Το πιο σκοτεινό μυστικό του ποδοσφαίρου

Συνήθως χρειάζεται ένας άνθρωπος. Εκείνος που θα βρει τη δύναμη να βγει μπροστά, κάνοντας το πιο αποφασιστικό βήμα για το γκρέμισμα του τείχους της σιωπής και της συνενοχής. Στην Ελλάδα, το έκανε η Σοφία Μπεκατώρου, δίνοντας ώθηση σε δεκάδες ακόμα κακοποιημένους ανθρώπους να μιλήσουν, να το βγάλουν από μέσα τους και να ξεκινήσει η επόμενη μέρα της υπόλοιπης ζωής τους. Στον μαγικό κόσμο του αγγλικού ποδοσφαίρου, του καλύτερου πρωταθλήματος στον κόσμο όπως συνηθίζουμε να λέμε, ένας αμυντικός από το Στόκπορτ, που έβγαζε το ψωμί του στα λασπωμένα γήπεδα των χαμηλότερων κατηγοριών, ήταν η κινητήριος δύναμη της αποκάλυψης.

Τον Νοέμβριο του 2016, ο πρώην επαγγελματίας ποδοσφαιριστής Άντι Γούντγορντ, προσέγγισε τον δημοσιογράφο Ντάνιελ Τέιλορ από τον Guardian. Είχε φτάσει πια 43 και θεώρησε ότι είχε φτάσει το πλήρωμα του χρόνου για να αρχίσει να ξετυλίγει τον εφιάλτη του. Ο Γούντγορντ αποκάλυψε στον Τέιλορ ότι ως νεαρός ποδοσφαιριστής, έπεσε θύμα του Μπάρι Μπένελ, σκάουτ, προπονητή και παιδεραστή κατ’ εξακολούθηση, όταν εκείνος εργαζόταν στην Κρου Αλεξάντρα. Στο ξεκίνημά του, ο Άντι ήταν μόλις 11 ετών. Ο Γούντγορντ πίστεψε ότι μέσα από τη δική του αποκάλυψη, θα έβρισκαν κι άλλοι τη δύναμη ν’ ανοιχτούν γι’ αυτό. Και είχε δίκιο. Περισσότεροι από 800 άνθρωποι μίλησαν στους μήνες που ακολούθησαν, εμπλέκοντας στο σκάνδαλο παιδοφιλίας 340 ομάδες και 300 ανθρώπους του ποδοσφαίρου. Η Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών βοήθησε, δημιουργώντας ειδική τηλεφωνική γραμμή και μόνο την πρώτη εβδομάδα, έλαβε 860 τηλεφωνήματα. Η δημοσιογράφος Βικτόρια Ντάρμπισαϊρ αποκάλυψε πως έλαβε μήνυμα από έναν 13χρονο, ο οποίος ετοιμαζόταν να αυτοκτονήσει και χάρη στα όσα άκουσε από τον πρώην παίκτη της Κρου, αποφάσισε τελικά να μιλήσει σε κάποιον για όσα αντιμετωπίζει. Ο Μπένελ καταδικάστηκε το 2018 σε 31 χρόνια κάθειρξη, για 50 κατηγορίες κακοποίησης ανηλίκων.

Τα σοκαριστικά ευρήματα

Την προηγούμενη εβδομάδα, έπειτα από αρκετά χρόνια αναμονής, δημοσιεύτηκε η περιβόητη αναφορά Σέλντον για το μεγαλύτερο σκάνδαλο παιδοφιλίας στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Στις 700 σελίδες του, αναφέρονται τουλάχιστον 240 ύποπτοι και 692 θύματα, ενώ τονίζεται πως το πιθανότερο είναι οι πραγματικοί αριθμοί να είναι μεγαλύτεροι. Παράλληλα, ξετυλίγονται λεπτομέρειες για τις ευθύνες τόσο της ποδοσφαιρική ομοσπονδίας, όσο και των ίδιων των ομάδων. «Σημαντικές θεσμικές αποτυχίες», αναφέρει χαρακτηριστικά, εξετάζοντας τα περισσότερα δυνατά περιστατικά από το 1970 μέχρι το 2005. «Η Αγγλική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ενήργησε υπερβολικά αργά στην υιοθέτηση επαρκών μέτρων προστασίας των παιδιών και στη διαβεβαίωση ότι η προστασία του λαμβάνεται επαρκώς υπόψιν από εκείνους που εμπλέκονται με το παιχνίδι. Πρόκειται για σοβαρές θεσμικές αποτυχίες, για τις οποίες δεν υπάρχουν δικαιολογίες», τονίζει. Σχεδόν παράλληλα, κυκλοφόρησε και το ντοκιμαντέρ του BBC με τίτλο «Football’s darkest secrets», στα τρία επεισόδια του οποίου και στα δακρυσμένα λόγια του Γούντγορντ και των άλλων θυμάτων, ξετυλίγεται το έγκλημα που λάμβανε χώρα εις βάρος του όμορφου παιχνιδιού.

«Θα υπάρχουν εκατοντάδες άλλοι. Περισσότεροι, χιλιάδες. Ήξερα τότε ότι θα αρχίσουν να μιλούν», λέει βουρκωμένος ο Γούντγορντ. Κάποιοι από τους πρώτους που ακολούθησαν τον δρόμο που χάραξε ήταν ο Στιβ Γουόλτερς, ο οποίος έζησε επίσης τον εφιάλτη στα αποδυτήρια της Κρου, ο Ντέιβιντ Γουάιτ, τον οποίο ο Μπένελ παγίδευσε στη δεκαετία του ’70, όταν ήταν προπονητής στις ακαδημίες Γουάιτχιλ, καθώς και ο Πολ Στιούαρτ, ο οποίος έπεσε στα χέρια ενός ακόμα κατά συρροή παιδόφιλου, του Φρανκ Ρόπερ, στην ακαδημία Νόβα. Ο Μπένελ, ο Ρόπερ και οι υπόλοιποι βιαστές χρησιμοποιούσαν το όνειρο των παιδιών για το ποδόσφαιρο, το στάτους τους ως ειδικοί στις αναπτυξιακές ηλικίες, την εμπιστοσύνη των γονιών. Έχτιζαν ένα κελί, από το οποίο οι ανήλικοι αδυνατούσαν να δραπετεύσουν, τους οδηγούσαν σε αδιέξοδο, προκαλώντας ανεπανόρθωτη ζημιά τόσο στις καριέρες, όσο και στις ζωές τους. 

Εγκλωβισμένοι στη σιωπή

Προφανώς, θύματα κακοποίησης δεν έπεσαν μόνο ποδοσφαιριστές της Κρου ή μικρών ακαδημιών και φυσικά, μίλησαν για τους λόγους που η κοινή γνώμη συχνά αδυνατεί να κατανοήσει. Τους λόγους, που έμειναν εγκλωβισμένοι στη σιωπή. Ο Ντέιβιντ Ίτοκ, που βίωσε αντίστοιχες καταστάσεις στη Νιούκαστλ, δήλωσε: «Ο λόγος που δεν βγήκα μπροστά όλα αυτά τα χρόνια ήταν λόγω του φόβου ότι δε θα με πίστευαν, ότι ο κόσμος θα έλεγε ότι ήθελα να μου συμβει αυτό». Ο Κόλιν Χάρις, ο οποίος κακοποιήθηκε στην Τσέλσι, υποστήριξε ότι έβλεπε φωτογραφίες του από την παιδική ηλικία και έλεγε «θα πρέπει να το άξιζες».

Ο Πολ Στιούαρτ, ο οποίος έκανε καριέρα στη Μάντσεστερ Σίτι, την Τότεναμ και τη Λίβερπουλ, ενώ έπαιξε και εθνική Αγγλίας, υποστήριξε πως ο προπονητής Φρανκ Ρόπερ τον εκβίαζε ότι αν δεν υποκύψει, δεν θα προχωρήσει στο ποδόσφαιρο. Το γεγονός αυτό τον έκανε να μην ευχαριστηθεί ποτέ πραγματικά ό,τι κι αν πέτυχε στην καριέρα του. Ο Ρόπερ πέθανε πριν αποφανθεί η δικαιοσύνη, όμως ο Στιούαρτ βγήκε μπροστά για να βοηθήσει άλλους με παρόμοια βιώματα. Ο Ντιν Ράτντφορντ, που βιάστηκε από τον Μπομπ Χίγκινς στις ακαδημίες της Σαουθάμπτον, περιγράφει μια κατάσταση αίρεσης, στην οποία ο προπονητής παρουσιαζόταν ως Μεσσίας.

Οδηγός για το μέλλον

Ο Μπένελ, ο Ρόπερ και όλοι οι βιαστές που είχαν απλώσει τα πλοκάμια τους στο ποδόσφαιρο, ήταν σίγουροι ότι τα παιδιά που προσέγγιζαν ήταν πολύ αδύναμα για να μιλήσουν, ενώ φρόντιζαν να τα εγκλωβίζουν στη δική τους πραγματικότητα και να τα εκβιάζουν. Πάντοτε, όμως, θα υπάρχουν άνθρωποι σαν τον Γούντγορντ που θα σπάνε στη σιωπή. 

«Τα θύματα πρέπει να ακουστούν και τα όσα έχουν υποστεί, οφείλουν να αναγνωριστούν. Όμως, σε συνδυασμό με την αναγνώριση και την αντιμετώπιση όσων συνέβησαν στο παρελθόν, είναι επίσης σημαντικό αυτή η τρομερή ιστορία να μην επαναληφθεί και να γίνουν τα πάντα, ώστε να διαφυλαχθεί αυτή και οι μέλλουσες γενιές νέων παικτών», είπε από την πλευρά του ο ερευνητής Κλάιβ Σέλντον, ο οποίος έφερε εις πέρας την έρευνα. Κρίνοντας από το εν εξελίξει σκάνδαλο στο χώρο της γυμναστικής στην Αγγλία, από τις καταγγελίες της Σοφίας Μπεκατώρου αλλά και από άλλα περιστατικά, η διαφύλαξη των παιδιών στον αθλητισμό είναι μια διαρκής μάχη, η οποία χρειάζεται υποστήριξη απ’ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για να μην υπάρξουν ξανά στο μέλλον άνθρωποι που θα δουν τις ζωές τους να διαλύονται μέσα στο αθλητικό όνειρο.