Το παρακρατικό σαμποτάζ του Νίξον στην ειρήνη του Βιετνάμ που του «χάρισε» την εκλογή

Η αμερικανική πολιτική ιστορία βρίθει ιστοριών μηχανορραφιών, συμφωνιών κάτω από το τραπέζι και σκληρών εκλογικών μαχών. Η μεγάλη διαφορά από τα ευρωπαϊκά εκλογικά συστήματα, μερικές φορές «μεταφράζεται» απλοϊκά λόγω του γεγονότος ότι για την εξουσία μάχονται αποκλειστικά δύο κόμματα, όμως στην πραγματικότητα, οι ισορροπίες που τηρούνται είναι περίπλοκες και ενίοτε… ανύπαρκτες.

Μπορεί φέτος να παρακολουθήσαμε το χειρότερο προεδρικό debate όλων των εποχών με γυμνασιακού τύπου αντεγκλίσεις μεταξύ των δύο ανδρών που διεκδικούν τον προεδρικό θώκο, όμως το παρελθόν είναι γεμάτο από ακόμη πιο ενδιαφέρουσες «σκιώδεις» στιγμές.

Όπως για παράδειγμα αυτή η σχετικά άγνωστη ιστορία για το πώς ο Ρίτσαρντ Νίξον κατάφερε να κερδίσει τις αμερικανικές εκλογές το 1968 με τίμημα τη συνέχιση του πολέμου στο Βιετνάμ για τρία επιπλέον χρόνια.

Το παρακρατικό σαμποτάζ του Νίξον στην ειρήνη του Βιετνάμ

Νοέμβριος 1968. Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι ο Λίντον Τζόνσον, ενώ στην εκλογική μάχη έχουν πέσει τρία πρόσωπα: Οι Ρεπουμπλικανοί έχουν επιλέξει τον Ρίτσαρντ Νίξον ως υποψήφιο πρόεδρο, οι Δημοκρατικοί των Χιούμπερτ Χάμφρι, ενώ το αυτόνομα κατεβαίνει με το Ανεξάρτητο Αμερικανικό Κόμμα ο Τζορτζ Ουάλας (με καθαρά ρατσιστικό πρόγραμμα υπέρ του φυλετικού διαχωρισμού).

Οι εκλογές λαμβάνουν χώρα σε μια εξαιρετικά ταραγμένη περίοδο για την αμερικανική κοινωνία καθώς το αντιπολεμικό κίνημα κατά του πολέμου στο Βιετνάμ βρίσκεται στην ακμή του, το κίνημα των χίπηδων επίσης, ενώ μόλις τον Απρίλιο του ίδιου έτους είχε δολοφονηθεί ο μεγάλος αγωνιστής υπέρ των δικαιωμάτων των μαύρων, Δρ. Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.

Πάντως μέχρι και τον Αύγουστο πριν τις εκλογές ο Νίξον φαινόταν να προηγείται κατά κράτος του βασικού αντιπάλου του, Χ. Χάμφρι. Ωστόσο, μετά την απόσυρση του ρατσιστή Ουάλας από την κούρσα, η δημοφιλία του Χάμφρι άρχισε να αυξάνεται ραγδαία. Σημείο καμπής υπήρξε η επίσημη ανακοίνωση του τότε Προέδρου Λίντον Τζόνσον (Δημοκρατικός) για παύση των βομβαρδισμών στο Βιετνάμ και για ενδεχόμενη συμφωνία ειρήνης με την ασιατική χώρα που θα υπογραφόταν το σαββατοκύριακο πριν τις εκλογές. Επρόκειτο για τη λεγόμενη «Ειρήνη του Halloween» και θα μπορούσε να δώσει στην υποψηφιότητα των Δημοκρατικών το αναγκαίο πεδίο ώστε να κερδίσει τις εκλογές ανατρέποντας τις αρνητικές προγνώσεις περί σίγουρης νίκης του Νίξον.

Από την πλευρά τους, ο Νίξον και οι συνεργάτες του έβλεπαν το ενδεχόμενο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με το Βιετνάμ, μέσα από τις διαπραγματεύσεις στο Παρίσι, ως μια «έκλπηξη του Οκτώβρη» που θα έδινε στον Χάμφρι μεγάλο προβάδισμα. Γι’ αυτό και αποφάσισαν να… τη σαμποτάρουν.

Ο Νίξον ζήτησε από το δεξί του χέρι, τον H. R. Haldeman, να μπλοκάρει ένα ενδεχόμενο τέλος στον πόλεμο. Ο Bryce Harlow, πρώην στέλεχος της κυβέρνησης του Άιζενχαουερ, υποστήριξε ότι είχε «έναν διπλό πράκτορα που εργαζόταν στον Λευκό Οίκο. Κρατούσα έτσι τον Νίξον ενήμερο». Ταυτόχρονα, ο Χένρι Κίσινγκερ, ο οποίος είχε καλές σχέσεις τόσο με την καμπάνια του Νίξον, όσο και με αυτή του Χάμφρι, έχοντας εξασφαλίσει τη θέση του σε περίπτωση νίκης οποιουδήποτε από τους δύο, είχε δηλώσει ήδη ότι ο Τζόνσον είχε προαποφασίσει την παύση των βομβαρδισμών, ενώ ταυτόχρονα πήγαινε στις διαπραγματεύσεις του Παρισιού ως απεσταλμενος της καμπάνιας του Νίξον.

Η κίνηση του Νίξον στο σημείο αυτό ήταν καθοριστική: Ζήτησε από την Άνα Σενώ (ρεπουμπλικανή, δημοσιογράφος και μέλος του κινεζικού λόμπι στις ΗΠΑ) να μεσολαβήσει στον Νγκουγιέν Βαν Θιέου, τον ηγέτη του Νότιου Βιετνάμ, και να τον συμβουλεύσει να αρνηθεί να μπει σε διαπραγματεύσεις. Υποσχέθηκαν στον Θιέου μια καλύτερη συμφωνία για τα συμφέροντά του σε περίπτωση εκλογής του Νίξον. Η Σανώ παραδέχτηκε το 1997 ότι ήταν σε επαφή με τον Νίξον και τον Τζον Μίτσελ και τους είχε πει ότι ο Θιέου δεν είχε τη διάθεση να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος Τζόνσον έμαθε για τη μηχανορραφία του Νίξον μέσα από υποκλοπές της NSA στις βιετναμέζικες επικοινωνίες. Διέταξε μάλιστα την παρακολούθηση της Σανώ, της πρεσβείας του Νότιου Βιετνάμ καθώς και στελεχών της καμπάνιας του Νίξον. Ωσόσο, δεν δημοσίευσε τις πληροφορίες δημοσίως για να μην αποκαλυφθεί ότι η NSA παρακολουθούσε τις επικοινωνίες στο Βιετνάμ. Έδωσε όμως την πληροφορία στον αντίπαλο του Νίξον, Χάμφρι, ο οποίος όμως επίσης δεν τη δημοσιοποίησε, θεωρώντας ότι ούτως ή άλλως θα νικούσε τον Νίξον στις εκλογές. Αργότερα δήλωσε ότι μετάνιωσε πικρά αυτή του την απόφαση.

Στο μεσοδιάστημα, η κυβέρνηση του Νότιου Βιετνάμ αποσύρθηκε επισήμως από τις διαπραγματεύσεις, ενώ ο Νίξον «ηρωικά» προσφέρθηκε να μεταβεί στη Σαϊγκόν για να βοηθήσει στις διαπραγματεύσεις.

Ο Τζόνσον είχε εξοργιστεί με τον Νίξον, δηλώνοντας στους συνεργάτες του ότι «έχει αίμα στα χέρια του», ενώ ο ηγέτης της αντιπολίτευσης, αν και ρεπουμπλικανός είχε συμφωνήσει με τον Τζόνσον ότι επρόκειτο για «προδοσία».

Η ειρηνευτική προοπτική είχε διαλυθεί.

Στις 5 Νοεμβρίου, η εκλογική κάλπη έβγαλε νικητή τον Ρίτσαρντ Νίξον, με τόσο μικρή διαφορά που τα τηλεοπτικά κανάλια ανακοίνωσαν τον νικητή μια ημέρα μετά τις εκλογές.

Όμως όλα αυτά είχαν μικρή σημασία. Ο Ρίτσαρντ Νίξον είχε γίνει ο 37ος πρόεδρος των ΗΠΑ. 

Για την ιστορία να θυμίσουμε ότι ο Νίξον έθεσε τέρμα στον πόλεμο του Βιετνάμ το 1973, όμως τελικά ταύτισε το όνομά του με το οικονομικό σκάνδαλο Watergate που τον οδήγησε σε παραίτηση κατά τη δεύτερη προεδρική θητεία του, το 1974.