Στην πιο παλιά ισπανική φυλακή, το «Χρυσωρυχείο» του Pejac

Η Penal de El Doueso χτίστηκε το 1907, πάνω στα ερείπια ενός φρουρίου που είχαν ανεγείρει τα στρατεύματα του Ναπολέοντα, και βρίσκεται στο Σανταντέρ της Κανταβρίας, πόλη που είναι η γενέτειρα του Pejac. Στην αρχική κατασκευή ενσωματώθηκαν καινούργια στοιχεία για την επανένταξη των φυλακισμένων στην κοινωνία μέσω εργασίας στην ύπαιθρο.

«Μια φυλακή είναι ένα μέρος τυλιγμένο σε σκληρή πραγματικότητα και, ταυτόχρονα, νιώθω ότι έχει μια ισχυρή σουρεαλιστική φόρτιση. Είναι σαν να πρέπει να ξύσεις λίγο τους τοίχους για ν’ ανακαλύψεις την ποίηση που είναι κρυμμένη μέσα» λέει ο Σιλβέστρε Σαντιάγκο (Pejac είναι το όνομα με το οποίο είναι γνωστός, διεθνώς, ως καλλιτέχνης).

Σε μία από τις αυλές, ο Pejac φιλοτέχνησε τη «Μορφή των Ημερών», μια μεγάλη οξιά που σχηματίζουν χιλιάδες σήματα που οι φυλακισμένοι χαράζουν στους τοίχους των κελιών τους, μετρώντας τον χρόνο της έκτισης της ποινής τους (τέσσερις κάθετες γραμμές και μια διαγώνια). Ένα έργο συμβολικό της ελευθερίας που περιμένει έξω απ’ τους τοίχους της φυλακής. «Αυτή η τοιχογραφία μιλάει για την επιμονή ως μια από της πιο πολύτιμες αρετές μέσα στους τοίχους της El Dueso» τονίζει ο Pejac.

Στο γήπεδο μπάσκετ, ο Ισπανός καλλιτέχνης δημιούργησε μια οφθαλμαπάτη, στην οποία έδωσε το όνομα «Κρυμμένη Αξία»: μια μπασκέτα να ξεφλουδίζεται και να αποκαλύπτει δεύτερη επιφάνεια από χρυσό 22 καρατίων. «Το παραπλανητικό οπτικό εφέ δείχνει ότι μερικές φορές ο χρυσός δεν λάμπει. Επιπλέον, μ’ αρέσει η ιδέα να μετατρέπω ένα καθημερινό αντικείμενο σε αντικείμενο πολυτελές ώστε οι έγκλειστοι να παίζουν μαζί του κάθε μέρα» εξομολογείται.

Σε έναν απ’ τους διαδρόμους της φυλακής, ο Pejac φαντάστηκε τοίχους από συρόμενες μπουκαπόρτες. Και δημιούργησε μιαν άλλη οφθαλμαπάτη, ένα πουλί να πετά ελεύθερο από τη μια άκρη στην άλλη. Τη βάφτισε «Κούφιοι Τοίχοι».

Χάρηκε ιδιαίτερα την παρέμβασή του στη ισπανική φυλακή και τη συνεργασία του με τους έγκλειστους εκεί και για έναν επιπλέον λόγο. «Εδώ τα έργα παραμένουν απρόσιτα στο σύνηθες περιβάλλον – συλλέκτες, γκαλερίστες και φιλότεχνους. Ακόμη και με τα πολλά βοηθήματα και πηγές που μπορεί να έχει κάποιος ή κάποια, είναι σε λιγότερο προνομιακή θέση σε σύγκριση με τους φυλακισμένους» υπογραμμίζει.Οι εγκαταστάσεις θα παραμείνουν στην Penal de El Doueso μέχρι νεωτέρας.