Προβληματισμός για την τρύπα του όζοντος πάνω από τον Νότιο Πόλο

Η τρύπα στο στρώμα του όζοντος στην ατμόσφαιρα, που σχηματίζεται κάθε χρόνο πάνω από τον Νότιο Πόλο, έχει φέτος τον Σεπτέμβριο μεγαλώσει κατά 75% περισσότερο σε σχέση με κάθε άλλη χρονιά τέτοια εποχή από το 1979 και είναι πια μεγαλύτερη ακόμη και από την Ανταρκτική.

Κάθε χρόνο, μεταξύ Αυγούστου και Οκτωβρίου, που είναι η εποχή της άνοιξης στο Νότιο ημισφαίριο της Γης, το όζον αραιώνει πάνω από την Ανταρκτική, με την τρύπα να φθάνει στο μέγιστο μέγεθος της από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τα μέσα Οκτωβρίου. Όμως φέτος οι διαστάσεις της είναι οι μεγαλύτερες εδώ και πολλές δεκαετίες, χωρίς να είναι σαφές γιατί αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με το “New Scientist” και τη βρετανική “Γκάρντιαν”, όπως αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Tο 2020 η τρύπα είχε φθάσει σε έκταση έως περίπου 24 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα στις αρχές Οκτωβρίου, ενώ φέτος ήδη από την προηγούμενη εβδομάδα έχει ξεπεράσει κατά πολύ αυτό το μέγεθος. Το φαινόμενο παρακολουθείται από τους επιστήμονες της ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Copernicus για την Παρατήρηση της Ατμόσφαιρας (CAMS), οι οποίοι δεν αποκλείουν ότι στις αρχές Οκτωβρίου θα έχει μεγαλώσει κι άλλο.

Το στρώμα όζοντος στη στρατόσφαιρα, σε ύψος 11 έως 40 χιλιόμετρα από την επιφάνεια του πλανήτη, προστατεύει σαν ασπίδα από την επιβλαβή υπεριώδη ηλιακή ακτινοβολία. Χημικές ουσίες όπως οι συνθετικοί χλωροφθοράνθρακες, που χρησιμοποιούνταν κυρίως στα συστήματα ψύξης, είχαν στο παρελθόν συμβάλει σημαντικά στην καταστροφή του όζοντος. Η απαγόρευση αυτών των ουσιών εδώ και αρκετά χρόνια έχει οδηγήσει σε σταδιακή αλλά αργή ανάκαμψη του όζοντος. Πάντως ακόμη και η δημιουργία μιας ασυνήθιστα μεγάλης τρύπας σε μια χρονιά όπως το 2021 δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι έχει σταματήσει η διαχρονική ανάκαμψη του όζοντος.