Προστασία του περιβάλλοντος και Σύμφωνο Σταθερότητας δεν συμβιβάζονται

Αυτόν ακριβώς τον κίνδυνο αντικρίσαμε στις ΗΠΑ τα προηγούμενα χρόνια. Φτωχοί αμερικανοί να ψηφίζουν Τραμπ επειδή «οι Δημοκρατικοί θα αυξήσουν την τιμή της βενζίνης». Σε ένα βαθμό και τα «κίτρινα γιλέκα» είχαν αυτή τη διάσταση, τουλάχιστον πριν την παρέμβαση της Αριστεράς στο κίνημα.

Αν βάλουμε τα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα μπροστά στο δίλημμα μιας φτωχότερης ζωής άμεσα ή της σωτηρίας του πλανήτη στο μέλλον, η απάντηση της πλειοψηφίας θα είναι απρόβλεπτη. Στην καλύτερη περίπτωση, θα καταλήξουμε σε ανεπαρκείς συμβιβασμούς.  

Ακόμη και αν ο άμεσος περιορισμός των αερίων του θερμοκηπίου απαιτεί αντικειμενικά έναν περιορισμό των ρυθμών της ποσοτικής μεγέθυνσης της οικονομίας, όπως υποστηρίζουν οι οπαδοί της «αποανάπτυξης», πρέπει να βρεθούν τρόποι περιορισμού του κόστους  αυτής της πολιτικής  για τη μεγάλη πλειοψηφία των πολιτών.  

Όποιος δίνει μονοσήμαντα προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, θα βρεθεί στην τραγική θέση να «εξηγεί» στα διευρυνόμενα φτωχά στρώματα γιατί το κοινό καλό απαιτεί να κρυώνουν το χειμώνα ή να μην μπορούν να μετακινηθούν ούτε προς τη δουλειά τους.

Όποιος πάλι δίνει μονοσήμαντα  προτεραιότητα στην μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων μέσω της οικονομικής μεγέθυνσης και της αναδιανομής, θα βρεθεί να απολογείται για την καταστροφή του περιβάλλοντος, ανεξάρτητα αν αυτή προφανώς οφείλεται στην απληστία του κεφαλαίου επί δυο αιώνες.

Για να αποφύγουμε αυτή τη μετακύλιση του κόστους της ενεργειακής μετάβασης στα λαϊκά στρώματα, απαιτούνται μεγάλης κλίμακας δράσεις και δανεισμός του δημόσιου τομέα. Οτιδήποτε άλλο θα ήταν ημίμετρο. Ας μην πάρουμε τοις μετρητοίς τις υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις των βιομηχανιών που επενδύουν στην πράσινη μετάβαση. Τη δουλειά τους κάνουν με αυτές τις υπεραισιόδοξες προβλέψεις για την αποτελεσματικότητα των τεχνολογιών που προωθούν. Και κυρίως κάνουν καλά τη δουλειά τους στα χρηματιστήρια, όπως η TESLA που πολύ περισσότερο πουλάει προσδοκίες κερδοφορίας παρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα.

Η πράσινη μετάβαση θα είναι μια πολύ επίπονη διαδικασία για τις κοινωνίες, τόσο περισσότερο οδυνηρή όσο τον βασικό σχεδιασμό της έχουν ο Μασκ και ο Μπέζος και όχι λαϊκά εκλεγμένες κυβερνήσεις με προοδευτικό προσανατολισμό.

Στην πραγματικότητα λοιπόν, η δυνατότητα του φτηνού δανεισμού  του δημόσιου τομέα για τη χρηματοδότηση μακροχρόνιας επεκτατικής οικονομικής πολιτικής  και μιας στρατηγικής για την αναδιανομή του εισοδήματος, αποτελεί προϋπόθεση επιτυχίας κάθε ρεαλιστικού σχεδίου πράσινης μετάβασης παγκοσμίως.

Στην ΕΕ η αναγκαιότητα αυτή είναι ακόμη δυσκολότερο να υπηρετηθεί λόγω των παράλογων θεσμικών αγκυλώσεων στην λειτουργία της Κεντρικής Τράπεζας και επίσης λόγω του ασφυκτικού πλαισίου που διαμορφώνει το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Η συμφωνία για τον από κοινού δανεισμό της ΕΕ για την χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης ήταν προφανώς θετική, δεν έχει όμως ακόμη κριθεί αν θα αποτελέσει και το απαραίτητο σημείο καμπής και αλλαγής αυτών των δογματικά νεοφιλελεύθερων πολιτικών.

Γιατί σε σχέση με τις οικονομικές ανάγκες που θα δημιουργήσει μια αποτελεσματική πολιτική μηδενισμού των εκπομπών αερίων, τα μεγέθη του Ταμείου Ανάκαμψης είναι ψίχουλα. Αν λοιπόν αρχίσουν από το 2023 οι πολιτικές λιτότητας σε όλη την ΕΕ για να επιστρέψουμε στην άτεγκτη ορθοδοξία του Συμφώνου Σταθερότητας, όλο το  κόστος της πράσινης μετάβασης θα πέσει στην φτωχότερη πλειοψηφία. Απέναντι στην οποία,  το κεφάλαιο θα εκφωνεί πύρινους λόγους υπέρ της ατομικής ευθύνης των φτωχών πολιτών για την σωτηρία της ανθρωπότητας.  Ένα αίσχος δηλαδή.

Η πολιτική σύνδεση των δυο μεγάλων στόχων, της αποτροπής της κλιματικής αλλαγής και της ανατροπής των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, είναι το κρίσιμο  σημείο όπου θα κριθεί η σύγκλιση προοδευτικών ,αριστερών κ αι πράσινων δυνάμεων στην Ευρώπη. Επειδή συγκροτεί το μεγάλο αφήγημα των επόμενων δεκαετιών:  Πρέπει να σώσουμε τον κόσμο όπου ζούμε, χωρίς να γίνουμε οι είλωτες του μέλλοντος. Με σαφή μέτωπα και προς τη λαϊκιστική ακροδεξιά που υποστηρίζει το δικαίωμα των πολιτών στην καταστροφή του περιβάλλοντος (!) και προς τις νέες «πράσινες» πολυεθνικές  που σχεδιάζουν να επωφεληθούν από τα μέτρα σωτηρίας του περιβάλλοντος για να νομιμοποιήσουν ιδεολογικά την ακόμη μεγαλύτερη αύξηση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Πράσινη μετάβαση, επεκτατικές δημοσιονομικές πολιτικές, διαγραφή (ή μεταφορά στο απώτερο μέλλον) του δημόσιου χρέους,  μεγάλες επενδύσεις σε περιβαλλοντικά έργα, φορολόγηση των πολυεθνικών, ενίσχυση της εκπαίδευσης και της έρευνας, εμβάθυνση της δημοκρατίας. Το «πακέτο» πρέπει να τεθεί ως ενιαίο πολιτικό πρόταγμα, χωρίς καμιά αντίθεση ανάμεσα στην ανάγκη να προστατεύσουμε τον πλανήτη και στην άλλη ανάγκη,  να ζούμε όλοι ανεξαιρέτως με αξιοπρέπεια  σε αυτόν.

Τα άρθρα που δημοσιεύονται στην κατηγορία «Απόψεις» εκφράζουν τον/την συντάκτη/τριά τους και οι θέσεις δεν συμπίπτουν κατ' ανάγκην με την άποψη του koutipandoras.gr