Ποιος έχει την ευθύνη για την εκκένωση περιοχής που πλήττεται από πυρκαγιά;

του Άγγελου Προβολισιάνου

Η Ερώτηση του ΚΚΕ αφορούσε το πλαίσιο του σχεδιασμού αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών και τον βαθμό ετοιμότητας του Πυροσβεστικού Σώματος στην περίπτωση που συμπέσουν σειρά δυσμενών καιρικών παραγόντων όπως ξηρασία, υψηλές θερμοκρασίες, ισχυροί άνεμοι κοκ. Η απάντηση του αν. υπουργού Προστασίας του Πολίτη -μεταξύ άλλων- εμπεριέχει την έκδοση εγγράφου για την υλοποίηση του μέτρου της οργανωμένης απομάκρυνσης από την Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας με βάση το άρθρο 108 του ν. 4249/2014.

Σύμφωνα με τον νόμο, η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας φέρει την ευθύνη της οργανωμένης απομάκρυνσης των πολιτών. Η ευθύνη της απόφασης για την εκκένωση μίας περιοχής αποδίδεται στον εκάστοτε δήμαρχο εκτός και αν η καταστροφή αφορά και άλλους παρακείμενους Δήμους, οπότε η εντολή οργανωμένης απομάκρυνσης δίνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη.

Συγκεκριμένα, ο νόμος ορίζει τα εξής:

«Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας μεριμνά για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών από μία περιοχή για λόγους προστασίας της ζωής ή της υγείας τους από εξελισσόμενη ή από επικείμενη καταστροφή. Η λήψη της απόφασης για την οργανωμένη απομάκρυνση των πολιτών αποτελεί ευθύνη των κατά τόπους Δημάρχων, οι οποίοι έχουν το συντονισμό του έργου πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση της καταστροφής σε τοπικό επίπεδο. Όταν η εξελισσόμενη ή επικείμενη καταστροφή μπορεί να επηρεάσει πάνω από ένα δήμο, η απόφαση λαμβάνεται από τον αρμόδιο Περιφερειάρχη, ο οποίος μπορεί να εξουσιοδοτήσει σχετικώς τον οικείο Αντιπεριφερειάρχη. Στις περιπτώσεις του άρθρου 2 παρ. 3 σε συνδυασμό με το άρθρο 8 παρ. 1 περιπτώσεις β’, γ’ και δ’ του ν. 3013/2002 (Α’ 102), όπως ισχύει, η ανωτέρω απόφαση λαμβάνεται από τον Γενικό Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας ή από τον Γραμματέα της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, κατόπιν σχετικής εξουσιοδότησης, και εκτελείται από τους αρμόδιους Περιφερειάρχες και Δημάρχους. Η λήψη της απόφασης βασίζεται στις εισηγήσεις των φορέων που κατά περίπτωση έχουν την ευθύνη περιορισμού των επιπτώσεων από την εξέλιξη της καταστροφής».

Ως προς την ετοιμότητα της Πυροσβεστικής και το σχέδιο αντιμετώπισης, ο κ. Τόσκας είχε επισημάνει τα παρακάτω:

• είχαν επικαιροποιηθεί, σε επίπεδο Περιφερειακών Πυροσβεστικών Διοικήσεων, τα επιχειρησιακά σχέδια ώστε να επιτυγχάνεται η πλήρης ενίσχυσή τους, με ανθρώπινο δυναμικό και να επιτυγχάνεται -κατά το βέλτιστο βαθμό- η εκμετάλλευση όλων των διαθέσιμων εναέριων και επίγειων υλικοτεχνικών μέσων.
• η διασπορά των εναέριων μέσων γίνεται με βάση των επιχειρησιακό σχεδιασμό αεροπυρόσβεσης, με γνώμονα τη βέλτιστη επιχειρησιακή αξιοποίηση των πυροσβεστικών μέσων και με βάση τη δυνατότητα ορθολογικής κινητοποίησής τους από τα οργανωμένα κλιμάκια αεροπυρόσβεσης που εγκαθίστανται σε κοντινά, των επικίνδυνων περιοχών, αεροδρόμια.
• για την επιχειρησιακή κάλυψη της χώρας με μισθωμένα ελικόπτερα είχε εγκριθεί η ανάθεση των διαδικασιών για τη μίσθωση 4 ελικοπτέρων βαρέως και 9 ελικοπτέρων μεσαίου τύπου, εκ των οποίων τα βαρέως τύπου έχουν ήδη κατανεμηθεί και βρίσκονται σε πλήρη επιχειρησιακή ετοιμότητα.
• ο σχεδιασμός της αεροπυρόσβεσης υποστηρίζεται τόσο από ιδιόκτητα ελικόπτερα του Πυροσβεστικού Σώματος, όσο και από τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αυτού.
• το Πυροσβεστικό Σώμα ασκεί τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και έλεγχο όλων των εμπλεκομένων στην κατάσβεση πυρκαγιών πτητικών μέσων. Το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας έχει την πτητική και τεχνική εκμετάλλευση των αεροσκαφών (συντήρηση μέσων). Στην από αέρος επιτήρηση και κατόπτευση των δασικών περιοχών, συμβάλλουν και τα εναέρια μέσα της Ελληνικής Αστυνομίας τα οποία διαβιβάζουν στα αρμόδια Κέντρα Επιχειρήσεων, κάθε σχετική πληροφορία, απόρροια στοχευμένων δράσεων προληπτικού κυρίως χαρακτήρα.
• οι ανά την Επικράτεια Πυροσβεστικές Υπηρεσίες διαθέτουν ικανό αριθμό οχημάτων διαφόρων κατηγοριών και αποτελεί διαρκή διαδικασία η προετοιμασία και – κατά περίπτωση – υποβολή προτάσεων προμήθειας μηχανολογικού εξοπλισμού στο πλαίσιο του ΠΔΕ. Ταυτόχρονα καταγράφονται και ιεραρχούνται οι εργασίες συντήρησης και επισκευών των διαθέσιμων οχημάτων και του μηχανολογικού εξοπλισμού, όσο και οι υπόλοιπες ανάγκες των υπηρεσιών του Πυροσβεστικού Σώματος.
• για την αύξηση της διαθεσιμότητας του προσωπικού έχει ολοκληρωθεί με ΠΔ του 2018 η διαδικασία ένταξης στο μόνιμο πυροσβεστικό προσωπικό 2.165 Πυροσβεστών Πενταετούς Υποχρέωσης ενώ κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο, ο επιχειρησιακός σχεδιασμός ενισχύεται με 1.251 πυροσβέστες εποχικής απασχόλησης με εξάμηνες συμβάσεις αντί των πεντάμηνων που ίσχυαν τα προηγούμενα έτη.
• η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας εκδίδει κάθε χρόνο έγγραφο με τις κατευθυντήριες και συντονιστικές οδηγίες για α) τα έργα, τις δράσεις, τα μέτρα που απαιτούνται για την πρόληψη και την ετοιμότητα της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών, β) τις δράσεις αυξημένης ετοιμότητας στο πλαίσιο εφαρμογής του Γενικού Σχεδίου Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών εξαιτίας Δασικών Πυρκαγιών, γ) τις δράσεις υποστήριξης του Πυροσβεστικού Σώματος στο έργο καταστολής των δασικών πυρκαγιών, δ) τις δράσεις αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών και διαχείρισης των συνεπειών από τους εμπλεκόμενους φορείς καθώς και ε)ειδικότερες δράσεις αρωγής και αποκατάστασης πληγέντων, με στόχο τον καλύτερο δυνατό συντονισμό της Διοίκησης σε Τοπικό, Περιφερειακό και Κεντρικό επίπεδο.
• τονίζεται στο έγγραφο ότι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας έχει εκδώσει έγγραφο με τις κατευθυντήριες οδηγίες για την υλοποίηση του μέτρου της Οργανωμένης Απομάκρυνσης σε εφαρμογή του άρθρου 108 του ν. 4249/2014. Απόφαση έχει εκδοθεί για την εναρμόνιση της λειτουργίας όλων των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των Περιφερειακών Ενοτήτων. Έχει καταρτιστεί και υπόδειγμα λειτουργίας των Συντονιστικών Τοπικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας των Δήμων της χώρας το οποίο είχε αποσταλεί σε όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
• με αποφάσεις του υπουργού Εσωτερικών έχει κατανεμηθεί ποσό συνολικού ύψους 18.400.000 ευρώ σε δήμους και συνδέσμους ΟΤΑ για την κάλυψη δράσεων πυροπροστασίας.