Προσωπική διπλωματία για ίδιον όφελος

Ζούμε μια εποχή τραμπισμού, με συμμάχους να ξεγράφονται επειδή δεν συνεισφέρουν οικονομικά ή όταν η πλάστιγγα της συμμαχίας αρχίζει να γέρνει υπέρ των συμφερόντων άλλων, όπως συμβαίνει με τους Κούρδους στο μέτωπο της Συρίας.

Είναι αλλοπρόσαλλη η πολιτική του Αμερικανού προέδρου Τραμπ στο διπλωματικό πεδίο τα χρόνια που κρατά την μπαγκέτα του πλανητάρχη με τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν, την Ευρωπαϊκή Ενωση, τους συμμάχους του στο ΝΑΤΟ, την Τουρκία; Πόσο τυχοδιωκτική είναι η στάση του απέναντι στους πιο πιστούς και σταθερούς συμμάχους του εναντίον του Ισλαμικού Κράτους στον εμφύλιο πόλεμο της Συρίας όταν εν μια νυκτί τους αδειάζει αποσύροντας τα στρατεύματα των ΗΠΑ παρά τις σφοδρές αντιδράσεις και επιτρέπει στον δήμιό τους, τον τουρκικό στρατό, να εισβάλει προκειμένου να δημιουργήσει μια «υγειονομική ζώνη» (αποκουρδοποίησης) κατά παράβαση των διεθνών συνθηκών; «Οταν έχεις απέναντί σου έναν Ομπάμα, ξέρεις τους κανόνες του παιχνιδιού και τις κόκκινες γραμμές, πράγμα που σου επιτρέπει να διαπραγματευτείς.

Οταν έχεις να κάνεις με έναν Μπόλτον, πάλι ξέρεις τι να περιμένεις και προετοιμάζεσαι ανάλογα. Με τον Τραμπ, αυτό που ξέρεις είναι ότι τα πάντα μπορούν να ανατραπούν σε χρόνο μηδέν με ένα tweet» σημείωνε στην «Καθημερινή» προ μερικών εβδομάδων ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου. Ο πρόεδρος Τραμπ είναι απρόβλεπτος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μέσα στην αντιφατική εξαλλοσύνη του δεν έχει στόχο. Στόχος του αποκλειστικός, όπως φαίνεται από τις μέχρι στιγμής κινήσεις του στη διπλωματική σκακιέρα, είναι το κέρδος. Η αποκόμιση κέρδους αφορά είτε την αμερικανική οικονομία, τα αμερικανικά συμφέροντα γενικότερα και ειδικότερα συγκεκριμένων κλάδων του στρατιωτικοβιομηχανικού συμπλέγματος είτε –κυρίως– την προσωπική τουεικόνα και μάλιστα τώρα που βαδίζουμε προς τον Νοέμβριο του 2020 και την ανακήρυξη νέου προέδρου.

BUSSINESS AS USUAL

Ο Ντόναλντ Τραμπ όχι μόνο δεν έκρυψε ποτέ ότι είναι μπίζνεσμαν αλλά το χρησιμοποίησε εντόνως στην προεκλογική του εκστρατεία για να πείσει για την αξία του, τις δυνατότητές του και την καπατσοσύνη του – έπεισε αρκετούς και στον αντίποδα τρόμαξε ακόμη περισσότερους. Φαίνεται και από το πώς πολιτεύεται: απολύει τον έναν μετά τον άλλο τους συνεργάτες του, τους οποίους, σημειωτέον, ο ίδιος έχει επιλέξει, σαν να πρόκειται για παίκτες στο ριάλιτι σόου που ο ίδιος παρουσίαζε: «You’re fired!» ακουγόταν συχνάκις στο «The apprentice». Ακόμη και από όσα εμφανίζονται στον διεθνή Τύπο που δείχνουν τον πρόεδρο να προτιμά μια κατά πρόσωπο και κατά μόνας συνάντηση – διαπραγμάτευση μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας και από τις παραδεδεγμένες αρχές της διεθνούς διπλωματίας.

Ενας πρόεδρος μπίζνεσμαν προφανώς θα σκεφτεί πρώτα να ενισχύσει τη θέση του. Ενόψει των εκλογών αυτό που τον ενδιαφέρει είναι να δείξει στο εσωτερικό μέτωπο ποιος είναι το αφεντικό. Θα κινήσει τα νήματα για να δείξει ότι αυτός είναι ο κατάλληλος, ο μεσσίας του «America great again» και όχι ο οποιοσδήποτε άλλος. Στη θέση του τελευταίου τοποθετείται από τον ίδιο τον Τραμπ και το επιτελείο του ο εκάστοτε ισχυρός της «απέναντι όχθης». Οπως φαίνεται από τις σοβαρότατες καταγγελίες των Δημοκρατικών, οι οποίοι κίνησαν στη Βουλή των Αντιπροσώπων τις διαδικασίες για έρευνα και αποπομπή του Aμερικανού προέδρου, η στόχευση του Τραμπ ήταν να τεθεί εκτός μάχης ο Τζο Μπάιντεν, ο πιθανός αντίπαλός του στις εκλογές που θα γίνουν σε έναν χρόνο. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, σύμφωνα με τα καταγγελλόμενα από έναν μάρτυρα δημόσιου συμφέροντος, ο οποίος παρίστατο και άκουσε τον Τραμπ να «εκβιάζει» μια έρευνα, κάτι που επιβεβαιώνει και δεύτερος whistleblower, φέρεται να έχει θέσει σε εφαρμογή το ύποπτο σχέδιο «Ουκρανία».

Είχε βρει, όπως φαίνεται, το μαλακό υπογάστριο του 76άχρονου πρώην αντιπροέδρου των ΗΠΑ και επικρατέστερου διεκδικητή του προεδρικού χρίσματος των Δημοκρατικών. Ηταν ο γιος του Χάντερ Μπάιντεν, ο οποίος μετέχει στο διοικητικό συμβούλιο μιας εταιρείας, σε μια υπόθεση η οποία, όπως εκτιμά άλλωστε και ο Τραμπ, έχει πολλές σκιές.

ΤΟ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ

Από όσα έχουν γίνει γνωστά στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, ο πρόεδρος Τραμπ χρησιμοποίησε το αξίωμά του και το ειδικό βάρος του πλανητάρχη για να εκμεταλλευτεί τις σχέσεις που έχουν οι ΗΠΑ με την ουκρανική κυβέρνηση και να εκβιάσει τον πρόεδρο της ανατολικοευρωπαϊκής χώρας προκειμένου να ανοίξει μια έρευνα που να αφορά τον γιο Μπάιντεν και τις μπίζνες του στην Ουκρανία για να αποκομίσει οφέλη ο ίδιος ο πρόεδρος στην πολιτική σκακιέρα των προεδρικών εκλογών στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αξιόλογο σχέδιο και πολλοί είναι αυτοί που έχουν ικανό τον Τραμπ να έχει αναλάβει τέτοια πρωτοβουλία με βάση το απρόβλεπτο μέχρι στιγμής και αλλοπρόσαλλο πολιτεύεσθαι του Αμερικανού προέδρου. Απομένει να επαληθευτούν –αν γίνει αυτό, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν υπό έλεγχο στην έρευνα του ειδικού ανακριτή Μιούλερ για τον «ρωσικό δάκτυλο» υπέρ του Τραμπ στις εκλογές που τον ανέδειξαν πρόεδρο και δεν αποδείχτηκε τίποτε– και φυσικά να πειστεί η –ρεπουμπλικανική– Γερουσία και πολύ περισσότερο οι Αμερικανοί ψηφοφόροι που θα προσέλθουν στις κάλπες σε έναν χρόνο. Ο άλλος πόλος αυτής της ιστορίας που αποκάλυψαν οι δημοκρατικοί είναι ο Βολοντιμίρ Ολεξάντροβιτς Ζελένσκι. Ο 41χρονος κωμικός και σεναριογράφος ήταν πρωταγωνιστής τηλεοπτικής σειράς με τίτλο «Υπηρέτης του λαού» που είχε μεγάλη επιτυχία στην Ουκρανία.

Το αξιοποίησε πολιτικά ιδρύοντας το 2018 κόμμα που είχε ονομασία του τον τίτλο του σίριαλ και τον περασμένο Απρίλιο εκλέχτηκε πρόεδρος. Φρέσκος στο προεδρικό αξίωμα, περίπου δύο μήνες μετά την εκλογή του, στις 25 Ιουλίου, ο Ζελένσκι δέχτηκε το επίμαχο τηλεφώνημα από τον Τραμπ – οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος άκουγαν όσα έλεγε ο Αμερικανός πρόεδρος. Ούτε λίγο ούτε πολύ και με λίγες κουβέντες ο Τραμπ εκβίασε τον Ζελένσκι να βρει στοιχεία εις βάρος του γιου Μπάιντεν ικανά να αμαυρώσουν τον πατέρα Μπάιντεν. Τι στοιχεία έψαχνε ο πλανητάρχης; Ο 49χρονος επενδυτής και δικηγόρος Χάντερ Μπάιντεν είναι ειδικευμένος σε θέματα διεθνών επιχειρήσεων.

Ορισμένες εξ αυτών έχουν δραστηριότητες στην Ουκρανία. Ο Αμερικανός πρόεδρος ζητά ο Ζελένσκι να του κάνει τη «χάρη» και να φροντίσει ώστε να νεκραναστήσει η ουκρανική Δικαιοσύνη μια έρευνα που είχε ήδη μπει στο αρχείο και αφορούσε την εταιρεία φυσικού αερίου Burisma Holdings (θυγατρική offshore με έδρα τη φιλόξενη Λεμεσό!) η οποία ανήκει στον Ουκρανό ολιγάρχη και φιλορώσο πρώην υπουργό Μίκολα Ζλοτσέφσκι. Ο γιος Μπάιντεν αποκόμιζε 50.000 άνετα δολάρια τον μήνα ως μέλος του ΔΣ της εν λόγω εταιρείας το 2016, περίοδο για την οποία η Burisma Holdings ελέγχθηκε για σκάνδαλα και κακοδιαχείριση. Με ποιον τρόπο θα «έπειθε» ο Τραμπ τον Ουκρανό πρόεδρο να του κάνει αυτήν τη «χάρη»;

Λίγες ημέρες πριν από το τηλεφώνημα με τον Ζελένσκι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών είχε παγώσει στρατιωτική βοήθεια ύψους 391 εκατ. δολαρίων προς την Ουκρανία. Ως διά μαγείας αυτό το πακέτο βοήθειας απελευθερώθηκε στις 12 Σεπτεμβρίου, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις.

Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ

Το όνομα του μάρτυρα δημόσιου συμφέροντος δεν είναι ακόμη γνωστό. Κατέθεσε καταγγελία για όλα αυτά με στοιχεία στον γενικό επιθεωρητή των υπηρεσιών πληροφοριών των ΗΠΑ Μάικλ Ατκινσον. Ο Ατκινσον, ο οποίος έχει διοριστεί σε αυτήν τη θέση από τον ίδιο τον Τραμπ, έκρινε την καταγγελία «αξιόπιστη και ανησυχητική». Τη θεώρησε επίσης «κατεπείγουσα» και άρχισε τη διαδικασία ώστε να ενημερωθεί το Κογκρέσο.

Ωστόσο ο προϊστάμενός του και επικεφαλής της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών Τζόζεφ Μαγκουάιρ έθαψε την καταγγελία και δεν κατέθεσε αντίγραφο της αναφοράς στο Κογκρέσο. Το θέμα όμως είχε φτάσει στα μέσα ενημέρωσης. Πρώτη το δημοσίευσε η εφημερίδα «Washington Post», η οποία άρχισε να διερευνά το θέμα του μάρτυρα δημόσιου συμφέροντος και να βρίσκει την άκρη του νήματος: την τηλεφωνική συνομιλία μεταξύ Τραμπ και Ζελένσκι που έγινε στις 25 Ιουλίου.

Και η «Wall Street Journal» πρόσθεσε ότι ο υπουργός Εξωτερικών Μάικ Πομπέο συμμετείχε σε αυτή την επικοινωνία. Αυτήν τη στιγμή άλλος ένας μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος επιβεβαιώνει την καταγγελία του πρώτου, φέρνοντας σε δύσκολη θέση τον Αμερικανό πρόεδρο. Στις αρχές του Οκτωβρίου, σε συνέντευξή του στην εκπομπή του ABC «This week», ο δικηγόρος Μαρκ Ζάιντ, ο οποίος εκπροσωπεί και τον πρώτο whistleblower, επιβεβαίωσε ότι και ο δεύτερος πελάτης του, ο οποίος προέρχεται και αυτός από υπηρεσίες πληροφοριών, μίλησε με το εποπτικό όργανο των υπηρεσιών. Οπως επισήμανε στον λογαριασμό του στο Twitter: «Αυτός ο μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος έχει πληροφορίες από πρώτο χέρι». Μάλιστα είναι πιθανόν να εμφανιστεί και άλλος μάρτυρας, καθώς ένας άλλος νομικός του γραφείου που έχει αναλάβει την υπόθεση αυτή ανέφερε: «Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι το γραφείο και η ομάδα εκπροσωπούν πολλούς μάρτυρες».

«ΒΓΑΛΤΕ ΤΗΝ ΚΟΥΚΟΥΛΑ»

Η γραμμή άμυνας του προέδρου Τραμπ συμπυκνώνεται στον ισχυρισμό του ότι ο πρώτος μάρτυρας δημόσιου συμφέροντος δεν ήταν παρών στις συνομιλίες με τον Ουκρανό πρόεδρο και στη δήλωσή του ότι «προσπαθούμε να ανακαλύψουμε ποιο είναι αυτό το πρόσωπο».

Δεν απέχει και πολύ από αντίστοιχες εν Ελλάδι περιπτώσεις πολιτικών εμπλεκόμενων προσώπων στην υπόθεση Novartis, οι οποίοι είτε μήνυσαν μάρτυρες και δικαστικούς είτε ζητούσαν «να βγει η κουκούλα» από τους προστατευόμενους μάρτυρες που είχαν καταθέσει υπό το καθεστώς της ανωνυμίας στις αμερικανικές και ελληνικές αρχές – εδώ βέβαια είχαμε το φαινόμενο ένας μάρτυρας να βγάζει μόνος του την κουκούλα συζητώντας με εμπλεκόμενα στην υπόθεση πρόσωπα και να προσπαθεί να διαφύγει οικογενειακώς στο εξωτερικό.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Τραμπ βρήκε αμέσως δύο υποστηρικτές οι οποίοι έσπευσαν να προσφέρουν αμοιβή ύψους 50.000 δολαρίων για όποιον θα παρείχε στοιχεία που θα οδηγούσαν στην εξακρίβωση της ταυτότητας του μάρτυρα που έκανε την καταγγελία για την υπόθεση της Ουκρανίας. Οι συνήγοροι του μάρτυρα ανέφεραν αρμοδίως ότι η κατάσταση μπορεί να γίνει «πολύ επικίνδυνη» για τον εντολέα τους – δεν έχει αναφερθεί για ευνόητους λόγους αν ο απασχολούμενος στην υπηρεσία πληροφοριών είναι άντρας ή γυναίκα. Ο πρόεδρος Τραμπ είχε μιλήσει για «προδότες» και πώς τους συμπεριφέρονταν παλαιότερα, φέρνοντας αυτόματα στον νου την υπόθεση των Ρόζενμπεργκ που είχαν εκτελεστεί κατηγορούμενοι για κατασκοπεία υπέρ της Σοβιετικής Ενωσης το 1953. Ο συγκρουσιακός πρόεδρος πάντως προχώρησε ακόμη παραπέρα την αντιπαράθεση με το αγαπημένο του «σπορ»: αναπαρήγαγε μέσω Twitter το σχόλιο ενός πάστορα που έλεγε ότι εάν ο Τραμπ παραπεμφθεί και εν συνεχεία παυθεί από το προεδρικό αξίωμα, θα μπορούσε να ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος! Η πρόκληση είναι η αγαπημένη του ασχολία.

Στην απέναντι πλευρά, οι Δημοκρατικοί στοχεύουν στην παραπομπή του προέδρου με κεντρικό πρόσωπο σε αυτήν τη διαδικασία, η οποία δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει ευνοϊκή για τα συμφέροντά τους κατάληξη, την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων και στέλεχος του Δημοκρατικού Κόμματος Νάνσι Πελόζι. Εως τώρα από άλλα θέματα που βαραίνουν τον Τραμπ δεν προέκυψαν επαρκή στοιχεία ώστε να τον παραπέμψει με αίτημα την καθαίρεση από το προεδρικό αξίωμα. Οι Ρώσοι χάκερ και η παρέμβασή τους στις αμερικανικές εκλογές του 2016, η εκτεταμένη φοροδιαφυγή και η κατηγορία της παρακώλυσης της Δικαιοσύνης αναφορικά με τις κινήσεις του Αμερικανού προέδρου κατά τη διάρκεια των ερευνών που γίνονταν σε βάρος του συνοδεύτηκαν με σοβαρότατα στοιχεία τα οποία ο ίδιος απαξίωνε και απαξιώνει συστηματικά χαρακτηρίζοντάς τα fake news σε ένα γαϊτανάκι προσβολών και οργισμένων tweets. Ο Ουκρανός πρόεδρος από την πλευρά του σε δηλώσεις του που μετέδωσε το πρακτορείο Reuters ανέφερε ότι δεν επιθυμεί να εμπλακεί στις αμερικανικές εκλογές επισημαίνοντας: «Εκλέξτε μόνοι σας τον πρόεδρό σας». Την ίδια μέρα, στις 10 Οκτωβρίου, ειδησεογραφικά πρακτορεία δημοσίευσαν την είδηση ότι ασκήθηκαν κατηγορίες σε δύο σλαβικής καταγωγής Αμερικανούς επιχειρηματίες στη Φλόριντα και συνεργάτες του πρώην δημάρχου της Νέας Υόρκης Ρούντολφ Τζουλιάνι.

Το κατηγορητήριο αφορά οικονομική παραβίαση κανόνων προεκλογικής εκστρατείας με σκοπό να προσελκύσουν δημόσια πρόσωπα στις προσπάθειές τους να κερδίσουν χρήματα και πολιτικά κέρδη στην Ουκρανία, ενώ ο Τζουλιάνι είναι ο δικηγόρος του Αμερικανού προέδρου και σύμφωνα με δημοσιεύματα εμπλέκεται στην πίεση του Ουκρανού προέδρου να δώσει εντολή έρευνας για την υπόθεση του γιου Μπάιντεν. Οπως αναφέρουν οι «New York Times», οι δύο επιχειρηματίες είχαν αποστολή να βρουν κατάλληλους ανθρώπους και πληροφορίες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να υπονομεύσουν την έρευνα του ειδικού ανακριτή Ρόμπερτ Μιούλερ αλλά και να βρουν επιβαρυντικά στοιχεία για τον Τζο Μπάιντεν, ενώ διοχέτευσαν παράνομο χρήμα σε επιτροπή υποστήριξης του Τραμπ και σε άλλους υποψηφίους στις εκλογές του 2016. Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες ωστόσο πληθαίνουν και σύμφωνα με πρώην διπλωμάτη, τον οποίο επικαλείται το Associated Press, η πρώην πρέσβειρα των ΗΠΑ στην Ουκρανία Μαρί Γιοβάνοβιτς ήρθε σε ρήξη με τον Ρούντολφ Τζουλιάνι, ο οποίος δεν είχε καμιά θεσμική θέση, και η ίδια ζήτησε η οποιαδήποτε ενέργεια προς τις ουκρανικές αρχές να γίνει μέσω του διπλωματικού πρωτοκόλλου. Η θητεία της τερματίστηκε πρόωρα τον περασμένο Μάιο.

ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ;

Μέχρι πού μπορεί να φτάσει η εργαλειοποίηση της εξουσίας που κατέχει – εφόσον φυσικά αποδειχτούν όλα όσα καταμαρτυρούν οι μάρτυρες δημόσιου συμφέροντος και φαντάζουν πραγματικά με βάση τα μέχρι τώρα δείγματα γραφής του Αμερικανού προέδρου;

Οπως ανέφερε το πρακτορείο Bloomberg, επικαλούμενο τρεις πηγές που γνώριζαν πολύ καλά τι διαμείφθηκε σε σύσκεψη στον Λευκό Οίκο το 2017, ο Τραμπ πίεσε τον τότε υπουργό Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον να ανταλλάξει την απελευθέρωση ενός κρατούμενου στις τουρκικές φυλακές πάστορα με έναν Τουρκοϊρανό έμπορο χρυσού, ο οποίος ήταν πελάτης του Τζουλιάνι και είχε κατηγορηθεί από τις αμερικανικές αρχές για τον ρόλο του στην παραβίαση των κυρώσεων κατά του Ιράν από τουρκικές τράπεζες. Για την ιστορία, η ανταλλαγή κρατουμένων δεν έγινε ποτέ, αλλά θέτει σοβαρότατα ζητήματα στην άσκηση εξωτερικής πολιτικής από τη διακυβέρνηση Τραμπ. Οι πιέσεις του Αμερικανού προέδρου είχαν φτάσει μέχρι τη χώρα των καγκουρό.

Οι «New York Times» επικαλούμενοι δύο Αμερικανούς αξιωματούχους που ήταν γνώστες της συνδιάλεξης ανέφεραν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ άσκησε πιέσεις στον Αυστραλό πρωθυπουργό Σκοτ Μόρισον οι οποίες είχαν τελικό σκοπό να πλήξουν την αξιοπιστία της έρευνας του ειδικού ανακριτή Μιούλερ για τη ρωσική ανάμειξη στις προεδρικές εκλογές του 2016. Εκπρόσωπος της αυστραλιανής κυβέρνησης επιβεβαίωσε την τηλεφωνική συνομιλία στο τηλεοπτικό δίκτυο ABC της Αυστραλίας αναφέροντας ότι «ο πρωθυπουργός επιβεβαίωσε την ετοιμότητά του». Παράλληλα έγινε γνωστό ότι σε συνεργασία με τον υπουργό Δικαιοσύνης Ουίλιαμ Μπαρ ο στενός συνεργάτης του Αμερικανού προέδρου και γερουσιαστής των Ρεπουμπλικάνων Λίντσεϊ Γκράχαμ απέστειλε επιστολή στους πρωθυπουργούς της Αυστραλίας, της Ιταλίας και της Βρετανίας με αίτημα να ξεκινήσουν έρευνα για να σπιλώσουν την έρευνα του Μιούλερ!

Το γαϊτανάκι των αποκαλύψεων συνεχίστηκε με παρέμβαση του ίδιου του Τραμπ ο οποίος σε σχετική συνέντευξη Τύπου στις αρχές Οκτωβρίου αποκάλυψε: «Και η Κίνα πρέπει να ξεκινήσει μια έρευνα για τους Μπάιντεν, γιατί ό,τι συνέβη εκεί είναι το ίδιο άσχημο με ό,τι συνέβη στην Ουκρανία». Οπως ήταν φυσικό, ρωτήθηκε αν είχε επικοινωνία με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, αλλά το αρνήθηκε.

Ο γιος Μπάιντεν το 2013 είχε εμπλοκή σε επιχειρηματική συμφωνία για τη συγκρότηση ταμείου με χρηματοδότηση από την κρατική τράπεζα της Κίνας. Κατά τον Τραμπ, όλα τα ΜΜΕ του κάνουν πόλεμο και όλες οι έρευνες είναι σκευωρίες εναντίον του. Μετά και την ασυνέπειά του όμως στο συριακό και την επαναπροσέγγιση με τον Ερντογάν σε βάρος των έως τότε συμμάχων των ΗΠΑ Κούρδων αλλά και τις καταγγελίες για πιέσεις σε πρόεδρο άλλης χώρας προκειμένου να αποκτήσει εκλογικό προβάδισμα στο εσωτερικό μέτωπο, η αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών μέσω του προέδρου τους έφτασε στον πάτο. Τι εγγυήσεις μπορούν να προσφέρουν σε συμμάχους τους όπως η Κύπρος και η Ελλάδα, η Γερμανία και η Ουκρανία; 

* Περιοδικό Hot Doc #190, «Βρόμικες Πολιτικές», 20/10/2019