αεροπλάνο και να πας στο Αζερμπαϊτζάν που θέλει να σε γνωρίσει ο τάδε σημαντικός συνθέτης;», όπως ήμουν θα έμπαινα σ’ ένα αεροπλάνο και δεν θα το σκεφτόμουν. Δεν θα υπήρχε περίπτωση να μην ρισκάρω για το τραγούδι και μόνο! 

Κατάλαβα. Μπορεί κι εγώ το ίδιο να’κανα στη θέση σας.

Κι επίσης ήταν μία εποχή που εδώ στην Ελλάδα δεν ήξεραν τι να με κάνουν! Κανείς δεν ήθελε ν’ ασχοληθεί μαζί μου κι ίσως έφταιγα κι εγώ. Βρέθηκα σ’ ένα αδιέξοδο κι έτσι αξιοποίησα κάθε ευκαιρία που μου δόθηκε. Δεν ήταν ότι είχα κι άλλη επιλογή! Αυτό μου «έκατσε» στον Καναδά, αυτό μου «έκατσε» με τη Lara Fabian, είπα «OK, πάμε κι όπου μας βγάλει».

Ζούσατε με τους δικούς σας τότε;

Όχι, ζούσα μόνος μου απ’ τα 23 μου.

Να υποθέσω, μια μια οικονομική γονική στήριξη.

Όχι, δούλευα πολύ σε πολλές και διάφορες δουλειές.

Όπως;

Διόρθωνα μυθιστορήματα σε εκδοτικούς οίκους, γιατί τότε σπούδαζα και στη Φιλοσοφική. Απ’ τα 19 μου μέχρι τα 22 μου αυτή ήταν η δουλειά που έκανα, χωρίς να το ξέρει κανείς. Παράλληλα, τραγουδούσα παντού.

Χωρίς να έχετε τις επαφές και τις γνωριμίες που ήρθαν στη συνέχεια.

Ξέρετε τι; Το ένα έφερε το άλλο. Στα 18 μου με πήρε ο Πλέσσας. Ο Πλέσσας με γνώρισε στον Σπανό, μετά τον Σπανό ήρθε ο Κορκολής, μετά γνώρισα την Άλκηστη Πρωτοψάλτη, μετά τον Μάριο – όλο αυτό απαίτησε πάρα πολύ κόπο και υπήρξαν περίοδοι που εγώ δεν έπαιρνα πίσω ούτε το ένα δέκατο απ’ αυτά που είχα «σπείρει». Έπρεπε να κάνω υπομονή κι έλεγα στον εαυτό μου ότι δε μπορεί, κάτι θα γίνει! Κι όταν δε γινόταν τίποτα, μ’ έπιανε μια φριχτή ανασφάλεια. Νομίζω πως μ’ όλους τους μεγάλους καλλιτέχνες που συνταξίδεψα στη ζωή μου, το πράγμα που μου μάθανε είναι ποτέ να μην παραιτηθείς και να’σαι εργάτης του τραγουδιού. Αν αύριο έρθει ένας και μου πει να κάνω ένα δίσκο με ρεμπέτικα, θα μελετήσω, θα κουραστώ, αλλά θα το κάνω, γιατί με εξιτάρει.

Καλά, δεν πάνε όλα σε όλους, όμως. 

Όχι, αλλά αν σε καίει το τραγούδι, οφείλεις να πειραματιστείς. Ένας απ’ τους λόγους που αγαπώ τόσο πολύ τον Νταλάρα είναι γιατί ο Γιώργος άνοιξε τους ορίζοντες του και δεν φοβήθηκε ποτέ να πειραματιστεί. Το ίδιο και η Μούσχουρη, στην οποία έχω μεγάλη αδυναμία. Κι εγώ, ας πούμε, έχω στο δίσκο αυτό δύο τραγούδια που φαινομενικά δεν θα μου ταίριαζαν, ένα νησιώτικο κι ένα χασάπικο. Το έκανα και, μάλιστα, με μεγάλη όρεξη! Από παιδί ήξερα μέσα μου ότι η μουσική είναι σαν μονόδρομος, γι’ αυτό και έχασα πράγματα, την έντονη ζωή των εφήβων ή τα ξέφρενα πάρτι των φοιτητών. Το έβαλα στην άκρη αυτό το κομμάτι…

Σας είχα ρωτήσει κάποτε γιατί τραγουδάτε και μου’χατε πει για να ξεπεράσετε το διαζύγιο των γονιών σας…

Τραγουδάω για ν’ αγαπήσω και για ν’ αγαπηθώ, γιατί έγινε αυτό το διαζύγιο που με στιγμάτισε απόλυτα! Ήταν ένα διαζύγιο πάρα πολύ σκληρό, βάναυσο και βίαιο…Χωρίστηκα απ’ τον αδερφό μου, γιατί ο καθένας πήγε σε ξεχωριστό σπίτι και τώρα, με την απόσταση του χρόνου, καταλαβαίνω ότι σε ηλικία πέντε ετών πέρασα ένα τραύμα κανονικό…Απ’ την άλλη, όμως, έμαθα από πολύ μικρός ότι στη ζωή αυτή, για άγνωστους λόγους, κάποιες στιγμές το κοντέρ μηδενίζει και δεν πρέπει να το φοβηθείς.

Σήμερα θα λέγατε ότι έχει επουλωθεί το τραύμα αυτό;

Δεν νομίζω ότι θα επουλωθεί ποτέ…Έχουν βελτιωθεί, όμως, τα πράγματα μέσα μου κι έχω βρει την ησυχία μου μ’ αυτό το πράγμα ή, για να’μαι απόλυτα ειλικρινής, προσπαθώ να τη βρω κι έχω δρόμο ακόμη. Δεν είναι, δυστυχώς, σαν ένα κουμπί που το πατάς και λες «Α, όλα τέλειωσαν τώρα»…Ένα τόσο βαθύ τραύμα σε μικρή ηλικία μαζί και μ’ άλλα που ακολούθησαν, δε νομίζω να εξαφανίζεται, σου δίνει μια ωριμότητα ωστόσο. 

Αναρωτιέμαι γιατί το πήρατε τόσο βαριά. Πολλά παιδιά αποχωρίζονται μεταξύ τους ειδικά σήμερα που τα διαζύγια έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Θα’χει να κάνει με την καλλιτεχνική φύση σας.

Ο κάθε άνθρωπος αντιδρά διαφορετικά στο ίδιο συμβάν, δεν έχουμε όλοι τα ίδια μέσα και την ίδια δύναμη. Ακόμη και το πιο αυτονόητο, το να πεις «Γύρνα σελίδα», ενώ για κάποιον είναι αυτονόητο, άλλος μπορεί να το βρίσκει βουνό. Δεν είναι η πληγή στο χέρι, που σου ανοίγει το δέρμα, ματώνεις και το βλέπεις! Μπορεί να ματώνεις σταγόνα – σταγόνα και στο τέλος ν’ αδειάσεις…Το διαζύγιο των γονιών μου δεν ήταν ένα ειρηνικό διαζύγιο, κοινή συναινέσει, αλλά τα δύο παιδιά γίναμε κυριολεκτικά μπαλάκια, τα εξιλαστήρια θύματα.

Ο αδερφός σας είναι κι αυτός καλλιτέχνης;

Όχι, καμία σχέση. Είναι πρακτικό μυαλό, είμαστε διαφορετικοί. Στην πορεία εγώ αντιμετώπισα κι άλλα προβλήματα: Έπρεπε ν’ αποδεχτώ τον εαυτό μου, ν’ αποδεχτώ τη φύση μου, το ποιος είμαι, τη διαφορετικότητα μου. Ήμουν πολύ διαφορετικός απ’ τ’ άλλα παιδιά, πάρα πολύ φοβισμένος που δε μιλούσα μαζί τους. Δέχτηκα πολύ bullying στο σχολείο…Με θυμάμαι στο διάλειμμα, στο δημοτικό, να κάθομαι μόνος μου σε μια γωνιά δίπλα στη βρύση, στην αυλή του σχολείου, τραγουδώντας μόνος μου στον εαυτό μου, μην κάνοντας παρέα με τους άλλους και μην έχοντας καμία κοινωνικότητα. Προσπαθούσα να φιλτράρω οτιδήποτε είχα μέσα μου μέσω του τραγουδιού. Δεν είχα άλλο τρόπο, γι’ αυτό και τα τραγούδια απόκτησαν ζωτική σημασία για μένα.

Και γι’ αυτό θα θέλατε και τόσο πολύ να φύγετε από την Ελλάδα, είναι κατανοητό τώρα.

Δεν ξύπνησα μια μέρα κι είπα να φύγω…Η μητέρα μου, καταρχάς, είναι Γαλλίδα και ο πατέρας μου Έλληνας. Μεγάλωσα μ’ έναν τελείως «διπλό» τρόπο: Απ’ το πρωί μέχρι το μεσημέρι ήταν όλα ελληνικά, στο ελληνικό σχολείο, και με το που γυρνούσα σπίτι, μιλούσαμε γαλλικά, βλέπαμε γαλλική τηλεόραση, ακούγαμε γαλλική μουσική. Μεγάλωσα με δύο πολιτισμούς μέσα μου. Η μαμά μου είχε επίσης ένα φροντιστήριο ξένων γλωσσών κι επειδή δεν υπήρχε η οικονομική άνεση να με προσέχει κάποιος στο σπίτι, εγώ πήγαινα μαζί της και καθόμουν στις τάξεις των αγγλικών με αποτέλεσμα να μιλάω από τα τέσσερα μου χρόνια άψογα αγγλικά. Μ’ άρεσε απλά να παρακολουθώ.

Απ’ ότι καταλαβαίνω, ο ελληνικός και ο γαλλικός πολιτισμός κάπου συγκρούστηκαν μέσω των γονιών κι αυτό προσπαθήσατε να γεφυρώσετε τραγουδώντας.

Ναι, ίσως, γιατί οι Έλληνες και οι Γάλλοι έχουν πάρα πολλά κοινά. Είμαστε κι οι δύο το ίδιο γκρινιάρηδες. Εμένα απλά αυτή ήταν η φύση μου. Αν κοιτάξω δηλαδή τον κήπο με τα λουλούδια μου, δεν έχει μόνο τριαντάφυλλα, αλλά και τουλίπες και γαϊδουράγκαθα και αγριολούλουδα! Τα βλέπω όλα, όμως, παρόλο που σε κάποιους μπορεί να φαίνεται ότι εγώ είμαι χωρίς ρίζες. Στην πραγματικότητα με κάνει πιο πλούσιο, γιατί έχω πάρει τα καλύτερα από δύο πολιτισμούς ή, τουλάχιστον, αυτά που σε μένα μοιάζουν καλύτερα. Επίσης, έτυχε από μικρός να με ελκύουν οι τραγουδιστές που ταξίδευαν πολύ, γι’ αυτό κι είχα μεγάλη αγάπη στη Μούσχουρη, στον Charles Aznavour, στη Lara Fabian που ήταν εφηβικό μου ίνδαλμα ή και στον Demis Roussos, που τον ανακάλυψα πολύ αργότερα. Με μάγευαν από μικρό οι ξένες γλώσσες και τα ταξίδια. 

Η αλήθεια είναι πως όταν εμφανιστήκατε, μεσουρανούσε ακόμη το λεγόμενο «έντεχνο», που εξαντλήθηκε εν πολλοίς σε αυστηρά εθνικά ή τοπικιστικά πλαίσια. 

Ήμουν παράταιρος μέσα σ’ αυτό, αλλά όλα γίνονται για κάποιο λόγο. Έπρεπε να περάσω μέσα απ’ αυτό για να βρεθώ εκεί που βρέθηκα, διότι μπορεί να μην είχα αλωνίσει τον κόσμο, όπως έκανα τα τελευταία πέντε – έξι χρόνια. Τα πράγματα ήρθαν όπως έπρεπε να έρθουν για να βρω κι εγώ την πραγματική μου ταυτότητα. 

Με τον Μάριο Φραγκούλη πως γνωριστήκατε;

Τον Μάριο τον γνώρισα το 2007 σ’ έναν Τηλεμαραθώνιο. Με βοήθησε πάρα πολύ και μου σύστησε πολύ και καλό κόσμο. Ένας απ’ τους λόγους που του βγάζω το καπέλο είναι γιατί τον θεωρώ τον μοναδικό καλλιτέχνη αυτής της γενιάς, που ενδιαφέρεται τόσο πολύ για τα νέα παιδιά! Ο Μάριος κάθε χρόνο θα βρει ένα νέο παιδί να βοηθήσει, ένα αγόρι, ένα κορίτσι – δεν έχει σημασία – και θα το κάνει με τηλεφωνήματα, με αγωνία, όχι δηλαδή μόνο με τις συναυλίες του. 

Ίσως γιατί κι ο ίδιος έχει δεχτεί μεγάλη βοήθεια, όπως από τον Νταλάρα στην «Ιερά Οδό», στα τέλη του ’90. 

Βεβαίως! Ο Μάριος ακόμη δίνει χώρο στα νέα παιδιά, δε θα σε πάρει για ένα ντουέτο ή ένα σόλο, θα σου δώσει χώρο και χρόνο πάνω στη σκηνή! Το έκανε με τον Δημήτρη Μαραμή σε ολόκληρο δίσκο, με τον Θοδωρή Βουτσικάκη, με τη Δήμητρα Σελεμίδου, με τη Μυρτώ Βασιλείου, με μένα, με πάρα πολύ κόσμο! Εμένα, εκτός απ’ το ότι με στήριξε, μου έδωσε την πιο πολύτιμη συμβουλή που μου’χει δώσει άνθρωπος: Ήμασταν σ’ ένα καράβι και πηγαίναμε για συναυλία από τη Ρόδο στην Κάσο. Μου είπε: «Δεν θ’ ακούς κανέναν! Ούτε την εταιρεία σου, ούτε τον μάνατζερ σου, ούτε τους φίλους σου, ούτε τη μάνα σου, ούτε μένα! Θα κοιταχτείς στον καθρέφτη και θα βρεις το θάρρος να δεις τι θα κάνεις! Μόνο εσύ το ξέρεις καλύτερα απ’ όλους με όποιο κόστος».

Και ήταν έτσι;

Ναι! Το λέω ακόμη και τώρα που’χω τσακωθεί για καλλιτεχνικές επιλογές μου! Αν δεν το’χεις αυτό ως καλλιτέχνης, καταστράφηκες! 

Βέβαια, όταν σας το’πε αυτό ο Μάριος Φραγκούλης, ήταν η μοναδική «τρανταχτή» γνωριμία σας. Σήμερα έχετε κοντά σας τον Δαβαράκη, τη Ρεμπούτσικα και τη Νικολακοπούλου, πολύ σημαντικούς ανθρώπους του τραγουδιού. Δεν πιστεύω να μην τους ακούγατε, αν σας έλεγαν κάτι.

Έμαθα ν’ ακούω πια. Από την Ευανθία και τη Λίνα πήρα πάρα πολλά πράγματα – ότι ακούς, πρέπει αμέσως μετά να το φιλτράρεις απ’ το δικό σου πρίσμα. Μπορεί ο άλλος να σου πει κάτι και να σε ιντριγκάρει, όχι αυτούσιο, αλλά να βρεις τη δική σου αλήθεια μέσα σ’ αυτό. Απ’ όλους αυτούς, απ’ τον Michel Legrand και τη Lara Fabian επίσης, πήρα χρήσιμα πράγματα! Υπάρχει η άλλη μου πλευρά που παθιάζεται σε απίστευτο βαθμό με τα ινδάλματα μου και τους ανθρώπους που συνεργάζομαι. Αναλύω σε επιστημονικό βαθμό τι κάνει ο καθένας: Ξέρω ότι η Άλκηστη και ο Νταλάρας έκαναν αυτό το ’85 ή το ’88, μ’ ενδιαφέρει να τους παρακολουθώ, ακόμη και πως θα κόψουν τη μπριζόλα τους. Για να μ’ επηρεάζουν τόσο, σίγουρα θα περιέχουν κάτι από μένα και αυτό μ’ ενδιαφέρει να βρω και να το εξελίξω. 

Πείτε μου άλλους καλλιτέχνες που μπορεί να σας έχουν επηρεάσει, όχι απαραιτήτως μεγάλου βεληνεκούς.

Ο Μάνος Χατζιδάκις, που τον ξέρω απ’ έξω κι ανακατωτά, όλα του τα έργα!

Περάσατε, αλήθεια, απ’ τις οντισιόν του γιου του για τις παραστάσεις στην Εθνική Λυρική Σκηνή;

Όχι, αλλά συμμετείχα κατευθείαν στην «Εποχή της Μελισσάνθης» που μου ζητήθηκε. Πήγα στον Γιώργο Χατζιδάκι, του τραγούδησα κάποια κομμάτια κι έτσι με πήραν για το συγκεκριμένο έργο. Έλεγα τα τραγούδια που είχε πει ο Βασίλης Λέκκας στο δίσκο. Όταν παίξαμε το έργο αυτό στο Νιάρχος, ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που με πιάσανε τα κλάματα στη σκηνή απάνω, ειδικά όταν άκουγα το ορχηστρικό χορικό με τίτλο «Η λησμονημένη»! Έχοντας περάσει μια πενταετία εκτός Ελλάδας, ήταν η πρώτη φορά με τη «Λησμονημένη» που κατάλαβα πόσο Έλληνας είμαι.

Λογικό, στη «Λησμονημένη» ο Χατζιδάκις συμπεριέλαβε και τη μελωδία από τον Εθνικό Ύμνο.

Δεν μπορούσα να συγκρατηθώ…Έκλαιγα…

Σας ζήτησα να μου αναφέρετε, όμως, καλλιτέχνες μικρότερης εμβέλειας και ο Χατζιδάκις είναι τεράστιος. Δεν θέλω δηλαδή να μου πείτε ότι θεοποιείτε τους ήδη θεοποιημένους καλλιτέχνες.

Υπάρχουν παιδιά που τα θαυμάζω πάρα πολύ, σαν τη Δήμητρα Σελεμίδου. Τη Μυρτώ Βασιλείου…

Μου μιλάτε πάλι για καλλιτέχνες των τελευταίων ετών. 

Ναι, γιατί ήμουν πάρα πολύ αποκομμένος απ’ τα παιδιά της γενιάς μου. Θα σας πω ότι σίγουρα εκτιμώ πολύ την Ελεονόρα Ζουγανέλη. Είναι μία τραγουδίστρια με γκάμα που με συγκινεί και που, πέρα απ’ τα δικά της, δεν διστάζει ν’ αναμετρηθεί με κάτι κλασικό. Την είδα στο Ηρώδειο στο «Ελλάς η χώρα των Ονείρων» και σε κάποια θεατρικά του Χατζιδάκι κι εκεί είπα ότι η Ελεονόρα είναι μία μεγάλη τραγουδίστρια! Τελικά, απ’ τη γενιά μου, μάλλον μόνο με την Ελεονόρα συνδέθηκα και αγαπηθήκαμε. Γι’ άλλους δε μπορώ να σας πω, γιατί ταξίδευα πολύ και κάπου τους «έχασα».

Πως κρίνετε την τάση του Γιώργου Χατζιδάκι να συνεργάζεται με τραγουδιστές ΤΟΠ, σαν τη Ζουγανέλη; Είναι μία σίγουρη «επένδυση», αλλά που εναντιώνεται στη χατζιδακική λογική ενός συνθέτη που ήθελε τραγουδιστές – στρατιώτες καθ’ όλη τη διάρκεια του βίου του.

Θα μου επιτρέψετε να διαφωνήσω μαζί σας! 

Να διαφωνήσετε όσο θέλετε, αλλά η ιστορία αυτό μας διδάσκει απ’ τον Χατζιδάκι.

Η ιστορία μας διδάσκει ότι ο Μάνος στήριζε πάρα πολύ τα νέα παιδιά, σαν τον Λέκκα, τον Λιούγκο, την Πασπαλά και τη Βενετσάνου, όταν κι αυτοί όμως ήταν στα ξεκινήματα τους. 

Ναι, ήταν δικοί του ερμηνευτές όμως. Μετά από περίπου μία δεκαετία έκαναν ξανοίγματα σ’ άλλους δημιουργούς.

Μπορεί…Μα ο Γιώργος Χατζιδάκις αυτό δεν κάνει τα τελευταία χρόνια με τη Σελεμίδου; Της έχει δώσει τη «Μυθολογία», τον «Μεγάλο Ερωτικό», τόσα έργα…

Συγγνώμη, αλλά τη Σελεμίδου εγώ την πρωτάκουσα από το δίσκο της με τον Παρασκευάκο και τον Βασιλόπουλο, όχι απ’ τις επανεκτελέσεις έργων του Χατζιδάκι.

Ναι, OK, εγώ έχω όμως πολύ κατασταλαγμένη άποψη: Θεωρώ ότι ο Γιώργος σέβεται απόλυτα τον μύθο του Μάνου μέσα απ’ το δικό του πρίσμα κι έχει και δικαίωμα να το κάνει! 

Σ’ αυτό συμφωνούμε απόλυτα.

Ο Μάνος είναι πιο σοφός απ’ όλους μας και κάτι ήξερε για ν’ αφήσει σ’ αυτόν τη διαχείριση του έργου του. Επίσης μ’ αρέσει εμένα η αυστηρότητα του Γιώργου! Και δεν επένδυσε μόνο στην Ελεονόρα, αλλά πήρε και τη Σελεμίδου. Στις νέες παραστάσεις της «Μελισσάνθης», π.χ., που δε μπορούσα να πάω εγώ, πήραν ένα άλλο νέο παιδί, τον Κιμιωνή. Ο Μάνος, επίσης, δεν ήθελε μόνο τους «αντιστάρ». Όταν συνεργάστηκε με τη Φαραντούρη, εκείνη ήταν ήδη μεγάλη σταρ! Το ίδιο και με τη Μούσχουρη! Εγώ ξέρω πως ότι και να συζητάμε εμείς, τα 18χρονα παιδιά όποτε ακούνε Μάνος Χατζιδάκις, λένε «Respect»! Προχθές που ήμουν στο «Στην υγειά μας, ρε παιδιά», σε ένα αφιέρωμα στον Τάκη Ζαχαράτο, τραγούδησα τη «Θάλασσα πλατιά». Ξέρετε ότι όλος ο κόσμος μου μιλούσε γι’ αυτό μετά; 

Δεν με εκπλήσσει, είναι ένα τραγούδι που το ξέρει όλη η Ελλάδα με την Αλίκη Βουγιουκλάκη.

Θα σας πω ένα άλλο τότε: Εγώ στις συναυλίες μου τραγουδάω την «Προσευχή του ακροβάτη» απ’ τους «Αντικατοπτρισμούς». Πάντα κάποιος θα σταθεί στο τραγούδι αυτό! 

Μίκη Θεοδωράκη θα τραγουδούσατε;

Δεν έχουν συναντηθεί οι τροχιές μας και πολύ θα τό’θελα. Έχω και συγκεκριμένα έργα του, που θα’θελα να τραγουδήσω!

Σαν ποιο;

Τον «Επιτάφιο»! Θα’θελα σαν τρελός να τραγουδήσω ολόκληρο τον «Επιτάφιο»! 

Μη χειρότερα! Τι σας ελκύει σ’ ένα έργο που τραγουδάει μια χαροκαμένη μάνα, υποτίθεται;

Θα πρέπει να το δω με τον ψυχολόγο μου αυτό (γέλια), είναι ένα έργο όμως που με συγκινεί απίστευτα. Θεωρώ ότι η πρώτη ενορχήστρωση του Χατζιδάκι με τη Μούσχουρη βγάζει απίστευτα το συναίσθημα της μουσικής του Θεοδωράκη και του λόγου του Ρίτσου, πολύ πιο έντονα απ’ ότι η λαϊκή εκτέλεση με τον Μπθικώτση. 

Εδώ εγώ δε θα συμφωνήσω καθόλου μαζί σας.

Εντάξει, ο καθένας έχει την προσωπική του αισθητική. Πάντως, ενώ όλοι αναφέρουν «Το Άξιον Εστί», εγώ τον «Επιτάφιο» θα’θελα να τραγουδήσω. Μάλιστα, τώρα που τα συζητάμε, θυμήθηκα ότι έχω τραγουδήσει Μίκη πριν από πολλά χρόνια, το «Πνευματικό Εμβατήριο». Ήταν για μία παράσταση που έγινε στην Τουρκία, στην οποία έμπλεξαν δύο έργα μαζί: Τον «Προμηθέα Δεσμώτη» και το «Πνευματικό Εμβατήριο»!

Και ποιος ωραίος «τρελός» το έκανε αυτό;

Ο Ηλίας Μαλανδρής! Ο Μάριος δεν τραγουδούσε, έπαιζε μόνο τον Προμηθέα, καθαρά ως ηθοποιός, κι εγώ τραγούδησα το έργο του Μίκη. Η παράσταση αυτή άνοιξε το αρχαίο θέατρο της Περγάμου ύστερα από 2.000 χρόνια. Έπρεπε να τραγουδήσω χωρίς μικρόφωνο και τα’χα κάνει πάνω μου! 

Μιλάμε για ένα πολύ δύσκολο έργο του Θεοδωράκη.

Πάρα πολύ! Το μελετούσα για πέντε μήνες πριν το τραγουδήσω. Ξέρετε, θα μ’ ενδιέφερε- όπως είπα- να τον τραγουδήσω τον Μίκη, αλλά μ’ ενδιαφέρει εξίσου κι αυτό, το καινούργιο υλικό. 

Είναι ώρα, λοιπόν, να πάμε στο τωρινό σας άλμπουμ, την αφορμή για τη συνάντηση μας.

Το 2019 είχε προηγηθεί ένας ξένος δίσκος, στον οποίο έκανα κάτι που δεν είχα ξανακάνει: Αποφάσισα να συν – γράψω όλα τα τραγούδια, μουσική και στίχους. Είχα κάποιες πολύ συγκεκριμένες ιστορίες που ήθελα να πω.

Προσωπικές σας;

Και προσωπικές! Πράγματα απ’ τη ζωή μου, που μ’ απασχολούσαν. «Who I’ m meant to be» λεγόταν ο δίσκος. Πήγε πάρα πολύ καλά, προωθήθηκε αρκετά στην Αμερική και σε κάποιες άλλες χώρες. Το άλμπουμ αυτό μού άνοιξε δύο πολύ συγκεκριμένες πόρτες: Ένα τραγούδι του αναφερόταν στον εθισμό, με τίτλο «How many does it take». Το έγραψα μέσα σ’ ένα βράδυ!

Ορμώμενος από τι;

Βλέποντας έναν άνθρωπο, που ποτέ δεν είπα ποιος είναι, να καταστρέφει τον εαυτό του σιγά – σιγά. 

Εσείς θα μπορούσατε να αυτοκαταστραφείτε;

Νομίζω ότι όλοι μπορούμε, όποιος λέει «Δεν τό’χω αυτό», σημαίνει ότι δεν έχει επαφή με τον εαυτό του. Όλοι έχουμε μια αυτοκαταστροφική πλευρά.

Απ’ την οποία, όμως, εσείς δεν κινδυνεύσατε.

Κινδύνευσα! Όχι με την έννοια του εθισμού, αλλά μιλάω για μία αυτοκαταστροφή λόγω χαμηλής αυτοεκτίμησης, που είπαμε στην αρχή. Έφτασα στο σημείο να μη μπορώ καθόλου να δω τη δική μου αξία. Έβλεπα ένα σπίτι μπροστά μου κι ήταν σαν να έχασα τα κλειδιά του. 

Αυτό λύνεται μ’ έναν ψυχολόγο…

Πήγα! Και εξακολουθώ να πηγαίνω και δε ντρέπομαι να το πω! Δεν είναι όμως ο ψυχολόγος μόνο, πρέπει να κάνεις δουλειά με τα μέσα σου. 

Σωστά. Ένας εθισμός προϋποθέτει ψυχολογικό και σωματικό αγώνα, είναι άλλο πράγμα.

Σαφώς, είναι διπλό το τραύμα, γιατί κι ο εθισμός έχει ψυχολογική αφορμή συνήθως. Αυτό που ήθελα να πω είναι ότι το συγκεκριμένο τραγούδι μου με κάποιο τρόπο έφτασε στη σπουδαία ηθοποιό Whoopi Goldberg, η οποία ξετρελάθηκε! Ως πρώην αλκοολική η ίδια, πόσταρε το τραγούδι μου σ’ όλα της τα social media, λέγοντας πως «το παιδί και το τραγούδι αυτό είναι καταπληκτικό»! Το πήραν όλοι το ποστ και το έκαναν αναπαραγωγή. Αυτή είναι η μία πόρτα που μου ανοίχτηκε! Η άλλη ήταν με αφορμή ένα κοριτσάκι που γνώρισα στο hot spot προσφύγων στο Ελληνικό. Ήταν η Μάγια, ένα κοριτσάκι απ’ τη Συρία, που εξ αιτίας του έζησα μια πολύ ιδιαίτερη ιστορία, όχι ακριβώς οδυνηρή: Ο μπαμπάς της πέθανε στον πόλεμο στη Συρία και η μαμά της με τον αδερφό της πνίγηκαν καθώς έρχονταν στην Ελλάδα. Πήγαινα εγώ συχνά στον καταυλισμό με φαγητά και διάφορα, ώσπου μια μέρα γνώρισα τη Μάγια, η οποία μιλούσε κάτι σπαστά αγγλικά. Κάποιος της είπε ότι είμαι τραγουδιστής και μου ζήτησε να της τραγουδήσω. Της τραγούδησα ένα νανούρισμα που μου’λεγε η μαμά μου στα γαλλικά και το κοριτσάκι αυτό με πήρε αγκαλιά και μου έσκασε ένα τεράστιο χαμόγελο! Εκείνη τη στιγμή, είπα «Θεέ μου, μεγαλύτερη απόδειξη δύναμης κι ελπίδας απ’ αυτήν, δεν υπάρχει»! Της υποσχέθηκα ότι θα της γράψω ένα τραγούδι και της τό’γραψα! Το ίδιο τραγούδι, εν συνεχεία, το πήραν τα Ηνωμένα Έθνη και το έκαναν σήμα της καμπάνιας τους για τους πρόσφυγες παγκοσμίως. Ήταν πολύ μεγάλη ανάσα για μένα αυτή η κίνηση. 

Δεν σας στενοχωρεί το γεγονός που εγώ, π.χ., ενώ υποτίθεται ότι ασχολούμαι με το τραγούδι, δεν είχα ιδέα γι’ αυτό το δίσκο σας; 

Όχι, δεν μ’ απασχολεί. Σαφώς, αν θέλω να’μαι ειλικρινής, υπάρχει ένα μέρος του εαυτού μου που πληγώνεται μ’ αυτό. Απ’ την άλλη, όμως, εγώ είμαι πάνω σ’ ένα άλογο και τρέχω κι ακολουθώ τ’ όνειρο μου. Το όνειρο μου έτυχε να με πάει στην Αμερική και να κάνω αυτό το δίσκο. Αν για χ – ψ λόγους δεν έφτασε στην Ελλάδα, δε μπορώ να κάνω κάτι γι’ αυτό. Κάποια στιγμή θα φτάσει, αλλά εμένα μου φτάνει το ότι είχα να πω καλλιτεχνικά, το είπα! Δεν έμεινε στο συρτάρι μου, έτυχε απλά να βγει σε ξένη χώρα. Πιο πολλά παράπονα έχω με τον εαυτό μου, επειδή στη δεύτερη χώρα μου, τη Γαλλία, έχω κάνει απειροελάχιστα πράγματα. Παλιά αυτό που είπατε με ενοχλούσε, τώρα πια όμως έχω ισορροπήσει. Έρχεται κόσμος στις εδώ συναυλίες μου, μου μιλάνε στα social media, μου στέλνουν μηνύματα…Για πρώτη φορά φέτος κατάλαβα ότι μ’ αγαπάνε! 

Αλήθεια;

Ναι, εν μέσω καραντίνας! Άκουσα τόσα πολλά «Σ’ αγαπάμε» στην καραντίνα αυτή, μέσα απ’ το facebook και το instagram, που δεν σας κρύβω ότι γέμισα τόσο όμορφα και κάλυψα ένα μεγάλο μέρος της καρδιάς μου.

Εγώ θα το έβλεπα πάλι δείγμα χαμηλής αυτοεκτίμησης κι αυτό. Και τα προηγούμενα χρόνια, δεν σας έλειψε η αγάπη του κόσμου.

(γελάει πολύ) Μπορεί να μην την έβλεπα! Μα, πρώτος εγώ σας είπα ότι είμαι τρομερά ανασφαλής. Υπάρχει καλλιτέχνης και άνθρωπος που να μην είναι ανασφαλής για εκατοντάδες πράγματα; 

Ο δίσκος «Σταθερά στα όνειρα», ενώ απ’ έξω αναγράφει «συμπαραγωγή MINOS EMI – UNIVERSAL», μέσα, στο ένθετο, θα δεις να γράφει: «Παραγωγή: Γιώργος Περρής». Τι σημαίνει αυτό;

Εγώ την έκανα την παραγωγή, ιδίοις εξόδοις, όπως και όλους μου τους δίσκους, με εξαίρεση τους δύο αμερικανικούς. Είναι ένα μεγάλο οικονομικό ρίσκο που μάλλον δε θα βγάλει τα έξοδα του ή αν τα βγάλει, θα’ναι ίσα – ίσα, απ’ την άλλη όμως εγώ δεν έχω αυταπάτες και ξέρω ότι’μαι προνομιούχος. Η δουλειά μου είναι αυτή, να μοιράζομαι, και προνομιούχος δεν είμαι λόγω καριέρας, αλλά επειδή αυτή η κυρία και η άλλη κυρία, είπαν «Θα σου γράψουμε»! 

Κι αυτός ο κύριος.

Λέω οι δύο κυρίες, η Ρεμπούτσικα και η Νικολακοπούλου, γιατί η Λίνα έχει όλο το δίσκο, ενώ τα δύο κομμάτια με τον Δαβαράκη έγιναν στην αρχή, πριν λίγα χρόνια. Ο Άρης, όλοι ξέρουμε, είναι ένας πολύ σπουδαίος άνθρωπος! Έχω λοιπόν το προνόμιο να λέω ακόμη και στα πιο δύσκολα, που δε θέλω τη ζωή μου, τα όχι μου και να μη θέλω να γκρινιάζω ή να παραπονιέμαι.

Ο Δαβαράκης ακόμη έχει κάνει πολλά επιτυχημένα τραγούδια με τη Ρεμπούτσικα, αρχής γινομένης απ’ την πανέμορφη «Αλεξάνδρεια». 

Βέβαια! Και όχι μόνο! Η πορεία του Άρη, απ’ την «Πορνογραφία» του Χατζιδάκι και μετά, είναι τεράστια! Όταν ξεκίνησα να κάνω τον ξένο δίσκο που λέγαμε, ήθελα μέσα να’χω οπωσδήποτε δύο ελληνικά τραγούδια. Δεν μπορούσα να φανταστώ άλλον συνθέτη εκτός από την Ευανθία, που φέρει έναν ήχο – συνδυασμό της δυτικής κινηματογραφικότητας με την πιο όμορφη ελληνικότητα και την ανατολίτικη παράδοση. Μία ελληνικότητα που μου φαινόταν εξ αρχής τρομερά ευγενής.

Τι θα πει ευγενής ελληνικότητα; Υπάρχει, λόγου χάριν, και αγενής ελληνικότητα;

Εννοώ ότι έχει μία τρομερά ευγενική ευαισθησία η μουσική της Ρεμπούτσικα.

Θεωρείτε ότι η αμιγώς ανατολίτικη μουσική συχνά στερείται ευγένειας;

Όχι, αλλά νομίζω πως την έχουν εκχυδαΐσει λίγο την ανατολίτικη μουσική. Υπήρξαν περιπτώσεις που πήραμε κάποια στοιχεία απ’ την παράδοση και τα κάναμε φθηνά, χυδαία. Αυτό το πιστεύω απόλυτα. 

Στο «σκυλάδικο» αναφέρεστε;

Όχι μόνο στο «σκυλάδικο». Υπάρχει και η ανατολίτικη pop, που είναι πραγματικά χυδαία, και που την έχω ακούσει στην Τουρκία και στο Ντουμπάι. Δεν είναι μόνο ελληνικό προνόμιο αυτό. Επίσης, το ανατολίτικο στοιχείο εμένα είναι και λίγο έξω απ’ τα νερά μου. Δεν αποτελεί μέρος των παιδικών μου ακουσμάτων.

Το φαντάζομαι, εξ ου και στην αρχή υπαινίχτηκα πως μάλλον δε θα σας πήγαινε το ρεμπέτικο.

Ποτέ δεν ξέρεις! Ποτέ μη λες ποτέ! Αν μου επιτρέπεται ο χαρακτηρισμός, μολονότι δεν μου αρέσει, θα έλεγα ότι η Ευανθία είναι χατζιδακική συνθέτρια. Είναι σα να έχει πάρει στοιχεία απ’ τον Χατζιδάκι και να τα’χει φιλτράρει μέσα απ’ τη δική της οπτική και αισθητική. Από μικρός θυμάμαι να παίζουν συνέχεια στο σπίτι μας οι δύο ορχηστρικοί της δίσκοι. Ανέκαθεν με συγκινούσε κι έτσι της τηλεφώνησα και της ζήτησα αρχικά να μου έδινε δύο τραγούδια για τον ξένο μου δίσκο. Αμέσως είπε το ναι κι εκείνη ειδοποίησε τον Δαβαράκη. Έτσι γεννήθηκαν τα πρώτα δύο κομμάτια! Δεν είχαμε σκοπό να κάνουμε τότε ολόκληρο δίσκο. Στην πορεία, της είπα «Να σου πω, δεν κάνουμε ένα ολόκληρο άλμπουμ και να βάλουμε μέσα κι αυτά τα δύο κομμάτια;» Μιλήσαμε έπειτα με τη Λίνα και μπήκε κι εκείνη στην παρέα.

Που πολύ θα της άρεσε το concept, μια και η Νικολακοπούλου δουλεύει εξαιρετικά με νέους ανθρώπους.

Κοιτάξτε, μ’ αυτές τις δύο γυναίκες έχω μια πολύ ιδιαίτερη χημεία και ξέρω ότι μπορεί ν’ ακούγεται κλισέ αυτή τη στιγμή. Όλοι λένε ότι την ιστορία γράφουν οι παρέες, είναι αλήθεια όμως ότι κάναμε καταπληκτική παρέα οι τρεις μας. Έχουμε κάνει εκδρομές, πεθαίνοντας στα γέλια, υπήρξε δηλαδή μία συνενοχή ανάμεσα στις δυο τους αρχικά και στους τρεις μας κατ’ επέκταση. Δεν ξέρω πως να το περιγράψω, αλλά όταν μπήκαμε στο στούντιο αισθανόμουν πως ήμουν μάρτυρας σε κάτι ιστορικό, παρακολουθώντας τις δυο τους να δουλεύουν. 

Μπορεί τώρα να μη φαίνεται αυτό, εννοώ τη στιγμή που το ζείτε, αλλά να σας δικαιώσει όλους ο χρόνος σε είκοσι ή τριάντα χρόνια από σήμερα.

Γι’ αυτό και είμαι πολύ χαρούμενος που τις έφερα εγώ κοντά αυτές τις δύο σπουδαίες καλλιτέχνιδες! Η Ευανθία με τη Λίνα είχαν κάνει μόνο ένα τραγούδι μαζί πριν από είκοσι χρόνια, το «Με την πλάτη», που’χε τραγουδήσει η Ελευθερία Αρβανιτάκη. Έκτοτε, δεν ξανασυναντήθηκαν, άρα είναι ο πρώτος κοινός τους μεγάλος δίσκος. Σε μένα η Λίνα είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής μου χωρίς να το ξέρει, πολύ πριν τη γνωρίσω. Μου έχει απαντήσει με το στίχο της σε πάρα πολλά ερωτήματα της ζωής μου και μου’χει γεννήσει άλλα τόσα, γιατί οι ποιητές αυτό κάνουν. Έτσι, έχω αγαπήσει τις δυο τους μ’ έναν τελείως ξεχωριστό τρόπο. Το πράγμα έδεσε αβίαστα, πήρε όσο χρόνο έπρεπε, όπως το’λεγε ακριβώς ο Lorca: «Αργά, αλλά στην ώρα του»! 

Πέτυχα ένα βράδυ εκπομπή του κυπριακού καναλιού για το δίσκο σας κι εκεί τον άκουσα ολόκληρο για πρώτη φορά. Θέλω να πω ότι κάτι αρχίζει και κινείται μ’ αυτή τη δουλειά συγκριτικά με τις προηγούμενες σας.

Το «Ποιος φοβάται την αγάπη» παίχτηκε αρκετά και από τα ελληνικά ραδιόφωνα. Το στήριξαν! Ο «Μελωδία» έπαιξε πολύ και την «Ηλιοφάνεια», οπότε ναι, κάτι κινείται με διαφορά πλέον!

Κι αν σας ρωτούσα να επισημάνετε εσείς ο ίδιος τη διαφορά του δίσκου αυτού απ’ τους πιο παλιούς σας;

Πολλές διαφορές! Ο προηγούμενος δίσκος μου με τον Μάριο Φραγκούλη, η «Κιβωτός», ήταν ένας δίσκος διασκευών. Εδώ έχουμε ένα άλμπουμ με νέο υλικό. Επίσης, είναι ο πρώτος μου δίσκος στα ελληνικά με νέα τραγούδια από το 2009 – είχα έντεκα χρόνια να κάνω τέτοια δουλειά! Το γεγονός ότι επιστρέφω με το «Σταθερά στα όνειρα», με γεμίζει περηφάνια και γι’ αυτό δεν ήθελα να κάνω μία πολυσυλλεκτική εργασία. Κι αν έχουμε έναν συνθέτη και δύο στιχουργούς, στην ουσία η Λίνα κρατάει το 85% του δίσκου και ο Άρης το υπόλοιπο 15% με τα δύο κομμάτια του. 

Η συμμετοχή του Γιώργου Νταλάρα πως προέκυψε; Δική σας ιδέα – επιθυμία ήταν;

Ήταν κοινή ιδέα και των τριών μας. Λέγαμε μια ωραία μέρα πως αυτό το κομμάτι θα γινόταν φανταστικό ντουέτο! Έχοντας μια μεγάλη αγάπη στον Νταλάρα, πέταξα απ’ τη χαρά μου. Ο Νταλάρας για μένα είναι πρότυπο, γιατί αφιέρωσε τη ζωή του ολόκληρη στο ν’ αφήσει έργο πίσω του, κάτι που για μένα είναι δείγμα μεγάλου καλλιτέχνη. Δεν μ’ απασχολεί τίποτα άλλο για έναν άνθρωπο με τόσο στιβαρό όγκο έργου πίσω του. Τον θαυμάζω απεριόριστα και συν τοις άλλοις ενώ δεν θα τον έλεγες συναισθηματικό τραγουδιστή, με την έννοια που το’χουμε συνηθίσει, έχει τόσο ριζωμένο συναίσθημα μέσα του που γι’ αυτό έγινε η πατρική φωνή της Ελλάδας! Ήταν μεγάλο όνειρο να τραγουδήσω μαζί με τον Νταλάρα και δεν σας κρύβω ότι με συγκίνησε η στάση του: Είπε αμέσως το ναι κι όταν ήρθε μετά από λίγες μέρες στο στούντιο, εκεί κατάλαβα πόσο μεγάλος είναι. Κρατούσε σημειώσεις, ήξερε ακριβώς τι έχει να κάνει και μου μίλησε με τρομερή αγάπη: «Εγώ σήμερα ήρθα εδώ για να υπηρετήσω εσένα» – αυτό δεν το ακούς συχνά από έναν άνθρωπο αυτής της γενιάς και αυτού του διαμετρήματος.

Θα θέλατε μετά από σαράντα χρόνια να είστε κι εσείς ένας άλλος Νταλάρας στη συνείδηση των συμπατριωτών σας τουλάχιστον;

(γελάει πολύ) Θα προτιμούσα να’μαι ένας Περρής! Τι θα’ναι αυτό, δεν ξέρω, αλλά θα το δούμε στην πορεία. Θα προτιμούσα να φτιάξω το δικό μου παζλ, όπως ο Νταλάρας έφτιαξε το δικό του. Σας το λέω εγώ που αγαπώ τον Νταλάρα περισσότερο από κάθε άλλο Έλληνα τραγουδιστή. Δεν σημαίνει όμως ότι θα’θελα να γίνω καρμπόν του Νταλάρα! 

Σας ευχαριστώ γι’ αυτή τη συνέντευξη κι εύχομαι να φτιάξετε το δικό σας παζλ με όποια κομμάτια διαλέξετε.

Κιόλας; Τελειώσαμε; Εγώ σας ευχαριστώ πάρα πολύ! 

* Το CD με τίτλο «Σταθερά στα όνειρα» των Ευανθίας Ρεμπούτσικα – Λίνας Νικολακοπούλου με τον Γιώργο Περρή κυκλοφορεί από τη MINOS EMI – UNIVERSAL

** Ο Γιώργος Περρής θα είναι ο τραγουδιστής στη συναυλία της Ευανθίας Ρεμπούτσικα στο Βεάκειο Θέατρο του Πειραιά την Παρασκευή 17 Ιουλίου. Επιμέλεια προγράμματος: Ευανθία Ρεμπούτσικα – Λίνα Νικολακοπούλου. Προπώληση: www.viva.gr και στα εκδοτήρια του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

6167422

Βουλή: Ο λόγος για τα άδεια έδρανα του ΚΚΕ και της Νέας Αριστεράς στην ομιλία της Κωνσταντοπούλου

Μετά την ολοκλήρωση της ομιλίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, οι βουλευτές των δύο κομμάτων επέστρεψαν στις…

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

6167427

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

Στο μαζικό συλλαλητήριο για την ΛΑΡΚΟ συμμετέχουν και άλλα σωματεία, φορείς, συνδικάτα αλλά και φοιτητικοί…