Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Μέσης Ανατολής

Μία άλλη φωτογραφία απεικονίζει κάτι που μοιάζει με πτώμα τυλιγμένο με κουβέρτα να βρίσκεται ανάμεσά τους. Είπαν ότι είναι η σορός ενός μετανάστη που πέθανε από θερμοπληξία και ότι οι υπόλοιποι δεν έχουν πρόσβαση σε αρκετή τροφή και νερό για να επιβιώσουν. Ένας έφηβος κρεμάστηκε από το παράθυρο αφού έχασε κάθε ελπίδα, δήλωσαν οι φίλοι του, πολλοί από τους οποίους είναι υπό κράτηση από τον Απρίλιο. 

Οι μετανάστες, αρκετοί από τους οποίους φέρουν ουλές στις πλάτες τους, υποστηρίζουν ότι έχουν χτυπηθεί από τους φύλακες.«Είναι κόλαση εδώ μέσα. Μας συμπεριφέρονται σα ζώα και μας χτυπούν καθημερινά», είπε ο Αμπίντ, ένας Αιθίοπας, που είναι κρατούμενος σε ένα από τα κέντρα φυλάκισης για παραπάνω από 4 μήνες. «Αν δω ότι δεν υπάρχει διαφυγή, θα αυτοκτονήσω. Άλλοι το έχουν ήδη κάνει», πρόσθεσε μέσω ενός τρίτου που μπόρεσε να επικοινωνήσει λαθραία στο τηλέφωνο. «Το μόνο έγκλημα που έχω διαπράξει είναι που έφυγα από τη χώρα μου προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής. Αλλά μας δέρνουν με μαστίγια και με ηλεκτρικά καλώδια σαν να είμαστε δολοφόνοι».

Οι εικόνες και οι μαρτυρίες έχουν προκαλέσει τη διεθνή κατακραυγή από τα μέλη και οργανώσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποκτούν ιδιαίτερη σημασία υπό το πρίσμα της αναζωπύρωσης του παγκόσμιου κινήματος των Black Lives Matter. 

«Φωτογραφίες που προέρχονται από τα κέντρα κράτησης της νότιας Σαουδικής Αραβίας δείχνουν τις αρχές να υποβάλουν μετανάστες από το Κέρατο της Αφρικής σε άθλιες, εξευτελιστικές και απάνθρωπες συνθήκες χωρίς καμία πρόβλεψη για την ασφάλεια και την αξιοπρέπειά τους» είπε ο Άνταμ Κουγκλ, υποδιευθυντής του Human Rights Watch για τη Μέση Ανατολή. Συνέχισε ότι «για μια πλούσια χώρα σαν τη Σαουδική Αραβία, δεν υπάρχει δικαιολογία να κρατούνται οι μετανάστες σε τόσο εξευτελιστικές συνθήκες». 

Η Σαουδική Αραβία εδώ και καιρό εκμεταλλεύεται την εργασία μεταναστών από την Αφρική και την Ασία. Τον Ιούνιο του 2019, περίπου 6,6 εκατομμύρια ξένοι εργάτες αποτελούσαν το 20% του συνολικού πληθυσμού της χώρας με τους περισσότερους να απασχολούνται σε χαμηλόμισθες και βαριά σωματικές εργασίες.

Οι μετανάστες δουλεύουν κατά κύριο λόγο σε κατασκευαστικές και χειρωνανκτικές εργασίες που οι ντόπιοι Σαουδάραβες δε θέλουν να κάνουν οι ίδιοι. Πολλοί από αυτούς είναι από τη Νότια Ασία, αλλά ένα μεγάλο ποσοστό έρχεται από το Κέρατο της Αφρικής, που βρίσκεται απέναντι από την Ερυθρά θάλασσα. 

Η έρευνα του The Sunday Telegraph εντόπισε κέντρα κράτησης με άντρες από την Αιθιοπία, ενώ υπήρχαν πληροφορίες ότι άλλοι βρίσκονταν στριμωγμένοι με γυναίκες. Την τελευταία δεκαετία, δεκάδες χιλιάδες νεαροί Αιθίοπες έχουν φτάσει στη χώρα του Περσικού Κόλπου, συχνά με τη βοήθεια Σαουδάραβων διακινητών σε μια ριψοκίνδυνη προσπάθεια να ξεφύγουν από τη φτώχεια στην πατρίδα τους. 

Παρόλα αυτά, βρίσκονται εγκλωβισμένοι λόγω της πανδημίας αλλά και εξαιτίας της «Σαουδοποίησης» του εργατικού δυναμικού του βασιλείου της Σαουδικής Αραβίας, μια τακτική που εισήγαγε ο Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν, ο διάδοχος του θρόνου που ανέλαβε εξουσία πριν τρία χρόνια. 

Οι μαρτυρίες που περισυνέλεξε η εφημερίδα απευθείας από τους μετανάστες μέσω κωδικοποιημένων καναλιών όσον αφορά στις συνθήκες κράτησής τους είναι απελπιστικές.

Πολλοί από τους κρατούμενους έχουν αυτοκτονικές τάσεις ή υποφέρουνς από ψυχικές διαταραχές ως αποτέλεσμα της 5μηνης κράτησής τους.«Οι φύλακες μας κοροϊδεύουν, η κυβέρνηση αδιαφορεί, τί μπορούμε να κάνουμε;»

«Ένα νεαρό αγόρι, γύρω στα 16, κατάφερε να κρεμαστεί τον προήγουμενο μήνα. Οι φύλακες πετούν τις σορούς έξω σαν να ήταν σκουπίδια», είπε ένας άλλος. 

Όταν η πανδημία χτύπησε το Μάρτιο, η Σαουδαραβική κυβέρνηση στην πρωτέυουσα Ρίαντ φοβήθηκε ότι οι μετανάστες, που συνήθως διαμένουν σε συνωστισμένα διαμερισμάτα θα επιδρούσαν σαν επιταχυντές στην εξάπλωση του κορονοϊού. 

Περίπου 3,000 Αιθίοπες απελάθηκαν πίσω στην Αιθιοπία τις πρώτες 10 μέρες του Απριλίου και μια διαρροή από τον ΟΗΕ ανέφερε ότι άλλοι 200,000 θα ακολουθούσαν. Ένα μορατόριουμ τέθηκε σε ισχύ τότε για την αναστολή των απελάσεων μετά από πίεση από διεθνείς οργανισμούς.

Η The Sunday Telegraph έχει διαπιστώσει ότι πολλοί από τους μετανάστες που προορίζονταν για απέλαση τους προήγουμενους μήνες, έχουν εγκαταλειφθεί και αφεθεί να σαπίσουν σε κέντρα κράτησης κατάμεστα από ασθένειες και μικρόβια.  «Μας έχουν παρατήσει εδώ για να πεθάνουμε», σχολίασε ένας που βρίσκεται έγκλειστος από το Μάρτιο. 

«Κορονοϊός; Ποιός ξέρει; Υπάρχουν πολλές ασθένειες εδώ. Όλοι είναι άρρωστοι, ο καθένας έχει κολλήσει και από κάτι», πρόσθεσε. 

Οι εικόνες που διέρρευσαν προς δημοσιότητα δείχνουν ότι πολλοί υποφέρουν από βαριές δερματικές μολύνσεις, και οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι δεν έχουν λάβει κάμια φαρμακευτική περίθαλψη. 

«Τρώμε ένα μικροσκοπικό κομμάτι ψωμί τη μέρα και λίγο ρύζι το βράδυ. Δεν υπάρχει σχεδόν καθόλου νερό και οι τουαλέτες έχουν πλημμυρίσει. Έχουν ξεχειλίσει και τα νερά φτάνουν εκεί που τρώμε. Αναγκαστικά συνηθίζουμε τη δυσοσμία. Αλλά υπάρχουν πάνω από εκατό άνθρωποι σε ένα δωμάτιο και ο καύσωνας και η ζέστη μας σκοτώνουν» πρόσθεσε ένας άλλος Αιθίοπας. «Οι τουαλέτες έχουν βουλώσει, προσπαθήσαμε να τις ξεβουλώσουμε, αλλά δε μπορούμε να το κανούμε. Οπότε ζούμε και κοιμόμαστε μέσα στη βρωμιά και τα περιττώματα».. «Για τη Σαουδική Αραβία και για για τον Αμπιυ Αχμεντ,-τον πρωθυπουργό της Αιθιοπίας που κέρδισε βραβείο Νόμπελ Ειρήνης το 2019- είναι σαν να είμαστε μυρμήγκια. Όταν πεθαίνουμε, είναι σαν να έχει πεθάνει ένα μυρμήγκι, κάνεις δεν νοιάζεται, κανείς δεν ασχολείται».

Στη κοινωνία της Σαουδικής Αραβίας υπάρχει μια βαθιά δομική διαστρωμάτωση ανάλογα με τη φυλή και την κάστα. Οι Αφρικανοί μετανάστες έχουν ελάχιστα νομικά δικαιώματα και πολλοί καταγγέλλουν περιστατικά στυγνής εκμετάλλευσης, σεξουαλικής και ρατσιστικής βίας από τους εργοδότες τους. 

Νέα νομοθεσία που περιορίζει περαιτέρω τα δικαιώματα και τις δυνατότητες απορρόφησης του ξένου εργατικού δυναμικού εισήχθη το 2013 και οι αποκλεισμοί και περιορισμοί έχουν ενταθεί από τότε και ιδιαίτερα υπό την ηγεσία του Μοχάμαντ Μπιν Σαλμάν από το 2017 και έπειτα. 

Η εφημερίδα κατάφερε να εντοπίσει γεωγραφικά δύο από τα κέντρα κράτησης. Το ένα βρίσκεται στην περιοχή Αλ Σουμαισι, κοντά στην ιερή πόλη της Μέκκας και το άλλο είναι στην Τζαζάν, σε μια πόλη κοντά στην Υεμένη. Πιστεύεται ότι υπάρχουν και άλλα κέντρα όπου κρατούνται χιλιάδες Αιθίοπες. 

Οι μετανάστες σε καθένα από τα κέντρα δήλωσαν ότι υπήρχαν εκατοντάδες κρατούμενοι σε κάθε δωμάτιο. Εικόνες δορυφόρου δείχνουν διάφορα συγκροτήματα σε κάθε κέντρο, κάτι που αφήνει να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρχουν πολλοί περισσότεροι μετανάστες με τους οποίους δεν υπάρχει τρόπος επικοινωνίας. 

Μερικοί από τους κρατούμενους ανέφεραν ότι είχαν περικυκλωθεί στον τόπο κατοικίας τους σε διάφορες πόλεις της Σαουδικής Αραβίας πριν τοποθετηθούν στα στρατόπεδα κράτησης. Άλλοι ήταν Αφρικανοί πρόσφυγες που έρχονταν από την Υεμένη που σπαράζεται από τον πόλεμο και την ανθρωπιστική κρίση. 

Νωρίτερα, η ΜΚΟ Human Rights Watch ανέφερε ότι οι δυνάμεις των Χούθι χρησιμοποίησαν τον κορονοϊό σαν πρόσχημα για να διώξουν χιλιάδες Αιθίοπες μετανάστες προς τη Σαουδική Αραβία. 

Μαρτυρίες που μάζεψε η ΜΚΟ αναφέρουν ότι οι Χούθι σκότωσαν δεκάδες Αιθίοπες και υπό απειλή όπλου οδήγησαν άλλους στο λιμάνι στα σαουδαρικά σύνορα. Οι σαουδάραβες φύλακες τότε στόχευσαν με τα όπλα τους τους μετανάστες εν πλω, και σκοτώσαν μερικούς. 

«Η Σαουδική Αραβία, μια πλούσια χώρα λόγω του πετρελαίου, για καιρό έχει υπό κράτηση μετανάστες που δεν έχουν καταγραφεί, συμπεριλαμβανομένων πολλών από το Κέρατο της Αφρικής, σε συνθήκες τόσο ακραίου συνωστισμού, ανθυγιεινές και αποκρουστικές, που οι μετανάστες συχνά βγαίνουν από εκεί άρρωστοι ή με βαριά σωματικά και ψυχικά τραύματα» είπε ο κ.Κουγκλ. 

«Προκαλεί ερωτηματικά κατά πόσο οι Σαουδικές αρχές επίτηδες επιτρέπουν την κράτηση και φυλάκιση μεταναστών υπό τέτοιες συνθήκες προκειμένου να τους τιμωρήσουν», πρόσθεσε. 

Η εφημερίδα The Sunday Telegraph ήρθε σε επαφή με την πρεσβεία της Σαουδικής Αραβίας στο Λονδίνο για κάποιο σχετικό σχόλιο αλλά προς το παρόν δεν έχει λάβει κάποια απάντηση.

*Τα ονόματα έχουν αλλάξει για την προστασία της ταυτότητας των μεταναστών.

Μετάφραση από telegraph.co.uk