Στιγμιότυπα από το 2021 του μέλλοντός μας

Αν μας ρωτούσαν με ποια μορφή φανταζόμαστε το λήξαν 2021, πιθανότατα η πλειονότητα θα σχημάτιζε στο χαρτί έναν κύκλο, με βεντούζες να ξεφυτρώνουν σε όλη την επιφάνειά του...

girl ga49db36ac 1920 1

Αν μας ρωτούσαν με ποια μορφή φανταζόμαστε το λήξαν 2021, πώς θα το ζωγραφίζαμε, πιθανότατα η πλειονότητα θα σχημάτιζε στο χαρτί έναν κύκλο, με βεντούζες να ξεφυτρώνουν σε όλη την επιφάνειά του. Θα αντιγράφαμε δηλαδή ενστικτωδώς τους γελοιογράφους, χωρίς φυσικά να διαθέτουμε τη δική τους τεχνική και χάρη. Θα προέκυπτε έτσι μια δημοσκόπηση που το αποτέλεσμά της θα έβρισκε σύμφωνους τους περισσότερους. Θα έλειπαν δηλαδή οι υπαινιγμοί περί χειραγωγήσεως των αριθμών. Θα έλειπαν επίσης οι εθιμικές γκρίνιες των συνηθισμένων μίζερων, για να θυμηθούμε τη φράση με την οποία ο δήμαρχος Αθηναίων ξεμπέρδεψε για πολλοστή φορά με όσους ασεβείς δηλώνουν τη δυσφορία που τους προκαλεί το εγωκεντρικότατο στυλ του.

Υπάρχει πάντως μια σημαντική διαφορά: Οι σκιτσογράφοι, να τους έχει καλά ο Θεός, αποδίδουν κορωνοϊόμορφο τον πλανήτη Γη για να μας παρηγορήσουν, με τέτοιον μπελά που μπλέξαμε· για να αποσπάσουν από τα χείλη μας ένα δειλό, σχεδόν ένοχο χαμόγελο. Αντίθετα, εμείς θα τον αποδίδαμε σαν καρικατούρα της μορφής του κόβιντ από αμήχανη θλίψη, αν όχι από απελπισία. Απλός ο λόγος, ή μάλλον απτός. Δυο χρόνια τώρα, με την καθημερινότητά μας σχεδόν μονοθεματική και με την αποκαρδίωση να εξαντλεί τις αντοχές μας, μετράμε κύματα, θύματα, κρούσματα. Ψυχικά και σωματικά καταπονημένοι, μετράμε ήττες και απώλειες, στο στενό περιβάλλον του ο καθένας και στο ευρύτερο. Αν βέβαια είναι δυνατόν, αν είναι ηθικό, με δεδομένο το μέγεθος της Ελλάδας, οι 21.000 νεκροί να κατοικούν σαν σκιές κάποιο ευρύτερο, αδιάφορο περιβάλλον. Συγγενείς και φίλοι μας υπήρξαν όλοι. Κι ας μην τους συναντήσαμε ποτέ. Να τους χωρίσουμε άραγε σε εμβολιασμένους και ανεμβολίαστους, χρηστούς και (άχρηστους) ψεκασμένους, για να καταναλώσουμε ευκολότερα τον θάνατό τους;

Μετράμε όμως –διανοητικά εξουθενωμένοι– και αστοχίες, υπερβολές, επιπολαιότητες, ψέματα (αν μετρούσαμε και τους τραγελαφικούς σολοικισμούς του υπουργού Υγείας, θα ‘πρεπε να είμαστε εκατόγχειρες, εξαδάχτυλοι σε κάθε χέρι). Μετράμε απανωτές πολιτικάντικες διαβεβαιώσεις, καιροσκοπικού χαρακτήρα, που δίνονται για να μην τσαλακωθεί το φτιασιδωμένο προφίλ της επιτυχημένης επιτελαρχίας ή «για να πάει καλά ο τουρισμός», όπως είπε τις προάλλες ο υπουργός Ανάπτυξης της Κυνικής Ρητορικής. Αριθμούμε διαβεβαιώσεις για έξοδο από το τούνελ αύριο-μεθαύριο· για τελευταία μίλια, μαραθωνίων διαστάσεων δυστυχώς· ή για ταχύτατη υπερκάλυψη του εμβολιαστικού προγράμματος. Μπήκαμε όμως στο νέο έτος με μόλις το 66,4% του πληθυσμού να έχει ολοκληρώσει τον εμβολιασμό, όταν θα είχαμε ξεπεράσει το 70% από τον Αύγουστο κιόλας. Μετράμε επίσης τα επίσημα πιστοποιητικά που διανέμονται σε διαγγέλματα και τηλεδηλώσεις για ελληνικές πρωτιές και αριστεία στην αντιμετώπιση της πανδημίας· μπορεί να είχαν κάποιο νόημα τους πρώτους μήνες, τώρα πια όμως δείκτες επιδεινώνονται συνεχώς. Δίχως ωστόσο οι κεφαλές μας να αποφασίζουν να πετάξουν από πάνω τους την πλούσια φενάκη τους, για να δροσιστούν. Μήπως μειωθεί έτσι η θέρμη που προκαλεί ο ναρκισσισμός και σκεφτούν φρονιμότερα. Ας γράψουν τουλάχιστον σε μια ακρίτσα των φαιών τους κυττάρων, για να το βλέπουν πού και πού, να μην ξεχνιούνται, ότι όλα είναι δυνατόν να θεωρηθούν κατανοητά, και μέχρις ενός σημείου συγχωρητέα. Και οι αντιφάσεις στην υγειονομική πολιτική, και οι παλινωδίες, και η έπαρση, και οι επικίνδυνα άστοχες αντιλήψεις περί «πανδημίας των ανεμβολίαστων». Οχι όμως τα εσκεμμένα ψεύδη, οι συνειδητές λαθροχειρίες της προπαγάνδας. Ελάχιστες κυβερνήσεις απόλαυσαν τη μιντιακή υποστήριξη που απολαμβάνει η κυβέρνηση Κυριάκου Μητσοτάκη. Αυτή είναι (ή ήταν) η μεγάλη της επικοινωνιακή ισχύς, η οποία όμως δεν ταυτίζεται καλά και σώνει με την πολιτική υπεροχή και την ηθική ανωτερότητα, ό,τι κι αν υπαγορεύουν οι ψευδαισθήσεις.

Αν σκιτσογραφικά το 2021 φέρνει στον κορωνοϊό (όπως άλλωστε και το 2020), φωτογραφικά εμφανίζεται με πολλά πρόσωπα. Στο Διαδίκτυο κυκλοφορούν πολλές επιλογές, ελληνικές και ξένες, με τον τίτλο «οι δέκα (ή οι εκατό) χαρακτηριστικότερες φωτογραφίες του 2021». Αντικειμενικά κριτήρια δεν υπάρχουν ούτε εδώ. Και το γούστο παίζει τον ρόλο του και οι ιδεολογικές προτιμήσεις. Είναι πάντως σημαδιακό ότι σχεδόν σε όλες τις φωτοανθολογήσεις υπερτερούν σημαντικά τα μελαγχολικά ή στενάχωρα στιγμιότυπα. Χρόνο με τον χρόνο υποχωρούν ακόμα περισσότερο οι φωτογραφίες που απαθανατίζουν ευφρόσυνες ανθρώπινες στιγμές ή την καθαρή ομορφιά της φύσης. Τη θέση τους την καλύπτουν εικόνες καταστροφής, θλίψης και ανθρώπινης δυστυχίας. Δύο τα μεγάλα κεφάλαια στα οποία επιμένει ο φωτογραφικός φακός, προφανώς με διδακτική πρόθεση, επιθυμητή εδώ, αν όχι αναγκαία, παρότι η αποτελεσματικότητά της είναι σαφώς μικρότερη από αυτήν που χρειαζόμαστε και θέλουμε. Το κεφάλαιο της προσφυγιάς και της μετανάστευσης αφενός, το κεφάλαιο της κλιματικής κρίσης αφετέρου, τα οποία πάντως θα αλληλοεπικαλύπτονται όλο και περισσότερο από δεκαετία σε δεκαετία, όσο η ανομβρία και η απερήμωση θα μαστίζουν ολόκληρες χώρες, όχι μόνο στην Αφρική. Τρίτο μεγάλο κεφάλαιο, οι μικροί και μεγάλοι πόλεμοι, κηρυγμένοι και ακήρυχτοι, διακρατικοί ή εμφύλιοι. Ολοι τους, πηγές που διατηρούν αμείωτο το προσφυγικό ρεύμα. Κι ας εξακολουθούμε εμείς οι ευνοημένοι της τύχης Δυτικοί να πιστεύουμε πως οι άνθρωποι μπαίνουν σε παλιόβαρκες, με τα μωρά τους, και με τη γνώση ότι ο ένας στους δέκα κινδυνεύει να θαλασσοπνιγεί, μόνο και μόνο για να υλοποιήσουν κάποιο σκοτεινό «σχέδιο αντικατάστασης» των χριστιανών από τους μουσουλμάνους και κατάλυσης του ωραίου πολιτισμού μας.

Στην εθιμική επιλογή του Time, πολλές από τις «εκατό κορυφαίες φωτογραφίες του 2021» υπενθυμίζουν στιγμές απόγνωσης και πανικού, ενίοτε μάλιστα μέσα από το βλέμμα τρομαγμένων παιδιών, με την προσδοκία ότι έτσι το μήνυμα θα μεταδοθεί ακαριαία και θα εισπραχθεί ακέραιο, δίχως την ανάγκη καμιάς επεξήγησης. Ανάμεσα στις φωτογραφίες αυτές δύο έχουν προέλευση από την Εύβοια. Τραβήχτηκαν τον Αύγουστο του περασμένου χρόνου, όταν το βόρειο τμήμα του νησιού είχε παραδοθεί επί μέρες στις φλόγες, μολονότι «ο κρατικός μηχανισμός ήταν άμεσα προετοιμασμένος και αντέδρασε αμέσως και εξαιρετικά». Η μία φωτογραφία, που έγινε και εξώφυλλο στο Time τον Δεκέμβριο, είναι του Κωνσταντίνου Τσακαλίδη, απεικονίζει δε τον σπαραχτικό πόνο της ογδοντάχρονης κυρίας Παναγιώτας Ριτσόπη μπροστά στο απειλούμενο σπίτι της. Στα μαύρα ντυμένη, με κλειστά τα μάτια, ψάχνει μέσα της Θεό να κρατηθεί. Στη δεύτερη φωτογραφία, του Νικόλα Οικονόμου, μαύρη είναι η θάλασσα και ο ουρανός στη Λίμνη, κι ανάμεσά τους το καταβροχθιστικό πύρινο κόκκινο.

Τιμητική βεβαίως για τους Ελληνες φωτογράφους η συμπερίληψη έργου τους στα πλανητικώς σημαντικότερα. Για την πατρίδα μας, όχι. Δεν απαθανατίζονται στιγμές αξιοσύνης της. «Θα γίνει μάθος το πάθος»; Μα ναι, ως συνήθως.

Πηγή: Η Καθημερινή

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

InCollage 20240328 205245331

Μητσοτάκης: Όλο το παρασκήνιο για τις εκκαθαρίσεις Μπρατάκου και Παπασταύρου

O Κυριάκος Μητσοτάκης φαίνεται πως «παραίτησε» τους δύο στενούς του συνεργάτες προκειμένου να μην απολογηθεί…

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

6167427

«Η ΛΑΡΚΟ ανήκει στους εργάτες» – Μαζικό συλλαλητήριο για τη ΛΑΡΚΟ στο κέντρο της Αθήνας

Στο μαζικό συλλαλητήριο για την ΛΑΡΚΟ συμμετέχουν και άλλα σωματεία, φορείς, συνδικάτα αλλά και φοιτητικοί…

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

5860197

Θρήνος στο Ρέθυμνο: Αυτοκτόνησαν σε μια μέρα, ένας 56χρονος επιχειρηματίας και ένας 84χρονος

Τον αυτόχειρα εντόπισαν οι οικείοι του. Λίγες ώρες αργότερα, ένας 84χρονος, έκοψε το νήμα της…