Το σύνδρομο των Ματάλων

Οι νεκροί από την πανδηµία έχουν ξεπεράσει τις 5.000, η οικονοµία έχει καταρρεύσει, τα µέτρα που παίρνονται από την κυβέρνηση Μητσοτάκη αποδεικνύουν καθηµερινά την έλλειψη σχεδιασµού και σοβαρότητας, ενώ όχι µόνο δεν έχουµε το πολυδιαφηµισµένο εµβόλιο για την Covid, αλλά ούτε τις σύριγγες για να το κάνουµε.

Ουσιαστική αντιπολίτευση λοιπόν είναι να αντιλαµβάνεται και να συστηµατοποιεί ο πολίτης τα προβλήµατα που υπάρχουν ως αποτέλεσµα της πολιτικής δράσης του κόµµατος (εν προκειµένω του ΣΥΡΙΖΑ) και ταυτόχρονα να υιοθετεί όλο και περισσότερο τις προτάσεις του ως επιλογή λύσης.

Συµβαίνει κάτι τέτοιο; Καταφέρνει ο ΣΥΡΙΖΑ να δείξει στους πολίτες ποια είναι η καλυµµένη πολλές φορές πραγµατικότητα και πολύ περισσότερο εµφανίζεται ως η λύση στο πρόβληµα;

Εδώ πρέπει να αποδεχτούµε ότι υπάρχει ένα αντικειµενικό πρόβληµα. Είναι το έλλειµµα του κόµµατος της αξιωµατικής αντιπολίτευσης στα µέσα ενηµέρωσης και η τηλεοπτική επανάληψη των κυβερνητικών θέσεων µε όρους πολεµικών ψυχολογικών επιχειρήσεων σε καιρό ειρήνης. Αυτό όµως το πρόβληµα το είχε ο ΣΥΡΙΖΑ και το 2015. Κατάφερε ωστόσο να συντονιστεί όχι µε τα κανάλια, αλλά µε το λαϊκό αίσθηµα.

Ο ΣΥΡΙΖΑ αυτήν τη στιγµή παρουσιάζει µάλλον πρόβληµα σε αυτόν τον συντονισµό. ∆εν µπορεί να ακούσει τι γίνεται κάτω από αυτόν και ως εκ τούτου δεν µπορεί να δράσει µε τον τρόπο που απαιτείται. Ακόµη χειρότερο, µεγάλο κοµµάτι του στελεχικού του δυναµικού διατηρεί αυτοβούλως τη στεγανότητά του από το περιβάλλον, επιλέγοντας ένα εξυπηρετικό µικρόκοσµο χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις. Σε αυτόν τον µικρόκοσµο το καλό και το δίκιο θα επικρατήσουν και όλα είναι θέµα επιλογής της φυσιογνωµίας που θα οδηγήσει αξιωµατικά στην πολιτική επικράτηση.

Την ώρα που ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υπογράψει κρυφά συµβόλαια µε εταιρείες τύπου Palantir και συγκεντρώνει στοιχεία για το ψυχολογικό προφίλ των ψηφοφόρων (αν δεν είναι έτσι, ας δώσουν στη δηµοσιότητα την κρυφή σύµβαση να δούµε τι αφορά), στον ΣΥΡΙΖΑ ο ψηφοφόρος αντιµετωπίζεται µε θρησκευτική απολυτότητα, ως ο πιστός που θα βρει το φως του γοητευµένος από τη µάχη των ιδεών. Αυτή η αντίληψη δεν αποτελεί στοιχείο κάποιας πολιτικής ανωτερότητας, αλλά ένα εφεύρηµα δικαιολόγησης της αδυναµίας.

Ας πάρουµε ως παράδειγµα την εβδοµάδα που πέρασε. Μιλώντας σε εκποµπή ο Αδωνης Γεωργιάδης έκανε την ευθεία παραδοχή πως µετέτρεψαν τη Θεσσαλονίκη σε πόλη θανάτου για να εξυπηρετήσουν το υποτιθέµενο θρησκευτικό συναίσθηµα των πιστών. Οι δηλώσεις του Γεωργιάδη έγιναν viral στα social media, αφού αλιεύτηκαν από κοινούς χρήστες, έγινε αναπαραγωγή τους στο διαδίκτυο και στη συνέχεια έβγαλε ανακοίνωση ο ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή είναι µια συνηθισµένη πορεία αντιδράσεων σε όσα γίνονται από τη Ν∆, αλλά θέτει το κόµµα της αξιωµατικής αντιπολίτευσης στον πολιτικό πάγκο. ∆εν βρέθηκε ένα επιφανές στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ να παρακολουθεί τον Γεωργιάδη και να τηλεφωνήσει απευθείας στο κανάλι για να τον στριµώξει για όσα έλεγε. Θα µπορούσαν έτσι εκατοντάδες χιλιάδες θεατών να αντιληφθούν πολύ γρήγορα, χωρίς καν ανακοινώσεις, τι έχει συµβεί.

Γενικότερα, ο ΣΥΡΙΖΑ εµφανίζει µειωµένα αντανακλαστικά στην πολιτική αντιπαράθεση, σίγουρα πάντως λιγότερα από αυτά που επιδεικνύουν οι χρήστες των social media και τα µέσα ενηµέρωσης. Αρκετές φορές µάλιστα, το «πολιτικό του χρέος» περιορίζεται στη συγγραφή µιας ανακοίνωσης, την οποία µάλιστα αδυνατούν να αναπαραγάγουν ως πολιτική θέση τα στελέχη του κόµµατος. Περιορίζουν έτσι την πολιτική αντιπαράθεση σε κόντρα γραφείων Τύπου.

Το πραγµατικό πρόβληµα είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί να υποστηρίξει τα χαρακτηριστικά ενός δρώντος κόµµατος µέσα από κοινή θέση, γραµµή και δράση. Αυτοπροσδιορίζεται ως «σκορποχώρι δηµοκρατίας», όπου λαλούν πολλοί κοκόροι την αλήθεια της ιδεολογίας τους, ενώ ταυτόχρονα δηλώνουν γοητευµένοι από τη φωνή τους. Το χειρότερο είναι πως την αδυναµία κοινής και συντονισµένης δράσης που έχει ο ΣΥΡΙΖΑ την εµφανίζει ως συγκριτικό πλεονέκτηµα δηµοκρατίας. Στα κόµµατα υπάρχουν απόψεις, αντιπαραθέσεις, αλλά πρέπει να υπάρχει µια συλλογικότητα αποτελέσµατος. ∆εν είναι λέσχες συζητήσεων ή µέτρησης της καλύτερης πλατφόρµας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πάσχει από το σύνδροµο των Ματάλων. Κάτι σαν πολιτικοί χίπις καλών προθέσεων που θέλουν να επεκτείνουν τις προθέσεις τους και την καλή τους διάθεση για να µπολιάσουν τον κόσµο. Εξω από την ηλιόλουστη παραλία των Ματάλων όµως, όπου ζουν χαρωπά πιστεύοντας πως κατέχουν τη θεωρητική σοφία της ζωής, υπάρχει η σκληρή πραγµατικότητα, η οποία δεν αντιµετωπίζεται µε επικλήσεις στις γενικότητες, στην παγκόσµια ειρήνη και τη διαφορετική ανάγνωση των αντιθέσεων που ορίζουν τον κόσµο. ∆εν γίνεται σ’ αυτή την ακρογιαλιά να παράγεις καλή διάθεση συναίνεσης, να ανταλλάσσεις απόψεις ως απαύγασµα δηµοκρατίας και να δηµιουργείς τη δική σου σπηλιά-καταφύγιο, αγνοώντας ποιες είναι οι πραγµατικές αντιθέσεις που µαστίζουν τον κόσµο.

Τα κόµµατα έχουν θεσµοθετηµένο τρόπο δράσης µε ζητούµενο το αποτέλεσµα και δεν αποτελούν κοινόβια ιδεολογικής ευωχίας. Η πολιτική επιπολαιότητα δεν µπορεί να βαφτίζεται δηµοκρατία και το ζητούµενο της πολιτικής συλλογικότητας δεν είναι η δηµιουργία µιας περιχαρακωµένης κάστας που επιχειρεί να επιβεβαιώσει τον εαυτό της. Μέσα σε µία βδοµάδα ανακοινώθηκαν δύο οργανωµένες κινήσεις εντός ΣΥΡΙΖΑ, ενώ οι διαρροές για τη δηµιουργία τους στα ΜΜΕ θυµίζουν τον ανταγωνισµό δηµιουργίας φοιτητικής παράταξης µε πετυχηµένο όνοµα. Αν η ενέργεια που σπαταλούν στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ για να δηµιουργήσουν και να περιχαρακώσουν πολιτικό βιλαέτι είχε καταναλωθεί για να στηθούν υγιή συνδικάτα, συλλογικότητες που θα αντιµετωπίσουν την πολιτική Μητσοτάκη και για να ενηµερωθεί ο κόσµος, η κατάσταση στην κοινωνία θα ήταν πολύ διαφορετική.

Το κόµµα του Αλέξη Τσίπρα πρέπει να εγκαταλείψει το υβριδικό µοντέλο πολιτικής συλλογικότητας-λέσχης που ικανοποιεί προσωπικές φιλοδοξίες και καλύπτει την ανεπάρκεια των διαχειριστών του και να δοµηθεί µε ζητούµενο την καθηµερινή δράση.

Πρέπει επίσης να αποµακρυνθεί από τις διαχειριστικές στρογγυλοποιήσεις που αναπαράγονται ως κατάλοιπο της διακυβέρνησης και να κάνει αντιπολίτευση η οποία θα είναι διακριτή και δεν θα ετεροπροσδιορίζεται από την ατζέντα του αντιπάλου.

Οποιοδήποτε άνοιγµα του κόµµατος και αν γίνει, αν το πρωτεύον και ζητούµενο δεν είναι η πολιτική δράση αλλά η πολιτική θεωρητικολογία που αναπαράγεται επί χρόνια στον κοµµατικό µικρόκοσµο, δεν θα έχει κανένα αποτέλεσµα. Πρέπει το κόµµα να συνοµιλήσει µε προοδευτικούς τεχνοκράτες, πετυχηµένους επαγγελµατίες, νέους ανθρώπους απαλλαγµένους από τις ιδεοληψίες εσωτερικής καύσης και κυρίως να ακούσει την κοινωνία. Οχι όσα λέει το ίδιο ότι λέει η κοινωνία. Την κοινωνία αδιαµεσολάβητα.

ΥΓ.: Μια απόδειξη για το µε ποιον τρόπο γίνεται η ανατροφοδότηση του συνδρόµου των Ματάλων είναι οι δύο διαφορετικές επιλογές που έγιναν την περασµένη εβδοµάδα. Ο Αλέξης Τσίπρας επισκέφθηκε την πρόεδρο της ∆ηµοκρατίας για να εκφράσει την ανησυχία του για τους χειρισµούς Μητσοτάκη για την πανδηµία και κατέθεσε την πρόταση διεθνούς εµβέλειας να καταργηθεί η πατέντα στο εµβόλιο. Την ίδια ώρα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ είχαν ως προτεραιότητα την ανακοίνωση της εσωκοµµατικής τους τάσης. Το θέµα δεν είναι η τάση αλλά η στάση.

Documento#217

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr