Στο Καμερούν το γυναικείο ποδόσφαιρο δεν είναι μόνο μπάλα

Η Εντσούτ Αζαρά πρωταγωνίστησε στην περιπέτεια του Καμερούν στο Μουντιάλ Γυναικών. Πίσω στη χώρα της, χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο για να βοηθήσει ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, την ώρα που η συμπαίκτριά της Γκαελέ Ενγκαναμουίτ προετοιμάζει την επόμενη γενιά.

Το ματς του Καμερούν με την Αγγλία ολοκλήρωσε το ταξίδι των Αφρικανών στο Μουντιάλ του 2019 που διοργανώνεται στη Γαλλία. Για να φτάσουν στα προημιτελικά, οι «λέαινες» χρειάστηκαν ένα ποδοσφαιρικό «θαύμα». Στο 80′ της αναμέτρησης με τη Νέα Ζηλανδία, η Αβόνα σημείωσε αυτογκόλ, ισοφαρίζοντας το γκολ της Αζαρά. Και στο τελευταίο λεπτό, η ταχύτατη επιθετικός με τη χαρακτηριστική ξανθιά ανταύγεια στα μαύρα της μαλλιά, έστειλε την μπάλα στα δίχτυα γράφοντας ιστορία και πανηγυρίζοντας με δάκρυα στα μάτια.

Ποδόσφαιρο για την ισότητα

Δεν ήταν απλά μια πρόκριση. Η 26χρονη έζησε την παιδική της ηλικία στην Νζίσε, μια απομακρυσμένη δυτική πόλη με έντονες προκαταλήψεις. Για εκείνη, το πάθος για το ποδόσφαιρο ήταν απαγορευμένο. «Μεγάλωσα σε μια Μουσουλμανική οικογένεια, στην οποία πίστευαν ότι η εκπαίδευση έπρεπε να επικρατήσει του πάθους μου, που είναι το ποδόσφαιρο. Επέμεινα και σε διάφορα στάδια της καριέρας μου δέχθηκε επιπλήξεις από μέλη της οικογένειάς μου. Αλλά έμεινα πιστή στο όνειρό μου και δούλεψα σκληρά. Σημαίνει για εμένα πολλά περισσότερα από το να βγάλω κάποια χρήματα. Για εμένα, το ποδόσφαιρο είναι η ζωή μου», δήλωσε στον Guardian πριν το ματς με τους «16» με την Αγγλία. Εκεί, το Καμερούν αποκλείστηκε με 3-0, έχοντας φρικτά παράπονα από τη διαιτησία. Οι παίκτριες είδαν το δεύτερο γκολ των Αγγλίδων να κατακυρώνεται με το VAR, το οποίο ακύρωσε γκολ των Καμερουνέζων με το σκορ στο 2-0. Ο προπονητής Αλέν Τζεουμφά έκανε λόγο για αδικία. Ένα συναίσθημα, που οι παίκτριές του έχουν αισθανθεί αρκετές φορές.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, σχεδόν 750 εκατομμύρια γυναίκες στο Καμερούν παντρεύτηκαν πριν κλείσουν τα 18 τους έτη, σε γάμους που είχαν αποφασίσει άλλοι για εκείνες. Μολονότι έχουν γίνει προσπάθειες από διεθνείς οργανισμούς και έχουν αλλάξει κάποιοι από τους νόμους, χρειάζεται, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, αρκετή ακόμα δουλειά ούτως ώστε να ενισχυθεί η ισότητα των φύλων. Ενδοοικογενειακοί βιασμοί, γάμοι ανηλίκων, αδιαφορία για τις άνεργες και τις χήρες, η απάνθρωπη παράδοση του “σιδερώματος του μαστού”, είναι μόνο κάποιες απο τις προβληματικές συνήθειες που συνεχίζουν να υφίστανται. Και παρότι κάποιες φορές υπάρχουν νόμοι, τα παραθυράκια και η αδυναμία ελέγχουν ή εφαρμογής ουσιαστικά αφήνουν το περιθώριο ανοιχτό ούτως ώστε να μην εκλείπουν. Οι γυναίκες που υψώνουν τη φωνή τους, υπάρχουν και στο ποδόσφαιρο.

«Ο πολιτισμός μας και η παράδοση είναι πολύ σημαντικά για το Καμερούν», εξηγεί στη Le Figaro η Αζαρά, προσθέτοντας ωστόσο πως κατάλαβε γρήγορα ότι το ποδόσφαιρο μπορεί να βοηθήσει και να εμπνεύσει, με σεβασμό στις αξίες. Έτσι, προσπαθεί να δείξει σε όλους, ακόμα και στα πιο φανατικά στρώματα της κοινωνίας, ότι είναι φυσιολογικό για μια γυναίκα να παίζει ποδόσφαιρο και να διεκδικεί τη θέση της ανάμεσα στους άνδρες σε όλους τους τομείς. Και μπορεί να το κάνει, χωρίς να προσβάλλει τη θρησκεία ή την παράδοση. Η ίδια, άλλωστε, παρά τις πιέσεις που της ασκήθηκαν, είχε πάντα στο πλευρό της τη μητέρα της.

Η πρώτη ακαδημία

Για την Αζαρά, αυτό είναι το δεύτερο Μουντιάλ γυναικών που καταφέρνει να αγωνιστεί. Πίσω στη χώρα της, ωστόσο, το γυναικείο ποδόσφαιρο δεν είναι εύκολο και για να φτάσουν κορίτσια να παίξουν σε υψηλό επίπεδο, αναζητώντας ομάδα στο εξωτερικό, πρέπει να θυσιάσουν πολλά. Η πρώτη ακαδημία μόνο για γυναίκες στο Καμερούν ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2019, δίνοντας την ευκαιρία σε κορίτσια που μέχρι στιγμής προπονούνταν ως μειοψηφία σε ομάδες αγοριών, με πέτρες για δοκάρια, να ασχοληθούν επιτέλους σοβαρά με το ποδόσφαιρο. H πρωτοβουλία της δημιουργίας της Ακαδημίας Rails Foot Academy στην πρωτεύουσα Γιαουντέ, στην οποία για πρώτη φορά τα κορίτσια έχουν την δυνατότητα να δουλέψουν με επαγγελματίες προπονητές και με εξοπλισμό που ούτε καν φαντάζονταν, ανήκει στην συμπαίκτρια της Αζαρά στην Εθνική, Γκαελέ Ενγκαναμουίτ.

«Εδώ έχουν τα πάντα. Εμφανίσεις, εξοπλισμό προπόνησης, φυσικοθεραπευτή και την καθοδήγηση που τους δίνουμε συνεχώς. Η Γκαελέ Ενγκαναμουίτ θέλει πραγματικά αυτά τα παιδιά να είναι η επόμενη γενιά της εθνικής Καμερούν», δήλωσε στο Reuters ο προπονητής Εμανουέλ Μπιολό. Τα όσα πέρασε ως νεαρή παίκτρια η ίδια, έκαναν το αστέρι της εθνικής να νοιαστεί ούτως ώστε τα άλλα κορίτσια που πάνε κόντρα στις προκαταλήψεις και τα ταμπού, να έχουν καλύτερο περιβάλλον. «Ο στόχος είναι να βρούμε κορίτσια από όλη τη χώρα και να τα προπονήσουμε εδώ. Υπάρχουν όλες οι συνθήκες και οι δομές γι’ αυτές ώστε να προοδεύσουν. Δεν είχα πρόσβαση σε τέτοιου είδους πράγματα όταν ήμουν μικρή και έμαθα ποδόσφαιρο παίζοντας μόνο με αγόρια. Είναι σημαντικό τα κορίτσια να έχουν τον δικό τους χώρο και να εκπροσωπούνται καλύτερα από προπονητές και ατζέντηδες», έλεγε σε συνέντευξή της στο επίσημο site της FIFA τον Ιανουάριο. 

Δίπλα σε φυλακισμένες και αδικημένες

Από την πλευρά, της η Αζαρά που έχει ταξιδέψει αρκετά, παίζοντας ποδόσφαιρο σε ΗΠΑ, Σουηδία και τώρα στη Νορβηγική Βαλερένγκα, έχει στραφεί στην κοινωνική διάσταση του ποδοσφαίρου. Η αναγνωρισιμότητα και η θέση που της έχει φέρει ο ρόλος της στην εθνική ομάδα της επιτρέπει να μιλά για ζητήματα ταμπού, όπως οι κανονισμένοι γάμοι και η συμμετοχή σε αθλήματα που θεωρούνται αντρικά. Παράλληλα, αναζητά κορίτσια σε όλη τη χώρα για να τα βοηθήσει με υποτροφίες, δημιούργησε ένα πρόγραμμα για την επανένταξη των φυλακισμένων, καθώς και ένα ταμείο για την βοήθεια ορφανών. «Πιστεύω ότι τα παιδιά αυτά, ορφανά ή αδικημένα, πάρουν τις σωστές ευκαιρίες με τη σωστή καθοδήγηση, μπορούν να πετύχουν σπουδαία πράγματα. Σε τελική ανάγνωση, οφείλω να χρησιμοποιήσω την ευκαιρία που μου έδωσε ο θεός για να επηρεάσω θετικά τις ζωές άλλων κοριτσιών. Είναι κι αυτός ένας λόγος που θέλω να παίζω, για να δείξω σε άλλους ότι μπορούν να πετύχουν», προσθέτει.

Η Ίντα Πουαντζέου είναι 16 ετών. Έχασε τους γονείς της και μεγάλωσε με μια θεία, η οποία συνεχώς την προειδοποιούσε να σταματήσει το ποδόσφαιρο. Όταν μπήκε στην Ακαδημία, η θεία της έλεγε συνεχώς ότι θα καταλήξει στο κρεβάτι με τις κοπέλες που παίζουν μαζί μπάλα. Ο θυμός για τα λόγια αυτά, διοχετεύτηκε σε πάθος για την προπόνηση. «Προπονούμαι σκληρά για να πετύχω και να αποδείξω σε όλους αυτούς ότι κάνουν λάθος. Βλέπω την Γκαελέ Ενγκαναμουίτ στην τηλεόραση, δεν έχω χάσει ούτε έναν αγώνα. θέλω να είμαι σαν αυτή…».