Ραγδαία επιδείνωση στον εκτοπισμό των αμάχων από την Ανατολική Ουκρανία

Οι συνεχιζόμενες συγκρούσεις στα ανατολικά της χώρας και η ακόλουθη κατάρρευση βασικών υπηρεσιών συνεχίζει να απομακρύνει ανθρώπους από τις εστίες τους. Η ανάγκη για ανθρωπιστική βοήθεια αυξάνεται, ιδιαίτερα στις περιοχές γύρω από το Ντονέτσκ, το Χάρκοβο και το Κίεβο, καθώς και στις περιφέρειες Ντνιπροπετρόφσκ και Ζαπορίζια. 

Μέχρι και την Πέμπτη 23 Οκτωβρίου, ο εσωτερικά εκτοπισμένος πληθυσμός της Ουκρανίας ανερχόταν σε 430.000 άτομα –περίπου 170.000 περισσότερα απ’ ό, τι στις αρχές Σεπτεμβρίου.

Περίπου το 95% των εκτοπισμένων προέρχονται από την ανατολική Ουκρανία και συγκεντρώνονται στο Ντονέτσκ και το Χάρκοβο, καθώς και στο Κίεβο και άλλες πόλεις. Σε όλες αυτές τις περιοχές, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ διανέμει επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια στους πλέον ευάλωτους ανθρώπους. Μέσα στις επόμενες εβδομάδες, σκοπεύουμε να διανείμουμε επιπλέον χειμωνιάτικα ρούχα και κουβέρτες, καθώς και  400.000 τετραγωνικά μέτρα ενισχυμένου μουσαμά, για επισκευή στεγών στα ανατολικά της χώρας.

Ενώ η πλειοψηφία των εκτοπισμένων διαμένει είτε σε ενοικιαζόμενους χώρους ή με συγγενείς και φίλους, περίπου 14.000 -18.700 άνθρωποι ζουν σε συλλογικά καταλύματα. Με την έναρξη του χειμώνα, μία από τις πλέον επείγουσες προτεραιότητες είναι η διασφάλιση ότι αυτά τα κέντρα θα έχουν μόνωση από τις καιρικές συνθήκες, και ότι παρέχονται ζεστές κουβέρτες και χειμωνιάτικα ρούχα σε όσους έχουν μεγαλύτερη ανάγκη. Η Ύπατη Αρμοστεία σκοπεύει να ανακαινίσει 40 συλλογικά κέντρα σε περιοχές σημαντικών αφίξεων.

Σε συνεργασία με τις τοπικές αρχές, έχουν καθιερωθεί προγράμματα χρηματικής βοήθειας ύψους περίπου 250.000 δολαρίων, για να στηρίξουν ιδιαίτερα ευάλωτα άτομα, πολλά από τα οποία δεν έχουν λάβει τις συντάξεις τους ή επιδόματα κοινωνικής πρόνοιας, λόγω των συγκρούσεων. Μέχρι στιγμής, έχουν επωφεληθεί απ’ τα προγράμματα αυτά περίπου 1.600 άτομα στις περιοχές του Κιέβου, της Λβιβ και της Βίννιτσα. Το πρόγραμμα αυτή την περίοδο επεκτείνεται σε έξι ακόμη περιοχές της Ουκρανίας.

Τις δύο τελευταίες εβδομάδες, η Ουκρανία έχει πραγματοποιήσει σημαντικά βήματα για την προστασία και την παροχή βοήθειας στους εκτοπισμένους, με ψηφίσματα που υιοθέτησε η νέα κυβέρνηση σχετικά με την καταγραφή και την παροχή συνδρομής. Περίπου 16.000 οικογένειες καταγράφηκαν την τελευταία εβδομάδα. Η Υ.Α. προσβλέπει στην καθιέρωση μιας κεντρικής υπηρεσίας για την πλήρη και έγκαιρη καταγραφή των εκτοπισμένων τις προσεχείς εβδομάδες.

Τη Δευτέρα, το ουκρανικό κοινοβούλιο υιοθέτησε ένα νόμο για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των εσωτερικά εκτοπισμένων. Ο νόμος, που συντάχθηκε με την υποστήριξη της Ύπατης Αρμοστείας και της κοινωνίας των πολιτών, διευρύνει μια συγκεκριμένη ομάδα δικαιωμάτων ώστε να καλύπτουν τους εσωτερικά εκτοπισμένους, παρέχοντας προστασία κατά των διακρίσεων και των αναγκαστικών επιστροφών, και βοήθεια στις περιπτώσεις εθελοντικής επιστροφής. Ο νόμος επίσης απλοποιεί την πρόσβαση σε διάφορες κοινωνικές και οικονομικές υπηρεσίες.

Η Υ.Α. ελπίζει ότι η ταχεία εφαρμογή αυτής της νομοθεσίας θα βοηθήσει τους εκτοπισμένους να βρουν ασφαλές καταφύγιο, θέσεις εργασίας και ολοκληρωμένη πρόσβαση στις απαιτούμενες υπηρεσίες. Ο νόμος υποχρεώνει την κυβέρνηση να ξεκινήσει την ανάπτυξη πολιτικών για την ένταξη των εσωτερικά εκτοπισμένων, που αναμένεται να οδηγήσουν σε καλύτερο σχεδιασμό για όσους βρίσκονται σε ανάγκη.

Την ίδια στιγμή, στη Ρωσική Ομοσπονδία,, πάνω από 207.000 Ουκρανοί έχουν υποβάλει αίτημα για να τους δοθεί προσφυγικό καθεστώς ή προσωρινό άσυλο από την αρχή της χρονιάς, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Μετανάστευσης της χώρας. Επιπλέον, περίπου 180.000 Ουκρανοί έχουν υποβάλει αίτημα για άλλες μορφές νόμιμης παραμονής στη Ρωσία, όπως η προσωρινή ή μόνιμη άδεια παραμονής. Μεγαλύτερος αριθμός Ουκρανών καταφθάνει στη Ρωσία, καθώς δεν απαιτείται θεώρηση εισόδου για τις μετακινήσεις μεταξύ των δύο χωρών. 

Οι περισσότεροι Ουκρανοί που καταφθάνουν στη Ρωσία φιλοξενούνται από συγγενείς και φίλους ή βρίσκουν ιδιωτικά καταλύματα, είτε νοικιάζοντας δικά τους διαμερίσματα είτε διαμένοντας σε οικογένεια υποδοχής. Οι ρωσικές αρχές έχουν εκδώσει σειρά ρυθμίσεων για να διευκολύνουν την προσωρινή παραμονή των Ουκρανών που φτάνουν στην επικράτειά τους. Η Υ.Α. ελπίζει ότι ίση μεταχείριση προσφέρεται στους πρόσφυγες από άλλες χώρες.

Μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου, περισσότεροι από 6.600 Ουκρανοί είχαν ζητήσει άσυλο σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε σύγκριση με τις 903 αιτήσεις ασύλου που είχαν κατατεθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του 2013. Η χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δέχεται το μεγαλύτερο αριθμό  αιτούντων άσυλο από την Ουκρανία είναι η Πολωνία (1.632), ακολουθούμενη από τη Σουηδία (841). Επιπλέον, 581 Ουκρανοί έχουν ζητήσει άσυλο φέτος στη Λευκορωσία.

Πηγή: Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ