Πρωτοβάθμια εκπαίδευση: Δυναμώνουμε τη βάση της πυραμίδας

Στο σημερινό μας σημείωμα θα αναφερθούμε  στα σημαντικότερα που έγιναν στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά θα υπάρξουν κείμενα και για τις άλλες εκπαιδευτικές βαθμίδες. 

Μετά από την – επί πολλά έτη – πολυτυπία  σχολείων στην Πρωτοβάθμια εκπαίδευση, από το 2016 καθιερώθηκε ο  Ενιαίος Τύπος Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου. Μέχρι τότε υπήρχε ένα άδικο, ανορθολογικό και αντιπαιδαγωγικό δεδομένο: να προσφέρονται γνωστικά αντικείμενα (Πληροφορική, Θεατρική Αγωγή) καθώς και αυξημένες ώρες σε άλλα μαθήματα (Αγγλικά, Φυσική Αγωγή, Εικαστικά) μόνο σε έναν τύπο σχολείου, αυτόν του ΕΑΕΠ (Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα), ενώ στα μη ενταγμένα στο ΕΑΕΠ δημοτικά σχολεία, δεν υπήρχαν αντίστοιχες ευκαιρίες. Επίσης, στα μη ΕΑΕΠ δημοτικά σχολεία, οι μαθητές και οι μαθήτριες των πρώτων δύο τάξεων ολοκλήρωναν τα μαθήματα δύο διδακτικές ώρες νωρίτερα από αυτούς των ΕΑΕΠ. Αντίστοιχα οι μαθητές Γ΄ και Δ΄ τάξης,  ολοκλήρωναν τα μαθήματα τους μία ώρα νωρίτερα. Έτσι υπήρχε ένα καθεστώς έντονων διακρίσεων μεταξύ των μαθητών και μαθητριών του δημοτικού σχολείου, το οποίο όμως έπαψε να υπάρχει με τον Ενιαίο Τύπο Ολοήμερου, καθώς αυτός έφερε εμπλουτισμό του Ωρολόγιου Προγράμματος Διδασκαλίας με μαθήματα ειδικοτήτων σε 3500 Πολυθέσια Δημοτικά Σχολεία και στα 834 Ολιγοθέσια Δημοτικά Σχολεία της χώρας. Στόχος της νέας ρύθμισης είναι η  παροχή ίσων ευκαιριών στην εκπαίδευση σε όλους τους μαθητές της ίδιας βαθμίδας, στο πλαίσιο των αρχών της ισονομίας και της δικαιοσύνης.

Στην κατεύθυνση αυτή θεσμοθετήθηκε και η δυνατότητα λειτουργίας Προαιρετικού Ολοήμερου Προγράμματος σε όλα τα Νηπιαγωγεία της χώρας, ενώ νομοθετήθηκε και άρχισε να εφαρμόζεται στο μεγαλύτερο κομμάτι της χώρας μας ένα διαχρονικό και βαθιά παιδαγωγικό αίτημα του συνόλου της εκπαιδευτικής κοινότητας: η Δίχρονη Προσχολική Υποχρεωτική Εκπαίδευση. Γιατί η προσχολική ηλικία αποτελεί κρίσιμη και ουσιαστι­κή περίοδο για την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού. Είναι η σημαντικότερη περίοδος του ανθρώπου για την ανάπτυξη θεμελιωδών κινητικών δε­ξιοτήτων, για την απόκτηση σταθερού συναισθηματικού υπόβαθρου, για την ανάπτυξη του εγκεφάλου και τη νοητι­κή και γλωσσική ανάπτυξη.

Οι εμπειρίες των παιδιών στην προσχολική ηλικία δεν επηρεάζουν μόνο την κατοπινή σχολική διαδρομή τους, αλλά ολόκλη­ρη τη ζωή τους. Στην κατεύθυνση ενίσχυσης τόσο του δημοκρατικού χαρακτήρα του Σχολείου, όσο και της αποτελεσματικότερης λειτουργίας του ενισχύθηκε ο ρόλος του Συλλόγου Διδασκόντων, με αρμοδιότητες που αφορούν στη λειτουργία του. Μετά από πολλά χρόνια υποβάθμισης των Σχολικών Βιβλιοθηκών, δημιουργήθηκε Δίκτυο Σχολικών Βιβλιοθηκών σε 913 Δημοτικά Σχολεία με την αντίστοιχη οικονομική ενίσχυσή τους. Η τοποθέτηση Ψυχολόγων και Κοινωνικών Λειτουργών στα Νηπιαγωγεία και Δημοτικά Σχολεία, ήρθε να ενισχύσει σε μεγάλο βαθμό το έργο των εκπαιδευτικών και το σχολικό περιβάλλον των παιδιών. Ένα πρώτο αλλά σημαντικό βήμα έγινε, ενάντια στην εντατικοποίηση των μαθητών. Είναι η εφαρμογή του Προγράμματος «Η Τσάντα στο Σχολείο» τουλάχιστον για δυο Σαββατοκύριακα το μήνα, ενώ με επιτυχία άρχισε να εφαρμόζεται πρόγραμμα κολύμβησης στα Δημοτικά Σχολεία.

Στα πολλά άλλα που μπορεί ο κάθε παρατηρητής της εκπαιδευτικής πολιτικής να πιστώσει τη σημερινή κυβέρνηση είναι: η  ρύθμιση της λειτουργίας Δημοτικών Σχολείων και Νηπιαγωγείων με νέο κοινό Προεδρικό Διάταγμα που αντιστοιχεί στις ανάγκες ενός σύγχρονου δημοκρατικού Σχολείου, η επιλογή σημαιοφόρων, παραστατών και υπευθύνων κατάθεσης στεφάνου με κλήρωση από το σύνολο των μαθητών της τάξης, ο εξορθολογισμός της διδακτέας ύλης σε όλα τα διδακτικά αντικείμενα, το νέο βιβλίο Μαθηματικών στην Ε΄ Δημοτικού, η θεσμοθέτηση δεύτερου Υποδιευθυντή στα Σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, η επέκταση του Προγράμματος «Σχολικά Γεύματα» σε πάνω από 150000 μαθητές, σε 950 Δημοτικά Σχολεία της χώρας, ο εξοπλισμός με ηλεκτρονικούς υπολογιστές όλων των Ολιγοθέσιων Δημοτικών Σχολείων, οι έγκαιρες προσλήψεις αναπληρωτών δασκάλων με την έναρξη του σχολικού έτους και 50% έκπτωση στους ναύλους των πλοίων για τη μετακίνησή τους και η μείωση του αριθμού των μαθητών και μαθητριών για τις ευαίσθητες ηλικίες του Νηπιαγωγείου και της Α΄ Δημοτικού, από 25 σε 22 ανά τμήμα.

Ο αγώνας για μια πολύ καλή δημόσια δωρεάν παιδεία είναι ακόμη μακρύς και αυτό το γνωρίζει καλά και ο ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση. Όμως το μείγμα της κυβερνητικής πολιτικής αυτή την τετραετία, έχει αλλάξει πολύ και στην εκπαίδευση. Προς όφελος όλων των μαθητών και μαθητριών, αλλά κυρίως των οικονομικά ασθενέστερων, που έχουν και περισσότερο ανάγκη τις δωρεάν μορφωτικές παροχές υψηλού επιπέδου.

* Ο Χρήστος Πιλάλης, είναι δάσκαλος και υπεύθυνος για την Πρωτοβάθμια εκπαίδευση στο Τμήμα Παιδείας της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr