Πυγμαλίων Δαδακαρίδης: «Η εξουσία είναι πολυεπίπεδη έννοια στις μέρες μας»

Ο Πυγµαλίων ∆αδακαρίδης είναι ο Στάνλεϊ, ο αινιγµατικός πιανίστας που έχει γενέθλια και διώκεται από δύο µυστηριώδεις τύπους, που τον ανακάλυψαν σε µια ταπεινή πανσιόν κάπου στην επαρχία της Αγγλίας όπου έχει αποσυρθεί. Το σηµαντικό έργο «Πάρτι γενεθλίων» του Χάρολντ Πίντερ, το οποίο όταν πρωτοανέβηκε στην Αγγλία το 1958 κατακεραυνώθηκε από τους κριτικούς και σήµερα θεωρείται ένα από τα κορυφαία της σύγχρονης δραµατουργίας, ανέλαβε σκηνοθετικά ο Γιώργος Παλούµπης και το φιλοξενεί το Ιδρυµα Μιχάλης Κακογιάννης.

Πρωταγωνιστείτε σε ένα έργο το οποίο –όπως τα περισσότερα του Πίντερ– είναι αινιγµατικό, αµφίσηµο και επιδέχεται πολλές ερµηνείες. Ποιος είναι τελικά ο Στάνλεϊ Γουέµπερ τον οποίο υποδύεστε;

Είναι ένας άνθρωπος ο οποίος εδώ κι ένα χρόνο έχει αποσυρθεί σε µια µικρή φτωχική πανσιόν, έχοντας συγκρουστεί µε το παρελθόν του και µε τη συνολική διαδροµή του στη ζωή. Κάποιοι τον αναφέρουν ως πιανίστα, τουλάχιστον σύµφωνα µε τα γραφόµενα του έργου, κάποιοι άλλοι τον αναφέρουν ως προέκταση των ανθρώπων που εισβάλλουν στο έργο και ξεδιπλώνουν την πλοκή. Προσωπικά, µου αρέσει να ακουµπάω τα πράγµατα πιο παιδικά. Γιατί η αθωότητα σου ξυπνάει πράγµατα και δεν σου τα ταξινοµεί µε σχέδιο· µεγαλώνοντας οι άνθρωποι –αναλόγως της ευφυΐας και της παιδείας µας– καµιά φορά βάζουµε οι ίδιοι τρικλοποδιά στον εαυτό µας. Οπότε επιλέγω την αθωότητα για να αντιλαµβάνοµαι απόλυτα το λάθος µου και να µην το ξανακάνω ή να εντοπίζω το σωστό σαν έκπληξη, οπότε σίγουρα θα αποτυπωθεί στη µνήµη µου µε κάποιον τρόπο.

Ο Στάνλεϊ λοιπόν είναι σαν ραγισµένος καθρέφτης, ένας καθρέφτης που δεν θα κολλήσει ποτέ. Παραµένει καθρέφτης που πάντα έχει φόβο µην τον ξαναχτυπήσουν και διαλυθεί ολότελα, πράγµα το οποίο ουσιαστικά γίνεται στη διάρκεια του έργου. Νοµίζω ότι ο ήρωας αυτός είναι σαν βιτρό. Κοινωνικά το έργο θα µπορούσε να περιγράφει τη µεσαία αστική τάξη, η οποία διαλύεται µετά τον Β΄ Παγκόσµιο Πόλεµο και προσπαθεί να προσδιορίσει το στάτους της. Από την άλλη, το «Πάρτι γενεθλίων» µιλάει για τον φόβο που µας προκαλεί το άγνωστο, είτε της επόµενης µέρας είτε της επόµενης ώρας. Θεωρώ ότι ο Στάνλεϊ είναι χαρακτήρας-σύµβολο ο οποίος µεταφέρεται και περιφέρεται και στο τέλος, µέσα από µια καθαρτική διαδικασία, σβήνεται και σαν λευκό χαρτί ξαναγράφεται εξαρχής.

Στο σηµείωµα του σκηνοθέτη διαβάζουµε ότι ο Στάνλεϊ είναι ένας πιθανός αποστάτης, ένας χαρακτήρας που αντιστέκεται στην εξουσία και αρνείται την υποταγή.

Αναλόγως τι θεωρούµε εξουσία στις µέρες µας. Παλαιότερα η εξουσία ήταν πιο ξεκάθαρη. Σήµερα µπορώ να πω ότι σχεδόν τα πάντα εµπεριέχουν το κοµµάτι της εξουσίας: το κεφάλαιο, η στάση µας στον δηµόσιο χώρο, τα social media, ο τρόπος που χειριζόµαστε εµάς αλλά και τους άλλους. Οπότε η εξουσία είναι πολυεπίπεδη έννοια στις µέρες µας.

Εσείς πώς αντιδράτε απέναντι στην εξουσία;

∆εν νοµίζω ότι υπάρχει µεγαλύτερη και ισχυρότερη εξουσία από την εξουσία της αναπνοής. Εάν τελειώσει το οξυγόνο, δεν υπάρχει ζωή. Ευτυχώς δεν την καθορίζουµε εµείς οι άνθρωποι, αλλά δίνεται από τον θεό. Προσπαθώ να καταλαβαίνω τι είναι καλό για µένα και τους συνανθρώπους µου και προσπαθώ να έχω γνώµονα το φως και να είναι οι άνθρωποι γύρω µου χαµογελαστοί. ∆εν θέλω να βλέπω ανθρώπους πληγωµένους. ∆εν µου αρέσει να µε πληγώνουν – πολλές φορές καθαρίζει και το δικό µου σκοτάδι όταν βλέπω χαρούµενους ανθρώπους γύρω µου. Τουλάχιστον αυτό επιθυµώ· δεν γίνεται πάντα. Νοµίζω ότι δεν έχω ζήσει ακόµη σε καθεστώς το οποίο να µου έχει επιβληθεί. Εκτός κι αν έχω χαθεί µες στη ρουτίνα των πραγµάτων. 

Οι περιορισµοί που βιώνουµε τον τελευταίο ενάµιση χρόνο µε αφορµή την πανδηµία δεν είναι ένα είδος οριακής επιβολής εξουσίας;

Η αλήθεια είναι ότι στην αρχή της πανδηµίας ήµουν κάπως παγωµένος, δεν γνώριζα τι συµβαίνει – ούτε τώρα επί της ουσίας ξέρω, γνωρίζω όσα ο µέσος άνθρωπος. Οµως τα πράγµατα που επιβάλλονται τώρα υποτίθεται ότι έχουν στόχο το κοινό όφελος, αλλά δεν προάγουν τον ελεύθερο τρόπο σκέψης. Είναι πολύ δύσκολο για έναν άνθρωπο που βιοπορίζεται από ένα επάγγελµα να του πεις «θα κάνεις αυτό», «θα εµβολιαστείς υποχρεωτικά για να δουλέψεις». ∆ώσε το δικαίωµα να επιλέξει και το δικαίωµα να εργαστεί για να βιοποριστεί. Αυτό δεν το θεωρώ πρέπον· από αντίδραση και µόνο, κάποιος θα επαναστατήσει. Το ζήτηµα είναι ο πολίτης να έχει την κοινή λογική να σκεφτεί εάν αυτό που κάνει είναι σωστό ή όχι. Θα έπρεπε η κυβέρνηση να πει «στις 12 θα περνάει το λεωφορείο για ανεµβολίαστους και στις 12.10 το λεωφορείο για εµβολιασµένους»; Αυτό βέβαια θα θύµιζε Απαρτχάιντ και πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε να µπούµε σε αυτήν τη διαδικασία. Προσωπικά, έχω κάνει το εµβόλιο γιατί δεν ξέρω πώς θα περάσω την αρρώστια εάν κολλήσω. Ούτως ή άλλως πάντως έχω µανία αυτοκαταστροφής, οπότε οτιδήποτε και να ήταν θα το έκανα.

Με ποια αίσθηση θα φύγει το κοινό από αυτό το «Πάρτι γενεθλίων»;

Εύχοµαι να φύγει προβληµατισµένο αναφορικά µε το σε ποιον επιλέγει να ανοιγοκλείνει την πόρτα του σπιτιού του. Εύχοµαι να φύγει έχοντας επίγνωση για ποιον θα χτυπήσει η καµπάνα αύριο µεθαύριο. Και εύχοµαι να µην ξεχνάει το παιδί που έχει µέσα του, ειδάλλως ο κόσµος θα είναι βαρετός µόνο µε µεγάλους.

Πόσο ρεαλιστικό είναι να διατηρήσουµε αυτή την παιδική αθωότητα µες στη δυστοπική πραγµατικότητα που βιώνουµε;

Οταν ερωτεύεσαι είσαι παιδί, όταν αγαπιέσαι πολύ είσαι παιδί και είσαι ανοιχτός στα πάντα. Η δουλειά µου, οι φίλοι µου, τα ταξίδια σε ήσυχους προορισµούς, οι γεύσεις, η θάλασσα, οι µοτοσικλέτες, η µουσική, η ζωγραφική, οι γυναίκες. Αυτά που οµορφαίνουν τον κόσµο – τουλάχιστον τον δικό µου. Ολα αυτά τα χρώµατα σου πλουτίζουν τη ζωή. Από την άλλη, δεν µου αρέσουν η βία και η αγένεια από οποιονδήποτε προς οποιονδήποτε. Κλοτσάει το µέσα µου, µου υπενθυµίζει ότι είµαι ζώο. Οπότε προτιµώ να τρώµε µαζί µουσακά κάπου σε ένα νησί µε τα παιδιά και τους φίλους µας, να γελάµε και να περνάµε ωραία και να µου λένε: «Αυτό το κρασί είναι λίγο πιο γλυκό απ’ ό,τι πρέπει» και να αστειευόµαστε µε τέτοιες χαζές ιστορίες και να βλέπω ανθρώπους ευτυχισµένους.

Ποια είναι τα επόµενα επαγγελµατικά σας σχέδια;

Τηλεοπτικά, θα προσπαθήσουµε να υλοποιήσουµε το τελευταίο κεφάλαιο του «Έτερος εγώ». Το «Πάρτι γενεθλίων» θα συνεχιστεί µέχρι τον Ιανουάριο και στη συνέχεια ετοιµάζω στον ίδιο χώρο ένα θεατρικό έργο το οποίο δουλεύω οκτώ χρόνια – είναι πολύ αγαπηµένο έργο και περίµενα πολύ καιρό για να το παίξω. Λέγεται «Αινιγµατικές παραλλαγές» του Σµιτ –το συν-σκηνοθετώ µε τον Σωτήρη Τσαφούλια για να τον εντάξω και στο θεατρικό κοµµάτι– και θα συµπρωταγωνιστώ µε τον Γιάννη Μπέζο.

*H συνέντευξη δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Documento στις 14/11/2021

 INF0

«Πάρτι γενεθλίων» του Χάρολντ Πίντερ, σε σκηνοθεσία Γιώργου Παλούμπη.

Παίζουν: Πυγμαλίων Δαδακαρίδης, Αλκηστις Ζιρώ, Γιάννος Περλέγκας, Αθηνά Τσιλύρα κ.ά.

Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ

Τετάρτη με Κυριακή

Από 10/11/2021 έως 16/01/2022

Τετάρτη & Κυριακή 7μμ

Πέμπτη & Παρασκευή 9μμ

Σάββατο 8μμ

Εως 16/1/22