Πέθανε ο Μάνος Ελευθερίου

Ο Μάνος Ελευθερίου έχει γράψει ποιητικές συλλογές, διηγήματα, μία νουβέλα, δύο μυθιστορήματα και περισσότερα από 400 τραγούδια. Παράλληλα έχει εργαστεί ως αρθρογράφος, επιμελητής εκδόσεων, εικονογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμούπολη της Σύρου. Ο πατέρας του ήταν ναυτικός. Σε ηλικία 14 ετών έρχεται με την οικογένειά του από την Σύρο στην Αθήνα και τα πρώτα επτά χρόνια κατοικούν στο Χαλάνδρι. Το 1960 μετακομίζουν οικογενειακώς στο Νέο Ψυχικό. Το 1955 γνωρίζεται με τον Άγγελο Τερζάκη ο οποίος τον ωθεί να παρακολουθήσει μαθήματα στη δραματική σχολή του Εθνικού Θεάτρου ως ακροατής. Το 1956 γράφεται στο τμήμα θεάτρου της Σχολής Σταυράκου με καθηγητές τον Χρήστο Βαχλιώτη, Γιώργο Θεοδοσιάδη και Γρηγόρη Γρηγορίου.

Το 1960 στα Ιωάννινα όπου βρέθηκε για να εκτελέσει την στρατιωτική του θητεία αρχίζει να γράφει θεατρικά έργα και ποιήματα. Το 1962 σε ηλικία μόλις 24 ετών δημοσιεύει την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Συνοικισμός, με δικά του χρήματα αλλά δεν είχε την αναμενόμενη επιτυχία. Την ίδια εποχή στα Ιωάννινα γράφει τους πρώτους στίχους, ανάμεσα στους οποίους ήταν και «Το τρένο φεύγει στις 8:00» που αργότερα μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Τον Οκτώβριο του 1963 ξεκινά να εργάζεται στο «Reader’s Digest» όπου και παρέμεινε για τα επόμενα δεκαέξι χρόνια. Στο μεταξύ κυκλοφορούν τα δύο πρώτα του βιβλία με διηγήματα, Το διευθυντήριο (1964) και Η σφαγή (1965) για τα οποία γράφτηκαν εξαιρετικές κριτικές.Το 1964 παρουσιάζεται στην ελληνική δισκογραφία.

Συνεργάζεται με το συνθέτη Χρήστο Λεοντή καθώς και τον Μίκη Θεοδωράκη (1967) με τον οποίο η συνεργασία διακόπηκε λόγω της Δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα τραγούδια πρωτοκυκλοφόρησαν το 1970 στο Παρίσι.

Συνεργάστηκε με τον Δήμο Μούτση (Άγιος Φεβρουάριος, 1971) και με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στον δίσκο Θητεία του οποίου η ηχογράφηση άρχισε το Νοέμβριο του 1973, διακόπηκε από τα γεγονότα του Πολυτεχνείου και τελικά κυκλοφόρησε το 1974 με την Μεταπολίτευση.

Κατά καιρούς είχε συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους Έλληνες συνθέτες, όπως με τον συνθέτη Σταύρο Κουγιουμτζή και τον τραγουδιστή Γιώργο Νταλάρα καθώς και με το Θανάση Γκαϊφύλλια στην Ατέλειωτη Εκδρομή (1975), τον Μάνο Χατζιδάκι, τον Γιάννη Σπανό, τον Γιώργο Ζαμπέτα, τον Σταμάτη Κραουνάκη, τον Λουκιανό Κηλαηδόνη, τον Γιώργο Χατζηνάσιο, τον Αντώνη Βαρδή και πολλούς άλλους. Παράλληλα έγραφε και εικονογραφούσε παραμύθια για παιδιά και επιμελείται την έκδοση λευκωμάτων με θέμα την Σύρο: Ενθύμιον Σύρας, Θέατρο στην Ερμούπολη κ.α.

Την δεκαετία του ‘90 αρθρογραφεί και συγχρόνως κάνει ραδιοφωνικές εκπομπές στον Αθήνα 9,84 και στο Δεύτερο Πρόγραμμα.

Το 1994 εκδίδει τη πρώτη του νουβέλα με τίτλο Το άγγιγμα του χρόνου. Το 2004 δημοσιεύει το πρώτο του μυθιστόρημα Ο Καιρός των Χρυσανθέμων που τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας 2005. Το 2013 ο Μάνος Ελευθερίου, βραβεύθηκε για την συνολική προσφορά του από την Ακαδημία Αθηνών.

Η τελευταία του συνέντευξη τον περασμένο Οκτώβριο στο Documento

Δισκογραφικές επιτυχίες

Το παλληκάρι έχει καημό (Μ.Θεοδωράκης)

Σ’ αυτή τη γειτονιά (Μ.Θεοδωράκης)

Ο Άγιος Φεβρουάριος (Δ.Μούτσης)

Η σούστα πήγαινε μπροστά (Δ.Μούτσης)

· Άλλος για Χίο τράβηξε (Δ.Μούτσης)

· Ο χάρος βγήκε παγανιά (Δ.Μούτσης)

· Θητεία (Γ.Μαρκόπουλος)

· Μαλαματένια λόγια (Γ.Μαρκόπουλος)

· Τα λόγια και τα χρόνια (Γ.Μαρκόπουλος)

· Παραπονεμένα λόγια ( Γ.Μαρκόπουλος)

· Κάτω απ’τη μαρκίζα (Γ.Σπανός)

· Οι ελεύθεροι κι ωραίοι (Στ.Κουγιουμτζής)

· Στα χρόνια της υπομονής (Στ.Κουγιουμτζής)

· Άμλετ της Σελήνης (Θ.Μικρούτσικος)

· Δεν είμαι άλλος (Θ.Μικρούτσικος)

· Είναι αρρώστια τα τραγούδια (Στ.Ξαρχάκος)

· Έρημοι σταθμοί (Δ.Τσακνής)

· Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες (Ηλ.Ανδριόπουλος)

· Η Διαθήκη (Χρ.Νικολόπουλος)

· Ποιος τη ζωή μου, ποιος την κυνηγά (Μ.Θεοδωράκης)

· Το σπίτι γέμισε με λύπη (Χρ.Λεοντής)

· Στων αγγέλων τα μπουζούκια (Χρ.Νικολόπουλος)

· Μη χτυπάς σ’ ένα σπίτι κλειστό (Λ.Κηλαηδόνης)

· Ατέλειωτη εκδρομή (Θ.Γκαϊφύλλιας)

· Γνωριμία (Θ.Γκαϊφύλλιας)

Ποίηση

· (2013) Μαύρα μάτια

· (2013) Τα λόγια και τα χρόνια

· (2010) Ο νοητός λύκος

· (2009) Αγρυπνία για το σκοτεινό τρυγόνι στην εκκλησία του προφήτη Ελισσαίου

· (2008) Βλέμματα από την Ελλάδα

· (2008) Παραμονή Πρωτοχρονιάς

· (2006) Το άγγιγμα του χρόνου

· (2006) Το νεκρό καφενείο

· (2005) Ένα καράβι, καραβάκι…

· (2005) Ο καιρός των χρυσανθέμων

· (2004) Ο καιρός των χρυσανθέμων

· (2003) Η πόρτα της Πηνελόπης

· (2002) Είναι αρρώστια τα τραγούδια

· (2002) Ο ίσκιος της Αθήνας

· (2000) Η γάτα που ήθελε να γίνει πουλί

· (1998) Του Γενάρη το φεγγάρι

· (1997) Ένα καράβι μια φορά

· (1997) Το νεκρό καφενείο

· (1994) Το άγγιγμα του χρόνου

· (1987) Αναμνήσεις από την Όπερα

· (1983) Το μυστικό πηγάδι

· (1980) Μαθήματα μουσικής/Τα ξόρκια,1972

· (1978) Τα όρια του μύθου

· (1975) Αγρυπνία για το σκοτεινό τρυγόνι στην εκκλησία του προφήτη Ελισσαίου, Αμοργός

· (1973) Τα ξόρκια

· (1972) Μαθήματα μουσικής

· (1962) Συνοικισμός

Πεζογραφία

Μυθιστορήματα

· (2004) Ο καιρός των χρυσανθέμων

· (2006) Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές

· (2008) Άνθρωπος στο πηγάδι

· (2011) Πριν απ’ το ηλιοβασίλεμα

· (2016) Φαρμακείον εκστρατείας

Διηγήματα

· (1964) Το διευθυντήριο, Φέξης

· (1965) Η σφαγή

· (2007) Η μελαγχολία της πατρίδας μετά τις ειδήσεις των οκτώ

Νουβέλα

· (1994) Το άγγιγμα του χρόνου

Μαρτυρίες-Ιστορικά

· (2002) Είναι αρρώστια τα τραγούδια (Ανθολόγηση κειμένων του συγγραφέα. Επιμέλεια σειράς Θανάσης Θ. Νιάρχος)

· (2005) Η δεκαετία του ’60 (μαζί με τον Θανάση Θ. Νιάρχο)

· (2013) Μαύρα Μάτια – Ο Μάρκος Βαμβακάρης και η συριανή κοινωνία στα χρόνια 1905-1920

Μελέτες-Λευκώματα

· Το θέατρο στην Ερμούπολη τον εικοστό αιώνα (τέσσερις τόμοι), Δήμος Ερμούπολης.

· (2002) Ο ίσκιος της Αθήνας: Shadows of Athens (φωτογράφιση Εβίτα Μαχαίρα, μετάφραση Mary Kitroeff, κείμενα Μάνος Ελευθερίου)

Παιδικά

· Παραμύθια για τον Αυτοκράτορα

· (1997) Ένα καράβι μια φορά (εικονογράφηση Σοφία Φόρτωμα)

· (1998) Του Γενάρη το φεγγάρι: Παραμύθια για τους δώδεκα (εικονογράφηση Μάνος Ελευθερίου)

· (2000) Η γάτα που ήθελε να γίνει πουλί (εικονογράφηση Σοφία Φόρτωμα)

· (2005) Ένα καράβι, καραβάκι… (εικονογράφηση Μαθητές Α΄ δημοτικού 2004-2005 σχολής Ι.Μ.Παναγιωτόπουλου)

Θέατρο

· (2007) Μπλε μελαγχολία. Σας αρέσει ο Μπραμς; Άλτιν (Μάνος Ελευθερίου, Μάρω Δούκα, Μένης Κουμανταρέας)

· (2010) Ο Γέρος Χορευτής