Το στοίχημα της επόμενης ημέρας

Η κατάσταση με τον κορονοϊό στη χώρα μας παραμένει σοβαρή, ωστόσο δειλά θα πρέπει να αρχίσουμε να αισιοδοξούμε. Για λόγους ουσιαστικούς, αφού τα κρούσματα φάνηκε να μειώνονται και η επιδημιολογική καμπύλη εξομαλύνεται, αλλά και για λόγους ψυχολογικούς. Κοντεύουμε σχεδόν δύο μήνες καραντίνας…

Φυσικά, οι επιστήμονες προειδοποιούν: Θέλει προσοχή και αυτοσυγκράτηση. Αν πάντως η πρώτη μάχη μοιάζει να κερδίζεται, σ’ αυτήν την εξέλιξη έχουν συμβάλει πολλοί και όχι μόνο ένας ή κάποιοι… Καταρχάς, οι «ήρωες» του Εθνικού Συστήματος Υγείας, γιατροί και νοσηλευτικό προσωπικό, η Πολιτεία στο σύνολό της (κυβέρνηση και αρμόδιες κρατικές αρχές), καθώς και η αντιπολίτευση με τη μετρημένη στάση της και την εποικοδομητική κριτική που οφείλει να ασκεί εκ του ρόλου της.

Στη θετική αυτή εξίσωση σημαντικό μερίδιο ανήκει στους πολίτες, τη συντριπτική πλειονότητα της κοινωνίας, που επέδειξε και εξακολουθεί να επιδεικνύει αξιοθαύμαστη υπευθυνότητα, πειθαρχία και υπομονή. Δεν ήταν και δεν είναι καθόλου αυτονόητο ότι αυτό θα συνέβαινε και χωρίς αυτήν την υπεύθυνη συμπεριφορά, είναι πολύ πιθανό σήμερα να μη βρισκόμασταν σε ένα ικανοποιητικό σημείο. Αρα, έγιναν όλα σωστά; Οχι, λάθη έγιναν και θα γίνουν, οφείλουμε όμως να κρίνουμε βάσει δυνατοτήτων και συγκρίνοντας με όσα συμβαίνουν στον υπόλοιπο κόσμο.

Αυτό είναι όμως το ένα σκέλος της συζήτησης γύρω από την πρωτόγνωρη υγειονομική κρίση και αφορά το σήμερα. Εκείνο που πλέον προβληματίζει ιδιαίτερα έντονα έχει να κάνει με το αύριο της πανδημίας, τις βαθιές πληγές και τα τεράστια προβλήματα που θα επιφέρει στην οικονομία, στον εργασιακό τομέα και εν πολλοίς στο βιοτικό επίπεδο του καθενός μας. Με άλλα λόγια, εφόσον υποθέσουμε ότι εξερχόμαστε σταδιακά από το πρώτο ημίχρονο του άνισου αγώνα με τον κορονοϊό με τραύματα και αμυχές (ασφαλώς κάθε χαμένη ανθρώπινη ζωή είναι απώλεια), δεν μπορούμε με τίποτα να υποστηρίξουμε ότι το ίδιο θα συμβεί και στο δεύτερο μέρος αυτής της «αναμέτρησης».

Κι εδώ, τόσο τα δείγματα γραφής για την κατεύθυνση που θα πάρουν τα πράγματα όσο και οι προβλέψεις που γίνονται, δικαιολογούν κάθε ανησυχία αλλά και τους χειρότερους φόβους. Η ύφεση θα είναι μεγάλη, η ανεργία θα ανέβει, οι εργασιακές συνθήκες για τους πολλούς θα επιδεινωθούν ή και θα ισοπεδωθούν…

Γιατί δεν επιτρέπονται λοιπόν αισιοδοξία και χαμόγελα; Τρία από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της περιόδου δίνουν το στίγμα των κυβερνητικών επιλογών. Καταρχάς, το φιάσκο της τηλεκατάρτισης των επιστημόνων, η κατακραυγή που προκάλεσε και τελικά η άτακτη υποχώρηση με την κατάργηση των σχετικών προγραμμάτων. Η τροπή της σκανδαλώδους υπόθεσης μιλά από μόνη της και τα πρόσθετα δικά μας σχόλια περιττεύουν.

Δεύτερον, το διαφαινόμενο εφιαλτικό σχέδιο για τους εργαζόμενους μετά την πανδημία περί καθιέρωσης ενός υποκατώτατου μισθού εν είδει επιδόματος ανεργίας, που δεν διαψεύδεται κατηγορηματικά παρά μόνο με χλιαρές τοποθετήσεις. Τρίτον, η υιοθέτηση πρακτικών σε επίπεδο οικονομικού επιτελείου που φανερώνουν σύγχυση, προσπάθεια συσκότισης στις επιλογές αλλά και έλλειψη σαφούς προσανατολισμού που δεν αποκλείεται να οδηγήσουν σε νέα επαχθή μνημόνια, με κορυφαία περίπτωση την αποκάλυψη της εν κρυπτώ χρησιμοποίησης μέρους του αποθεματικού, του λεγόμενου «μαξιλαριού».

Μία επιπλέον παράμετρος που γεννά παρόμοιους προβληματισμούς σχετίζεται με τη λογική που αναπτύσσεται σε διάφορους κύκλους της δημόσιας ζωής ότι η κριτική, η αμφισβήτηση και η διαφωνία με την κυρίαρχη άποψη πρέπει να απαξιώνονται ή να εκλαμβάνονται προκαταβολικά ως κακόπιστες. Θα ήταν ενδεχομένως η μεγαλύτερη ζημιά οι αλλαγές που πραγματοποιούνται λόγω κρίσης να εγκαθιδρύσουν ένα καθεστώς δυσανεξίας στον αντίλογο και να θεσμοθετήσουν τη μονομέρεια στην πληροφόρηση των πολιτών.

Κατά συνέπεια και μετά τις παραπάνω διαπιστώσεις, το στοίχημα της επόμενης ημέρας για να κερδηθεί για όλους και όχι για όσους βρίσκονται κοντά ή έχουν τη δυνατότητα να επωφεληθούν από την εξουσία, οφείλει να περιλαμβάνει τέσσερις βασικές παραμέτρους: Πρώτον, χρειάζεται ένα σαφές, συνεκτικό σχέδιο με ευρείες συναινέσεις. Δεν θα χάσει ο πρωθυπουργός αν ζητήσει επίσημα διάλογο με τα κόμματα (ίσως σε συμβούλιο πολιτικών αρχηγών υπό την Πρόεδρο της Δημοκρατίας), προκειμένου να προκύψει μια εθνική συμφωνία με κοινωνικό πρόσημο για τη μετά κορονοϊό εποχή. Στο Μαξίμου δεν δείχνουν να το σκέφτονται, τουλάχιστον προς το παρόν.

Δεύτερον, το οικονομικό κόστος της κρίσης πρέπει να επιμεριστεί δίκαια και αυτό σημαίνει κοινωνική δικαιοσύνη. Να μην πληρώσουν τη νύφη δηλαδή οι εργαζόμενοι και οι πιο αδύναμοι. Οι ενδείξεις είναι και πάλι αποθαρρυντικές… Τρίτον, είναι απαραίτητες η διαφάνεια και η λογοδοσία στις αποφάσεις. Για την ώρα, παρατηρούμε ακριβώς το αντίθετο, με «σκοτεινές» μεθοδεύσεις εκατομμυρίων ευρώ, όπως αυτές με τα ΚΕΚ των «κολλητών», τους πακτωλούς διαφημιστικών πακέτων σε ημετέρους, τις διάφορες χαριστικές ρυθμίσεις και άλλα παρόμοια. Τέταρτη και τελευταία αλλά σπουδαιότατη παράμετρος: Πρέπει να καταργηθεί κάθε μέτρο που ελήφθη ως έκτακτης ανάγκης, ιδίως στο κομμάτι των δικαιωμάτων και των ελευθεριών. Διαφορετικά, επιστροφή στην όποια κανονικότητα δεν νοείται.

Πηγή: Η Εφημερίδα των Συντακτών

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr