Αποκλειστικά στο Κουτί της Πανδώρας: Ο Μάλαμας τραγουδάει Σεφέρη σε μελοποίηση Μαυρουδή (video)

Με τον Σωκράτη Μάλαμα είχαμε μπει στο στούντιο τον Ιούνιο του 2017. Λίγες μέρες πριν ο Νότης Μαυρουδής κι εγώ είχαμε περάσει από το γραφείο της Ευανθίας Μάγνη της Spider Music, όπου δώσαμε τα χέρια για την υποτιθέμενη παραγωγή εν είδει χρηματοδότησης ενός δίσκου με μελοποιήσεις του συνθέτη σε ποιητές κυρίως του Μεσοπολέμου. Φυσικά η Μάγνη δεν άργησε – και ευτυχώς δηλαδή – να δείξει το αληθινό της πρόσωπο. Μόνο που εμείς είχαμε ήδη καλέσει τον Μάλαμα και ο άνθρωπος ήρθε από τα Τρίκαλα, ηχογραφήσαμε τη φωνή του κι έφυγε το επόμενο κιόλας πρωί. Ο Μαυρουδής ήταν περιχαρής που η εργασία του φαινόταν να ξεκινάει, που ο Μάλαμας ανταποκρίθηκε γενναιόδωρα στο προσκλητήριο μας και που τραγούδησε Σεφέρη και Βάρναλη με την προσήλωση του μαθητή απέναντι στον δάσκαλο! Μα, ήταν όντως μαθητής στην κιθάρα ο Μάλαμας του Μαυρουδή!

«Σημασία έχει να μείνουν τα τραγούδια στα χέρια σας, βγει – δεν βγει αυτός ο δίσκος και, άλλωστε, εγώ ήρθα εδώ για τον παλιό μου δάσκαλο στην κιθάρα που πάντα μου έβγαζε μία γλυκύτητα σαν άνθρωπος και σαν δημιουργός»…Μ’ αυτά τα λόγια ακριβώς μού’χε απαντήσει ο Μάλαμας εκείνη τη μέρα στο στούντιο – 23 Ιουνίου του ’17 ήταν -, εφόσον κάτι είχα διαισθανθεί για το ποιόν της Μάγνη και του εξέφρασα ανοιχτά τις υποψίες μου! Κοντά μας, εκτός από τον Νότη Μαυρουδή και τον Γιώργο Τοσικιάν στις κιθάρες, ήταν και ο Σταύρος Καβαλιεράτος στο κοντραμπάσο με τον Παναγιώτη Τσεβά στο ακορντεόν: Τον μεν Καβαλιεράτο είχε καλέσει ο Μαυρουδής, τον δε Τσεβά ο γράφων. Κι έτσι τα δύο κομμάτια με τη φωνή του Σωκράτη Μάλαμα γράφτηκαν κανονικά! 

Εν συνεχεία, οποία απογοήτευσις, που λεν! Η Μάγνη φέσωσε το στούντιο μαζί με τους μουσικούς, φέρθηκε στον Νότη Μαυρουδή, έναν δημιουργό με ιστορία 50 χρόνων, σαν να ήταν ο τελευταίος ανθυποσυνθετάκος και εμένα με έβαλε να υπογράψω ένα μπακαλόχαρτο τάχα μου ως έγγραφο πρόσληψης μουσικού παραγωγού στην εταιρεία της…Φυσικά δεν το άφησα έτσι, όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά για να μη συνέχιζε την άθλια δράση της σε ένα κατεστραμμένο, ούτως ή άλλως, δισκογραφικό τοπίο. Τη βγάλαμε στα κανάλια, «ουρακοτάγκο της δισκογραφίας» την αποκάλεσε ο Μαυρουδής, ενώ το ίδιο διάστημα ο σκηνοθέτης Νίκος Σούλης κι εγώ φτάσαμε στο κωμικοτραγικό σημείο να δεχόμαστε απειλητικά τηλεφωνήματα από το αστυνομικό τμήμα Γλυφάδας για τον διασυρμό της…Spider Woman, τρομάρα της! 

Ο καιρός πέρασε και όλο λέγαμε πότε επιτέλους θα μπορούσε το project αυτό να υλοποιηθεί και να κυκλοφορήσει ολοκληρωμένο: Ο Μαυρουδής, βλέπεις, συνέχιζε να συνθέτει τα υπόλοιπα τραγούδια σε ποίηση Καρυωτάκη, Λαπαθιώτη, Βιζυηνού, Μυρτιώτισσας και Σαραντάρη. Πάλι καλά που δεν έχασε τον μουσικό του οίστρο και την ποιητική του διάθεση, διότι άμα μπλέξεις με εταιρείες – μαϊμούδες και μπατακτσούδες διευθύντριες, άντε να γράψεις τραγούδια – και τέτοια τραγούδια που θα χαρακτηρίζονταν μικρά διαμάντια το καθένα! 

Την παραγωγή του δίσκου ανέλαβε ευτυχώς και επιτυχώς πριν από μερικούς μήνες ο εκδοτικός οίκος ΙΑΝΟΣ. Όλα έγιναν γρήγορα! Ο Μαυρουδής ξαναμπήκε στο στούντιο, αυτή τη φορά με μερικές από τις σημαντικότερες γυναικείες κι ανδρικές φωνές του ελληνικού τραγουδιού: Νένα Βενετσάνου, Αλκίνοος Ιωαννίδης, Μόρφω Τσαϊρέλη, Χρήστος Θηβαίος, Μαρία Θωΐδου – τη φωνή του Μάλαμα την είχαμε, όπως είπαμε, από το μακρινό πια καλοκαίρι του 2017. Κι έτσι τα τραγούδια από δύο έγιναν δεκατρία, ενόσω εγώ δούλευα για τα κείμενα και όλο το γραπτό υλικό της έκδοσης. 

Κριτική στο έργο αυτό που φέρει τον τίτλο «Άγρυπνο φεγγάρι» δεν θα ήταν τίμιο να γραφτεί από μένα. Το έζησα εν τη γενέσει του και το όνομα μου υπάρχει στα credits του βιβλίου με το συνημμένο CD. Με την άδεια του συνθέτη Νότη Μαυρουδή, ωστόσο, δημοσιεύεται για πρώτη φορά στο διαδίκτυο και κατ’ αποκλειστικότητα στο koutipandoras.gr, το τραγούδι «Το απομεσήμερο ενός φαύλου» σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη. Είναι το ένα από τα δύο συνολικά κομμάτια που αποδίδει ο Σωκράτης Μάλαμας με τη συμμετοχή χορωδίας – το άλλο είναι το «Ένας-όλοι» σε ποίηση Κώστα Βάρναλη και δεν έχει χορωδία. 

Με αφορμή το ολοκαίνουργιο αυτό τραγούδι ας ξαναθυμηθούμε, λοιπόν, τους τρομερά επίκαιρους στίχους του πρώτου Έλληνα Νομπελίστα ποιητή. Η σπηλαιώδης ερμηνεία του Μάλαμα με την περιπαικτικά πομπώδη χορωδία σε συνάρτηση με τη χατζιδακικού τύπου ρυθμική μελωδία και το διάλογο κιθάρας και ακορντεόν (ο Τσεβάς κεντάει κυριολεκτικά), μας χαρίζουν ένα πανέμορφο μουσικο-ποιητικό έπος τεσσάρων μόλις λεπτών! Απολαύστε το, διαβάζοντας συγχρόνως το ποίημα του Σεφέρη από το «Τετράδιο Γυμνασμάτων Β’»: 

Τράβα αγωγιάτη, καρότσα τράβα,
τράβα να φτάσουμε γοργά στην Κάβα!
Φύσα βαπόρι, βόα μηχανή,
να ’ρθούμε πρώτοι εμείς! — οι στερνοί.

Τα στερνοπαίδια και τ’ αποσπόρια
και τ’ αποβράσματα και τ’ αποφόρια
μιας μάχης που ήτανε γι’ άλλα κορμιά
για μάτια αλλιώτικα κι άλλη καρδιά.

Πολιτικάντηδες, καραβανάδες,
ψιλικατζήδες, κολλυβιστάδες,
μούργοι, μουνούχοι και θηλυκά —
τράβα αγωγιάτη! βάρα αμαξά!

Φτωχή Πατρίδα, στα μάγουλά σου
μαχαίρια γράφουνε το γολγοθά σου·
μάνα λιοντόκαρδη, μάνα ορφανή,
κοίτα αν αντέχεις τέτοια πομπή:

το ματσαράγκα, το φαταούλα
με μπογαλάκια και με μπαούλα·
τη χύτρα που έβραζε κάθε βρωμιά
λες και την άδειασαν όλη μεμιά

σ’ αυτούς ανάμεσα τους ήπιους λόφους
όπου μας κλείσανε σαν υποτρόφους
ενός αδιάντροπου φρενοβλαβή
που στο βραχνά του παραμιλεί.

Δες το σελέμη, δες και το φάντη
πώς θυμιατίζουνε τον ιεροφάντη
που ρητορεύεται λειτουργικά
μπρος στα πιστά του μηρυκαστικά.

Μαυραγορίτες από τα Νάφια
της προσφυγιάς μας άθλια σινάφια,
γύφτοι ξετσίπωτοι κι αρπαχτικοί,
λένε, πατρίδα, πως πάνε εκεί

στα χώματά σου τα λαβωμένα
γιατί μαράζωσαν, τάχα, στα ξένα
και δεν μπορούνε χωρίς εσέ —
οι φαύλοι: τρέχουνε για το λουφέ.

Ακούστε τη συμμετοχή του Σωκράτη Μάλαμα αποκλειστικά στο Κουτί της Πανδώρας