Στον πυρετό της Ντίσκο: Φώτα, DJ, μουσική και φύγαμε για πίστα

Άνθισε στην Αμερική της δεκαετίας του ‘70 ενώνοντας υπό τους ήχους της ανθρώπους από κάθε φυλή και σεξουαλικό προσανατολισμό. Εξόργισε τους ομοφοβικούς, τους ρατσιστές αλλά και τους ροκάδες που την θεωρούσαν ‘’χαμηλής αισθητικής’’. Συνεχίζει μέχρι και σήμερα να επηρεάζει την μουσική σκηνή παγκοσμίως. Πάμε να μάθουμε περισσότερα;

Πριν πάμε στην Αμερική του ‘70 πρέπει να ταξιδέψουμε στην Γαλλία του ‘40 και δη στο Παρίσι. Κατά ένα περίεργο λόγο τα πιο σημαντικά γεγονότα αρχίζουν στο Παρίσι ή τελειώνουν εκεί. Γερμανική Κατοχή δεκαετία του ‘40 στην γαλλική πρωτεύουσα: Μπορείς να σταματήσει την νεολαία να ερωτεύεται και να διασκεδάζει ακόμα και σε καιρό πολέμου; Όχι! Η ζωή πάντα νικά και έτσι αρκετοί νέοι μαζεύονται σε νυχτερινά κέντρα φέρνοντας μαζί τους δίσκους με μουσική swing διασκεδάζοντας ως την απαγόρευση της κυκλοφορίας.

Οι πρώτες discothèque ( ντισκοτέκ) είχαν γεννηθεί. Η λέξη είναι σύνθετη από την λέξη disco από την λέξη δίσκος και την λέξη thèque δηλαδή θήκη στα ελληνικά. Με λίγα λόγια οι γονείς μας διασκέδαζαν μέσα σε δισκοθήκες.

Το 1953, η Βελγίδα Ρετζίν Ζυλμπεργκερ, η αντίστοιχη ‘’Βασίλισσα της Νύχτας’’ για τους γαλλόφωνους, ανοίγει στο Παρίσι την πρώτη σύγχρονη ντισκοτέκ με πολλά στοιχεία ίδια όπως τις βλέπουμε μέχρι και σήμερα στα έργα των δεκαετιών ‘70 και ‘80. Φωτορυθμικά, χρωματιστές πίστες, καθρέπτες παντού και πικάπς όπου δίσκοι εναλλάσονταν χωρίς σταματημό. Έξι χρόνια μετά ένας δημοσιογράφος στην Δυτική Γερμανία γίνεται ο πρώτος DJ στην ιστορία.

Ο Κλάους Κιουρίνι νεαρός δημοσιογράφος κάλυπτε τα εγκαίνια μιας ντισκοτέκ στην μικρή γερμανική επαρχιακή πόλη Άαχεν. Η βραδιά ήταν φιάσκο μέχρι που αναλαμβάνει ο ίδιος να αλλάζει δίσκους στα πικάπς. Διαδρά με τον κόσμο μιλώντας τους για τι τραγούδι θα ακολουθήσει και προτρέποντας τους να ξεσηκωθούν για χορό. Ένας δημοσιογράφος λοιπόν δημιούργησε ένα νέο επάγγελμα στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι DJ´s θα γίνουν αναπόσπαστο κομμάτι των νυχτερινών κλαμπς και αρκετοί θα καταφέρουν να αποκτήσουν χρήματα και φήμη. Σε αντίθεση με το επάγγελμα του δημοσιογράφου, όπου συνήθως, η πλειονότητα από μας πεθαίνει στην ψάθα και ανώνυμη.

Ντισκοτέκ είχαμε. Μουσική Ντίσκο δεν είχαμε. Καιρός ήταν να αποκτήσουμε.

Φτάνουμε αισίως στην δεκαετία του ‘60. Η Αμερική έχει ανακαλύψει εξίσου, όπως η Ευρώπη, τα νυκτερινά κέντρα χωρίς ζωντανούς μουσικούς ( αστείο ).Οι δίσκοι γυρίζουν στα πικαπς και τα jukeboxes παίζοντας χορευτική μουσική περασμένων δεκαετιών. Τα διαφορετικά είδη ανακατεύονται μεταξύ τους καθρεφτίζοντας το φυλετικό μωσαϊκό της Αμερικής και σιγά -σιγά η ιδέα για ένα νέο μουσικό είδος όπου θα ενώνει διαφορετικά στοιχεία μέσω ηλεκτρονικών οργάνων αρχίζει να διαμορφώνεται.

Η Motown, δισκογραφική εταιρία της Αμερικής, αναλαμβάνει να κόψει δίσκους με ένα νέο ιδιαίτερο ήχο : Τα ηλεκτρονικά μουσικά όργανα σμίγουν με τα έγχορδα και τα πνευστά μιας κλασικής ορχήστρας, σταθερό ρυθμός 4/4, λίγο λάτιν και αφρικανική μουσική για το κούνημα, λίγο τζαζ για την τρέλα, λίγο gospel για το κέφι και την αγαλλίαση ψυχής. Κάθε μουσικό είδος και κάθε φυλή έβαλε το λιθαράκι της.

Η δεκαετία του ‘60 τελειώνει και μαζί τα όνειρα για ένα καλύτερο αύριο. Τα παιδιά των λουλουδιών δεν καταφέρνουν με τα κοινόβια, τα ναρκωτικά και την ψυχεδελική τους μουσική να τα βγάλουν πέρα με το κατεστημένο. Απογοητευμένοι οι χίπηδες κοιτούν στους δρόμους της Αμερικής να ξεχύνεται η οργή. Οι Αφρο-Αμερικάνοι ζητούν δικαιώματα, οι γυναίκες το ίδιο. Ακολουθούν οι ομοφυλόφιλοι. Η οικονομία καταρρέει, η ανεργία στα ύψη .Συγκρούσεις στους δρόμους. Συμμορίες. Βία. Φόβος για το αύριο. Ο πόλεμος στο Βιετνάμ. Η παγκόσμια πετρελαϊκή κρίση. Ο Νίξον.

Οι φυλετικές συγκρούσεις δεν συμβαίνουν μόνο ανάμεσα στην λευκή φυλή και στις υπόλοιπες. Συγκρούσεις ξεσπούν και στις φτωχογειτονιές όταν η μια καταπιεσμένη φυλή ξεσπά πάνω στην άλλη καταπιεσμένη φυλή επιθυμώντας να διατηρήσει μια ιεραρχία όπου όποιος βρίσκεται στο πάτο είναι ο πάντα χαμένος.

Οι πρώτοι που αγκαλιάζουν την Ντίσκο είναι οι Ιταλο-Αμερικάνοι για να τους ακολουθήσουν οι Λατίνοι και οι Αφρο-Αμερικάνοι. Έπειτα η Ντίσκο αποθεώθηκε από την γκει κοινότητα όπου στους ρυθμούς της μπορούσε να εκτονώσει όλη την καταπίεση που αισθανόταν.

Πράγματι τα νυχτερινά μαγαζιά που παίζουν ντίσκο θυμίζουν έναν κόσμο ονείρου με την δυνατή χορευτική μουσική, φώτα, καθρέπτες, καπνούς, φούσκες, χρώματα . Ένα μικρό πολύχρωμο καταφύγιο όπου οι διαφορές ξεχνιούνται.

Ο χορός ενώνει τους πάντες. Πάνω στην πίστα ο καθένας κάνεις τις δικές του ξεχωριστές φιγούρες. Όπως νιώθει. Δεν υπάρχουν πλέον κανόνες. Όλοι χορεύουν με όλους ή και μόνοι τους. Εκτόνωση και ταυτόχρονα απίστευτος ερωτισμός. Άνδρες με άνδρες, γυναίκες με γυναίκες, γυναίκες με άνδρες. Παρέες των τριών μέχρι και 10 ατόμων. Όλα επιτρέπονται. Ένα εικονικό όργιο το οποίο γινόταν πραγματικό πολλές φορές κάτω από την σκηνή, μέσα στις τουαλέτες ή ακόμα απροκάλυπτα στους καναπέδες.

Πτώση των ηθών; Μην ξεχνάμε πως είχαμε περάσει την δεκαετία του ‘60 όπου το ελεύθερο σεξ και τα ναρκωτικά είχαν την τιμητική τους. Στις ντισκοτεκ, οι νέοι συνέχιζαν την ίδια παράδοση. Λίγο πιο ξέφρενα, με λιγότερο ρομαντισμό γιατί η εποχή ήταν πιο άγρια. Νέοι και νέες φορώντας στενά σέξι ρούχα με έντονα χρώματα επιδίδονταν σε ξέφρενο χορό καταναλώνοντας ναρκωτικά, αλκοόλ και κάνοντας ελεύθερο σεξ.Το AIDs ακόμα δεν είχε κάνει το ντεμπούτο του.

Το ένα έφερε το άλλο. Η δημοφιλία των ντισκοτέκ οδήγησε την μουσική βιομηχανία σε υπερπαραγωγή δίσκων Nτίσκο μέσα σε λίγα μόλις χρόνια .Νεοι καλλιτέχνες εμφανίζονται ενώ πολλοί από τους παλιούς χρησιμοποιούν στοιχεία της στην μουσική, αν δεν μεταπηδούν εξ ολοκλήρου σε αυτήν. Τα υπόλοιπα μουσικά είδη εξοβελίζονται με την ροκ μουσική να κρατά ακόμα γερά και να παίζει το ισχυρό αντίπαλο δέος.

Οι φανατικοί των δύο μουσικών ειδών συχνά συγκρούονται μεταξύ τους. Οι ροκάδες θεωρούν τη ντίσκο χαμηλής αισθητικής. Τόσο για τους εύπεπτους στίχους (όταν αυτοί υπήρχαν) όσο και για την εμφάνιση όσων την άκουγαν. Η ροκ σκηνή ήθελε άνδρες σκληρούς άγριους επαναστατημένους και όχι ντυμένους με πολυεστέρα και καλοχτενισμενα μαλλιά

Στην πραγματικότητα κάτω από αυτήν την σύγκρουση κρύβονταν βαθύτερες αιτίες. Η αντιπαλότητα μεταξύ των μουσικών ειδών ήταν μια πρόφαση. Πίσω από την ροκ μουσική σκηνή είχαν συσπειρωθεί όλοι όσοι είχαν ιδεολογικούς λόγους να το κάνουν: Λευκοί άνδρες θεώρησαν υποχρέωση τους να υπερασπιστούν το αμερικανικό ήχο της ροκ έναντι του νοθευμένου ήχου της Ντίσκο. Ομοφοβικοί και ρατσιστές ενώθηκαν καλύπτοντας το μισό τους για τους ομοφυλόφιλους και τις φυλετικές μειονότητες πίσω από την ροκ σκηνή.

Οι συγκρούσεις στους δρόμους πλέον είχαν μεταφερθεί και μέσα στα νυχτερινά κέντρα. Οι επιδρομές από έξαλλους οπαδούς της ροκ οι οποίοι έμπαιναν στα κλαμπς κάνοντας λαμπογυαλο τα πάντα στο διάβα τους. Ξυλοδαρμοί, τραυματισμοί έως και λίγες δολοφονίες είχαν καταγραφεί στις εφημερίδες εκείνης της εποχής. Κάψιμο καταστημάτων δίσκων, διαμαρτυρίες έξω από δισκογραφικές εταιρείες, απειλητικά μηνύματα σε σταθμούς που άλλαζαν από το ροκ σε Ντίσκο της palylists τους.

Τον Δεκέμβριο του 1977 κυκλοφορεί στους κινηματογράφους η ταινία «Πυρετός στο Σαββατόβραδο» με πρωταγωνιστή τον Τζον Τραβόλτα και soundtrack τραγούδια του συγκροτήματος Bee Gee’s ειδικά γραμμένα για την ταινία. Γίνεται στην κυριολεξία πανζουρλισμός σε ολόκληρο τον κόσμο.

Ο Τζον Τραβόλτα ήταν ήδη γνωστός στο κοινό από τηλεοπτική σειρά αλλά η καριέρα του εκτοξεύτηκε μέσα σε λίγες μέρες μετά την προβολή της ταινίας. Εκεί υποδύεται τον 19χρονο Ιταλο-Αμερικανο Τόνι Μανέρο ο οποίος μαζί με τους φίλους του αράζουν στην ντισκοτέκ ‘’Οδύσσεια 2001’’ προσπαθώντας να ξεφύγουν από την μίζερη ζωή της φτωχογειτονίας. Η παρέα είχε αντιπαλότητα με μια συμμορία Πορτορικάνων τόσο εντός όσο και εκτός ντισκοτέκ. Οι χορευτικές ικανότητες του νεαρού Τραβόλτα και το απαράμιλλο στυλ του υιοθετήθηκε στην συνέχεια από εκατομμύρια εγχώριους μιμητές του σε κάθε χώρα όπου προβλήθηκε η ταινία. Μέχρι σήμερα η χαρακτηριστική φιγούρα με τον ένα δείκτη να δείχνει ουρανό και το άλλο πάτωμα έχει αποθανατιστεί και σατιρισθεί ουκ ολίγες φορές γινόμενη από μόνη της cultural icon.

Πίσω από αυτή την ταινία υπάρχει πάλι ένας δημοσιογράφος. Αυτή την φορά ο Άγγλος Νικ Κον ο οποίος το 1976 είχε γράψει ένα ψεύτικο άρθρο για λογαριασμό του περιοδικού New York. Το περιεχόμενο το έβγαλε εντελώς από το μυαλό του παρουσιάζοντας έναν φανταστικό καυγά νεαρών έξω από μια ντισκοτέκ.

Πόσα έχει προσφέρει η δημοσιογραφία τελικά..Μέχρι και από το ψέμα της κουλτούρα παράγει..

Μετά την ταινία, ο πυρετός της Ντίσκο περνά στην ευρωπαϊκή ήπειρο και εξαπλώνεται με τάχιστους ρυθμούς παντού. Πρώτα στην Ιταλία φυσικά που αλλού; Η Ντίσκο μεσουρανεί την δεκαετία του ΄80 σε ολόκληρη την ήπειρο σε αντίθεση με την Αμερική που η πορεία της ανακόπτεται απότομα και βίαια.

Στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 το κίνημα εναντίον της Ντίσκο και της κουλτούρας γύρω από αυτήν έχει γιγαντωθεί. Ο ραδιοφωνικός παραγωγός Στιβ Νταλ απολύεται τα Χριστούγεννα του 1978 από τον μουσικό σταθμό όπου έπαιζε ροκ ώστε και εκείνος να μετατραπεί σε σταθμό ντίσκο μουσικής. Ο Στιβ μαζί με άλλους γνωστούς ροκ παραγωγούς και φανατικούς της αποφασίζουν τις 12 Ιουλίου του 1979 να διοργανώσουν μια εκδήλωση κατά την διάρκεια αγώνων μπέιζμπολ. Οι θεατές μπορούσαν να φέρουν μαζί τους όποιον δίσκο με Ντίσκο μουσική ήθελαν και να τον δουν να ανατινάζεται στην μέση του γηπέδου κατά την διάρκεια του διαλείμματος ανάμεσα στα παιχνίδια. Πάνω από 5000 δίσκοι ανατινάχτηκαν εκείνη την ημέρα στην μέση του γηπέδου. Ο επόμενος αγώνας δεν παίχτηκε πότε αφού οι καταστροφές στον χλωροτάπητα ήταν τεράστιες. Οι θεατές πλημμύρισαν τον χώρο του γηπέδου προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές. Την επόμενη μέρα κάτι είχε αλλάξει στον αέρα και δεν ήταν μόνο η οσμή από καμμένο βινύλιο.

Μετά την ‘’Νύχτα κατεδάφισης της Ντίσκο’’ όπως ονομάστηκε το γεγονός μέσα σε ελάχιστες μέρες η δημοφιλία της Ντίσκο είχε πέσει στα Τάρταρα. Η κυρίαρχη μουσική της δεκαετίας του ΄70 άρχισε να πνέει τα λοίσθια στην αμερικανική ήπειρο. Μέχρι το τέλος του καλοκαιριού του 1979 δεν υπήρχε ούτε ένα Ντίσκο τραγούδι στα top του μήνα.

Πολλοί θεώρησαν πως την είχαν νικήσει ολοσχερώς αλλά όχι. Όπως είδαμε στην ευρωπαϊκή ήπειρο μόλις άρχιζε να παίρνει τα ηνία γνωρίζοντας μια καινούργια νιότη. Κυριαρχεί μουσικά όλη την δεκαετία του ‘80 . Η ευρωπαϊκή εκδοχή της Ντίσκο διαφέρει σε πολλά στοιχεία ωστόσο από την αμερικάνικη. Η σύγκρουση μεταξύ Ντίσκο και ροκ μετακομίζει σαν συζήτηση στις ευρωπαϊκές χώρες αλλά παραμένει μόνο στο μουσικό χώρο. Η Ντίσκο στην Ευρώπη δεν είναι μόνο η μουσική των καταπιεσμένων και των περιθωριοποιημένων. Είναι ή μάλλον γίνεται ‘’αταξική’’ ώστε να εξυπηρετήσει καλύτερα την εποχή των κεϋνσιανών οικονομικών πολιτικών και των σοσιαλιστικών κυβερνήσεων που υπάρχουν σε πολλές μεγάλες δυτικές χώρες. Ανεξαρτήτως φυλής, θρησκείας, ιδεολογίας, μόρφωσης ή οικονομικής κατάστασης όλοι χορεύουν στις ευρωπαϊκές πίστες Ντίσκο χωρίς ντροπή.

Αρχές ΄90 δύει και στην Ευρώπη. Οι Dj’s παραμένουν στα decks παίζοντας άλλα είδη μουσικής τα οποία ξεπήδησαν μέσα από την Ντισκο. Η ηλεκτρονική μουσική της οφείλει πολλά το ίδιο και η House και η Rave. Ανά δεκαετία η Ντίσκο συνεχίζει να αναβιώνει και να μας απασχολεί ως μουσικό είδος. Ανακατεύεται με στοιχεία μετά – Ντίσκο και με το Hip-Hop καταφέρνοντας να παραμένει πάντα επίκαιρη.

Σήμερα πολλά κομμάτια συνεχίζουν να συνοδεύουν τα πάρτι των νέων ως κλασικά χορευτικά και σχεδόν πάντα θα βρεθεί κάποιος να μιμηθεί την γνωστή φιγούρα του Τραβόλτα και ας μην ξέρει ούτε ποιος είναι ο Τραβόλτα και ούτε την ταινία.

Έχει όμως σημασία;

Η Ντίσκο βγήκε για να μας κάνει να ξεχνάμε και να χορεύουμε.

Τι λέτε πάμε να κουνηθούμε κάτω από την ντισκομπάλα ξεχνώντας για λίγο την πανδημία;

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr