Όλα έγιναν γρήγορα. Ο Σπύρος Μπιμπίλας θα αναχωρούσε την επόμενη μέρα για το εξωτερικό, επομένως έπρεπε να βρεθεί χρόνος να συναντηθούμε. Το ίδιο γρήγορα ξέσπασε ο σάλος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αμέσως μετά την πρώτη μετάδοση του νέου σήριαλ του Μάρκου Σεφερλή. Ένα μικρό γκεστ του Μπιμπίλα στο εν λόγω σήριαλ ήταν αρκετό για να τον φέρει αντιμέτωπο με πολύ κόσμο που έλεγε το εξής πάνω – κάτω: «Είναι δυνατόν ο πρόεδρος του ΣΕΗ, που παλεύει κατά της κακοποίησης των συναδέλφων του, να μετέχει σ’ ένα σήριαλ, στο οποίο προάγεται η κουλτούρα του βιασμού;» Έχω την αίσθηση πως αυτό το ερώτημα ακριβώς ο Μπιμπίλας αρνείται ή δεν θέλει να το καταλάβει. Υπερασπίζεται σθεναρά τη θέση του ως επαγγελματίας ηθοποιός και επικαλείται το προηγούμενο, αναμφισβήτητα σημαντικότατο, έργο του. Κατά τη γνώμη του, οι ατάκες του Σεφερλή δεν προάγουν καμία κακοποιητική λογική, εφόσον βασίζονται σε παλιά ανέκδοτα, που ακόμη ακούγονται στις παρέες. Γνώριζε πως δεν με βρίσκει σύμφωνο αυτή του η άποψη, ωστόσο δέχτηκε να με συναντήσει στην Εταιρεία Ελλήνων Σκηνοθετών και να κάνουμε την ακόλουθη συζήτηση. Τον ευχαριστώ.
Κύριε Μπιμπίλα, αμέσως μετά την προβολή του σήριαλ του Σεφερλή, στο οποίο κάνατε ένα γκεστ, ακούσατε τα σχολιανά σας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Από συγκεκριμένους ανθρώπους, όχι απ’ όλους. Υπάρχουν κάποιοι που παρακολουθούν τον Σεφερλή αδιαλείπτως επί σειρά ετών και που γεμίζουν τα θέατρα του. Υπάρχουν κι άλλοι, που είναι έτοιμοι, με το τουφέκι στα χέρια, να τον πυροβολήσουν και να τον ρίξουν στην πυρά. Εγώ δεν ανήκω ούτε στους μεν, ούτε στους δε. Εγώ είμαι ένας ηθοποιός επαγγελματίας που παίρνω γεύσεις από παντού. Έπαιζα ταυτόχρονα στον Μιχαηλίδη και στις βιντεοταινίες του Ευστρατιάδη, έπαιζα ταυτόχρονα στον Χάρρυ Κλυνν και στις καλύτερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου. Άρα κανείς δεν θα μου απαγορεύσει να παίρνω, ως έμπειρος επαγγελματίας ηθοποιός, γεύσεις από παντού.
Ένας ηθοποιός, για να πει το ναι σε μία συμμετοχή του, διαβάζει το κείμενο πάνω απ’ όλα. Εσείς διαβάσατε το κείμενο του επεισοδίου;
Όχι. Εγώ είδα τα τέσσερα πρώτα επεισόδια του ξένου σήριαλ, το οποίο είναι αντίστοιχο του ελληνικού, με διασκευή στους διαλόγους. Έχει πολλά σεξιστικά αστεία, έχει το γκέι ζευγάρι, όχι ακριβώς το σοβαροφανές, αλλά αυτό που έχουμε συνηθίσει, σχεδόν ως καρικατούρα. Καρικατούρα γκέι έχουμε κάνει κι εγώ κι ο Μπέζος και πολλοί άλλοι στην ελληνική τηλεόραση, χαρακτήρες δηλαδή που υπάρχουν και στη ζωή. Δεν είναι κάτι ανύπαρκτο η γκέι καρικατούρα και σας προτείνω να δείτε σήμερα στην τηλεόραση πόσοι άνθρωποι είναι γκέι καρικατούρες. Εγώ έχω δηλώσει ότι είμαι γκέι, οπότε μη βγει κανείς να μου πει ότι οι γκέι καρικατούρες δεν υπάρχουν παντού. Οι γκέι έχουν διάφορες εκφάνσεις: Άλλοι είναι σαν να περνάνε και να μην τους «καταλαβαίνει» άνθρωπος, άλλοι το λένε μόνοι τους, άλλοι φαίνονται και άλλοι είναι σαν καρικατούρες στη ζωή.
Τέλος πάντων, αναφερόμουν περισσότερο σε ατάκες προωθητικές της κουλτούρας βιασμού.
Η συγκεκριμένη ατάκα μου φάνηκε και μένα περίεργη, με ξένισε πάρα πολύ, αλλά εγώ είχα διαβάσει μόνο το ρόλο μου. Οι ηθοποιοί που παίζουμε στα σήριαλ, ξέρετε, δεν παίρνουμε όλο το επεισόδιο. Παίρνουμε τα κομμάτια του ρόλου μας.
Κι αν είχατε γνώση της ατάκας αυτής, τι θα κάνατε;
Πάλι θα συμμετείχα! Μπορεί να έλεγα τη γνώμη μου, γιατί ξαναλέω πως η συγκεκριμένη ατάκα με ξένισε. Όλα τα υπόλοιπα είναι μέσα στο κλίμα της εικόνας του Μάρκου Σεφερλή, ο οποίος είναι ένας άνθρωπος, που όποιος τον δει στο «Δελφινάριο», του βγάζει το καπέλο. Κάνει one man show και δεν νομίζω πως άλλος ηθοποιός μπορεί να το κάνει αυτό. Δεν εξυμνώ τον Σεφερλή, αλλά λέω πως είναι ένας ιδιαίτερος «ειδικός» ηθοποιός και είναι η μόνη φορά που δεν συμφώνησα με την Έλενα Ακρίτα. Σε όλα τα άλλα συμφωνώ και επαυξάνω μαζί της, όταν όμως του έγραψε «Γύρνα στην ποντικότρυπα σου» ή κάτι τέτοιο, δεν συμφώνησα. Ο Σεφερλής είναι μία συνέχεια του Ψάλτη και του Χάρρυ Κλυνν και δεν ξέρω τώρα πως θα ακουστεί αυτό.
Θέλετε να σας πω τη γνώμη μου;
Θα σας πω εγώ, αφού εσείς ρωτάτε εμένα. Όταν εγώ έπαιζα με τον Χάρρυ Κλυνν, σεξιστικά αστεία έλεγε, εντελώς σεξιστικά. Εις βάρος κοινωνικών ομάδων: Των γκέι, των χοντρών…
Οι εποχές δεν αλλάζουν;
Βεβαίως και αλλάζουν και η σημερινή έχει γίνει πιο σεμνότυφη, πιο περίεργη και δεν επιδέχεται καμίας σάτιρας, διότι σάτιρα δεν μπορεί να γίνει, αφού θα ξεσηκώνεται κάποια ομάδα. Αν μιλήσει κάποιος για παχουλούς, θα ξεσηκωθούν οι παχουλοί, αν μιλήσει κάποιος για κοντούς – όπως είμαι εγώ -, θα ξεσηκωθούν οι κοντοί, αν μιλήσει για μια ιδιαιτερότητα, θα ξεσηκωθούν αυτοί που την έχουν. Εάν, λοιπόν, πάμε σε μία εποχή, όπου κανείς δεν θα τολμάει να σατιρίσει τίποτα, θα εξαφανιστεί η σάτιρα. Μην ξεχνάμε πως οι πιο γκέι καρικατούρες χαρακτήρες βγήκανε στις αριστοφανικές παραστάσεις της Επιδαύρου. Και μη μου προσάψατε, σας παρακαλώ, ότι λέω τον Σεφερλή Αριστοφάνη! Οι φαλλοί με όλο το σεξισμό τους προέκυψαν απ’ τις παραστάσεις στην Επίδαυρο. Εκεί κανείς δεν σηκώθηκε να φωνάξει!
Ξέρετε τι έγινε ακριβώς; Όπως εσείς λέτε «συμφωνώ σ’ όλα με την Έλενα Ακρίτα, εκτός απ’ αυτό», έτσι τώρα άλλοι λένε για σας «καλός – χρυσός ο Μπιμπίλας, τον αγαπώ, αλλά ήταν μεγάλο φάουλ η συμμετοχή του».
Δικαίωμα τους είναι. Εγώ δεν είμαι ένας άνθρωπος που θέλει να είναι συμπαθής σε όλους και επιτέλους νιώθω ευτυχής γι’ αυτό. Δεν είμαι το καλό παιδί για όλους. Φτάνουν δηλαδή στο σημείο να απαιτούν μέσα από το facebook να ζητήσω συγγνώμη επειδή συμμετείχα σε ένα σήριαλ της ελληνικής τηλεόρασης; Τι είναι αυτά τα πράγματα; Ταυτοχρόνως συμμετέχω στο «Έτερος εγώ» και στο σήριαλ του Καπουτζίδη. Υπάρχει μια ζυγαριά. Αν κάποιος διαφωνεί με κάποιον, δεν πάει να του πει «Ζήτα συγγνώμη για το λίγο». Το υπόλοιπο της καριέρας μου, τα υπόλοιπα της ζωής μου, η προσφορά μου προς τους ηθοποιούς, που πάνε; Αισθάνομαι ότι ζούμε σ’ ένα καθεστώς πολύ περίεργο πια.
Απογοητεύσατε τον κόσμο σας, κύριε Μπιμπίλα. Δεν είναι μόνο οι εξοργισμένοι, αλλά κι οι πικραμένοι.
Τα διαβάζω κι εγώ και στενοχωριέμαι, γιατί έτσι προσπαθεί να επιβληθεί ένα ύποπτο καθεστώς. Δεν αισθάνομαι ότι πάμε καλά, μάλλον πάει λάθος το καράβι.
Εγώ πάλι ερωτώ: Είναι ανάγκη στη σάτιρα να βάλλονται κοινωνικές ομάδες;
Μα αυτή η σάτιρα γινόταν από παλιά, ψάξτε τις επιθεωρήσεις του παρελθόντος. Εγώ θυμάμαι από παιδάκι να πηγαίνω σε επιθεωρήσεις και να παρακολουθώ σάτιρα πάνω σε συγκεκριμένα πράγματα που βλέπαμε στο δρόμο. Τον χοντρό κύριο με την αδύνατη κυρία κλπ.
Είστε, όμως, πρόεδρος του ΣΕΗ.
Κι αυτό τώρα γιατί το μπλέξαμε; Το ότι είμαι πρόεδρος του ΣΕΗ, με κάνει να μη συμμετέχω σε κάποια έργα, τα οποία σε μερικούς μπορεί να μην αρέσουν;
Ναι, σας κάνει, αφού σου λέει «Δεν μπορεί να τρέχει για τις κακοποιημένες γυναίκες τη μία και την άλλη να παίζει σε έργα που προωθούν τους βιασμούς».
Ε, αυτό είναι μια άποψη κάποιου!
Δηλαδή εσείς πιστεύετε ότι το «είδα έναν βιαστή, έτρεχα κι όλο έτρεχα, αλλά δεν τον έφτασα», δεν προωθεί την κουλτούρα του βιασμού;
Διαφωνώ με την ατάκα, αλλά δεν προάγει το βιασμό! Αυτό είναι στο μυαλό κάποιου που θέλει να πιστεύει αυτό!
Σας βλέπω πολύ θυμωμένο.
Είμαι θυμωμένος, γιατί πια το παραμικρό που κάνω ξεσηκώνει θύελλες. Λέω κάτι για την αθεΐα, ξεσηκώνονται οι άθεοι, λέω κάτι για το #metoo, ξεσηκώνονται οι άλλοι, μιλάω για ένα παιδί στο δικαστήριο, ξεσηκώνονται πάλι οι άλλοι. Επειδή ξεσηκώνονται όλοι, θα ξεσηκωθώ κι εγώ καμιά ώρα! Είμαι ένας άνθρωπος που λειτουργώ πάντα με ένα αίσθημα συμπάθειας προς τους πάντες. Ειλικρινά.
Με τον Σεφερλή μιλήσατε αυτές τις ώρες;
Όχι, η αλήθεια είναι πως δεν τον βρήκα στο τηλέφωνο, αλλά δεν έχω και λόγο πραγματικό. Να του πω τι; Αυτό είναι το σήριαλ του, αυτό πληρώνει η ελληνική τηλεόραση και να σας πω και κάτι ακόμη; Όλοι αυτοί που βρίζουν τον Σεφερλή, γιατί δεν έχουν ξεσηκωθεί για το «Bachelor», για το «Survivor» και για το βόθρο της ελληνικής τηλεόρασης; Μόνο ο Σεφερλής τους πείραξε; Εγώ γιατί βγαίνω στα κανάλια και λέω συνέχεια «Τι ντροπή είναι να υπάρχουν αυτά τα πράγματα στην τηλεόραση;» Γιατί δεν ξεσηκώνεται και μ’ αυτά ο κόσμος;
Δεν θα τό’λεγα. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει πέσει και για τα ριάλιτι το κράξιμο της αρκούδας.
Με τέτοιο μένος, όχι όμως! Και μιλάμε για εκπομπές που ξεφτιλίζουν όχι ρόλους, αλλά ανθρώπους κανονικούς, προσωπικότητες στην κανονική τους ζωή. Δεν έχουν ξεσηκωθεί, ούτε μου έχουν πει μπράβο όταν εγώ ξεσηκώνομαι εναντίον όλων αυτών.
Πείτε μου κάτι, αφού είστε συνεργάτης του Σεφερλή…
(με διακόπτει) Δεν είμαι συνεργάτης του. Έχω συνεργαστεί μόνο μία φορά στο θέατρο κι αυτό επειδή αντικατέστησα έναν ηθοποιό που αρρώστησε, το έκανα δηλαδή για να εξυπηρετήσω μία κατάσταση. Και μία φορά τώρα σε μία γκεστ εμφάνιση, η οποία γκεστ εμφάνιση προξένησε ολόκληρη θύελλα.
Επαναλαμβάνω, γιατί δεν είστε ένας απλός ηθοποιός, αλλά κρατάτε ένα νευραλγικό πόστο αυτή τη στιγμή ως πρόεδρος του ΣΕΗ.
Βεβαίως, αλλά και ο Σεφερλής – ξέρετε – είναι μέλος του ΣΕΗ, πληρώνει κανονικά επί 25 χρόνια και δίνει δουλειά σε δεκάδες ανθρώπους, πληρώνοντας τους αδρά. Διάβασα κάποιον που έγραψε «Και τι σημασία έχει αν πληρώνει;» Φυσικά και έχει σημασία, διότι αυτοί της δήθεν κουλτούρας δεν πληρώνουν!
Δεν είναι καλοί αυτοί οι διαχωρισμοί που κάνετε, «κουλτούρα» και «δήθεν κουλτούρα».
Εννοώ πως σε πολλές παραστάσεις «δήθεν κουλτούρας» που έχω παρακολουθήσει, γίνονται πολλές ασκήμιες επί σκηνής. Εκεί κανείς πάλι δεν ξεσηκώνεται. Κανείς, όμως!
Δέχονται δηλαδή την ασκήμια εν ονόματι της τέχνης;
Βεβαίως, ναι! Έχουμε δει απίστευτα πράγματα εν ονόματι της τέχνης και λέμε πως είναι δυνατόν να συμβαίνουν αυτά;
Ένα παράδειγμα θα ήθελα.
Δεν θέλω να πω παραδείγματα. Ας ψαχτούν αυτοί που εννοώ.
Ήθελα, όμως, να ρωτήσω το εξής: Γνωρίζοντας, λοιπόν, τον Σεφερλή, πιστεύετε πως είχε επίγνωση του σάλου που θα ξεσπάσει με τη νέα δουλειά του;
Αυτό δεν το ξέρω. Υποθέτω πως δεν φαντάστηκε ότι θα γινόταν τέτοιο πράγμα.
Ούτε όταν κάνει αστειάκια με το βιασμό, τη στιγμή που παρακολουθούμε τη δίκη του Πέτρου Φιλιππίδη στα κανάλια;
Αυτό είναι ένα πραγματικό γεγονός, με το οποίο ασχολούμαστε, αλλά του Σεφερλή είναι μία ατάκα μέσα σ’ ένα ολόκληρο επεισόδιο. Μία ατάκα προερχόμενη μάλιστα από ανέκδοτο, που υπάρχει εδώ και εκατό χρόνια. Το ανέκδοτο που λένε μέσα στις παρέες, το είπε ο Σεφερλής στο σήριαλ του και ξεσηκώθηκε ο κόσμος, αυτό συνέβη απλά.
Ακριβώς γιατί μεταδίδεται από το μέσο μεγαλύτερης μαζικής αποδοχής, που είναι η τηλεόραση.
Ναι, αλλά το συγκεκριμένο ανέκδοτο το έχουμε ακούσει όλοι. Εγώ το είχα ακούσει το ανέκδοτο αυτό.
Άλλο τα αστειάκια στην παρέα και άλλο σ’ ένα μέσο, σας εξηγώ, που μπορεί να αποθρασύνει πάλι έναν υποψήφιο κακοποιητή μέσα στον καλλιτεχνικό χώρο και όχι μόνο.
Εγώ δεν αισθάνθηκα ότι απενοχοποιούνται οι κακοποιητές. Αυτό πάλι είναι στο μυαλό κάποιων. Δεν νιώθω σαν άνθρωπος ότι απ’ την αναπαραγωγή ενός ανέκδοτου προωθείται ή απενοχοποιείται ο βιασμός. Δεν μου άρεσε που το άκουσα, το είπα ήδη αυτό, αλλά δεν είναι και δικιά μου η παραγωγή. Ενώ παρακολουθήσαμε λογοκρισία από την ΕΡΤ στον γκέι γάμο, εδώ γιατί δεν έκανε το κανάλι λογοκρισία στην τελική; Ας έκανε το κανάλι.
Αυτό ειπώθηκε, ότι και το κανάλι έχει μερίδιο ευθύνης.
Όταν βλέπεις ότι κάτι θα ξεσηκώσει θύελλες, κάνεις μία αναπροσαρμογή. Με την ΕΡΤ, που έκανε λογοκρισία, γιατί ξεσηκωθήκαμε; Πρέπει ν’ αποφασίσουμε, είμαστε υπέρ ή κατά της λογοκρισίας; Όλα τέχνη δεν είναι; Μια μορφή τέχνης είναι, ασχέτως αν μας αρέσει ή όχι. Πρέπει ν’ αποφασίσουμε εμείς οι υπόλοιποι, εμείς που φωνάζουμε, αν θέλουμε λογοκρισία ή όχι. Στην ΕΡΤ, π.χ., είμαστε κατά που κόπηκε ένα κομμάτι, εδώ όμως είμαστε υπέρ διότι έπρεπε να κοπεί το κομμάτι; Συνεπώς σαν κοινωνία δεν είμαστε καλά, είμαστε μάλλον σε παράκρουση.
Η τέχνη, ξέρετε, προάγει τις έννοιες του ανθρωπισμού και όχι τον κακοποιητικό λόγο. Κι εδώ έχουμε μια πρόταξη αμιγώς κακοποιητικού λόγου.
Αυτό είναι δικιά σας ατάκα, εγώ μίλησα για την αναπαραγωγή ενός ανέκδοτου που λένε όλοι και το είπε και ο Σεφερλής, πράγμα που κάνει και στις παραστάσεις του. Εγώ τον παρακολουθώ πάντα στο «Δελφινάριο», γιατί είναι ένα σόου που δεν θα το δεις πουθενά αλλού. Ασχέτως, επαναλαμβάνω, αν αρέσει ή δεν αρέσει, γιατί και μένα πολλά νούμερα του θεωρώ ότι τραβάνε σε διάρκεια. Αν μπορεί, όμως, ας το κάνει κι άλλος!
Θα απαντήσετε στα social media, στους επικριτές σας;
Εγώ πάντα απαντάω, όταν πάρω χαμπάρι τι μου γράφουν, γιατί είναι και πάρα πολλά και δεν προλαβαίνω να τα δω. Συνήθως πιάνω κουβέντα και δεν σβήνω ποτέ τα προσβλητικά σχόλια. Τα αφήνω να φαίνονται, γιατί εκθέτουν πιο πολύ αυτούς που τα γράφουν.
Για τη δίκη της Ακρίτα με τον Σεφερλή, που πρέπει να του καταβάλλει οχτώ χιλιάδες ευρώ, αν χάσει τελικά και το εφετείο, έχετε κάτι να πείτε;
Νομίζω ότι θα βρουν λύση. Δηλώνω υπέρ της Έλενας Ακρίτα σε όλα όσα γράφει. Μόνο σ’ αυτό διαφώνησα, αλλά πιστεύω πως η Ακρίτα είναι ένα απ’ τα πιο σκεπτόμενα άτομα.
Ωστόσο, ο Σεφερλής ζήτησε τη σύλληψη και τη φυλάκιση της Ακρίτα, όπως κι ενός ακόμη δημοσιογράφου. Θα ήθελα τη γνώμη σας.
Από σας το ακούω τώρα πρώτη φορά, ειλικρινά. Δεν συμφωνώ. Γνώμη μου είναι να μη φτάνουν τα πράγματα στα άκρα και πώς, ακόμη και σε μεγάλες διαφωνίες, πάντα βρίσκεται η άκρη, μια λύση εν προκειμένω. Εγώ θέλω να πω ότι δεν μπορούν για κάτι μικρό που θεωρούν κακό, να υποσκελίζουν όλα τα άλλα καλά που έχω κάνει. Παρακαλώ όλους όσοι μου σούρνουν αυτά που μου σούρνουν, να κάτσουν να σκεφτούν λίγο. Υπάρχει μια ζυγαριά και εγώ ξέρω που είναι το καλό στις ζυγαριές. Έχω στενοχωρηθεί γιατί όλοι ψάχνουν ένα θύμα να στήσουν στον τοίχο και, εν προκειμένω, βρήκαν τον Σεφερλή. Ξέρετε τι τράβηξα με τον Χάρρυ Κλυνν, που έπαιζα έναν γκέι και κάθε βράδυ σκεφτόμουν «Θεέ μου, ποιος ξέρει τι θα μου πει απόψε πάνω στη σκηνή»; Γίνονταν από παλιά αυτά θέλω να πω.
Η απάντηση είναι μία: Εξέλιξη των κοινωνιών.
Ποια εξέλιξη όταν εν έτει 2022 λένε σ’ έναν ηθοποιό να ζητήσει συγγνώμη γιατί έπαιξε κάπου; Τότε να ακυρώσουμε τη μισή μας καριέρα κάποιοι ηθοποιοί, γι’ αυτά που συμμετείχαμε στο παρελθόν.
Κι αυτό μέρος μιας εξέλιξης είναι, αγαπητέ. Συγχωρέστε τον κόσμο που το εξέλαβε σαν να αυτοακυρώνεστε.
Δεν νιώθω ότι αυτοακυρώνομαι. Νιώθω ότι ζούμε σ’ ένα καθεστώς τρόμου. Δεν το περίμενα, να σας πω την αλήθεια.
* Το μεγαλύτερο μέρος της συνέντευξης με τον Σπύρο Μπιμπίλα δημοσιεύθηκε στο «Docville» με το «Documento» της Κυριακής 10.04.2022