Σαν σήμερα πριν 86 χρόνια: Ο Χίτλερ διορίζεται για πρώτη φορά καγκελάριος

Σαν σήμερα το 1933 ο Αδόλφος Χίτλερ διορίζεται για πρώτη φορά Καγκελάριος της Γερμανίας.

Με τη συζήτηση για τη σύγχρονη άνοδο σε όλο τον κόσμο και τους σοβαρούς κινδύνους που απορρέουν από αυτό το φαινόμενο, επιχερούμε μια σύντομη αναδρομή στις συνθήκες κάτω από τις οποίες το τέρας του ναζισμού κατάφερε να γίνει κυρίαρχο στη Γερμανία του μεσοπολέμου.

Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης

Το 1919 ένας συνασπισμός σοσιαλιστών, καθολικών κεντρώων και φιλελεύθερων δημοκρατών προχώρησε στη σύνταξη ενός συντάγματος για τη νέα γερμανική δημοκρατία. Το σύνταγμα κατά γενικό κανόνα αντανακλούσε μια προοδευτική πολιτική και κοινωνική φιλοσοφία και προωθούσε έναν χάρτη αστικών δικαιωμάτων και πολιτικών ελευθερίων. 

Όμως η δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν ήταν σε θέση να διατηρηθεί. Η αύξηση της επιρροής του Κομμουνιστικού Κόμματος, σε συνδυασμό με τη μείωση του κύρους των παλαιών αστικών κομμάτων (του γερμανικού Λαϊκού, του γερμανικού Δημοκρατικού, του βαυαρικού Λαϊκού και άλλων), αλλά και του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.

Το NSDAP, το κόμμα του Χίτλερ δηλαδή, δυνάμωνε την επικίνδυνη προπαγάνδα πως όλα τα δεινά των εργαζομένων της Γερμανίας τα προκαλούσε η Συνθήκη των Βερσαλιών (συνθήκη που υπογράφτηκε με βαρείς όρους για τη Γερμανία μετά την ήττα της στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο). 

Η άνοδος του Χίτλερ

Ο Χίτλερ ήταν μεταξύ εκείνων που κατήγγειλαν τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης. To ναζιστικό κόμμα NSDAP είχε ιδρυθεί το 1919 από μία ομάδα επτά ανδρών με ηγέτη τους τον ίδιο τον Χίτλερ.

Το 1923 τέθηκε επικεφαλής μιας απόπειρας πραξικοπήματος από μέρους των «Φαιοχιτώνων», του ιδιωτικού στρατού των Ναζί, οι οποίοι διαλύθηκαν γρήγορα και ο Χίτλερ καταδικάστηκε σε φυλάκιση. Στη φυλακή συνέταξε το Mem Kampf, (Ο Αγών μου), μια ασυνάρτητη πραγματεία γεμάτη μίσος για του Εβραίους και τους κομμουνιστές. Εξέφρασε επίσης την αντίληψή του για την προδοσία της Γερμανίας από τους εχθρούς της του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το μήνυμα του Χίτλερ έβρισκε απήχηση σε έναν αυξανόμενο αριθμό απογοητευμένων και απειλούμενων οικονομικά συμπατριωτών του.

Στις εκλογές του 1928, οι Ναζί κέρδισαν 12 έδρες στη Βουλή. Το 1930 κέρδισαν 107, αυξάνοντας τις ψήφους τους από 800 χιλιάδες σε 6,5 εκατομμύρια.
 
Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1932 το κοινοβουλευτικό σύστημα κατέρρευσε. Κανένας αρχηγός κόμματος δεν μπορούσε να αποκτήσει πλειοψηφία στη Βουλή, επειδή οι Ναζί αρνούνταν να δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης σε οποιαδήποτε κυβέρνηση, στην οποία δεν ήταν ο Χίτλερ επικεφαλής, ενώ οι Κομμουνιστές αρνούνταν να συνεργαστούν με τους Σοσιαλιστές.
 
Τον Ιανουάριο του 1933 μια ομάδα αντιδραστικών βιομηχάνων, τραπεζιτών και Πρώσων γαιοκτημόνων έπεισε τον πρόεδρο Χίντεμπουργκ να διορίσει τον Χίτλερ καγκελάριο, προφανώς με τη σκέψη ότι θα μπορούσαν να τον ελέγξουν.

Οι υποστηρικτές του σχεδίου όμως υποτίμησαν την τεράστια πλημμυρίδα μαζικής υποστήριξης πίσω από το ναζιστικό κόμμα. Ο Χίτλερ δεν άργησε να εκμεταλλευτεί στο έπακρο την ευκαιρία και έπεισε τον Χίντεμπουργκ να προκηρύξει νέες εκλογές στις 5 Μαρτίου.

Όταν συγκλήθηκε η νέα Βουλή ψήφισε να δοθούν στον Χίτλερ απεριόριστες εξουσίες.

Όλα τα πολιτικά κόμματα πλην του ναζιστικού, τέθηκαν εκτός νόμου. Ο ολοκληρωτικός έλεγχος επεκτάθηκε στον Τύπο, την εκπαίδευση, τις τέχνες και σε πολλούς κλάδους της παραγωγής και του εμπορίου. Μέτρα πάρθηκαν εναντίον των Εβραίων: εκδιώχθηκαν από τις δημόσιες υπηρεσίες, τους στερήθηκε η γερμανική ιθαγένεια και πρακτικά αποκλείστηκαν από τα πανεπιστήμια. 

Το 1938 κορυφώνεται η φανατική σταυροφορία εναντίον των Εβραίων για την εκδίωξή τους από τη χώρα και την ολοκληρωτική τους καταστροφή.

Τα υπόλοιπα ανήκουν στην Ιστορία… Το ερώτημα που παραμένει ανοιχτό είναι αν οι λαοί του κόσμου θα επιτρέψουν να επαναληφθεί ένα από τα σκοτεινότερα κεφάλαια που «έγραψε» η ανθρωπότητα.

Με πληροφορίες από το tvxs.gr